Uniwersytet Przyrodniczy

we Wrocławiu

III GiK ZSZ

Sprawozdanie 1

Kataster nieruchomości

Rok Akademicki

2010/2011

I Kataster Austriacki:

Operat katastru podatku gruntowego składa się z map i ksiąg katastralnych i sporządzany był dla każdej gminy katastralnej. Kataster austriacki prowadzony był systemem parcelowym. Za parcelę uważano ciągłą część użytku gruntowego, partyfikatu lub gruntu wolnego od podatku, znajdujące się w tym samym posiadaniu. Operat służył przede wszystkim celom fiskalnym, ale też różnym innym gałęziom gospodarki narodowej.
Przy opracowywaniu map katastralnych w XVIII i XIX wiecznej Austrii stosowano tzw. wiedeński system miar. Podstawową jednostką miary długości był sążeń wiedeński (Klaster), natomiast jednostką miary powierzchni był mórg austriacki (Joch).

Zawartość tabel:

• Protokół parcelowy:

1. Numer karty mapy;

2. Nazwa niwy lub jej numer;

3. Liczba parceli;

4. Numer arkusza posiadłości gruntowej;

5. Posiadacza gruntu:

1. Numer domu;

2. Liczba współposiadaczy;

3. Imię i nazwisko;

4. Miejsce zamieszkania;

6. Odwołanie się do numerów porządkowych wykazu zmian ewidencyjnych;

7. Grunty:

1. Rodzaj uprawy;

2. Klasa;

3. Powierzchnia:

1. ha

2. a

3. m²

4. Czysty dochód:

1. zł;

2. ct;

Arkusz posiadłości gruntowej:

1. Strona tytułowa:

1. Liczba porządkowa;

2. Kraj koronny;

3. Powiat podatkowy;

4. Gmina;

5. Liczba karty księgi gruntowej;

6. Numer domu;

7. Nazwisko i miejsce zamieszkania posiadacza gruntu;

8. Ilość współposiadaczy;

2. Strona 1:

1. Numer arkusza mapy;

2. Numer parceli;

3. Oznaczenie ciała tabularnego według księgi gruntowej;

4. Nazwa niwy;

5. Klasa;

6. Role:

1. Powierzchnia:

• ha

• a

• m²

2. Czysty dochód:

• zł;

• ct;

Łąki:

1. Powierzchnia:

• ha

• a

• m²

Czysty dochód:

• zł;

• ct;

• Ogrody:

1. Powierzchnia:

• ha

• a

• m²

• Czysty dochód:

• zł;

• ct;

• Winnice:

1. Powierzchnia:

• ha

• a

• m²

• Czysty dochód:

• zł;

• ct;

• Pastwiska:

1. Powierzchnia:

• ha

• a

• m²

• Czysty dochód:

• zł;

• ct;

• Połoniny:

1. Powierzchnia:

• ha

• a

• m²

• Czysty dochód:

• zł;

• ct;

• Lasy:

1. Powierzchnia:

• ha

• a

• m²

• Czysty dochód:

• zł;

• ct;

• Jeziora, moczary i stawy:

1. Powierzchnia:

• ha

• a

• m²

• Czysty dochód:

• zł;

• ct;

• Grunty podbudowlane:

1. ha

2. a

3. m²

• Nieurodzajne powierzchnie:

1. ha

2. a

3. m²

• Inne od podatku wolne powierzchnie:

1. ha

2. a

3. m²

• Razem:

1. Powierzchnia:

• ha

• a

• m²

• Czysty dochód:

• zł;

• ct;

• Wykaz zmian:

1. Przybyło od:

• Arkusza posiadłości numer;

• Ubyło do:

• Arkusza posiadłości numer;

• Liczba pozycji wykazu zmian:

• Rok;

• Zestawienie porównawcze zmienionych powierzchni i czystego dochodu zniesień protokołu parcelowego:

1. Kraj koronny;

2. Powiat;

3. Gmina;

4. Numer zniesienia protokołu parcelowego;

5. Stary stan:

1. Powierzchnia:

1. ha

2. a

3. m²

2. Czysty dochód:

1. zł;

