POLITECHNIKA ŚWIĘTOKRZYSKA W KIELCACH		LABORATORIUM METROLOGII
Temat ćwiczenia : Budowa i części składowe narzędzi pomiarowych
Wykonali : Grupa 22 zespół 1 Andrzej Bydłosz Karina Chrzan Marek Kapica Andrzej Bździuch Paweł Łaski
Data wykonania : 1997. 02 . 27.	Ocena :		Podpis

I. Cel ćwiczenia

Celem ćwiczenia było zapoznanie się z budową oraz częściami składowymi narzędzi pomiarowych znajdujących się w laboratorium .

Celem było także zaznajomienie się ze stanowiskami pomiarowymi na których wykonywane są konkretne zadania pomiarowe .

Czujniki są to przyżądy pomiarowe stosowane do pomiarów porównawczych . Najczęściej stosowanymi są czujniki mechaniczne, czujniki optyczno mechaniczne, a także czyjniki elektroniczne.

Czujniki zegarowe o wartości działki elementarnej 0,01 mm stosuje się do sprawdzania wzajemnego położenia części maszynowych i poprawności wykonania ich kształtu geometrycznego. Ze wzglądu na mały zakres pomiarowy czujników, pomiary przeprowadza się metodą porównawczą.

II.Narzędzia pomiarowe .

a) Przekrój czujnika z przekładnią zębatą .

Części składowe

Przesówny trzpień pomiarowy.

Końcówka.

Mała wskazówka.

Kołek osadzony w trzpieniu przesównym

Krzywka.

Sprężyna śrubowa.

Sprężyna spiralna.

Wskazówka

b) Schemat czujnika mechanicznego z przekładnią zębatą.

c) Przetwornik składa się z listwy zębatej wraz z wółpracującym z nią kołem zębatym. Następuje zamiana ruchu posuwistego pomiaru na obrotowy urządzenia wskazujacego.

przełożenie czujnika obliczamy ze wzoru k = 2l/mz1 * z2/z3

l - długość dużej wskazówki

m - moduł koła zębatego

z1,z2,z3 - ilość zębów poszczególnych kół zębatych

d) W przedstawionym powyżej czujniku znajdują się dwie wskazówki. Dłuższa służy do odczytywania wartości z dużej tarczy na której podziałka ma dokładność 0,01 mm, jednakże odczytujemy wartości mniejsze poprzez oszacowanie. Mniejsza wskazówka pokazuje wartości w milimetrach. Przesunięcie trzpienia pomiarowego o 10 mm powoduje jeden obrót małej wskazówki , natomiast gdy mała wskazówka obróci się o jedną elementarną działkę duża wskazówka wykona pełny obrót.

e) Dopuszczalne błędy wskazań czujnika zegarowego liczone są jako różnice między najmniejszą i największą algebraiczną wartością błędów wskazań czujnika zegarowego otrzymane przy przesówaniu trzpienia pomiarowego w kierunku wskazań wzrastających, a nastepnie w kierunku wskazań malejących. Spiralna sprężyna, związana z kołem, likwiduje luzy wszystkich współpracujących ze sobą elementów zębatych ( istnienie luzów w przekładni zębatej czujnika może powodować znaczne błędy ) . Nacisk pomiarowy jest uzyskiwany dzięki krzywce. Powierzchnia krzywki jest tak ukształtowana, aby nacisk pomiarowy był stały mimo rosnącej siły rozciągającej sprężyny.

f) Równanie przetwarzania

y = k(x)

gdzie k - przełożenie zegara

x - wielkość wejściowa

g) Błędy przetwarzania

- błędy cząstkowe wielkości wejściowych

Dx1 , Dx2 - maksymalne możliwe do wystapienia błędy przypadkowe wielkości x1,x2.

urządzenie wskazujące

przetwornik

---