czytanie ze zrozumieniem

Przeczytaj uważnie tekst i odpowiedz na pytania.

Wiewiórka

Do klasy weszła nowa dziewczynka. Była bardzo mała. Mniejsza nawet od klasowego krasnoludka, Jolki. Ale nie o wzrost tu chodziło.
Nowa była ruda. A był to najbardziej rudy odcień, jaki można było sobie wyobrazić. Do tego włosy sterczały na wszystkie strony jak wiechcie słomiane. Na dodatek nowa miała jeszcze piegi.
Już na pierwszej lekcji rozległy się tu i ówdzie chichoty. Najbardziej śmiały się dziewczyny.
Ruda siedziała sobie zupełnie spokojnie, jakby jej nic nie obchodził gwar i hałas.
Zgłosiła się nawet do odpowiedzi i odpowiadała dosyć dobrze.
Wreszcie rozległ się dzwonek. Pani wyszła z klasy i wszyscy ruszyli do drzwi. Chcieli wybiec na przerwę, ale nowa podbiegła do drzwi i zagrodziła im drogę.
- Poczekajcie chwilę - zawołała. - Nie wychodźcie jeszcze. Chciałabym wam coś powiedzieć.
Wszyscy spojrzeli na nią zaskoczeni.
- Mam na imię Agnieszka - powiedziała. - Ale wy na pewno będziecie na mnie mówili zupełnie inaczej.
Dodała to z uśmiechem, ale w jej głosie czuło się smutek.
- Chcę was uprzedzić, że będziecie musieli się wysilić, żeby wymyślić coś nowego. No, bo Rudzielec, Ruda, Marchewka, Ruda Mysz odpada - wypowiedziała jednym tchem. - Nazywano mnie już także Wiewiórką, Złotą Rybką i mówiono na mnie Piegus. A, chcę wam również powiedzieć, że rude włosy są ostatnio szalenie modne.
- Nie wygłupiaj się, Agnieszko, chodźmy lepiej na boisko, szkoda przerwy! - zawołała Kryśka. Jacek, Rafał i Ola pokiwali znacząco głowami.
Pozostali milczeli, ale doskonale wiedzieli, że będą nazywać ją Agnieszką.

wg opowiadania W. Osuchowskiej-Orłowskiej

1. Do klasy:
a. przyszedł nowy kolega,
b. przyszła nowa koleżanka,
c. przyszli dziewczyna i chłopak,
d. przyszły dwie dziewczyny.

2. Krasnoludkiem klasowym nazywano:
a. Jacka,
b. Agnieszkę,
c. Jolkę,
d. Rudą.

3. Z "nowej" najbardziej:
a. śmiali się chłopcy,
b. śmiały się dziewczyny,
c. nikt się nie śmiał,
d. śmiała się nauczycielka.

4. Nowa dziewczynka nazywała się:
a. Agnieszka,
b. Jolka,
c. Kryśka,
d. Ola.

5. Dlaczego dzieci śmiały się z "nowej"?
a. Ponieważ była bardzo wesoła.
b. Była śmiesznie ubrana.
c. Miała rude włosy i piegi.
d. Była bardzo wysoka i gruba.

6. Autorka nadała temu opowiadaniu tytuł "Wiewiórka", ponieważ:
a. opowiada o życiu i zwyczajach wiewiórki,
b. opowiada o przyjaźni dzieci z wiewiórką,
c. opowiada o przygodzie z wiewiórką w lesie,
d. opowiada o dziewczynce, którą tak przezywano.

7. Które przezwisko nie dotyczy Agnieszki:
a. Rudzielec,
b. Krasnoludek,
c. Złota Rybka,
d. Marchewka.

8. W jaki sposób dziewczynka nie reagowała na śmiech i szepty koleżanek i kolegów?
a. Siedziała spokojnie.
b. Zgłaszała się do odpowiedzi.
c. Płakała.
d. Poprawnie odpowiadała na lekcji.

9. Dlaczego Agnieszka zatrzymała dzieci przed wyjściem na przerwę?
a. Chciała nakrzyczeć na nich za to, że ją wyśmiewali.
b. Chciała, aby wymyślili jej nowe przezwisko, gdyż je kolekcjonuje.
c. Chciała się przedstawić, aby nikt jej nie przezywał.
d. Chciała zrobić im na złość, żeby mieli krótszą przerwę.

10. Włosy Agnieszki były:
a. czarne jak smoła i sterczały na wszystkie strony jak wiechcie,
b. jasne jak len i sterczały jak słoma,
c. rude jak kasztany, ale pięknie zaczesane na bok,
d. rude i sterczały na wszystkie strony jak wiechcie słomiane.

Przeczytaj tekst i dokładnie wykonaj polecenia.

Jesienny spacer

Nadeszła jesień. Park zmienił się nie do poznania. Drzewa i krzewy wyglądają inaczej niż latem. Zielone dotychczas liście zrobiły się różnokolorowe - żółte, pomarańczowe i czerwone.
Kasia, Krzyś i Jędrek przyszli dziś do parku, aby zebrać dary jesieni: kasztany, żołędzie, korale jarzębiny i liście.
Kasia jest drugoklasistką i do szkoły musi przygotować zielnik. Wysuszone różnobarwne liście wklei do zeszytu i podpisze nazwę drzewa, z którego pochodzą.
Krzyś, uczeń pierwszej klasy, będzie zbierał kasztany i żołędzie. W szkole zrobi z nich śmieszne ludziki. Umówił się z Tomkiem, kolegą z ławki, że będą to żołędziowi i kasztanowi rycerze.
Mały Jędrek, choć przedszkolak, też ma pracę domową - musi zbierać liście i jarzębinę. W przedszkolu będzie z nich robił portret pani Jesieni.
Dzieci bardzo lubią jesienne zadania domowe.

1. Uzupełnij zdanie:

Do parku wybrały się dzieci: ..................................., .................................,
i .................................... .

2. Otocz pętlą te dary jesieni, których dzieci nie zbierały w parku.

kasztany	grzyby	żołędzie
jabłka	kolorowe liście	jarzębina

3. Co dzieci będą robiły z darów jesieni? Połącz linią imiona dzieci z czynnościami, które wykonywały.

Krzyś	portret pani Jesieni z liści i korali jarzębiny
Kasia	ludziki z kasztanów i jarzębiny
Jędrek	zielnik

4. Kim jest Tomek? Podkreśl właściwą odpowiedź.
a) kolegą Kasi
b) bratem Jędrka
c) kolegą Krzysia

5. Dlaczego Krzyś zbierał w parku kasztany i żołędzie? Podkreśl w tekście zdania, które są odpowiedzią na to pytanie.

6. Co to jest "zielnik"? Podkreśl prawidłową odpowiedź:
a) ogródek szkolny,
b) bukiet z liści,
c) zeszyt z wklejonymi i podpisanymi liśćmi i roślinami.

