Leasing
Leasing jest dziś coraz częściej określany jako fenomenalna forma finansowania inwestycji.
Na świecie leasing rozwija się od ponad 35 lat, a w Polsce pozostaje jeszcze usługą młodą, dopiero się rozwijającą. Tendencje na rynku polskim ulegają jednak zmianie na korzyść leasingu, gdyż rynek potrzebuje rozwiązań elastycznych. W pierwszym półroczu 2003 roku zainteresowanie leasingiem maszyn, urządzeń, nieruchomości i samochodów wzrosło o 22%. Ustabilizowanie rynku leasingowego poprzez zmiany w Kodeksie Cywilnym i Prawie Podatkowym to jeden z podstawowych kroków regulujących zagadnienia związane z leasingiem.
Pojęcie i rodzaje leasingu
Pojęcia leasingu nie znajdziemy w polskim prawie. Przynajmniej na razie. Konstrukcje prawne umów zaś nawiązują do rozwiązań stosowanych w przypadku dzierżawy.
Najłatwiej też chyba, wychodząc od pojęcia dzierżawy, wytłumaczyć, na czym polega leasing komuś, kto nigdy wcześniej nie zetknął się z tą usługą.
Najprościej rzecz ujmując jest to forma dzierżawy środków trwałych, polegająca na udostępnieniu leasingobiorcy prawa korzystania z nich za określoną odpłatnością.
Zgodnie z def.
Leasing - metoda finansowania inwestycji; przedmioty leasingu zostają zakupione przez finansującego* (leasingodawcę) w celu oddania ich do użytku korzystającemu* (leasingobiorcy) i pozostają własnością finansującego przez cały okres trwania umowy leasingu; korzystający dokonuje wyboru przedmiotu leasingu i jego zbywcy* (dostawcy).
Istnieją co najmniej dwie formy leasingu: operacyjny (warunkami zbliżony do umowy najmu) oraz kapitałowy (zbliżony do sprzedaży na raty).
Leasing operacyjny - przedmiot umowy leasingu znajduje się w ewidencji środków trwałych finansującego, który dokonuje odpisów amortyzacyjnych; raty leasingowe stanowią koszt uzyskania przychodu dla korzystającego; korzystającemu przysługuje prawo nabycia przedmiotu po zakończeniu umowy leasingu.
W pierwszym przypadku leasingodawca wynajmuje na określony czas mienie, będące jego własnością. Możliwy w przypadku tego rozwiązania jest także innym wariant. Metodę tę nazywa się leasingiem zwrotnym. Ma zastosowanie wtedy, gdy przedsiębiorstwo dokonało już zakupu maszyn, ale na przykład zabrakło mu środków obrotowych na materiały. Wtedy może sprzedać maszyny firmie leasingowej i dalej z nich korzystać w formie leasingu. Operacja umożliwia szybkie i łatwe uzyskanie przez przedsiębiorstwo środków obrotowych bez uciekania się do zaciągania kredytów bankowych oraz wyłączania eksploatowanych urządzeń. Poza tym zyskuje się także preferencje podatkowe (oczywiście obowiązują one także w innych wariantach leasingu).
Leasing kapitałowy (finansowy) - przedmiot umowy leasingu znajduje się w ewidencji środków trwałych korzystającego, który dokonuje odpisów amortyzacyjnych; kosztem uzyskania przychodu jest dla korzystającego część finansowa rat leasingowych; korzystający ma zagwarantowane przeniesienie prawa własności przedmiotu po zakończeniu umowy leasingu.
W przypadku tym leasingodawca finansuje zakup zamówionych przez leasingobiorcę urządzeń. Włożony przez siebie kapitał wraz z oprocentowaniem odbiera w postaci spłat ratalnych rozłożonych na czas trwania umowy.
Po okresie kontraktu w przypadku wszystkich rodzajów leasingu przedmiot umowy może zostać zwrócony leasingodawcy, wykupiony przez leasingobiorcę (który może także scedować prawo wykupu na osobę trzecią) lub umowa może zostać przedłużona).
W Polsce częściej korzysta się z leasingu operacyjnego. Ogólnie rzecz biorąc można wyróżnić trzy sytuacje, kiedy leasing jest posunięciem korzystnym dla firmy. Po pierwsze, w przypadku firmy wysoce rentownej chęć uniknięcia płacenia podatku dochodowego; dzięki leasingowi w bieżące koszty można wliczyć sumy większe niż wynikałoby to z wielkości odpisów amortyzacyjnych. Po drugie, w odniesieniu do przedsiębiorstwa, które cierpi na brak kapitału obrotowego; wtedy najlepiej zastosować leasing zwrotny. Po trzecie dla firmy, która musi zwiększyć moce produkcyjne; najszybciej i chyba najtaniej zrobi to posługując się leasingiem.
Najpoważniejszym atutem leasingu jest możliwość wpisania raty leasingowej w koszty uzyskania przychodu. To z kolei obniża zysk firmy, a tym samym zobowiązania podatkowe. Na marginesie trzeba dodać, że w ciągu ostatnich kilku lat zdarzyło wiele przypadków kwestionowania przez urzędy skarbowe umów leasingu, zwłaszcza takich, które zawierały klauzulę, iż właścicielem leasingowanego obiektu po czasie umowy zostaje leasingobiorca. Wtedy wytaczano argument, iż była to umowa kupna na raty, a nie dzierżawa. Doradcy podatkowi wymyślili więc sposób, żeby unikać tego typu zastrzeżeń. Polegał on na wskazaniu w umowie osoby trzeciej, która po okresie umowy stawała się właścicielem leasingowanego obiektu. A później następowało rozliczenie między byłym leasingobiorcą a nabywcą przedmiotu leasingu. To tylko jeden w przykładów świadczących o to, że leasing - jako nie do końca uregulowany w polskim prawie sposób finansowania inwestycji - może podlegać rożnym interpretacjom.
