WSPÓLNA POLITYKA HANDLOWA UE

PREFERENCJE W HANDLU

Wspólnota zawiera różnego rodzaju umowy handlowe, będące wynikiem zróżnicowanej polityki handlowej prowadzonej wobec państw trzecich (grup państw). Umowy te mają charakter niepreferencyjny (regulują handel zgodnie z zasadą KNU) lub preferencyjny.

Wspólnota Europejska zawiera dwa rodzaje preferencyjnych umów handlowych: pierwsze z nich przewidują wzajemne udzielanie przez partnerów pewnych ulg w postaci redukcji stawek celnych i/lub zmniejszenia innych barier handlowych; drugi typ to preferencje udzielane partnerom handlowym w sposób jednostronny. Od początku swego funkcjonowania Wspólnota Europejska zawarła wiele umów preferencyjnych z partnerami handlowymi. Umowy te mają różny zakres preferencji, co umożliwia przestawienie ich w postaci piramidy. Biorąc za podstawę klasyfikacji kryterium malejących preferencji handlowych (przede wszystkim celnych), można wyróżnić porozumienia prowadzące do tworzenia:

• unii celnej między Wspólnotą Europejską a jej partnerami (np. z Turcją ), która polega na zniesieniu barier w handlu między stronami porozumienia, jak też na utworzeniu wspólnej zewnętrznej taryfy celnej (czyli jednakowego poziomu stawek celnych) w imporcie spoza obszaru unii;

• strefy wolnego handlu (do której należą kraje EFTA, przed ostatnim rozszerzeniem państwa Europy Środkowej i Wschodniej, państwa basenu Morza Śródziemnomorskiego, tworzona jest również z Meksykiem), która oznacza zniesienie barier handlowych (ceł, ograniczeń ilościowych i innych) między stronami porozumienia.

• obszarów funkcjonujących w oparciu o jednostronnie preferencje handlowe (udzielane przez Wspólnoty krajom Afryki, Karaibów i Pacyfiku, Wspólnocie Niepodległych Państw i pozostałym krajom objętym Powszechnym Systemem Preferencji Celnych - GSP. GSP jest systemem autonomicznych, niewzajemnych preferencji przyznawanych państwom słabiej rozwiniętym przez kraje uprzemysłowione. GSP w wersji stosowanej we Wspólnocie, posiada kilka charakterystycznych cech:

• Brak wymogu wzajemności ze strony krajów słabo rozwiniętych. Oznacza to, że państwa korzystające z ustępstw celnych, nie są zobowiązane do udzielania analogicznych preferencji wobec towarów pochodzących ze Wspólnoty.

• Jednostronne, autonomiczne podejmowanie decyzji o przyznaniu GSP, które nie podlega negocjacjom z zainteresowanymi krajami.

• Ograniczanie zakresu produktów objętych GSP. Preferencje dotyczą głównie towarów przemysłowych, podzielonych na dwie grupy:

- artykuły wrażliwe - ich eksport może spowodować perturbacje na rynku towarów przemysłowych krajów UE

- artykuły niewrażliwe - ich eksport nie stanowi zagrożenia dla wspólnotowej produkcji.

• braku preferencji (zagwarantowane jest przestrzeganie klauzuli największego uprzywilejowania (stwierdza, że wszelkie korzyści, ulgi, przywileje, lub zwolnienia przyznane jakiemukolwiek krajowi będą bezzwłocznie i bezwarunkowo oferowane innym państwom, wobec których stosowana jest ta klauzula.) - KNU opartej na porozumieniu GATT/WTO - często porozumienia handlowe zawierają wyłącznie potwierdzenie zasad obowiązujących na mocy GATT/WTO). Umowy tego rodzaju Unia Europejska zawiera najczęściej z następującymi krajami: USA. Japonia, Australia, Nowa Zelandia, Republika Korei, HongKong, Singapur, Chiny i pozostałe kraje nie objęte preferencjami celnymi.

• obszarów podlegających dyskryminacji, w których partnerzy są traktowani gorzej w stosunkach handlowych niż pozostali partnerzy Wspólnoty. W przeszłości dotyczyło to np. państw Rady Wzajemnej Pomocy Gospodarczej (RWPG).

Korea Południowa

Korea Południowa jest ósmym partnerem handlowym UE (zaraz po USA, Japonii i Chinach).

Umowa o Handlu i Współpracy zawarta 19 marca 2001 roku w Brukseli

Umowa o wolnym handlu (FTA) zawarta 6 października 2010 roku (ratyfikacja nastąpi przed końcem roku)

• likwidacja ceł

• wzajemne otwarcie rynków dla importu towarów i usług.

W stosunku do piramidy preferencji Unii europejskiej wejście w strefę wolnego handlu oznacza poważną współpracę w zakresie rozwoju handlu, za czym idzie rozwój gospodarczy.