Zagadkowe przechwalanki

A. Jestem piękny i potężny. Mój masywny pień pokrywa chropowata, ciemnoszara kora. Mam już chyba sto lat, ale wcale nie czuję się stary.
Moje ogromne konary wznoszą się ku słońcu niczym ramiona olbrzyma. Nazywają mnie królem drzew. Ale nie dlatego, że mam koronę z kolorowych liści. Wiosną i latem mienią się one różnymi odcieniami zieleni. Jesienią przybierają barwę żółci, brązu i czerwieni. Są błyszczące i sztywne. Mają charakterystyczny kształt: wydłużony, z dużymi wgłębieniami po bokach. Wyglądają jak otoczone falbanką.
Pośród gałęzi i liści kołyszą się moje owoce, podobne do malutkich ludzików w czapeczkach. Są one doskonałym pożywieniem dla dzików.
Jeśli dobrze poszukacie, to znajdziecie mnie w dąbrowie.

B. Mnie też nazywają królem. Też jestem piękny i potężny. Moją korona jest puszysta, bujna grzywa wokół szyi. Mam cztery potężne łapy i długi, gruby ogon. Opędzam się nim od natrętnych owadów.
Choć nieco przypominam kota, nie radzę wam się do mnie zbliżać. Moje ostre, wielkie kły budzą respekt i szacunek.
Uwielbiam polowania, z których to mnie przypada największa, czyli "lwia część" zdobyczy. Słabsi ode mnie muszą zadowolić się resztkami. Moją ojczyzną jest Afryka.
Moja nazwa ukryła się w wyrazach: lewkonia, odlew, polewaczka.

Podkreśl prawidłowe odpowiedzi.

1. Postaciami, które się przechwalają są:
a) dąb, słoń,
b) dąb, lew,
c) lew, brzoza.

2. Wspólnym określeniem opisywanych postaci jest:
a) leń,
b) król,
c) zazdrośnik.

3. "Lwia część" znaczy:
a) duży kęs,
b) odrobinka,
c) największa część.

4. Dlaczego dąb i lwa nazwano "królami"?
a) Mieli korony.
b) Byli piękni i potężni.
c) Byli piękni, potężni i mieli korony.

5. Skreśl zdania fałszywe:
a) Żołędzie to owoce leszczyny.
b) Lwy mają skrzydła.
c) Dziki lubią żołędzie.
d) Drzewa to rośliny rosnące nisko przy ziemi.
e) Żołędzie można znaleźć w dąbrowie.

Uważnie przeczytaj tekst i dokładnie wykonaj wszystkie polecenia.

Skarbonka Natalki

Natalka od dawna zbierała pieniądze na łyżworolki. W klasie już wszyscy je mieli. Często podchodziła do swojej świnki-skarbonki i potrząsała nią, jakby od tego mogło w niej przybyć oszczędności.
Pewnego wieczoru zapisała w swoim pamiętniku: "W czwartek przyjedzie tatuś ze sztabu powodziowego i na pewno dołoży mi resztę pieniędzy". Szybko zamknęła pamiętnik, zgasiła lampkę nocną i ułożyła się wygodnie na łóżku.
Ale nie mogła zasnąć. Z pokoju dochodziły słowa podawanych przez telewizję komunikatów, których mama słuchała z przejęciem.
Aż tu nagle ktoś puka do drzwi.
- Tatuś, tatuś! - krzyknęła radośnie Natalka.
Rzeczywiście, był to tatuś, ale jakiś dziwnie smutny i zmęczony.
- Jak to dobrze, że jesteś! - ucieszyła się mama. - Ale co się stało? Miałeś przecież wrócić dopiero jutro.
- Muszę zabrać inne, odpowiedniejsze ubranie, no i trochę rzeczy dla powodzian. Przygotuj je, Małgosiu. Tam się wszystko przyda. I wyślij jutro jakieś pieniądze.
Na słowa "pieniądze" Natalka poderwała się z łóżka.
- Tatusiu, tatusiu, tak bym chciała, żebyś dołożył mi trochę pieniędzy na łyżworolki! Obiecałeś!
Tatuś spojrzał na córkę jakimś dziwnym wzrokiem i powiedział podniesionym głosem:
- Natalko, jak możesz myśleć o łyżworolkach, kiedy tam ludzie potrzebują pomocy!
Dziewczynka spuściła głowę i odeszła w milczeniu.
Raniutko Natalka stała przy łóżku rodziców ze skarbonką w ręku.
- Tatusiu, ja też chcę pomóc powodzianom. Weź moje pieniądze.
Tatuś przytulił Natalkę i szepnął jej czule do ucha:
- Jestem z ciebie dumny, kochanie.
Po śniadaniu Natalka poszła z mamą do banku, a kiedy wróciły, w przedpokoju stały nowiutkie łyżworolki z karteczką: "Dla mojej dzielnej córki - tatuś".
- Jak to, przecież ja oddałam pieniądze...

Proszę odpowiedz na pytania

1. Na co Natalka zbierała pieniądze?
a) na deskorolkę
b) na łyżworolki
c) na buty narciarskie

2. Jaki kształt miała skarbonka Natalki?
a) jabłuszka
b) gitary
c) świnki

3. Jakiego dnia tatuś Natalki wrócił do domu?
a) w poniedziałek
b) we wtorek
c) w środę

4. Na co przeznaczyła Natalka swoje oszczędności?
a) na łyżworolki
b) na cukierki
c) na pomoc powodzianom

5. Podkreśl zdanie prawdziwe.
a) Natalka prowadziła pamiętnik.
b) Natalka chciała kupić pamiętnik.
c) Natalka miała pamiętnik, ale jeszcze nic w nim nie zapisała.

6. Tatuś kupił Natalce łyżworolki, bo:
a) chciał jej sprawić przyjemność,
b) była bardzo grzeczna,
c) wzruszył się piękną postawą córki.