* Leasingobiorca może szybko zwiększać moce produkcyjne czy unowocześniać park maszynowy. Poza tym zobowiązania wynikające z umowy leasingowej mają charakter pozabilansowy przez co nie zmniejszają zdolności kredytowej przedsiębiorstwa. Istnieje więc możliwość równoczesnego korzystania z leasingu i kredytu bankowego;
* Oczywiście nie każdy może z leasingu skorzystać. Przeznaczony on jest dla podmiotów, prowadzących działalność gospodarczą bez względu na formę prawną: przedsiębiorstwa posiadające osobowość prawną (spółki z o.o., spółki akcyjne, spółki komandytowe), przedsiębiorstwa prywatne jednoosobowe, spółki cywilne, stowarzyszenia i inne organizacje prowadzące działalność gospodarczą. Nie zaleca się korzystania z leasingu podatnikom korzystającym z karty podatkowej, ryczałtu ewidencjonowanego oraz firmom nie płacącym VAT.
Ustawowo ograniczono także zakres towarów, jakie można sprzedawać w ramach leasingu. Przedmiotem leasingu mogą być tylko środki trwałe, których minimalna wartość jednostkowa wynosi 10 mln zł. Nie ma przy tym żadnego znaczenia, czy przedmiotem leasingu są na nowe czy używane maszyny.
Zwykle w umowie leasingowej występują trzy podmioty: leasingodawca, leasingobiorca oraz dostawca produktu, będącego przedmiotem kontraktu. Może też wystąpić czwarty podmiot - bank, w którym leasingobiorca refinansuje przeprowadzane transakcje, by zachować płynność finansową. W zależności od rodzaju leasingu, długości trwania umowy oraz sposobu zabezpieczenia, warunki kontraktu są różne. Wysokość rat naliczana jest najczęściej w sposób degresywny, to znaczy pierwsze raty są większe, wysokość następnych stopniowo maleje.
Dla kogo leasing?
Finansowanie działalności gospodarczej to problem, który spędza sen z powiek polskim przedsiębiorcom. Brak zdolności kredytowej w bolesny sposób ogranicza dostęp do “tradycyjnych” źródeł finansowania - kredytów bankowych. Brak podlegającej weryfikacji historii kredytowej, a co za tym idzie, również zdolności kredytowej - uniemożliwia zaciągnięcie jakiegokolwiek kredytu.
Co zatem w może zrobić przedsiębiorca, który nie może rozwijać własnego biznesu, bo akurat brakuje mu środków na zakup surowców, towarów czy modernizację własnej linii produkcyjnej. W takim wypadku warto jest zastanowić się nad alternatywnymi sposobami finansowania działalności firmy..
Zastanówmy się nad problemem małej, zatrudniającej cztery osoby, firmy produkującej słodycze, która gwałtownie poszukuje pieniędzy niezbędnych do dalszego rozwoju. Potrzeby firmy nie są wygórowane: zakup nowej maszyny do produkcji oraz dostęp do środków finansowych umożliwiających realizację własnych zobowiązań finansowych wobec dostawców.
Sama decyzja zakupu maszyny do produkcji słodyczy podjęta przez naszą małą firmę wynikała z prostego faktu: szybciej reagować na powiększający się z dnia na dzień popyt na jej wyroby oraz elastyczniej współpracować z dystrybutorami jej wyrobów.
... a może leasing?
Nasza hipotetyczna firma cukiernicza nie posiadająca (według analizy banku) zdolności kredytowej może zwrócić się z wnioskiem o finansowanie swojej inwestycji do firmy leasingowej. Co ciekawe, firma taka w wielu przypadkach okaże się podmiotem zależnym od banku, który odrzucił wniosek cukiernika o kredyt inwestycyjny.
Co prawda leasing nie jest w praktyce źródłem kapitału dla firmy, ale może być doskonałą alternatywą dla trudno osiągalnego kredytu inwestycyjnego. Dodatkowo jest znacznie łatwiejszym i niewymagającym skomplikowanych procedur weryfikacyjnych sposobem finansowania zakupu środków trwałych.
W praktyce nasza firma cukiernicza (nazywana w umowie korzystającym) ma możliwość wyboru jednego z dwóch głównych rodzajów leasingu: finansowego lub operacyjnego. Główna różnica między nimi to odmienne korzyści podatkowe.
Finansowy dla większych
Jeżeli firma zdecyduje się na leasing finansowy, maszyna, która będzie przedmiotem leasingu, znajdzie się w ewidencji środków trwałych cukiernika, co uprawni go do dokonywania odpisów amortyzacyjnych obniżających podstawę opodatkowania. Drugą korzyścią wynikającą z zastosowania leasingu finansowego jest pomniejszenie VAT-u należnego, który nasz cukiernik musi co miesiąc oddać fiskusowi o kwotę VAT-u związanego z ratą leasingową.
Leasing finansowy jest odpowiedni dla firm większych, prowadzących pełną księgowość, ponieważ firmy prowadzące pełna księgowość nie odpisują jednorazowo kosztów zakupu (inwestycji) ale odpisują je w postaci rat amortyzacyjnych.
Dla mikro - operacyjny
Jeśli nasza firma cukiernicza jest firmą prowadzącą księgowość uproszczoną, powinna wybrać drugą opcję - leasing operacyjny, ponieważ w tym wypadku koszt uzyskania przychodów naszej firmy cukierniczej powiększony zostanie o płacone co miesiąc raty leasingowe. Przedmiot leasingu z punktu widzenia prawa podatkowego będzie znajdował się poza ewidencją środków trwałych leasingobiorcy. Podobnie jak w przypadku leasingu finansowego VAT należny leasingobiorcy pomniejszony zostanie o VAT z comiesięcznych rat leasingowych.