Znaczenie stosunków handlowych z Koreą znacząco wzrosło. Umowa o wolnym handlu doprowadzi do większej wymiany handlowej.. Umowa zlikwiduje również liczne bariery pozataryfowe (np. na Sprzęt elektroniczny i samochody) czyli wszystkie cła (koreańskie jak i unijne), które na skutek nieformalnych wymagań doprowadzają do zmniejszenia wymiany handlowej. Ponadto dzięki strefie wolnego handlu Korea będzie na zasadzie wzajemności będzie honorować unijne certyfikaty i standardy jakości.

Szwajcaria współpracuje z UE w wielu kwestiach, ale konsekwentnie, zgodnie z polityką neutralności, a nawet izolacjonizmu, odrzuca możliwość członkostwa w Unii Europejskiej czy nawet w Europejskim Obszarze Gospodarczym. Jest jednym z najważniejszych partnerów handlowych Unii Europejskiej, zaś Unia jest najważniejszym dla Szwajcarii. Około 80 proc. importu pochodzi z państw członkowskich Unii, zaś około 60 proc. eksportu Szwajcarii jest skierowane na rynki UE.

Podstawą dla stosunków Unii ze Szwajcarią jest umowa o wolnym handlu między Europejską Wspólnotą Gospodarczą a Konfederacją Szwajcarską z 1972 r.

Brak członkostwa w unii celnej a także w Europejskim Obszarze Gospodarczym został rozwiązany poprzez przyjęcie porozumień dwustronnych na mocy WTO. 21 czerwca 1999 podpisano siedem umów, które weszły w życie 1 czerwca 2002 roku i dotyczyły:

Pierwszy pakiet siedmiu umów sektorowych dotyczył swobodnego przepływu osób, transportu lotniczego, transportu towarów i osób koleją, handlu produktami rolnymi, wzajemnego uznawania w dziedzinie oceny zgodności, zamówień publicznych, współpracy naukowo-technicznej.

Umowy te znacząco liberalizują stosunki handlowe pomiędzy Unią a Szwajcarią. Szczególnie transport lotniczy, jego przepisy zostały praktycznie ujednolicone z zasadami unijnymi. Umowy nie posuwają się w integracji tak daleko jak Europejski Obszar Gospodarczy. Głównym powodem tego jest brak w umowach między Szwajcarią a Unią porozumienia o swobodzie przepływu usług, co znacząco zmniejsza proces liberalizacji.

Nasi partnerzy na świecie

Unia Europejska zawarła szereg umów o stowarzyszeniu, współpracy i handlu, które obejmują siecią cały glob, od najbliższych sąsiadów w Europie do najodleglejszych partnerów w Azji i w regionie Pacyfiku. Aby zarządzać tymi relacjami, UE organizuje regularne spotkania na szczycie lub spotkania ministrów ze swoimi najważniejszymi partnerami. UE utrzymuje najbardziej intensywne stosunki z czterema najbliższymi sąsiadami z Europy Zachodniej: Szwajcarią, Norwegią, Islandią i Liechtensteinem. Wszystkie te państwa są

członkami Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu (EFTA), w dużym stopniu dostosowały się do

wewnętrznych legislacji rynkowych UE i przestrzegają polityki UE w innych obszarach. Wszystkie one, z wyjątkiem Szwajcarii, wraz z Unią należą do Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG).

Choć Chiny i Japonia są największymi partnerami handlowymi UE, wieloletnie stosunki utrzymuje ona z liczącym siedmiu członków Stowarzyszeniem Narodów Azji Południowo-Wschodniej (ASEAN). Związek ten rozpoczął się w 1972 r. i został sformalizowany umową o współpracy w 1980 r. ASEAN podjęło

inicjatywę mającą rozwinąć kontakty z UE w ramach procesu znanego jako ASEM (Asia — Europe Meeting), w którym uczestniczą także Japonia, Chiny i Korea Południowa. ASEM

organizuje spotkania na szczycie co dwa lata.

W ciągu ostatnich lat EU zintensyfikowała swoje relacje z Japonią. W planie działania UE — Japonia, przyjętym w 2001 r., zakres dwustronnej współpracy wykracza poza handel i obejmuje także kwestie polityczne i kulturalne. Europa stała się poważnym źródłem bezpośrednich inwestycji zagranicznych w Japonii i największym beneficjentem japońskich inwestycji zagranicznych, większym niż Stany Zjednoczone i Chiny.

W związku z coraz większym znaczeniem zarówno UE, jak i Chin na politycznej arenie międzynarodowej ich związek przez ostatnie kilka lat rozwijał się dynamicznie, z położeniem coraz większego nacisku na dialog polityczny, umowy sektorowe i wymianę instytucjonalną. W sferze handlowej Chiny są obecnie drugim partnerem handlowym spoza Europy — po Stanach Zjednoczonych, a przed

Japonią. UE jest jednym z głównych źródeł inwestycji zagranicznych w Chinach.

+++++

Porozumienie o utworzeniu GSP osiągnięto na II konferencji UNCTAD w New Delhi w 1968 r.

Poważnym ograniczeniem, utrudniającym krajom objętym GSP łatwiejszy dostęp do unijnego rynku jest obowiązek przedstawienia świadectwa pochodzenia towaru.

---