Czytanie ze zrozumieniem - kl. IV

„Chatka Puchatka”

Tymczasem Prosiaczek z Puchatkiem wędrowali Lasem, trzymając się za ręce. Puchatek tłumaczył Prosiaczkowi (...) ile czasu jeszcze upłynie, zanim wzejdzie jego żołądź.
- Spójrz, Puchatku - rzekł nagle Prosiaczek - coś tam siedzi na Sośnie.
- Tak, coś tam siedzi - przyznał Puchatek patrząc uważnie w górę.
- Tam siedzi jakieś Zwierzę. Prosiaczek złapał Puchatka za ramię na wypadek, gdyby Puchatek się przeląkł.
- Czy to jest jedno z tych Dzikich Zwierząt? - zapytał patrząc w przecą stronę.
Puchatek skinął łebkiem.
- To jest Jagular - powiedział.
- A co robią Jagulary? - spytał Prosiaczek z iskierką nadziei, że nic.
- One zaczajają się w gałęziach drzew i spadają na tego, kto przechodzi pod spodem - rzekł Puchatek - Krzyś mi o tym powiedział.
- Może my lepiej nie będziemy przechodzić pod spodem, Puchatku? Żeby on tylko przypadkiem nie zleciał i czegoś sobie nie zrobił...
- One sobie nigdy nic nie robią - rzekł Puchatek - bo to są Świetni Zlatywacze. Prosiaczek czuł w dalszym ciągu, że byłoby rzeczą nierozsądną znaleźć się pod Świetnym Zlatywaczem, i właśnie miał już zamiar prędziutko pójść z powrotem po coś, czego zapomniał, gdy Jagular zawołał do nich z góry: - Pomocy! Pomocy!
- Jagulary zawsze tak robią - rzekł Puchatek mocno zaciekawiony. - Wołają „Pomocy! Pomocy!”, a kiedy patrzy się w górę, zlatują na dół na tego, kto patrzy.
- Ja patrzę w dół! - zawołał Prosiaczek tak głośno, aby Jagular nie popełnił czasem czegoś niestosownego.

Wykonaj polecenia:

1. Kto opowiada przygodę Puchatka i Prosiaczka?
a. narrator 3 - osobowy
b. Prosiaczek
c. Puchatek
d. narrator 1 - osobowy

2. Co na pewno rosło w lesie, przez który szli Puchatek z Prosiaczkiem?
a. sosna
b. buk
c. dąb
d. jarzębina

3. Co siedziało na drzewie?
a. Puchatek
b. Czarownica
c. jakieś Zwierzę
d. Prosiaczek

4. W czasie rozmowy z Puchatkiem Prosiaczek:
a. uważnie patrzy we wskazanym kierunku
b. odwraca głowę w przeciwnym kierunku
c. patrzy Puchatkowi w oczy
d. zamknął oczy

5. Co zdaniem Puchatka robią Jagulary?
a. nic nie robią
b. śpią spokojnie na drzewach
c. oglądają wędrowców
d. spadają na przechodzących pod drzewami

6. W zdaniu „Puchatek skinął łebkiem” - wskaż:
a. podmiot - ...............................................................................
b. orzeczenie - ...........................................................................

7. Rozwiń zdanie: „Puchatek skinął łebkiem...” - dodając określenie podmiotu.
......................................................................................................

8. Wpisz podany czasownik - wędrować w odpowiedniej formie.
a. co robiłem? - ........................................................................
b. co robię? - ............................................................................
c. co będę robił? - ....................................................................
a. czasownik w czasie - ............................................................
b. czasownik w czasie - ............................................................
c. czasownik w czasie - ............................................................

9. Puchatek lubi przekąsić małe conieco. Właśnie wylizuje baryłkę do czysta. Ułóż wyrazy w kolejności alfabetycznej. Podkreślone w nich litery utworzą hasło.
balon, zupa pomoc, kapusta, mapa, wiadro, kryjówka, nalewka, ognik, siano, lodowisko, toporek, wykaz, drzwi, bębenek

OTO PRAWIDŁOWE ROZWIĄZANIA KOLEJNYCH ZADAŃ TESTU „CHATKA PUCHATKA”

Pyt.	Odpowiedź	Ilość punktów
1.	a) - narrator 3 - osobowy	1 pkt
2.	c) - dąb	1 pkt
3.	c) - jakieś zwierzę	1 pkt
4.	b) - odwraca głowę w przeciwnym kierunku	1 pkt
5.	d) - spadają na przechodzących pod drzewami	1 pkt
6.	a) - podmiot - Puchatek b) - orzeczenie - skinął	2 pkt
7.	Np. Przestraszony Puchatek skinął łebkiem.	2 pkt
8.	a) wędrowałem b) wędruję c) wędrował a) przeszłym b) teraźniejszym c) przyszłym	3 pkt

9.	balon, bębenek, drzwi, kapusta, kryjówka, lodowisko, mapa, nalewka, ognik, pomoc, siano, toporek, wiadro, wykaz, zupa. „Ani kropli miodku”.	4 pkt
1 - 9	Razem	16 pkt

Czytanie ze zrozumieniem - kl. V

„Rodzinny pstryk”

Dzisiaj właśnie Jakub jechał tramwajem do babci, i jechał długo, bo Warszawa jest przecież dużym miastem. A kiedy już przyjechał i zjadł obiad, babcia zapytała:
- Co chcesz robić?
- Chcę obejrzeć te albumy!
- Jakie albumy?
- Paulinko - wtrącił się dziadek - zapomniałaś, że obiecałeś Kubusiowi pokazać fotografie?
Po chwili Jakub zobaczył ślubne zdjęcie dziadków, a potem tatusia wtedy, kiedy był niemowlakiem, i tatusia trochę starszego, i jeszcze tysiąc innych tatusiów w różnym wieku. A potem jeden z tych tatusiów trzymał za rękę dziewczynę, a tą dziewczyną była mama.
- O, tu jest Magda! - zawołał dziadek. - Miesiąc wcześniej się poznali! A na tym drugim zdjęciu biorą ślub! No, poznajesz wszystkich?
- To jest tatuś, a to mama - powiedział bez wahania Jakub. - To... ojej, ta elegancka młoda pani to chyba Matylda? A to?
- A tu stoi druga córka babci Matyldy... - powiedział dziadek.
- Oczywiście, przecież to ciotka Witusia! A ta malutka dziewczynka to musi być Kornelia! Ojej, taka malutka, a teraz już chodzi do liceum...
Babcia przewróciła następną stronę albumu i znowu westchnęła.
- Zobacz, Ludwisiu - powiedziała do męża - to już jest zdjęcie z drugiej rocznicy ślubu naszego Władzia. Witusia trzyma na ręku dziecko, to jej młodsza córeczka, Lucia. Matylda ma dwie wnuczki, widzisz a my tylko wnuka...
- Jak to „tylko” - oburzył się Jakub. - To co, ja ci się nie podobam? Wolałabyś, babciu, żebym był dziewczynką?!
- Ależ skąd! - zaprzeczyła babcia. - Nigdy w życiu! Za nic w świecie bym nie chciała, żebyś był kim innym, niż jesteś. Ale widzisz, mieliśmy tylko syna, twojego tatę, i teraz chcielibyśmy mieć dziewczynkę. Chociaż jedną wnuczkę...

