Aby lepiej przedstawić dany temat należy wytłumaczyć samo pojęcie polityki. Polityka jest to ogół działań związanych z dążeniem do zdobycia i utrzymania władzy w Państwie, jej wykonywaniem oraz wytyczaniem kierunków rozwoju państwa w różnych dziedzinach np.; polityka społeczna, polityka zagraniczna.
Ze skromnych początków wyrosła w Polsce dynastia Piastów, która przetrwała przez pięć wieków. Do najmniej zapomnianych jej przedstawicieli należeli: Mieszko I (922-992), pierwszy książę chrześcijański, Bolesław I Chrobry (967-1025), pierwszy koronowany Król Polski, Bolesław II Śmiały (1039-1081), Bolesław III Krzywousty (1085-1138), Konrad Mazowiecki (ok.1191-1247), Władysław Łokietek (ok.1260-1333) oraz jego syn Kazimierz III Wielki (1310-1370), którzy byli prawdziwymi założycielami polskiej monarchii.
Okres panowania Piastów należy podzielić na trzy odrębne podokresy. Pierwszy z nich - do śmierci Krzywoustego w 1138r. Obejmuje początki monarchii, gdy książęta w linii prostej dziedziczyli tron. Okres drugi, od 1138r. do 1320r., był okresem rozbicia lub, jak to się mówi obecnie „podziałów dzielnicowych”, w którym kilka odłamów dynastii walczyło ze sobą o panowanie nad poszczególnymi dzielnicami podzielonego kraju. Okres trzeci, którego początek to koronacja Władysława Łokietka w Krakowie w 1320r., rozpoczął się proces ponownego zjednoczenia i rozwoju państwa. W mojej pracy odnosić się będę do pierwszego okresu, a mianowicie od początku państwa Piastów aż do śmierci Bolesława Krzywoustego 1138r.
Mieszko I (ok960-992) był pierwszym historycznie poświadczonym władcą Polski. Jednak informacje zawarte w kronice Galla Anonima mówiły o jego przodkach, Siemowicie synu Piasta, Leszku i Siemomyśle, którzy wywodzili się z Gniezna. W momencie chrztu (966) władza Mieszka I rozciągała się na ziemi Wielkopolski, Kujaw, Mazowsza i częściowo Pomorza. Walki o ujście Odry z Wieletami i z Niemcami ciągnęły się jeszcze przez kilka lat, dopiero bitwa pod Cedynią w 972r. przesądziła o zdobyciu przez Mieszka Pomorza Zachodniego. Centrum polityczne państwa stanowiła ziemia Polan z głównymi grodami: Gnieznem, Poznaniem. Przyjęcie chrztu miało zapewnić państwu miejsce wśród państw europy chrześcijańskiej, zabezpieczyć je przed przymusową chrystianizacją, a także przyczynić się do jej lepszego zespolenia. Doszło do powstania biskupstwa w Poznaniu z biskupem Jordanem. W roku 990 rozpoczął walki o Śląsk z Czechami, przyłączył go do państwa polskiego. Znaczenie chrztu było ogromne. Jako państwo chrześcijański Polska została zaliczona do społeczności chrześcijańskiej a jej władca traktowany był na równi z innymi książętami. Kościół wniósł do Polski wzorce organizacji, znajomości pisma i formy kancelaryjne, niezbędna w ówczesnej dyplomacji. W stosunkach z Niemcami chrzest zdecydowanie wzmocnił pozycję Mieszka. Wprawdzie toczył on w dalszym ciągu walki z przygraniczne z Niemcami, ale jednocześnie nawiązał bezpośredni kontakt z cesarzem.
Po śmierci Mieszka I w 992r. na tronie zasiadł Bolesław Chrobry, który kontynuował politykę swego ojca. Wojny chrobrego doprowadziły wprawdzie do powiększenia terytorium państwa polskiego, ale jednocześnie nosiły ze sobą zagrożenie ze strony sąsiadów, którzy nie rezygnowali z ziem utraconych na rzecz Polski. W roku 1000 do Gniezna przybywa cesarz niemiecki Otto III, aby zachęcić Chrobrego do realizacji swoich planów politycznych, czyli utworzenia monarchii chrześcijańskiej obejmującej cztery rownożędne kraje: Włochy, Brandenburgię i Dolną Lotaryngię, Niemcy i Polskę. Na zjeździe ogłoszono utworzenie arcybiskupstwa w Gnieźnie i biskupstw w Krakowie, Wrocławiu i Kołobrzegu, oprócz wymienionych istniało już biskupstw w Poznaniu.
