Naród - jest trwałą zbiorowością wytworzoną w procesie dziejowym, jako wspólnota o podłożu gospodarczym, politycznym, społecznym i kulturowym. Wspólne terytorium - jest podstawowym warunkiem formowania się narodów, które należy traktować jako wspólnoty terytorialne. Terytorium jest wartością materialną i obiektywną. Wspólne pochodzenie etniczne - decyduje o takich wartościach wyróżniających dany naród, jak język, zwyczaje i obyczaje. Wspólna organizacja polityczna - ułatwia przekształcanie się zbiorowości w naród. Państwo wyznacza jednolite zasady życia oraz cele. Integracja gospodarcza - zapewnia powiązanie znacznej części społeczeństwa wspólnym interesem. Integracja społeczna - polega na przeobrażeniu się luźnych grup społecznych w dużą zbiorowość społeczną. Wspólna kultura - jest elementem wyróżniającym naród spośród innych. Najistotniejszą wartością kultury jest język. Kiedyś istotnymi nośnikami kultury były: legendy, pieśni, literatura itd. Patriotyzm - postawa poszanowania i umiłowania ojczyzny, rzetelnego wypełniania podstawowych obowiązków które konstytucja nakłada na każdego obywatela. Najważniejsze powinności: służba wojskowa, obrona ojczyzny. Nacjonalizm - ideologia, w której główną wartością jest naród. Opiera się na przekonaniu, że członkowie każdej narodowości powinni dążyć do utworzenia odrębnego państwa. Kosmopolityzm - postawa, która opiera się na założeniu, że ojczyzną człowieka jest cały świat. Prowadzi do zaniku patriotyzmu, odcinania się od tradycji i kultury narodowej. Ksenofobia - postawa niechęci, wrogości wobec ludzi obcych rasowo, religijnie, etnicznie i tworzonej przez nich kultury. Szowinizm - skrajna postawa nacjonalizmu. Polega na bezkrytycznym stosunku do własnego narodu, nie dostrzeganiu wad, wyolbrzymianiu zalet. Rasizm - teoria głosząca istnienie ras - gorszych i lepszych. Społeczeństwo - samowystarczalna forma życia zbiorowego ludzi, będąca historycznie ukształtowanym kompleksem zbiorowości i grup społecznych, połączonych poprzez własne terytorium. Trzy podstawowe elementy społeczne.. - obiektywne warunki bytu danej zbiorowości - kultura danego społeczeństwa - struktura społeczeństwa. Struktura społeczna - składają się na nią grupy zawodowe, klasy i warstwy społeczne. Oraz inne grupy społeczne. Struktura demograficzna - pozwala na wyróżnienie grup w różnych kategoriach wiekowych.

Struktura klasowa - jest wyrazem różnic społecznych. Są dwa ujęcia klas społecznych. Koncepcja ekonomiczna - wg jej zwolenników klasy społeczne są wytworem określonych stosunków gospodarczych. Oraz teoria funkcjonalna - wg jej zwolenników społeczeństwo zawsze było podzielone na klasy. Struktura warstwowa - jest wyrazem różnic społecznych. Warstwa społeczna to zbiorowość ludzi, którzy uznają, że łączy ich wspólna pozycja społeczna. Struktura zawodowa - jest odbiciem znaczenia, jakie mają w społeczeństwie różne zawody. Hedonizm - pogląd etyczny, wg którego przyjemność jest najwyższym dobrem, celem życia, naczelnym motywem działania człowieka. Utylitaryzm - pogląd etyczny wg którego pożytek jednostki lub społeczeństwa są najwyższym celem ludzkiego postępowania. Normy społeczne : - normy prawne (uznane przez państwo za obowiązujące) - normy moralne - normy religijne - normy obyczajowe Aborcja - dozwolona gdy: - ciąża zagraża zdrowiu lub życiu matki - zdiagnozowano ciężkie upośledzenie płodu - ciąża postała w wyniku czynu zabronionego. Współpraca - umiejętność podejmowania działań zmierzających do wspólnego celu Konsensus - umiejętność uzgadniania rozbieżnych interesów. Rodzaje konfliktów : - klasowo - warstwowe - kulturowe - ekonomiczne - wartości - rodzinne i małżeńskie Sposoby rozwiązywania konfliktów : - negocjacje - mediacja - arbitraż - sąd - głosowanie i wybory Instytucja - grupa osób realizujących zadania powierzone im przez daną zbiorowość lub środki służące realizacji tych zadań. Funkcje i zadania instytucji : - zaspokajanie potrzeb członków zbiorowości i realizacja celów grupowych. - funkcja regulacyjna - funkcja integracyjna - zapewnianie ciągłości zbiorowości Rodzaje instytucji społecznych: - ekonomiczne - polityczne - wychowawcze - socjalne - religijne

---