“Zdolność” niewymagalna
Już z powyższego wynika jasno, że umowa leasingu zbliżona jest swoją istotą bardziej do dzierżawy niż do umowy kredytu czy tym bardziej zakupu. To finansujący (firma leasingowa) kupuje przedmiot leasingu, przekazując go w użytkowanie korzystającemu,
lecz pozostając nadal jej właścicielem. Prawa własności do przedmiotu leasingu korzystający nabywa dopiero po wpłaceniu wszystkich wymaganych w umowie rat oraz zapłaceniu opłaty końcowej.
Niewątpliwą zaletą tej formy finansowania zakupu środków produkcji są (obok korzyści podatkowych) również stosunkowo niskie wymagania, jeżeli chodzi o wymogi formalne oraz szybkość samej procedury uzyskania finansowania. I co w końcu, w wielu przypadkach najistotniejsze - brak konieczności posiadania zdolności kredytowej.
Zalety leasingu
elastyczność finansowania inwestycji
Możliwość dopasowania opłat leasingowych do sytuacji finansowej Leasingobiorcy i założeń danego projektu inwestycyjnego.
Firmy leasingowe wykazują dużą elastyczność w dopasowaniu wysokości rat leasingowych do sezonowości działalności leasingobiorcy. Umożliwiają również naliczanie kosztów finansowania od daty ich faktycznego wydatkowania (w przypadku opóźnienia „dostawy” inwestycji) w wyniku czego obniżają się koszty finansowania inwestycji leasingobiorcy.
» możliwość obniżenia wysokości zobowiązań podatkowych
Poprzez fakt, iż płatności leasingowe stanowią koszt uzyskania przychodu (zmniejszając tym samym podstawę opodatkowania) - o ile strony umowy leasingu postanowią, że odpisów amortyzacyjnych dokonuje Leasingodawca
» poprawa płynności finansowej
Spłata rat leasingowych dokonywana jest z bieżących przychodów, wynikających z eksploatacji danego przedmiotu leasingu, w przypadku opóżnienia dostawy przedmiotu termin rat leasingowanych jest z reguły dostosowywany do momentu podpisania protokołu odbioru przedmiotu i przyjęcia go do eksplatacji.
» zabezpieczenie płatności
Tytuł własności jaki ma Leasingodawca do danego przedmiotu stanowi element zabezpieczenia umowy leasingu.
Zachowanie prawa własności po stronie Leasingodawcy zamiast stosowanych przez banki umów przewłaszczenia, bądź zastawu zmniejsza ryzyko transakcji co bezpośrednio wpływa na koszty finansowe. Przy zachowaniu prawa własności, w przypadku konieczności wypowiedzenia umowy z tytułu wystąpienia braku płatności rat, rozliczenie wartości przedmiotu leasingu nie jest obciążone koniecznością rozliczania podatku od towarów i usług jak w przypadku umów przewłaszczenia, bądź zastawu.
Z powyższych powodów Banki preferują finansowanie dóbr inwestycyjnych poprzez własne spółki leasingowe, niż poprzez kredyt inwestycyjny, ze względu na mniejsze ryzyko transakcji .
» unikanie finansowania podatku VAT
Podstawą kalkulacji rat leasingowych jest wartość netto przedmiotu leasingu. Podatek VAT od zakupu przedmiotu jest finansowany przez Leasingodawcę. W przypadku finansowania inwestycji przez kredyt występuje konieczność angażowania przez Korzystającego w początkowym okresie inwestycji znacznych środków finansowych koniecznych do sfinansowania podatku od towarów i usług na okres paru miesięcy.
» dostęp do nowoczesnej technologii
Leasing umożliwia prowadzenie polityki szybkiej ekspansji rozwojowej i szybkiego reagowania na rozwój techniki i zmiany rynku, bez naruszania struktur finansowych.
» bezpieczeństwo handlowe,
Współdziałanie Leasingodawcy i Leasingobiorcy przy negocjowaniu z dostawcą warunków umowy sprzedaży oraz jej realizacji, zapewnienie większej kontroli płatności, z zasady możliwość wynegocjowania korzystniejszych warunków płatności (firma leasingowa jest bardziej wiarygodnym kontrahentem finansowym niż przyszły leasingobiorca )
» możliwość dostosowania finansowania
Możliwość finansowania w złotych lub walutach zgodnych ze strukturą walutową przychodów Leasingobiorcy, możliwość zastosowania finansowania opartego o stały oraz o zmienny koszt pieniądza, umożliwienie przewalutowania umowy w jej trakcie. Firmy leasingowe są bardziej elastyczne w powyższym zakresie niż banki.
Firmy leasingowe umożliwiają również podział korzyści wynikających z różnic kursowych (ze względu na znaczne obroty posiadają większa zdolność do negocjowania kursów)
» uproszczona procedura,
Dotyczy to wymogów w odniesieniu do potencjalnego Leasingobiorcy, jak również przejęcie na siebie przez Leasingodawcę wszelkich czynności związanych z zakupem danego przedmiotu leasingu, jak i przekazaniem go Leasingobiorcy.
Leasing a kredyt
Jest kilka istotnych przyczyn, z powodu których kredyt bankowy nie jest w stanie zastąpić leasingu. To przede wszystkim kwestii zabezpieczeń, odliczeń podatkowych oraz długość procedur.
