16. Związki polskiej literatury romantycznej z romantyzmem europejskim.
Wydaje mi się, że dotyczy to zagadnienie przede wszystkim chyba powieści poetyckiej. Za jej twórców należałoby uznać Waltera Scotta i Byrona, którzy tworzyli epickie poematy wierszowane odmienne od znanych dotychczas gatunków epickich, i częstokroć określane, zwłaszcza przez Byrona, jako powieści („Narzeczona z Abydos. Powieść turecka”, Korsarz. Powieść”, „Lara. Powieść”).
Rozwój powieści poetyckiej w Polsce ma określone ramy czasowe, Jest to gatunek związany z wczesną fazą romantyzmu, poprzedzającą powstanie listopadowe. Wszystkie wybitne powieści poetyckie pochodzą z tego okresu: „Grażyna”, „Maria”, „Konrad Wallenrod”, „Zamek Kaniowski”; epigońskie kontynuacje: „Kirgiz” Gustawa Zielińskiego.
Powieść poetycka należy do epiki romantycznej i stanowi jej wybitne osiągnięcie. Są to w literaturze polskiej utwory wierszowane, pisane trzynastozgłoskowcem opartym na wzorze, jakim była „Barbara Radziwiłłówna” Felińskiego lub jedenastozgłoskowcem upowszechnionym przez „Grażynę” Mickiewicza, o narracji utrzymanej w trzeciej osobie, lecz inkrustowanej przytoczeniami i wstawkami lirycznymi, jak pieśni lub ballady. Powieść ma znaczyć tyle co opowieść, relacja oparta na źródłach regionalnych lub historycznych. Podtytuły powieści poetyckich ujawniają istotne dla romantyzmu złożenia estetyczno-ideowe: regionalizm oraz autentyzm, opowieść bowiem powołująca się na źródła, jest zarazem przeciwieństwem „bajki” i zmyślenia. („Grażyna. Powieść litewska”, „Maria. Powieść ukraińska”).