Wykonaj polecenia:

1. W jakim mieście mieszkają dziadek i babcia Jakuba?
..............................................................................................
..............................................................................................

2. Czym zajmowali się dziadkowie i wnuk po zjedzeniu obiadu?
..............................................................................................
..............................................................................................

3. Jak mieli na imię:
a) dziadek i babcia, z którymi Jakub oglądał zdjęcia?
..............................................................................................
b) rodzice Jakuba?
..............................................................................................
c) babcia Jakuba ze strony mamy?
..............................................................................................
d) siostra mamy Jakuba?
..............................................................................................

4. Ile córek ma ciocia Witusia?
a) żadnej
b) 1
c) 2
d) 3

5. Którym wyrazem o znaczeniu ogólnym objąłbyś (objęłabyś) wszystkie postaci, które pojawiły się w powyższym fragmencie?
a) zbiór
b) rodzina
c) dom
d) znajomi

6. Jak nazywamy stopień pokrewieństwa istniejący pomiędzy Kornelią i Jakubem?
a) są rodzeństwem
b) Kornelia jest córką Jakuba
c) w ogóle nie są spokrewnieni

7. Czyich zdjęć w albumie było najwięcej?
a) jego dziadków
b) jego rodziców
c) jego ojca
d) trudno powiedzieć

8. Ile sióstr miała mama Kuby?
a) żadnej
b) 1
c) 2
d) trudno powiedzieć

9. Dlaczego babcia Paulina chciała mieć wnuczkę?
a) uważa, że dziewczynki są grzeczniejsze
b) posiadanie wnuczki jest oznaką szczęścia
c) sądzi, że w każdej rodzinie powinien być chłopiec i dziewczynka
d) miała najpierw syna, później wnuka, chciałaby się także trochę zajmować dziewczynką

10. Połącz definicje z nazwami pokrewieństwa.

a) pradziadek
b) wuj
c) kuzyn
d) bratanek

a) syn brata
b) ojciec dziadka lub babci
c) brat ojca
d) bliższy lub dalszy krewny

11. Odpowiedz na podstawie tekstu, co jest źródłem wiedzy Jakuba o przeszłości?
a) podręcznik do historii
b) archiwalne dokumenty
c) legendy
d) relacje i zdjęcia

12. Jakie znaczenie przede wszystkim mają zdjęcia oglądane przez Jakuba?
a) historyczne
b) artystyczne
c) dokumentalne
d) pamiątkowe

13. Połącz wyrazy z pierwszej kolumny z odpowiednimi wyrazami z drugiej (jeśli jest to konieczne, zmień formę wyrazów z drugiej kolumny).

a) rodzina
b) małżeństwo
c) pokrewieństwo
d) związek

a) bliski
b) nierozerwalne
c) liczne
d) dobrana

14. W którym zestawie znajdują się wyłącznie wyrazy pokrewne?
a) krewniak, pokrewny, rodzina, małżeństwo
b) dziadek, babcia, wujek, mama
c) ród, rodzina, rodzinny, rodzinka
d) rodzina, urodziny, rodzynek, rocznica

15. W punkcie b) ćwiczenia 14 mamy do czynienia wyłącznie z:
a) rzeczownikami
b) czasownikami
c) przymiotnikami
d) przysłówkami

OTO PRAWIDŁOWE ROZWIĄZANIA KOLEJNYCH ZADAŃ TESTU „RODZINNY PSTRYK”

Pyt.	Odpowiedź	Ilość punktów
1.	Dziadek i babcia Jakuba mieszkają w Warszawie.	1 pkt
2.	Dziadkowie i wnuk po zjedzeniu obiadu oglądali zdjęcia.	1 pkt
3.	a) Ludwiś i Paulina b) Magda i Władzio c) Matylda d) Witusia	a) - 2 pkt b) - 2 pkt c) - 1 pkt d) - 1 pkt
4.	c) - 2	1 pkt
5.	b) - rodzina	1 pkt
6.	a) - są rodzeństwem	1 pkt
7.	c) - jego ojca	1 pkt
8.	b) - 1	1 pkt
9.	d) - miała najpierw syna, później wnuka, chciałaby się także trochę zajmować dziewczynką	1 pkt
10.	pradziadek - ojciec dziadka lub babci wuj - brat ojca kuzyn - bliższy lub dalszy krewny bratanek - syn brata	2 pkt
11.	d) - relacje i zdjęcia	1 pkt
12.	d) - pamiątkowe	1 pkt
13.	rodzina - liczna małżeństwo - dobrane pokrewieństwo - bliskie związek - nierozerwalny	2 pkt
14.	c) - ród, rodzina, rodzinny, rodzinka	1 pkt
15.	a) - rzeczownikami	1 pkt
16.	Starannie wykonany rysunek.	2 pkt
1 - 16	Razem	24 pkt

Czytanie ze zrozumieniem - kl. VI

„Maria Skłodowsoka - Curie i promieniotwórczość”