Zabezpieczenia. Starając się o kredyt trzeba bankowi przedstawić zabezpieczenia, jakie jesteśmy skłonni udzielić pod zastaw kredytu. Bowiem środki uzyskane z banku będą wykorzystane na zakup urządzeń, które będą stanowić własność firmy zaciągającej kredyt. Leasing natomiast zakłada, że właścicielem przedmiotu jest firma, która go dzierżawi. A więc zabezpieczeniem jest przedmiot leasingu. Taka konstrukcja powoduje także, że firma leasingowa jest bardziej związana z klientem niż bank. Jest współodpowiedzialna za stan techniczny sprzętu, czy ubezpieczenie.
Odliczenia podatkowe. Kupując maszynę na kredyt możemy w koszta zaliczyć jedynie odpowiednie stawki wynikające z amortyzacji maszyny. W przypadku leasingu w koszta wpisujemy wartość czynszu leasingowego.
Długość procedur. Dużą zaletą leasingu jest dostępność. Wymagania, jakie trzeba spełnić, aby podpisać umowę, są mniej rygorystyczne niý w przypadku kredytu bankowego. Podstawowym wymaganiem formalnym w stosunku do naszych przyszłych leasingobiorców jest złożenie wniosku o zawarcie umowy oraz dokumentów prawno-finansowych firmy.
Czasami zdarzają się też ograniczenia innego typu. Na przykład wartość przedmiotu otrzymywanego w leasing nie może przekraczać 10-15 proc. rocznych obrotów firmy. Do tej wysokości nie potrzebne są zabezpieczenia. W innych przypadkach wymagane jest poręczenie lub gwarancja bankowa. Umowę firmy leasingowe podpisują wtedy, gdy ich zdaniem, klient angażuje się na poziomie zapewniającym powodzenie inwestycji.)
Oczywiście w każdym przypadku obowiązuje przedstawienie dokumentów prawno-finansowych firmy. Niektóre firmy leasingowe w ramach leasingu udostępniają środki trwałe nie tylko przedsiębiorstwom, chcącym poszerzać swoją ofertę, ale także podmiotom, rozpoczynającym dopiero działalność gospodarczą (A VISTA). W ostatnim przypadku wystarczy niekiedy nawet dobry pomysł, który pomagają zrealizować. Oczywiście zazwyczaj istnieje kwestia dodatkowego zabezpieczenia transakcji.
Oprocentowanie kredytu. Warto zauważyć, że nawet kredyt bankowy udzielony na relatywnie niską kwotę nie musi być tańszy od leasingu, gdyż firma leasingowa, zaciągająca duże kredyty, korzysta z preferencyjnych warunków.
Podsumowując-krótko mówiąc:
leasing, w porównaniu z kredytem, zwykle charakteryzuje się uproszczoną procedurą akceptacji klientów,
w przypadku leasingu występuje krótszy okres decyzyjny i czas uruchamiania finansowania,
większość firm leasingowych nie wymaga dodatkowych opłat i prowizji,
w przypadku leasingu istnieje możliwość dostosowania struktury rat leasingowych do indywidualnych potrzeb korzystających, np
pod względem zabezpieczenia transakcji leasing wydaje się być łatwiejszym i bezpieczniejszym sposobem finansowania dla Klientów,
w przypadku wystąpienia problemów finansowych u korzystającego możliwe jest przeniesienie praw i obowiązków korzystającego na osobę trzecią, zaakceptowaną przez finansującego.
Cechą charakterystyczną leasingu, wyróżniającą tę formę finansowania inwestycji od innych dostępnych sposobów, jest udostępnienie środków trwałych bez konieczności ich zakupu.
Rozpatrzmy dwa warianty finansowania tej samej inwestycji.
Załóżmy, że przedsiębiorca zamierza nabyć samochód dostawczy, którego wartość wynosi 50 tys. zł. W pierwszym przypadku środek trwały finansowany jest za pośrednictwem leasingu operacyjnego, w drugim za pośrednictwem tradycyjnego kredytu zaciągniętego w banku.
W naszych obliczeniach powinniśmy dokonać jeszcze kilku podstawowych założeń wstępnych, aby nieco uprościć obliczenia.
W przypadku leasingu założenia te wyglądają następująco:
opłata wstępna dotycząca leasingu samochodu wynosi 10 proc. jego wartości,
przedsiębiorca płaci 36 miesięcznych rat w wysokości 1500 zł każda,
opłata końcowa wynosi 7 proc. wartości samochodu,
przedsiębiorca płaci podatek dochodowy według aktualnej stawki 27 proc.
Klasyfikacja kosztów
W rozliczeniach podatkowych dotyczących leasingu jako wydatki stanowiące koszt uzyskania przychodów traktuje się:
opłatę wstępną,
każdą z 36 rat leasingowych.
Ponadto w obliczeniach dotyczących kosztu leasingu możemy pominąć kwoty wynikające z podatku od towarów i usług (VAT). Po prostu należna część raty leasingowej, wynikająca z naliczonego podatku podlega odliczeniu od naszego podatku VAT należnego urzędowi skarbowemu. Tak więc we wszelkich kalkulacjach dotyczących kosztu leasingu oraz porównań między alternatywnymi do niego źródłami pozyskania finansowania powinniśmy posługiwać się zawsze kwotami netto.
W przypadku kredytu bankowego mamy do czynienia z następującymi założeniami:
prowizja banku za przyznanie kredytu wynosi 1 proc.
oprocentowanie kredytu wynosi 16 proc. w skali roku
kwota kredytu spłacana jest w 36 równych miesięcznych ratach po 1389 zł każda
oprocentowanie naliczane jest od wartości niespłaconego kredytu
środek trwały amortyzowany jest stawką 20 proc.
przedsiębiorca płaci podatek dochodowy według stawki 27 proc.