2. ct;

6. Nowy stan:

1. Powierzchnia:

1. ha

2. a

3. m²

2. Czysty dochód:

1. zł;

2. ct;

• Zestawienie porównawcze zmienionych zniesień protokołu parcelowego:

1. Kraj koronny;

2. Powiat podatkowy;

3. Gmina;

4. Liczba pozycji;

5. Liczba porządkowa zniesień;

6. Stan z końcem roku 191...:

1. Powierzchnia:

1. ha

2. a

3. m²

2. Czysty dochód:

1. zł;

2. ct;

7. Nowy stan:

1. Powierzchnia:

1. ha

2. a

3. m²

2. Czysty dochód:

1. zł;

2. ct;

8. Tytułem należytości za przepisanie i pomiary tudzież za odgraniczenie posiadłości należy uiścić:

1. K;

2. h;

9. Uwaga;

Przykładowa księga:




Kataster nieruchomości gminy Karlików prowadzony od 1920 - 1937 r. Tytuł znajdujący się na pierwszej stronie brzmi następująco: „Protokół parcelowy gminy Karlików”. Kataster w całości prowadzony jest w języku polskim i rosyjskim. Z faktów umieszczonych w katastrze wynika, że aktualizacja odbywała się w każdym roku począwszy od roku 1920. Numer księgi: Ev . Nr. 28.i.





II Kataster Pruski:

Mapy w katastrze pruskim były podzielone w zależności od ich przeznaczenia na mapy: pierwotne i pierworysy katastralne, mapy katastralne- czystorysy, mapy uzupełniające, separacyjne, regulacyjne.
Zasady numeracji parcel były takie same jak w katastrze austriackim

Parcele numerowane były dla każdego arkusza mapy osobno (potem w ramach obrębu też osobno). Numeracji podlegały grunty, drogi i rowy. Ostatni nr parceli gruntowej podkreślano jednokrotnie a ostatni na arkuszu mapy (rów, potok) dwukrotnie.

W opisie występują też matrykuły (Mutterrolle)- jest to opis i spis gruntów należących do jednego właściciela, prowadzony według numerów kolejnych nieruchomości rolnych, tzw. artykułów matrykuły (spis i opis wszystkich parcel wchodzących w skład jednej nieruchomości).

Zawartość tabel:

Grundfteuerverwaltung

Grundfteuerverwaltung: Regierungsbezirk; Kreis; Gemarkung; No; Eigentumerverzeichnis: Artikel der Mutterrolle; Bezeichnung nach dem Hypothekenbuch; Des Eigenthumers: Name, Vorname und Stand; Wohnort; Flurbuch: Klassifikationstarif: Klasse; Reinertrag fur 0,2553 hektare in Silbergrofchen: Uckerlaub; Garten; Wiesen; Weiden; Holzungen; Wasserstucke; Dedland; Jahrgang der Formberanderung; Nummer des: Kartenblatts; Flachenabschnitts; Artikel der Mutterrolle; Bezeichnung nach dem Hypothekenbuch; Des Eigenthumers: Name, Vorname und Stand; Wohnort; Bezeichnung der Lage, Separationsplannummer u. bgl. m; Kulturrad; Klasse; Steuerpflichtige Liegeschaften: Flacheninhalt; Reinertrag; Steuerfreie Liegeschaften: Flacheninhalt; Reinertrag; Wegen ihrer benussung zu offentlichen Zwecken ertraglofe Grundstocke: Land; Wasser; Hofraume 2c; Gebaudebuch: Rollennummer; Bezeichnung nach der Gattung der Besitzung oder nach: Strasse, Platz usw.; Hausnr; Bezeichnung nach dem Grundbuche: Band; Blatt oder Artikel; Name, Vorname, Stand und Wohnort des Gebandeigentumers; Zur Besitzung gehorende Hofraume Gebaudeflachen und Hausgarten: Artikel der Grundsteuermutterrolle; Nummer: des Kartenblatts (der Flur); der Parzelle; Flacheninhalt: a; qm; Gatung der Gebaude mit Ungabe der Zugehorigen Hofraume usw.: Buchstabe; Grund der etwaigen Steuerfreiheit; Jahrliher Nutzungswert: W der wohnraume; G der gewerblichen Raume; Steuerstufe; Jahresbetrag der Veranlagten Gebaudesteuer: Zu 4 v. H; Zu 2 v. H; Gesamtbetrag der Jahressteuer (Spalte 13 u. 14) Fortschreibungsvermerke; Liegenschaftsbuch: Artikel; Bezeichnung nach dem Hypothekenbuch; Jahrgang des Flurbuchs; Gemarkung; Nummer des: Kartenblatts; Flachenobschnitts; Abweichende Bezeichnung nach dem Hypothekenbuche; Bezeichnung der Lage, Separationsplannummer u. dergl. m.; Kulturort; Klasse; Flacheninhalt; Reinertrag; Jahresberagder Steuen; Nachweisong der Fortschreibungen: Zugeschreiben: Fur das Steuerjahr; Von dem Artikel; Abgeschreiben: Fur das Steuerjahr; Von dem Artikel; Mutterrolle: patrz punkt 5. Wiederholung zur Mutterrolle: Artikel der Mutterrolle; Bezeichnung nach dem Hypothekenbuch; Des Eigenthumers: Name, Vorname und Stand; Wohnort; Anzahl der: Kulturabschnitte; Kultur und Klassenabschnitte; Flacheninhalt; Reinertrag; Jahresbetrag der Grundsteuer; In den Spalten 5, 6, und 7 sind enthalten an Hofraumen 2c.: Abschnitte; Flacheninhalt;