Ta Starym Mieście w Warszawie w domu pod numerem 16 przy ulicy Freneta mieści się siedziba Polskiego Towarzystwa Chemicznego i znajdujące się pod jego opieką Muzeum Marii Skłodowskiej - Curie. 7 listopada 1867 roku w nieistniejącej już dziś oficynie tego domu, w mieszkaniu rodziny nauczycielskiej Skłodowskich przyszło na świat piąte i ostatnie dziecko. Dziewczynce nadano imiona Maria Salomea.
Jej matka, Bronisława, kierowała jedną z najlepszych pensji warszawskich, którą sama w przyszłości ukończyła. Ojciec Marii, Władysław Skłodowski, był również nauczycielem fizyki i chemii, podobnie jak jego ojciec - Józef.
Mieszkanie Władysława i Bronisławy Skłodowskich było zawsze związane ze szkołą.
Mania, jak ją nazywano w domu, wychowała się wśród rozmów o nauce i nauczaniu. Do największych przyjemności dziewczynki należało obserwowanie, jak ojciec reguluje barometr ścienny, lub zaglądanie do szafy ze szkolnymi przyrządami do nauczania fizyki. Nieprzeciętnie zdolne dziecko, obdarzone niezwykłą pamięcią, w wieku czterech lat nauczyła się czytać. Wśród książek, które czytała znajdowały się podręczniki i dzieła techniczne z biblioteki ojca.
W roku 1877 dziesięcioletnią Manię oddano na pensję. Większość koleżanek była o dwa lata starsza. Mimo że najmłodsza w klasie, była najlepszą uczennicą, i to ze wszystkich przedmiotów.
12 czerwca 1885 roku, mając niecałe 16 lat, ukończyła szkołę ze złotym medalem i najwyższą oceną z każdego przedmiotu.
W listopadzie 1891 roku Maria Skłodowska wyjechała do Paryża, powodowana pragnieniem studiowania nauk matematyczno-fizycznych...
Józef Hurwic
Skłodowska - Curie Maria /1367-1954/ polska uczona, pracująca we Francji, współtwórczyni nauki o promieniotwórczości, otrzymała w 1903 wraz z mężem Piotrem Curie, nagrodę Nobla za odkrycie pierwiastków - polonu i radu, oraz powtórnie w 1911 roku za badania nad radem.

OFICYNA - boczne skrzydło kamienicy, z wejściem od podpórka.
PENSJA - dawniej ogólnokształcąca prywatna szkoła żeńska, połączona z internatem.
POLON, RAD - promieniotwórcze pierwiastki chemiczne.
BAROMETR - przyrząd do mierzenia ciśnienia atmosferycznego.

Wykonaj polecenia:

1. Podkreśl szereg, który odpowiada życiorysowi Marii Skłodowskiej:
a/ Polka, fizyk, chemia, odkrycie radu i polonu, Nagroda Nobla dwa razy
b/ Polka, matematyk, nie odkrycie radu i polonu, Nagroda Nobla jeden raz
c/ Francuzka, fizyk, odkrycie radu, bez nagrody Nobla
d/ Francuzka, chemia, fizyka, odkrycie wszystkich pierwiastków, Nagroda Nobla dwa razy

2. Zapisz cyfrą arabską, ile lat żyła Maria Skłodowska?
..............

3. Wyobraź sobie, że przyjaźnisz się z rodzicami Marii Skłodowskiej. W roku 1867 wysyłasz do nich list. Zaadresuj kopertę:
...........................................................................................................................................................................
...............................................................................................................................................................

4. Podaj nazwę miasta, w którym urodziła się najwybitniejsza polska uczona:
..............................................................................................................

5. Drugie imię Marii brzmiało:
a/ Stanisława
b/ Stefania
c/ Eleonora
d/ Salomea

6. Maria Skłodowska była:
a/ jedynaczką
b/ miała dwójkę rodzeństwa
c/ miała trzech braci
d/ miała czworo rodzeństwa

7. Spośród rodzeństwa była:
a/ najstarsza
b/ średnia
c/ najmłodsza
d/ druga z kolei

8. Maria urodziła się w rodzinie:
a/ chłopskiej
b/ inteligenckiej
c/ robotniczej

9. Fizyka i chemia:
a/ była małej Mani zupełnie obca
b/ nie były dziewczynce obce
c/ to dziedziny nauki, z którymi panna Skłodowska zetknęła się dopiero na studiach
d/ to dziedziny nauki, których Maria Skłodowska nigdy nie poznała

10. Pan Skłodowski był:
a/ lekarzem
b/ właścicielem żeńskiej szkoły
c/ nauczycielem chemii i fizyki

11. Podkreśl zdania prawdziwe:
a/ Bronisława Skłodowska była analfabetką
b/ żona Władysława Skłodowskiego była osobą wykształconą
c/ matka Marii Skłodowskiej prowadziła pensję dla dziewcząt
d/ matka Mani nigdy nie pracowała

12. Odpowiedz za pomocą zdania podrzędnie złożonego.
Ile lat miała Maria Skłodowska, kiedy nauczyła się czytać?
.............................................................................................................................
.................................................................................................................

13. Wykreśl zdanie fałszywe.
a/ mała Mania najbardziej lubiła bawić się lalkami
b/ zabawy małej Mani były typowe jak na dziewczynkę
c/ przyszła uczona najchętniej obserwowała nastawienie barometru, zaś ulubioną zabawą było korzystanie z przyrządów fizycznych
d/ Maria Skłodowska była nieprzeciętnym dzieckiem

14. Kiedy Marię oddano na pensję miała:
a/ VIII lat
b/ IX lat
c/ X lat
d/ XI lat

15. Dokończ podane zdanie: Maria Skłodowska ukończyła szkołę w wieku lat: ..................

16. Mania była:
a/ uczennicą o nieprzeciętnych zdolnościach, najlepszą ze wszystkich przedmiotów
b/ przeciętną uczennicą,
c/ dzieckiem, któremu nauka sprawiała bardzo dużo trudności
d/ uczennicą, która dwukrotnie nie była promowana do następnej klasy

17. Panna Skłodowska była:
a/ najstarsza w klasie
b/ w tym samym wieku co większość dziewcząt
c/ najmłodsza w klasie

18. Maria Skłodowska studiowała:
a/ w Warszawie
b/ na Uniwersytecie Jagiellońskim
c/ w Paryżu
d/ w ogóle nie studiowała

19. Mąż Marii Skłodowskiej był:
a/ Polakiem
b/ Niemcem
c/ Rosjaninem
d/ Francuzem

20. Podkreśl te określenia, które Twoim zdaniem odpowiadają postaci wielkiej Polki.
a/ niezależna
b/ samodzielna
c/ całkowicie podporządkowana rodzicom
d/ niesamodzielna
e/ niezaradna
f/ decydująca o sobie i swoim życiu
g/ zaradna

21. Druga część tekstu o Marii Skłodowskiej to:
a/ notatka encyklopedyczna
b/ fragment opowiadania
c/ cytat z pieśni poświęconej wybitnej uczonej
d/ wszystkie odpowiedzi są nieprawdziwe