Koszty uzyskania przychodów to w tym przypadku prowizja bankowa od wartości udzielonego kredytu, odsetki zapłacone w okresie kredytowania oraz odpisy amortyzacyjne środka trwałego.
Z tarczą, czy na tarczy
Otrzymane wyniki wskazują, że pozyskanie kredytu na sfinansowanie zakupu samochodu dostawczego w prezentowanym wypadku jest dużo droższym sposobem finansowania aniżeli podpisanie umowy leasingowej. W rozpatrywanym przypadku różnica w wydatkach wynosi ponad 38 tys. zł.
Skąd wynika tak duża rozbieżność w kosztach poniesionych na zakup takiego samego samochodu o takiej samej wyjściowej cenie?
Okazuje się, że sama wartość miesięcznych rat nie jest najważniejszym czynnikiem wpływającym na koszt pozyskania środka trwałego. W naszym przypadku kredyt bankowy spłacany był ratami niższymi o 111 zł aniżeli wynosiły miesięczne opłaty leasingowe. Przedsiębiorcy bardzo często zapominają, że koszt pozyskania środków finansowych uzależniony jest od zastosowania w praktyce osłony podatkowej znanej potocznie jako tzw. tarcza podatkowa. Osłona ta umożliwia obniżenie kwoty podlegającej opodatkowaniu, a co za tym idzie, zapłacenie niższych podatków.
W przypadku leasingu mamy do czynienia ze znacznie większą osłoną podatkową, gdyż w praktyce niemal 100 proc. wartości środka trwałego wlicza się do kosztów uzyskania przychodów. W przypadku kredytu bankowego jako koszty uzyskania przychodów traktowane są tylko odsetki od spłacanego kredytu oraz odpisy amortyzacyjne od środka trwałego.
Przynajmniej w teorii żaden z przedsiębiorców nie powinien się obawiać zanegowania przez urząd skarbowy zawartej umowy leasingowej i pozyskania w ten sposób środków trwałych dla swojej firmy. Nie jest to w żadnym wypadku sposób na uszczuplenie dochodów budżetu naszego państwa, a przeciwnie jest to forma zapewnienia skarbowi państwa dodatkowych wpływów. No, chyba że przedsiębiorca bierze w leasing samochód typu kabriolet, homologowany jako samochód ciężarowy
plandeką.
Całkowite wydatki i koszty związane z umową leasingową
Wartość samochodu 50 000 zł
Opłata wstępna 10 proc. 5 000 zł
36 rat po 1500 zł 54 000 zł
Wartość końcowa 7 proc. 3 500 zł
Razem 62 500 zł
Wydatki stanowiące koszt uzyskania przychodu
Opłata wstępna 5 000 zł
Raty leasingowe 67 680 zł
Razem 72 680 zł
Zaoszczędzony podatek (tzw. tarcza podatkowa)
Wydatki stanowiące koszt uzyskania przychodu x stopa podatku dochodowego:
72 680 zł x 27 proc. = 19 623,60 zł
Całkowite wydatki i koszty związane z umową leasingową - osłona podatkowa:
62 500 zł - 19 623,60 = 42 876,40 zł
Koszt pozyskania samochodu o wartości 50 000 zł przy wykorzystaniu leasingu: 42 876,40 zł
Całkowite wydatki i koszty związane z umową kredytową
Wartość samochodu 50 000 zł
Prowizja bankowa 1 proc. 500 zł
Łączna wartość odsetek 12 332 zł
Łączna wartość rat kredytu 50 000 zł
Amortyzacja jako koszt 30 000 zł
Razem 92 832 zł
Wydatki stanowiące koszt uzyskania przychodu
Prowizja bankowa 500 zł
Odsetki razem 12 332 zł
Amortyzacja 30 000 zł
Razem 42 832 zł
Zaoszczędzony podatek (tzw. tarcza podatkowa)
Wydatki stanowiące koszt uzyskania przychodu x stopa podatku dochodowego:
42 832 zł x 27 proc. = 11 564,64 zł
Całkowite wydatki i koszty związane z umową kredytową - osłona podatkowa:
92 832 zł - 11 564,64 zł = 81 267,36 zł
Koszt pozyskania samochodu o wartości 50 000 zł przy wykorzystaniu kredytu bankowego: 81 267,36 zł
Leasing w prawie podatkowym
Leasing w prawie podatkowym zdefiniowany został jednakowo w ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych (art. 17a) oraz w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych (art. 23a).
Osobny rozdział „Opodatkowanie stron umowy leasingu” do obu tych ustaw wprowadziła nowelizacja ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych obowiązująca od dnia 1 października 2001 roku.
Zgodnie z definicją podatkową przez umowę leasingu określa się umowę nazwaną w kodeksie cywilnym, a także każdą inną umowę, na mocy której jedna ze stron, zwana dalej FINANSUJĄCYM, oddaje do odpłatnego używania albo używania i pobierania pożytków na warunkach określonych w ustawie drugiej stronie, zwanej dalej KORZYSTAJĄCYM, podlegające amortyzacji środki trwałe lub wartości niematerialne i prawne, a także grunty.
Ustawy podatkowe wyodrębniają dwie kategorie leasingu - leasing operacyjny oraz leasing finansowy. Podział ten ma zasadnicze znaczenie dla określenia skutków podatkowych występujących zarówno po stronie Korzystającego jak i Finansującego.
Leasing w podatku dochodowym
Jak wspomnieliśmy powyżej najważniejszy z podatkowego punktu widzenia jest podział leasingu na dwie kategorie: leasingu operacyjnego oraz leasingu finansowego.