Administracja podatkowa gruntu: Okręg Regencyjny - Województwo; Powiat; Gmina; Numer; Ewidencja właścicieli: Numer martykuły; Oznaczenie użytku rolnego według księgi wieczystej; Dane właściciela: Nazwisko, imię oraz stan społeczny; Miejsce zamieszkania; Księga parcel: Taryfa klasyfikacyjna: Klasa; Dochód netto z 0,2553 w Silbergrofchen: Pola uprawne; Ogrody; Łąki; Pastwiska; Lasy; Zbiorniki wodne; Nieużytki; Rocznik zmiany formy; Numer: Karty; Fragmentu powierzchni; Numer martykuły; Oznaczenie gruntu użytkowego według księgi wieczystej; Dane właściciela: Nazwisko, imię oraz stan społeczny; Miejsce zamieszkania; Określenie położenia, numer arkusza mapy; Rodzaj użytku; Klasa; Grunty podlegające opodatkowaniu: Pole powierzchni; Dochód netto; Grunty nie podlegające opodatkowaniu: Pole powierzchni; Dochód netto; Grunty publiczne, wykorzystywane do celów społecznych nie podlegające opodatkowaniu: Lądy; Wody; Tereny zabudowane; Księga budynków: Numer porządkowy; Określenie w zależności od rodzaju posiadłości lub po: Ulica, plac itp.; Numer domu; Nazwa według księgi wieczystej: Tom; Arkusz lub rozdział; Nazwisko, imię, stanowisko i miejsce zamieszkania właściciela budynku; Należące do posiadłości dziedzińce, budynki, grunty i ogrody przydomowe: Martykuła podatku gruntowego; Numer: Arkusza mapy; Działka; Pole powierzchni: ar; m^2; Rodzaje budynków z przynależnymi okolicznymi terenami itp.: Litera; Podstawa do zwolnienia z podatku; Roczna wartość użytkowa: Pomieszczenia mieszkalne; Lokale użytkowe; Wysokość podatku; Roczna kwota podatku od budynków; Łączna opłata rocznego podatku (Kolumna 13 i 14); Aktualizacja notatki; Matrykuła: Arkusz; Oznaczenie według księgi wieczystej; Rok wpisu do księgi wieczystej; Obręb; Numer: Map; Parceli; Inne oznaczenia według księgi wieczystej; Określenie położenia itp.; Użytek; Klasa; Powierzchnia; Czysty dochód; Roczny podatek gruntowy; Wykaz prac, prowadzonych zmian: Dopisano: Rok zmian; Numer Arkusza; Odpisano: Rok zmian; Numer Arkusza; Mutterrolle: patrz punkt 5. Powtórka do martykuły: Numer martykuły; Oznaczenie użytku według księgi wieczystej; Dane właściciela: Nazwisko, imię oraz stan społeczny; Miejsce zamieszkania; Numer: Użytku; Klasy; Pole powierzchni; Czysty dochód; Roczna kwota podatku od nieruchomości; W kolumnach 5, 6, oraz 7 znajdują się: Oznaczenie; Czysty dochód;