22. Nagroda Nobla została ustanowiona przez:
a/ Amerykanina Antoniego Nobla, wynalazcę żelazka elektrycznego
b/ Szweda Alfreda Nobla, wynalazcę dynamitu
c/ Polaka Alfreda Nobla, wynalazcę lampy naftowej
d/ Niemca Manfreda Nobla, odkrywcę radu i polonu

23. Podkreśl nazwiska tych Polaków, którzy poza Marią Skłodowską - Curie otrzymali Nagrodę Nobla.
a/ Henryk Sienkiewicz
b/ Maria Konopnicka
c/ Jan Brzechwa
d/ Władysław Reymont
e/ Józef Piłsudski
f/ Mikołaj Kopernik
g/ Czesław Miłosz
h/ Jan Kochanowski,
i/ Wisława Szymborska
j/ Jan Paweł II

24. Podaj przynajmniej 4 określenia związane z polską noblistką:
a/ pracowita
b/ ....................
c/ ...............
d/ ....................
e/ ...................

OTO PRAWIDŁOWE ROZWIĄZANIA KOLEJNYCH ZADAŃ TESTU „MARIA SKŁODOWSOKA - CURIE I PROMIENIOTWÓRCZOŚĆ”

Pyt.	Odpowiedź	Ilość punktów
1.	a) - Polka, fizyk, chemia, odkrycie radu i polonu, Nagroda Nobla dwa razy	1 pkt
2.	67 lat	1 pkt
3.	Sz. P. Bronisława, Władysław Skłodowscy ul. Freneta 16 Warszawa	2 pkt
4.	Warszawa	1 pkt
5.	d) - Salomea	1 pkt
6.	d) - miała czworo rodzeństwa	1 pkt
7.	c) - najmłodsza	1 pkt
8.	b) - inteligenckiej	1 pkt
9.	b) - nie były dziewczynce obce	1 pkt
10.	c) - nauczycielem chemii i fizyki	1 pkt
11.	c) - matka Marii Skłodowskiej prowadziła pensję dla dziewcząt	1 pkt
12.	Maria Skłodowska nauczyła się czytać, kiedy miała cztery lata.	2 pkt
13.
14.	c) - przyszła uczona najchętniej obserwowała nastawienie barometru, zaś ulubioną zabawą było korzystanie z przyrządów fizycznych	1 pkt
15.	c) - X lat	1 pkt
16.	16 lat	1 pkt
17.	a) - uczennicą o nieprzeciętnych zdolnościach, najlepszą ze wszystkich przedmiotów	1 pkt
18.	c) - najmłodsza w klasie	1 pkt
19.	c) - w Paryżu	1 pkt
20.	d) - Francuzem	1 pkt
21.	a) - niezależna b) - samodzielna f) - decydująca o sobie i swoim życiu g) - zaradna	2 pkt
22.	a) - notatka encyklopedyczna	1 pkt
23.	d) - Niemca Manfreda Nobla, odkrycie radu i polonu	1 pkt
24.	a) - Henryk Sienkiewicz d) - Władysław Reymont g) - Czesław Miłosz i) - Wisława Szymborska	2 pkt
25.	zdolna, samodzielna, zaradna, solidna	2 pkt
1 - 25	Razem

Test sprawdzający czytanie ze zrozumieniem i pisanie

na podstawie fragmentu lektury „Ten obcy”

Imię i nazwisko: .............................................................

Klasa: VI ...

Przeczytaj uważnie fragment powieści „Ten obcy” i wykonaj związane z nim polecenia. Na rozwiązanie testu masz 60 minut. Powodzenia!

„ (...) Po kilkunastu krokach, w miejscu gdzie żywopłot załamywał się pod prostym kątem i tworzył ochronę od strony pola, Zenek stanął, znowu się roześmiał i odgarnąwszy niedbałym ruchem włosy, powiedział niegłośno:

Nikogo nie ma. Ja idę, a wy - jak sobie chcecie.
Na jabłka? - spytał zdumionym szeptem Julek.
Jak kto się boi, może nie iść - rzekł z wolna Zenek.
Nikomu nie każę.
Idę z tobą! - krzyknął Julek. - Nie boję się wcale! Chodź, Marian!

Marian stanął bez ruchu. Spłoszone myśli przelatywały mu pędem przez głowę. Co zrobić! Narazić się, żeby taki chłopak, jak Zenek, uważał go za tchórza? ...

Marian! No! - zawołał Julek.

Oczy Pestki roziskrzyły się, powzięła błyskawiczną decyzję.

Boisz się? - spytała Mariana ze śmiechem. - Bo ja nie!

Marian przełknął a trudem ślinę. Nie chciał iść. Nie chciał za nic! Ale zostać? Oni będą wszyscy razem - z Zenkiem! I Pestka także! - Pójdę - mruknął przez zęby.

A Ula? - To pytanie zadał Julek, zabrzmiała w nim nutka pogardy. - Ula na pewno ma stracha!
Zostaw ją! - rzekł ostro Zenek. - Niech zrobi, jak chce. Dziewczyny się do tego nie nadają.
Ja się nadaję! - zaprotestowała ostro Pestka.

Zeszli z szosy w dół, szli cicho jak wtedy, kiedy wypatrywali kraski. Ula jest na końcu. Słyszy podniecony oddech Pestki idącej przed nią. Chwyta ją kurczowo za rękę, Pestka odwraca się.

Co?
Pestka! - błaga cicho Ula. - Pestka!
Możesz nie iść! - Twarz Pestki jest zamknięta, prawie odpychająca.

Julek wymija Mariana, podsuwa się ku Zenkowi i pyta z podnieceniem, którędy się będą przedostawać:

Tą samą dziurą co ty?
Można - mówi Zenek. - Ale jest i druga, lepsza. Pokażę wam.

To lepsze przejście znajduje się na końcu zielonej ściany, tuż koło narożnika. Rośnie tu młoda lipa. Chłopcy i Pestka przeciskają się do sadu między jej pniem a gałązkami żywopłotu.

Ula zostaję na zewnątrz. Stoi chwilę, potem siada w bruździe, obejmuje rękami kolana. Płacze gorącymi, gorzkimi łzami, szlochając i z trudem łapiąc oddech. Dlaczego ich nie zatrzymała? ... Dlaczego? ... Powinna im zabronić, powinna była krzyczeć ... nie dać im!”

Zaznacz kółeczkiem właściwą odpowiedź.