Leasing operacyjny (lub bieżący)
W skrócie: amortyzuje Finansujący, raty leasingowe w całości zaliczane są do kosztów uzyskania przychodu u Korzystającego
Do umów leasingu operacyjnego - zgodnie z ustawami podatkowymi - zaliczyć możemy jedynie te umowy, które łącznie spełniają następujące warunki:
umowa została zawarta na czas oznaczony, stanowiący co najmniej 40 % normatywnego okresu amortyzacji, jeżeli jej przedmiotem są podlegające odpisom amortyzacyjnym rzeczy ruchome lub wartości niematerialne i prawne albo została zawarta na okres co najmniej 10 lat, jeżeli jej przedmiotem są podlegające odpisom amortyzacyjnym nieruchomości, oraz
suma ustalonych w niej opłat, pomniejszona o należny podatek od towarów i usług, odpowiada co najmniej wartości początkowej środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych.
Umowa leasingu operacyjnego charakteryzuje się następującymi cechami:
ustalone w umowie opłaty - ponoszone przez Korzystającego w podstawowym okresie umowy z tytułu używania środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych - stanowią po stronie Finansującego przychód, natomiast u Korzystającego w całości zaliczane są do kosztów uzyskania przychodów;
przedmiot leasingu wykazywany jest jako składnik aktywów Finansującego i u niego amortyzowany;
umowa leasingu zawierana jest na okres krótszy niż normatywny okres amortyzacji.
W tej kategorii leasingu Korzystający obniża podstawę opodatkowania poprzez zaliczenie do kosztów uzyskania przychodu następujących wydatków:
czynsz inicjalny
rata leasingowa
opłaty manipulacyjne
prowizje
koszty użytkowania przedmiotu leasingu np.: konserwacja, energia, paliwo, ubezpieczenie itp.
Ze względu na możliwość zaliczania do kosztów uzyskania przychodu wymienionych powyżej wydatków dla większości przedsiębiorców leasing operacyjny jest podatkowo korzystniejszy od leasingu finansowego.
Leasing finansowy (lub kapitałowy)
W skrócie: amortyzuje Korzystający, raty leasingowe tylko w części „odsetkowej” są kosztem uzyskania przychodu u Korzystającego
Umowa leasingu finansowego spełniać musi następujące warunki:
umowa zawarta na czas oznaczony,
suma ustalonych w umowie opłat, pomniejszona o należny podatek od towarów i usług, odpowiada co najmniej wartości początkowej środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych,
umowa zawiera postanowienie, że odpisów amortyzacyjnych w podstawowym okresie umowy leasingu dokonuje korzystający.
Umowę leasingu finansowego odróżnia od leasingu operacyjnego posiadanie następujących cech:
do kosztów uzyskania przychodu u Korzystającego oraz do przychodu u Finansującego zalicza się jedynie odsetkowa część rat leasingowych;
przedmiot leasingu wykazuje się jako składnik aktywów Korzystającego i u niego amortyzuje;
umowa leasingu zawierana jest na okres zbliżony do normatywnego okresu amortyzacji przedmiotu leasingu.
W leasingu finansowym Korzystający obniża podstawę opodatkowania o zaliczone do kosztów uzyskania przychodu:
odpisy amortyzacyjne
ratę leasingową jedynie w części odsetkowej
koszty użytkowania przedmiotu leasingu np.: konserwacja, energia, paliwo, ubezpieczenie itp.
Ze względów podatkowych ta forma leasingu może być korzystniejsza od leasingu operacyjnego dla firm opodatkowanych ryczałtem. W tej sytuacji bowiem decydującej roli nie odgrywa możliwość zaliczenia całości raty leasingowej do kosztów uzyskania przychodów, gdyż w tej formie opodatkowania wysokość kosztów nie wpływa na podstawę opodatkowania.
Warto zaznaczyć, iż do opodatkowania stron umowy zawartej na czas nieoznaczony lub na czas oznaczony, lecz nie spełniającej omawianych wyżej warunków leasingu operacyjnego ani leasingu finansowego - stosuje się przepisy dla umów najmu i dzierżawy.
Leasing w podatku VAT
Zgodnie z obecnie obowiązującymi przepisami VAT nie ma znaczenia, czy dana umowa spełnia warunki umowy leasingu operacyjnego czy finansowego - oba rodzaje kwalifikowane są bowiem jako usługi i jako takie podlegają opodatkowaniu podstawową stawką 22 %.
Naliczony podatek VAT w całości podlega odliczeniu od podatku należnego (za wyjątkiem leasingu samochodów osobowych - o czym szerzej poniżej).
Zgodnie z art. 6 ust. 8b pkt 4 ustawy z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym (Dz.U. Nr 11, poz. 50 z późn. zm.) obowiązek podatkowy w leasingu powstaje z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty, nie później jednak niż z upływem terminu płatności. Zasada ta ma zastosowanie oddzielnie dla każdej z leasingowych. Finansujący zobowiązany jest do fakturowania każdej raty z osobna.
Podatki a leasing samochódów osobowych
Zgodnie z przepisami § 10 rozporządzenia ministra finansów z dnia 22 marca 2002 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym (Dz.U. Nr 27, poz. 268 z późn. zm) usługobiorcom użytkującym samochody osobowe lub inne samochody o dopuszczalnej ładowności do 500 kg na podstawie umowy najmu, dzierżawy, leasingu lub umowy o podobnym charakterze nie przysługuje prawo do obniżenia podatku należnego oraz do zwrotu różnicy podatku o kwotę podatku naliczonego od czynszu (raty) i innych odpłatności wynikających z zawartej umowy.
VAT nie podlegający odliczeniu stanowi u Korzystającego koszt uzyskania przychodu.