Przykładowe księgi:

Księga katastru nieruchomości gminy Sędzimierz w woj. dolnośląskim Tytuł znajdujący się na pierwszej stronie brzmi następująco: „Ewidencja właścicieli - Administracja podatkowa gruntu ”. Kataster w całości prowadzony jest w języku niemieckim. Numer księgi 49.


Księga katastru nieruchomości w obrębie gminy Tyniec Legnicki (Große tinz) w woj. dolnośląskim Tytuł znajdujący się na pierwszej stronie brzmi: „Księga parcel (Flurbuch)” .
Kataster prowadzony w języku niemieckim, pochodzi z 1873r.
Numer księgi 79.




























Księga parcel jest odpowiednikiem protokołu parcelowego w katastrze austriackim i jest to wykaz numerów wszystkich parcel danej jednostki katastralnej w kolejności arytmetycznej.

Zawiera: nr parceli, nr artykułu matrykuły, imię i nazwisko, oznaczenie użytku gruntowego oraz klasę gruntu, pow. parceli, kategorię terenu, nr arkusza mapy, rok wpisu, adnotacje o zmianach. Ma działy: A - grunty podlegające opodatkowaniu, B - grunty nie podlegające opodatkowaniu, C - grunty publiczne, D - tereny zabudowane (tutaj nie ma opodatkowania).

Księga budynkowa (Gebäudebuch)

Jest to arytmetyczne zestawienie budynków, według nr administracyjnych we wsi. Zawiera: imię i nazwisko, nr artykułu matrykuły, opis tech. budynku, nr i pow. parcel zabudowanych stanowiących podwórza, ogrody, adnotacje o rocznym wymiarze podatku budynkowego.











Matrykuła (Mutterrolle)

Oznaczona kolorem zielonym: jest to opis i spis gruntów należących do jednego właściciela, prowadzony według numerów kolejnych nieruchomości rolnych, tzw. artykułów matrykuły (spis i opis wszystkich parcel wchodzących w skład jednej nieruchomości). Czyli artykuł matrykuły zwierał: imię i nazwisko, numery parcel, rodzaj użytku i klasę, powierzchnię parceli czysty, dochód z parceli, ogólną powierzchnię z nieruchomości oraz roczny wymiar podatku.




Matrykuła - Rejestr gruntów. W pruskiej nomenklaturze katastralnej - Mutterrolle lub Grundsteuermutterrolle. W państwowej nomenklaturze katastralnej Liegenschaftsbuch.















Spis artykułów matrykuły (Artikelverzeichnis) - w katastrze pruskim jest to opis i spis gruntów należących do jednego właściciela, prowadzony według numerów kolejnych nieruchomości rolnych, tzw. artykułów matrykuły (spis i opis wszystkich parcel wchodzących w skład jednej nieruchomości). Czyli artykuł matrykuły zwierał: imię i nazwisko, numery parcel, rodzaj użytku i klasę, powierzchnię parceli czysty, dochód z parceli, ogólną powierzchnię z nieruchomości oraz roczny wymiar podatku.




Zasady numeracji parcel w katastrze pruskim

Numeracja tak samo jak w katastrze austriackim, tylko tutaj o podziale działki świadczył licznik arkusza. Parcele numerowane były dla każdego arkusza mapy osobno (potem w ramach obrębu też osobno). Numeracji podlegały grunty, drogi i rowy. Ostatni nr parceli gruntowej podkreślano jednokrotnie a ostatni na arkuszu mapy (rów, potok) dwukrotnie.










Agnieszka Szymańska Maciej Szeleźnik

---