Kradzież jabłek była pomysłem:

Julka
Zenka
Uli
Mariana
Pestki

Marian dołączył do grupy, ponieważ:

uważał kradzież za rodzaj sportu
nie chciał, by uważano go za tchórza
pragnął zaimponować Julkowi

Zwrot mruknąć przez zęby oznacza:

powiedzieć coś radośnie
powiedzieć coś niewyraźnie
powiedzieć coś z przekonaniem

Pestka wzięła udział w kradzieży, bo:

chciała udowodnić, że jest odważna
miała ochotę na jabłka
nudziła się

Przekształć fragment wyróżnionego kursywą dialogu w mowę zależną.

Ula nie dołączyła do grupy, bo;

bała się, że ktoś ich przyłapie
czuła się zmęczona
potępiała ten czyn

Na podstawie ostatniego akapitu tekstu nazwij dwa uczucia Uli. Użyj rzeczowników.

..................................................
..................................................

Z podkreślonego zdania wypisz dwa epitety.

...................................................
...................................................

Podaj trzy cechy charakteru uli na podstawie przeczytanego fragmentu. Użyj przymiotników.

...................................................
...................................................
...................................................

Ula nie zatrzymała swoich przyjaciół. Ułóż w jej imieniu kilkuzdaniową wypowiedź, w której przekonasz kolegów do zmiany decyzji. Użyj przynajmniej trzech argumentów.

Czy Zenek zasługuje na miano bohatera? Napisz charakterystykę postaci, odpowiedz na zadane pytanie.

........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

Zadanie sprawdzające czytanie ze zrozumieniem

(dla uczniów klasy I liceum lub technikum)

1. Materiał dla uczniów.

J. Parandowski , ,,Mitologia" ( Demeter ).

1) W poszarpanej szacie, z rozwiązanymi włosami, pełnymi prochu i popiołu, idzie żałobna i smutna starożytna mater dolorosa - Demeter .Wyschły w jej ręku kłosy zboża i zwiądł czerwony kwiat maku. Przymglone oczy , w których już łez nie ma, wloką się z przedmiotu na przedmiot , zawiedzione i bezradne. Matka szuka zaginionej córki.

2) Oto zostawiła ją na łące, nad brzegiem Oceanu, bawiącą się z nimfami .Odchodząc zabroniła jej zbierać narcyzów, kwiatów zwodniczych, poświęconych bóstwom podziemnym. Persefona była posłuszna. Zrywała tulipany, dźwigające na krępej łodyżce kielich żółty lub purpurowy, hiacynty , w których pachnie dusza pięknego młodzieńca, i ciche , dobre fiołki ,

i niebieskie oczka niezapominajek ,a z daleka omijała narcyzy , albowiem - jak mówiła matka - w ich białych płatkach śpi pragnienie , a ich woń odwraca myśli od nieba .Wtem ziemia wydała kwiat , jakiego słońce nigdy nie widziało.

Z jednego korzenia wyrastało sto głów , rozgorzałych złotem przykoronków ,

a karbowane brzegi białych płatków płonęły jasnym szkarłatem .Cudowna woń napełniała niebo , ziemię , przeniknęła do słonej głębiny morza ,aż wszystkie

nereidy podniosły się ze swych szmaragdowych łóżek i zawołały :"Ach"

3) Persefona obejrzała się wokoło, czy jej nikt nie widzi, i prędko zerwała kwiat Upiła sie jego zapachem, oczy jej zaszły mgłą i ciemność ogarnęła duszę.

Wtedy rozwarła się ziemia i Hades, bóg piekieł, porwał Persefonę na wozie zaprzężonym w czarne rumaki. Gdy się ocknęła, wołała, krzyczała. Żaden bóg nie słyszał jej głosu, żadne nimfa, z którymi bawiła się na łące, nie nadbiegła z pomocą. Tylko mała Kiane , rusałka wodna, rozłożyła słabiutkie ręce, chcąc zagrodzić drogę gwałcicielowi. Ale czarne rumaki przeleciały nad nią, boginka zalała się łzami i rozpłynęła w strumień. Otoczeni chmurą pędzili ze świstem huraganu ponad ziemią i morzem .Z oczu Persefony znikły znajome wybrzeża,

wysypały się kwiaty z jej trzcinowego koszyka, wreszcie otwarła się czeluść Tartaru .

4) Na próżno matka pytała o nią każdego przechodnia .Ani bóg, ani człowiek,

ani ptak żaden nie podał jej wieści o córce .Błądziła po wszystkich lądach i morzach. Nocą zapalała pochodnię i przy jej czerwonym blasku przeszukiwała

załomy skał, uroczyska leśne, zakamarki starych świątyń ,dziuple drzew spróchniałych Przez dziewięć dni i dziewięć nocy szukała Persefony i nie było na ziemi kąta, do którego nie zajrzałaby rozpacz matki.

5) Pani urodzajów okryła pola żałobą .Przeklęła "łanów zieloną chwałę" i za-

siewy zmarniały, trzody nie miały świeżej karmy i ludzi nawiedził głód.

W żarnej spiekocie wyschły rzeki i krynice, a z opustoszałych ołtarzy nie wznosił się ku bogom dym ofiar .Trzeba było przebłagać Demetrę. A ona właśnie dowiedziała się całej prawdy od wszystkowidzącego Słońca i zagniewana na bogów ukryła się tak, że nikt jej znaleźć nie mógł.

Dopiero Hermes odszukał ją w zapadłej pieczarze gór arkadyjskich, gdzie osiadła, z dala od świata, sama jedna ze swoja żałobą .Dzeus wysłał do niej muzy i charyty , najmilsze i najwymowniejsze boginki - nie słuchała, co mówiły. Wtedy nakazał bratu Hadesowi zwrócić porwaną Persefonę .Król piekieł spełnił polecenie, lecz rozstając się z Persefoną, podał jej jabłko granatu, a ona zjadła kilka ziarenek nie wiedząc, że ta odrobina wiąże ją na zawsze z państwem cieniów .Odtąd corocznie, na przeciąg trzech miesięcy, musiała wracać do męża.

6) Gdy Persefona wychodziła z podziemia, świat maił się wszystkimi kwiatami

wiosny, tak wielka była radość Demetry. Ale równie wielka była boleść przy

każdym rozstaniu .Żegnały się, jakby się już nigdy więcej nie miały zobaczyć[...]

7) I wówczas, jak w owe pierwsze dni żałoby, Demeter odchodzi od pól i ogro-

dów i wszystko zamiera.[...]