Zgodnie z przepisami podatku dochodowego - amortyzacja samochodu osobowego oraz składki ubezpieczeniowe zaliczane są do kosztów uzyskania przychodu jedynie do wartości pojazdu nie przekraczającej kwoty 20 000 euro.
Od 1 października 2001 roku leasing samochodów osobowych stał się o wiele korzystniejszy, a to za sprawą zmian w przepisach, które zniosły podwójne opodatkowanie podatkiem VAT tego typu umów.
Zmiana ta polega na umożliwieniu firmom leasingowym odliczenia podatku VAT zawartego w cenie samochodu osobowego, co dla Korzystającego skutkuje obniżeniem kosztów leasingu samochodu praktycznie o 22 %.
Zmianie uległy także przepisy dot. zaliczania do kosztów uzyskania przychodu wydatków związanych z eksploatacją samochodu osobowego w przypadku leasingu operacyjnego. W chwili obecnej tego typu wydatki zaliczane są u Korzystającego w całości w ciężar kosztów - podobnie jak w leasingu finansowym.
Według przepisów obowiązujących do 31 września 2001 roku - Korzystający na podstawie umowy leasingu operacyjnego do kosztów uzyskania przychodu zaliczyć mógł wydatki eksploatacyjne a także raty leasingowe jedynie do wysokości limitu wynikającego z przemnożenia liczby kilometrów przebiegu pojazdu i stawki za jeden kilometr przebiegu (tzw. kilometrówka).
Wymagane dokumenty
Lista dokumentów koniecznych do zawarcia umowy leasingowej może być różna w zależności od firmy leasingowej, rodzaju leasingu, jego przedmiotu, formy prawnej Leasingobiorcy.
Przeważnie jednak wymagane są:
» osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą:
Dokumenty prawne:
aktualne zaświadczenie o wpisie do ewidencji działalności gospodarczej
(lekarze rodzinni dodatkowo - umowa ze Skarbem Państwa lub gminą o udzielanie świadczeń zdrowotnych)
zaświadczenie o numerze NIP
zaświadczenie o numerze REGON
bankowa karta wzorów podpisów
ksero dowodu osobistego
Dokumenty finansowe:
zeznanie (PIT) za ubiegły rok
deklaracja PIT-5 za ostatni miesiąc (trzy miesiące)
deklaracja podatku dochodowego za poprzedni rok i ostatni miesiąc
Zaświadczenia:
aktualne zaświadczenie z Urzędu Skarbowego o niezaleganiu z podatkami
aktualne zaświadczenie o niezaleganiu za składkami ZUS
opinia banku prowadzącego rachunek podstawowy
» spółka cywilna:
Dokumenty prawne:
aktualne zaświadczenie o wpisie do ewidencji działalności gospodarczej
umowa spółki cywilnej
zaświadczenie o numerze NIP
zaświadczenie o numerze REGON
bankowa karta wzorów podpisów
ksero dowodu osobistego każdego wspólnika
Dokumenty finansowe:
zeznania (PIT) wspólników za ubiegły rok
deklaracje PIT-5 wspólników za ostatni miesiąc (trzy miesiące)
deklaracja podatku dochodowego za poprzedni rok i ostatni miesiąc
Zaświadczenia:
aktualne zaświadczenie z Urzędu Skarbowego o niezaleganiu z podatkami
aktualne zaświadczenie o niezaleganiu za składkami ZUS
opinia banku prowadzącego rachunek podstawowy
» spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, spółka akcyjna:
Dokumenty prawne:
aktualny wypis z RHB lub KRS (ważny 3 miesiące)
zaświadczenie o numerze NIP
zaświadczenie o numerze REGON
umowa spółki
potwierdzona notarialnie uchwała wspólników udzielająca zgody reprezentantom spółki na zawarcie umowy
ksero dowodu osobistego osób upoważnionych do reprezentowania spółki
bankowa karta wzorów podpisów
Dokumenty finansowe:
bilans i rachunek wyników za ubiegły rok i ostatni miesiąc (trzy miesiące)
zeznanie (CIT-8) za ubiegły rok
deklaracja CIT-2 oraz sprawozdanie F01 za ostatni miesiąc (trzy miesiące)
Zaświadczenia:
aktualne zaświadczenie z Urzędu Skarbowego o niezaleganiu z podatkami
aktualne zaświadczenie o niezaleganiu za składkami ZUS
opinia banku prowadzącego rachunek podstawowy
» spółka jawna, partnerska, komandytowa, komandytowo-akcyjna:
Dokumenty prawne:
aktualny wypis z RHB lub KRS (ważny 3 miesiące)
zaświadczenie o numerze NIP
zaświadczenie o numerze REGON
umowa spółki
potwierdzona notarialnie uchwała wspólników udzielająca zgody reprezentantom spółki na zawarcie umowy
ksero dowodu osobistego wspólników upoważnionych do reprezentowania spółki
bankowa karta wzorów podpisów
Dokumenty finansowe:
bilans i rachunek wyników za ubiegły rok i ostatni miesiąc (trzy miesiące)
zeznanie podatkowe za ubiegły rok
deklaracja CIT-2 oraz sprawozdanie F01 za ostatni miesiąc (trzy miesiące)
Zaświadczenia:
aktualne zaświadczenie z Urzędu Skarbowego o niezaleganiu z podatkami
aktualne zaświadczenie o niezaleganiu za składkami ZUS
opinia banku prowadzącego rachunek podstawowy
» spółdzielnia:
Dokumenty prawne:
aktualny odpis z rejestru spółdzielni (ważny 3 miesiące)
zaświadczenie o numerze NIP
zaświadczenie o numerze REGON
statut spółdzielni