Wkrótce po zjeździe gnieźnieńskim nastąpił zwrot w dotychczasowych stosunkach polsko - niemieckich. Po śmierci Ottona III w 1002 roku, Chrobry wmieszał się w wewnętrzne walki w Niemczech, w których poparł przeciwnika Henryka II - Ekkeharda. Dochodzi do wojen polsko -niemieckich w latach 1002-1005, 1007-1013, 1015-1018. Wojna zakończyła się pokojem w Budziszynie, przy Polsce pozostały Milsko i Łużyce a także cesarz niemiecki obiecał posiłki Chrobremu w wyprawie na Ruś (1018r.). Rozbił wojska Jarosława Mądrego nad Bugiem i opanował Kijów, gdzie na tronie książęcym osadził Świętopełka, wypędzonego w 1016r. przez Jarosława Mądrego. Zajął i przyłączył do Polski Grody Czerwieńskie.
Tuż przed śmiercią Bolesław Chrobry koronował się 18 IV 1025 w Gnieźnie. Koronacja stanowiła awans władcy w hierarchii feudalnej w Europie, a jednocześnie awans państwa, oznaczający zrównanie go z innymi państwami. Państwo polskie zostało powszechnie uznawane za suwerenne.
Po śmierci Chrobrego panowanie rozpoczął Mieszko II (1025-1034), za jego panowania nastąpił kryzys monarchii piastowskiej. Przyczynami kryzysu były: wojna domowa miedzy Mieszkiem II a Bezprymem, najazdy sąsiadów na ziemie polskie, Polska utraciła na rzecz Jarosława Mądrego Grody Czerwieńskie, a cesarz Niemiec zajął Milsko i Łużyce. W rezultacie Mieszko II uciekł z kraju a władzę przejął jego brat Bezprym, który odesłał insygnia władzy królewskiej do Niemiec, co oznaczało rezygnację z samodzielności politycznej. Do kraju powrócił Mieszko II ale nie odzyskał korony, jednak zaczął zjednaczać ziemie polskie pod swoim panowaniem. Po śmierci Mieszka II w 1034r. doszło do powstania ludności chłopskiej przeciw obciążeniom feudalnym i kościołowi. Następnym ciosem dla Polski był najazd księcia czeskiego Brzetysława I w 1038r., przyłączył Śląska do Czech a Wielkopolskę spustoszył i zniszczył. W roku 1039 do kraju powrócił Kazimierz, syn Mieszka II. Korzystając z pomocy udzielonej przez Henryka III i Jarosława Mądrego odzyskał władzę i rozpoczął dzieło odbudowy kraju. Najpierw opanował Wielkopolskę i Mazowsze, ze względu na ziszczenia w Wielkopolsce przeniósł swoją siedzibę do Krakowa.
W roku 1050 Kazimierz zwany odnowicielem przyłączył do Polski Śląsk. Za jego panowania nastąpił rozwój i przebudowa państwa. Kraj został podzielony na prowincje otaczające większe miasta, w mich powstawały kasztelanie, odpowiedzialne za sprawowanie władzy w imieniu władcy. Podejmowano inwestycje budowlane jak np.; klasztor Benedyktynów w Tyńcu, co wpływało na rozwój kultury w Polsce.