8) Zima. A gdy przeminie, wraca Persefona do matki, niosąc ze sobą nową

wiosnę. W tej legendzie zawiera się całe życie ziemi, je rozkwit i uwiąd, ból i radość matki - albowiem ziemia jest "matką".

9) Demeter - to bogini jedna z najczcigodniejszych. Jej imię oznacza: "gleba -

matka", a ona sama jest uosobieniem tej urodzajnej warstwy ziemi, w którą człowiek składa ziarno. Bóstwo ze wszech miar dobroczynne, dało ludziom oprócz zbóż drzewo figowe, kwiat maku, a w okolicach suchych i skalistych otwierało źródła .Demeter opiekowała się osadami rolników ,ich życiem i obyczajami. Na wiosnę, kiedy rodzą się jagnięta, Demeter przebywała na polach, jesienią chodziła dokoła stodół jako dobry duch snopów; jej obecność odczuwały gospodynie, gdy wsadzały do pieca pierwszy chleb z nowego plonu.

Źródło :Jan Parandowski, "Mitologia" ( Demeter )

w: Antologia tekstów 1, Pruszński i S - ka

Warszawa 1998

II. Instrukcja dla ucznia

Wszystkie polecenia odnoszą się do tekstu.
Przeczytaj uważnie tekst.
3.Odpowiedz na zamieszczone pytania.
4.Pytania czytaj uważnie.
Odpowiadając, możesz używać słów, wyrażeń i zwrotów z tekstu,

ale nie cytuj całych zdań, chyba, że jesteś o to proszony(na)

6.Odpowiadaj krótko i rzeczowo.

7. Podawaj tylko tyle odpowiedzi, o ile jesteś proszony.

Jeśli podasz więcej, ocenione zostaną tylko te, które podałeś jako pierwsze.

1.Scharakteryzuj krótko Demeter - bohaterkę mitu.

.....................................................................................................................

......................................................................................................................

.....................................................................................................................2p.

2. Na podstawie akapitu 2 napisz , w jaki sposób doszło do porwania

Persefony

....................................................................................................................

....................................................................................................................

....................................................................................................................2p.

3. W dwóch (maksimum trzech) zdania napisz, co świadczy o rozpaczy

bogini.

....................................................................................................................

....................................................................................................................2p.

4. Na podstawie akapitu 5 wyjaśnij kto i dlaczego nakazał zwrócić

córkę Demeter.

...................................................................................................................

..................................................................................................................2p.

5. Wyjaśnij, co było przyczyną powrotu Persefony do męża.

..................................................................................................................

...................................................................................................................

...................................................................................................................2p.

6.Mit wyjaśnia, w jaki sposób starożytni Grecy tłumaczyli istnienie pór

roku. Co one symbolizowały?

pory roku symbol

........................................................ ...............................................

........................................................ ...............................................4p.

7. Wymień wszystkich bogów pokazanych w micie. W jaki sposób

zostali przedstawieni?

.....................................................................................................................

.....................................................................................................................5p.

8. Zabieg, który zastosowano przedstawiając bogów nazywamy:

a) personifikacją

b) hiperbolą

c) antytezą

d) kontrastem 1p.

9. Podaj trzy przykłady (akapit 2) świadczące o tym, że natura w micie

została przedstawiona w sposób symboliczny. Jak rozumiesz te symbole?

a) ..................................................................................................................

b)...................................................................................................................

c).................................................................................................................3p

10. Po interpretacji mitu przedstaw istotę myślenia mitycznego:

- .......................................................................................................................

- .......................................................................................................................4p

III . Instrukcja dla nauczycieli

Model odpowiedzi i oceniania.

Zadanie Punktacja

1. Starsza siostra Dzeusa, jedna z sześciu bóstw 0 - 1 - 2

olimpijskich, bogini płodności i urodzaju , opie-

kunka rolników.

2. Zabawa nad brzegiem oceanu, zerwanie kwiatu

narcyza ,rozwarcie się ziemi, porwanie Perse-

fony przez Hadesa , boga piekieł. 0 - 1 - 2

3.Wygląd i zachowanie, błądzenie po świecie,

okrycie świata żałobą, nieurodzajem, ukrycie

się bogini w jaskini arkadyjskiej. 0 - 1 - 2

4.Dzeus.

Świat okryty był żałobą: zboża marniały, ludzie

i zwierzęta cierpiały głód, bogom nie składano

ofiar . Demeter w swej rozpaczy nie słuchała

żadnych argumentów. 0 - 1 - 2

5. Persefona zjadła ziarenka owocu granatu, nie

wiedziała, że w ten sposób wiąże się z państwem

cieni. 0 lub 2

6. wiosna - radość matki z powrotu córki,

kwitnienie;

lato - miłość matki i córki, owocowanie;

jesień - smutek z powodu zbliżającego się rozsta-

nia , obumieranie, usypianie przyrody;

zima - rozpacz i tęsknota - wegetacja natury. 4 p.

7.Demeter - mater dolorosa - żałoba po stracie córki

przeniesiona na ziemię w formie nieurodzaju,

obumierania przyrody,

- izolacja od otaczającego świata;

Helios - słońce - wszystkowiedzący o losach bogów

i ludzi;

Hermes - boski detektyw, odszukał boginię w pieczarze;

Dzeus - władca, który dbał o porządek na ziemi;

Hades - groźny - porwał Persefonę,

sprytny - zmusił do powrotu. 5 p.

8. odpowiedź a 1 p.

9. a) kwiaty - tulipany, hiacynty, fiołki - niewinność ,dobro

narcyzy - odwracają oczy od nieba - pokusa,

b) owoc granatu - magiczna siła, która wbrew wszystkiemu

(Dzeusowi , Demeter, Persefonie) zmusza

do powrotu,

c) przemiana rusałki Kiane w strumień symbol rozpaczy

z powodu bezsilności,

d) czarne rumaki Hadesa - siła nie licząca się z niczym ,

gwałt zadany naturze. 3 p

10. - mity tłumaczą, że człowiek podlega prawom natury,

- uświadamiają, że życie ciągle się odradza;

- uczą, że śmierć jest nieodłącznym składnikiem życia;

- kształtują wyobraźnię, wzbogacają duchowo i intelektualnie. 4 p.

27 - 26 p.- bdb.
25 - 22p.- db.
21 - 17p.- dst.
16 - 12p.-dop.
11p. - ndst.