Ponieważ niemożliwe okazało się wydrukowanie wykresów z odpowiednio gęstą siatką linii pomocniczych (wykres stawał się zupełnie nieczytelny ) więc odczytu wartości pH dla odpowiednich ułamków zmiareczkowania dokonano z ekranu monitora; dokładność odczytu wyniosła ±0,1 jednostki.
Interpretacja wyników i wnioski:
Dla kwasu dwuchlorooctowego wyznaczona doświadczalnie wartość logKśr jest zgodna zwartością tablicową w granicach błędu pomiaru (| logKśr - logKtablicowe | = 0,17 < 0,79 = logK ). Natomiast dla kwasów octowego i chlorooctowego różnice między stałymi wyznaczonymi doświadczalnie, a ich wartościami tablicowymi są nieco większe niż wyliczone przez mnie błędy pomiarów - uzyskane wyniki nie są zgodne z wartościami tablicowymi w granicach błędu pomiaru
( | logKśr - logKtablicowe | = 0,16 > 0,09 = logK = 0,09; | logKśr - logKtablicowe | = 0,23 > 0,18 = logK ).
Gdyby jednak przy wyliczaniu granic przedziału ufności założyć współczynnik ufności równy 0,99, a nie 0,95 to otrzymane wyniki okazałyby się zgodne z wartościami tablicowymi w granicach przedziału ufności.
Różnice między tymi wartościami mogą być także spowodowane różnicą temperatur - pomiarów dokonywano przy temperaturze 22,9 °C, podczas gdy nie było określone jakiej temperatury dotyczą dane tablicowe (zapewne dla 25°C). Jednak niewielka różnica temperatur nie powinna powodować tak dużej zmiany w wartości logK. Pewien błąd mogła wprowadzić niezbyt dokładna kalibracja pH-metru.
Okazało się także, iż dla kwasu octowego przybliżona wartość stałej dysocjacji, tj. wartość pH w punkcie połowicznego zobojętnienia jest równa dokładnej wartości stałej dysocjacji, tj. wyznaczonej za pomocą wzoru:
Natomiast dla kwasu chlorooctowego, a zwłaszcza dla kwasu dwuchlorooctowego wartości te znacznie się różnią. Zatem uzasadnione jest stosowanie wzoru uproszczonego dla kwasu octowego, ale dla dwóch pozostałych kwasów prowadziłoby to do dużych błędów.
Wprowadzenie pierwszego atomu chloru w miejsce atomu wodoru powoduje 77,5 - krotny wzrost kwasowości ( z danych doświadczalnych: 91,6 - krotny wzrost kwasowości). Natomiast zastąpienie drugiego atomu wodoru atomem chloru powoduje już tylko 24,4 - krotny wzrost kwasowości ( z danych doświadczalnych wzrost ten jest jeszcze mniejszy: 9,8 - krotny ). Zatem rzeczywiście mamy tu do czynienia ze zmniejszającym się wpływem kolejnych podstawników na kwasowość badanych kwasów - czyli z efektem nasycenia.
Wobec faktu, iż wpływ steryczny podstawników nie powinien odgrywać tu poważniejszej roli ( ze względu na małe rozmiary i dużą ruchliwość protonu ) wskazuje to na zmniejszenie potencjału polaryzacji wiązań, poprzez które wpływ podstawnika jest przenoszony do miejsca reakcji.
1
11