ksero dowodu osobistego osób upoważnionych do reprezentowania spółdzielni
bankowa karta wzorów podpisów
Dokumenty finansowe:
bilans i rachunek wyników za ubiegły rok i ostatni miesiąc (trzy miesiące)
zeznanie podatkowe za ubiegły rok
deklaracja CIT-2 oraz sprawozdanie F01 za ostatni miesiąc (trzy miesiące)
Zaświadczenia:
aktualne zaświadczenie z Urzędu Skarbowego o niezaleganiu z podatkami
aktualne zaświadczenie o niezaleganiu za składkami ZUS
opinia banku prowadzącego rachunek podstawowy
» przedsiębiorstwo państwowe:
Dokumenty prawne:
aktualny odpis z rejestru przedsiębiorstw (ważny 3 miesiące)
zaświadczenie o numerze NIP
zaświadczenie o numerze REGON
statut spółdzielni
ksero dowodu osobistego osób upoważnionych do reprezentowania przedsiębiorstwa
bankowa karta wzorów podpisów
Dokumenty finansowe:
bilans i rachunek wyników za ubiegły rok i ostatni miesiąc (trzy miesiące)
zeznanie podatkowe za ubiegły rok
deklaracja CIT-2 oraz sprawozdanie F01 za ostatni miesiąc (trzy miesiące)
Zaświadczenia:
aktualne zaświadczenie z Urzędu Skarbowego o niezaleganiu z podatkami
aktualne zaświadczenie o niezaleganiu za składkami ZUS
opinia banku prowadzącego rachunek podstawowy
Procedura zawarcia umowy leasingowej
Procedura może być różna w zależności od firmy leasingowej, przedmiotu leasingu, jego wartości. Zwykle jednak:
Zainteresowany leasingiem:
wybiera przedmiot leasingu u dostawcy, uzgadniając cenę, warunki płatności i termin możliwej dostawy. Odbiera fakturę proforma ze specyfikacją sprzęt oraz ceną.
dostarcza niezbędne dokumenty prawne i finansowe, a także fakturę pro forma do firmy leasingowej. Dokumenty mogą być przesłane faksem lub pocztą, a przed podpisaniem umowy potwierdzone z oryginałami.
wypełnia wniosek leasingowy.
Firma leasingowa rozpatruje wniosek, akceptując lub prosząc o uzupełnienie dokumentów.
Ustalane są warunki umowy.
opłata wstępna
czas trwania leasingu
waluta finansowania
wysokość rat leasingowych(czynszu) oraz częstotliwość płatności
ewentualnie określane są także:
zabezpieczenia dodatkowe
losy mienia leasingowego z chwilą wygaśnięcia umowy.
Nastepnie:
Leasingodawca przygotowuje umowę leasingową.
Zainteresowany leasingiem podpisuje umowę leasingową i wpłaca opłatę wstępną, staje się leasingobiorcą.
Leasingodawca płaci za fakturę dostawcy.
Leasingobiorca odbiera przedmiot leasi
ASPEKTY PRAWNE DOTYCZĄCE UMÓW LEASINGOWYCH
Podstawowe akty prawne traktujące o umowie leasingowej
Umowa leasingu w/g kodeksu cywilnego
Definicja umowy: oznaczenie stron (finansującego i korzystającego), przedmiot, czas trwania, opłata
Warunki jakie musi spełniać umowa leasingu - problem odróżnienia od umów pokrewnych, takich jak najem, dzierżawa itp.
Kiedy umowa zaczyna obowiązywać
Prawa i obowiązki finansującego i korzystającego
Odpowiedzialność finansującego i korzystającego, ze szczególnym uwzględnieniem rękojmi i gwarancji - różnice w stosunku do sprzedaży, najmu, dzierżawy
Weryfikacja formalna umowy
Zabezpieczenia wykonania umowy przez finansującego i korzystającego
Zakończenie umowy: rozwiązanie, wypowiedzenie, wygaśnięcie
Konstrukcja umowy: klauzule konieczne, dopuszczalne i zakazane
Leasing w prawie podatkowym
leasing a podatek dochodowy
Definicja umowy o "leasingu" w ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych i w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych: problem różnic w stosunku do regulacji z kodeksu cywilnego
Możliwości wyróżnienia leasingu finansowego i operacyjnego - podatkowe skutki tych umów dla finansującego i korzystającego (amortyzacja, koszty)
Leasing a podatek VAT
Ujęcie leasingu w ustawie o podatku od towarów i usług
VAT w leasingu operacyjnym i finansowym
VAT a leasing samochodów ciężarowych
PODSTAWOWE AKTY PRAWNE
REGULUJĄCE SKUTKI PODATKOWE UMÓW LEASINGU
Obecnie w Polsce nie ma aktu prawnego regulującego w sposób całościowy problematykę leasingu; natomiast podstawowe znaczenie dla tej kategorii umów mają wymienione niżej przepisy:
Ustawa z dnia 08.01.1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym
( Dz.U. Nr 11 poz. 50 z zm. 2003 r.)
Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 22 marca 2002 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym.
(Dz. U. Nr 27, poz. 268 z zm. 2003 r.)
Ustawa z dnia 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych
( Dz.U. Nr 14 poz. 176 z 2000 r. tekst jednolity z zm. 2003 r.)
Podatek dochodowy od osób prawnych : Ustawa z dnia 15.02.1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych
(Dz.U. Nr 54 poz. 654 z 2000 r. tekst jednolity z zm. 2003)
Kodeks cywilny - zmiany
INNE ROZPORZĄDZENIA I WYKŁADNIE
VAT na samochody ciężarowe
(Komunikat Ministra Finansów)