Akademia Techniczno - Humanistyczna
w Bielsku - Białej
Skażenia ropopochodne gleb.
Inżynieria Środowiska
Semestr VII, rok 4
Studia dzienne
Spis treści
Ropa - początki.
Ropa - zagrożenia.
Ocena zanieczyszczeń i zagrożeń.
Produkty ropopochodne - podział.
Skutki skażeń.
Skażenia ropopochodne w Polsce.
Skażenia ropopochodne - świat.
Ropa - konflikty.
Bibliografia.
Ropa - początki.
Egipcjanie stosowali produkty z ropy naftowej do balsamowania zwłok oraz oświetlania pomieszczeń;
Fenicjanie uszczelniali asfaltem statki;
Herodot w roku 450 p.n.e. wspomina o źródłach ropy znajdujących się w Persji ;
W chińskich kronikach z okresu 200 lat p.n.e. mowa o kopalniach ropy naftowej;
W późniejszym czasie ropa również stosowana w celach leczniczych oraz do produkcji smarów.
Ropa - zagrożenia.
Przesiąkanie substancji ropochodnych do gruntów i wód podziemnych na skutek nieszczelności bądź awarii urządzeń podziemnych stacji i spływ powierzchniowy wód deszczowych oraz roztopowych z utwardzonych powierzchni na terenie stacji zanieczyszczonych produktami ropopochodnymi.
Zanieczyszczenie powietrza występujące w następstwie parowania ropy i jej pochodnych podczas zrzutów paliwa z cystern do zbiorników podziemnych, co powoduje wypychanie ze zbiorników oparów benzyny do powietrza a także podczas tankowania pojazdów oraz podczas intensywnego ruchu samochodowego.
Ocena zanieczyszczeń i zagrożeń.
Państwowy Instytut Geologiczny w 1988 r. opracował ''Ocenę zanieczyszczeń i zagrożeń gruntów oraz wód podziemnych na obszarze całego kraju.''
Wykazano obecność produktów naftowych skażających grunty wokół 54% zarejestrowanych obiektów naftowych.
Najczęściej (30%) stwierdzono występowanie zanieczyszczeń na obszarach o pow. 10-100 m2.
Maksymalne stwierdzone zanieczyszczenia gruntu produktami naftowymi wynosiły 27g / 100 g gruntu.
Produkty ropopochodne - podział.
Celowe: np. przez ścieki petrochemiczne oczyszczane na polach filtracyjnych, składniki pestycydów.
Niezamierzone straty wynikające z produkcji: np. awarie szybów wiertniczych i zbiorników, transport (awarie rurociągów, przecieki ropy naftowej, olejów napędowych i smarów ze środków transportu) oraz wynikające ze stosowania związków chemicznych.
Skutki skażeń.
Ropa naftowa przedostając się w głąb gleby powoduje zaklejanie przestrzeni, którą
transportowana jest woda i powietrze, a w konsekwencji zbrylanie gleb i związane z tym zmiany ich właściwości fizycznych, chemicznych i biologicznych oraz pogorszenie ich zdolności produkcyjnych. Skażenie gleby ropą naftową powoduje obniżenie pojemności jej kompleksu sorpcyjnego, a także zdolność do wymiany Ca, Mg, K, H. Obniżona zostaje także przyswajalność związków potasu, magnezu i fosforu oraz nadmierny wzrost zawartości związków węgla.
Skażenia ropopochodne w Polsce.
Awaria zbiornika na terenie roponośnym w wyniku fali powodziowej (np.Grobla).
Awarie rurociągów naftowych (np.Nieporęcie-2013, Miszewko-Stefany, Kozice, Rzepki, Birzewice, Rogorzewek).
Pożar rafinerii (np. Czechowice-Dziedzice).
Skażenia ropopochodne - świat.
Węgry
W październiku 2008 roku doszło do przypadkowego przebicia rurociągu pod Budapesztem. Z przebitego rurociągu wystrzeliła wysoka na 6m fontanna ropy naftowej. Powstała rozciągająca się na 300 m plama ropy naftowej, która częściowo wniknęła w głąb ziemi.
USA
W marcu 2013 roku w Minnesocie doszło do wykolejenia pociągu z ropą. Doszło do wycieku 120 tys. litrów ropy do gleby. Dziesiątki strażaków zbierało paliwo, aby nie dopuścić do skażenia środowiska. Na szczęście ziemia była zmarznięta, co powstrzymało ropę przed wnikaniem głębiej.
Wenezuela
W roku 2013 w Wenezueli piorun uderzył w jedną z największych rafinerii w kraju. Zbiornik z ropą stanął w płomieniach.
Nigeria
Od roku 1958 wyciekło blisko 9-13 mln baryłek ropy. Rząd szacuje, że między 1970 a 2000 nastąpiło ok. 7000 wycieków.
Przyczyny wycieków:
- 50% przypadków to zużycie rurociągów i zbiorników
- 28% celowe akcje sabotażu lub próby kradzieży
- 22% błędy w procesie wydobycia.
Powodem dużej ilości wycieków wskutek korozji rurociągów jest duże
rozgałęzienie sieci spowodowane licznymi, ale małymi rozrzuconymi polami naftowymi. Wycieki mają ogromny wpływ na lokalny ekosystem. Duże połacie lasów mangowych, które są szczególnie podatne na skażenie, zostało zniszczonych. Tereny skażone są opuszczane przez miejscową ludność zajmującą nowe tereny delty. Powoduje to jeszcze większy wpływ na ekosystem tych lasów (szacowane zniszczenie lasów to 5-10%). Powszechne są przypadki zanieczyszczenia wody pitnej, a w wielu miejscowych zbiornikach wodnych widoczna jest warstewka ropy. Zanieczyszczenia powodują poważne zagrożenie dla zdrowia miejscowej ludności, gdyż składniki ropy naftowej nawet w małych stężeniach mają właściwości rakotwórcze.
Ropa - konflikty.
W świecie kryzysu energetycznego i ostrej konkurencji o paliwa kraje eksportujące ropę (i inne zasoby) będą sprzedawać swoje surowce po coraz wyższych cenach. Oznacza to ich coraz szybsze bogacenie się.
Przy cenie ropy na poziomie 100 USD/baryłkę roczna wartość spalanej przez USA i UE ropy wynosi około tysiąca miliardów dolarów rocznie (z czego 80-90% trzeba będzie kupić za granicą).
Z kolei sama Arabia Saudyjska codziennie zarabia na eksporcie setki milionów dolarów.
Na lukratywne interesy mogą też liczyć Rosja, Iran, Wenezuela. To bezprecedensowy transfer kapitału z krajów Zachodu do krajów eksportujących ropę. Tak olbrzymi strumień pieniędzy spowoduje rozkwit tych krajów i wykupywanie przez nie majątku krajów importujących ropę, w których może zapanować kryzys gospodarczy.
Ponadto często dochodzi do szantażu energetycznego i wojen o zasoby. Stany
Zjednoczone zajęły już bardzo mocną pozycję na Bliskim Wschodzie, gdzie znajduje się większość pozostałych zasobów ropy. Posiadają też najsilniejszą flotę wojenną świata
będącą w stanie kontrolować światowe szlaki dostaw ropy.
Bibliografia.
http://www.os.not.pl/docs/czasopismo/1995/Gierak_2-1995.pdf
http://ziemianarozdrozu.pl/encyklopedia/115/konflikty-o-rope
www.wikipedia.pl
www.wprost.pl
2