Po śmierci Kazimierz Odnowiciela w 1058 roku władzę w kraju objął jego najstarszy syn Bolesław Śmiały, który kontynuował politykę ojca w zakresie przebudowy państwa i reorganizacji kościoła. Wprowadził na tron węgierski Władysława I, odzyskał Grody Czerwieńskie, utracone przez Polskę w 1031 roku. Stanął po stronie papieża w konflikcie z Henrykiem IV przez co 1075 roku przywrócił arcybiskupstwo w Gnieźnie a w 1076 koronował się na króla. Pełne sukcesów panowanie zakończyło się nagle w 1079r. Przeciwko królowi związany został spisek, w którym brał udział biskup krakowski Stanisław. Biskup został skazany na karę śmierci jednak niedługo po egzekucji Kazimierz musiał uciekać do przyjaznego sobie króla Węgier Władysława I gdzie zmarł w 1081r. w trakcie przygotowań do odzyskania władzy. Po wygnaniu Bolesława Śmiałego na tronie zasiadł jego brat Władysław Herman (1079 - 1102). Za jego panowania nastąpił wzrost znaczenia możnych, z których na pierwszy plan wysunął się wojewoda Sieciech. Spory i działania możnych doprowadził do usunięcia Sieciech i do wydzielenia synom Władysława Hermana dzielnic. Zbigniew otrzymał Wielkopolskę i Kujawy, Bolesław Kraków, Sandomierz i Śląsk. Władysław pozostawił sobie Mazowsze i władzę zwierzchnią. Podział ten istniał do 1107r. , kiedy to pobity Zbigniew musiał uciec do Niemiec. Książe Zbigniew znalazł poparcie u cesarz Henryka V, który w jego obronie podjął w 1109r. wyprawę nieudaną na Polskę. Bolesław podporządkował sobie wszystkie ziemie polskie, doprowadził do przyłączenia Pomorza Zachodniego wraz Szczecinem i Wolinem w 1122 roku. Bronił niezależność kościoła polskiego od arcybiskupa magdeburskiego Norberta. Następnym ważnym wydarzeniem za czasów Bolesława Krzywoustego była tzw. ustawa sukcesyjna z 1138 roku, która ustala zasadę podziału państwa między synów księcia, oraz zasadę sprawowanie przez najstarszego z rodu władzy zwierzchniej. W ten sposób zakończył się okres panowania Pierwszych Piastów w dalszej kolejności nastąpiło rozbicie dzielnicowe państwa między synów Bolesława Krzywoustego.
Państwo pierwszych Piastów, jak wszystkie monarchie wczesnofeudalne było bardzo słabo powiązane wewnętrznie. Zdobycze terytorialne przynosiły korzyści i zaszczyty tylko księciu, jego dworowi i drużynie, ale dla reszty społeczeństwa były tylko ciężarem i nie wprowadzały w jego życiu zauważalnych zmian pozytywnych. Zdobycze terytorialne Bolesława Chrobrego wprawdzie wzmocniły młode państwo, ale też przysporzył mu wrogów, władcy naszych sąsiadów nie pogodzili się z utratą terenów, przez co dochodziło do nowych wojen. Poczucie bezpieczeństwa, które mogło dawać silne państwo przekreślał fakt bezustannych wojen, toczonych przecież ze zmiennym szczęściem. Brak handlu pomiędzy poszczególnymi regionami nie prowadził do powstawania więzi między nimi. Nie znikały przeszkody naturalne, puszcze czy bagna, oddzielające siedziby plemion polskich ani poczucie obcości wobec innych mieszkańców ziem polskich. Państwo polskie od swego początku do czasów panowanie Mieszka II, kiedy to nastąpił rozpad monarchii, stało się ważnym czynnikiem równowagi politycznej w tej części Europy, skoro w odbudowywaniu go pomagały państwa ościenne - Niemcy i Ruś. Chaos natomiast jaki zapanował po Mieszku II między Bugiem a Odrą zagrażał także interesom sąsiadów. Wydaje mi się, że porządek i spokój w tych stronach mogli utrzymać tylko Polacy i nikt inny tego za nich nie potrafił by zrobić.
Uważam, że polityka jak i starania pierwszych Piastów, otwarcie się na chrześcijańska Europę, zjednoczenie plemion polskich oraz walka o tereny przygraniczne przyniosły Polsce korzyści, doprowadziły do powstania prawdziwego państwa z granicami i powoli powstającą tożsamości narodową, ugruntowały pozycję w Europie, zaczęto się z nią liczyć. Początki każdego państwa są trudne, oparte na walce jaki i na zawieraniu kompromisów z państwami ościennymi i Rzymem, co pierwszym władcom Polski udawało się w większości przypadków. Państwo Polskie jak każde młode państwo miało swoje wzloty jak i kryzysy, jednak Piastowi niekiedy z pomocą sąsiadów radzili sobie z nimi, co dawało doświadczenia na przyszłości. W tym okresie wojna stała się naturalnym stanem dla społeczeństwa, poza nie kończącymi się konfliktami z wrogami zewnętrznymi, dochodziło także do wojen domowych toczonych między książętami o władzę w państwie. Uważam, że Piastowie byli Panami na swoich podwórku a ich polityka doprowadziła do powstania silnego państwa, które przetrwało przez wieki.
Literatura:
Antoni Czubiński, Jerzy Topolski - „Historia Polski”
Halina Tomalska - „Historia” - dla szkół średnich zawodowych
Encyklopedia Multimedialna PWN