Pojawienie się człowieka na Ziemi i etapy jego rozwoju

Człowiek jest produktem ewolucji, jak każdy inny organizm. Jego stopniowy awans od zwierzęcia do człowieka rozumnego( homo sapiens sapiens ) nie jest jeszcze w pełni poznany i stanowi ciągle źródło sporów. Filogeneza( historia linii ewolucyjnych w grupie organizmów; powstanie i ewolucja wyższych kategorii taksonomicznych; ) obejmuje dwa aspekty ewolucji: Pierwszy aspekt dotyczy odgałęzienia się rodziny Hominidae od Pangidae( małpy człekokształtne ). Drugi aspekt polega na osiągnięciu poziomu człowieka w obrębie linii Hominidae. Wspólni przodkowie człowiekowatych Pierwsze gatunki człowiekowatych oddzieliły się od wspólnego pnia z małpami człekokształtnymi około 2,5 mln lat BP. Charakterystyka wybranych przodków człowieka                               Pierwszym wspólnym przodkiem człowiekowatych był Ramapithecus. Był to osobnik z grupy Sivapithecus. Jego szczątki odkryto na początku lat osiemdziesiątych. Żył około 9-14 mln lat temu.         W połowie lat siedemdziesiątych w Tanzanii odkryto ślady wczesnej dwunożności człowieka. Był to odcisk stopy w skamieniałym popiele wulkanicznym (datowany na 3,6 mln lat BP). Według badaczy odcisk zostawił Australopithecus afarensis. Była to istota drobna, wysokością nie przekraczała 120 cm. Jego żuchwa była dość masywna, natomiast szczęki i zęby były stosunkowo małe. Ten osobnik poruszał się na dwóch nogach i był wszystkożercą. Pojemność jego czaszki wynosiła 450 - 600 cm^2. Po tym odkryciu uważano Australopithecusa afarensisa za brakujące ogniwo między człekokształtną małpą a człowiekiem. Tak twierdzono do 1995 r.         W latach 1994 i 1995 w Afar i w Etiopii odkryto skamieliny( fragmenty czaszek ) należące do nowego gatunku, którego nazwano Ardipithecus ramidus. Był on nowym rodzajem. Miał cechy małp człekokształtnych jak i również cechy świadczące o przynależności do gatunku człowiekowatych. Żył 4,4 mln lat BP i zamieszkiwał tereny leśne. Został on również uznany za bezpośredniego przodka.         Kolejnym najbardziej prawdopodobnym „kandydatem” na brakujące ogniwo był Australopithecus anamenis, którego szczątki( datowane na 4,2-3,9 mln lat BP) znaleziono w Kenii. Został on umiejscowiony między poprzednimi osobnikami.         Następnym odkryciem było odnalezienie w Rowie Niasa żuchwy należącej do Homo rudolfenisa. Była to pierwsza skamielina należąca bezpośrednie do gatunku Homo, datowana na 2,5-2,4 mln lat BP. W Rowie Niasa znaleziono również szczątki innych ssaków, co wskazuje, że ok. 2,5 mln lat BP nastąpiła masowa wędrówka ssaków z Afryki Południowej do Wschodniej. Te odkrycia spowodowały, że za kolebkę ludzkości uważano od tej pory WielkiRów Wschodnioafrykański.         Po raz pierwszy w 1924 r. odkryto australopiteki dolnego i środkowego plejstocenu, a mianowicie Australopithecusa africanusa i Paranthropusa robustusa. Oba te gatunki różniły się pod wieloma względami. Paranthropus zajmował odrębną niszę ekologiczną, miał mniej wyprostowaną postawę, zamieszkiwał środowisko bardziej wilgotne. Jego charakterystyczną cechą były duże miażdżące zęby trzonowe i małe zęby przednie( siekacze i kły ). Australopithecus był bardzo podobny do gatunku Homo. Miał w zasadzie ludzkie uzębienie. Miednica i kości kończyn miały taką samą konstrukcję jak u Hominidae i wskazywały na pionową postawę. Połączenie stawowe czaszki z kręgosłupem również wskazywało na pionową postawę. Jedyną drastyczną różnicą była znaczna różnica rozmiarów mózgu. Pojemność czaszki Australopithecusa nie była większa niż u współczesnych dużych małp. Szczęki w porównaniu z puszką mózgową były znacznie większe, a kości czaszki zdumiewająco grube i ciężkie. Australopithecus nie przekraczał wysokości półtora metra.                                                                                                                 Najstarszym gatunkiem człowieka, który z pewnością należał do rodzaju Homo był Homo erectus, zwany też pitekantropem ( jeden z najważniejszych etapów ewolucji człowieka ). Żył on 2-3 mln lat temu. Szczątki jego znaleziono na terenie Afryki w wąwozie Oldoway . Był on pierwszym gatunkiem hominidów, którego skamieniałe szczątki odkryto poza obszarami Afryki. Budowa jego miednicy i nóg była prawie zupełnie ludzka. Pojemność jego czaszki wynosiła od 900 cm^2 do 1300 cm^2 . Homo erectus był pierwszym przedstawicielem rodu ludzkiego, który opuścił Afrykę i wędrował stamtąd do innych części świata. Opanował umiejętności wytwarzania narzędzi, które świadczą również o rozwoju pierwszych kultur Olduvai i aszelskiej (nazwy pochodzą od nazw stanowisk archeologicznych, w których znaleziono charakterystyczne narzędzia).Jako pierwszy wykonał drewnianą dzidę oraz najstarsze naczynie - drewnianą miskę. Kolejnym wielkim osiągnięciem tego gatunku było polowanie na „grubego” zwierza W życiu Homo erectusa język prawdopodobnie odgrywał istotną rolę w zdobywaniu pożywienia i migracji. Homo erectus opanował umiejętności wzniecania ognia. Budował także prymitywne szałasy.                   Homo sapiens neanderthalensis miał spłaszczoną puszkę mózgową, wysunięte szczęki, brak bródki, potężne łuki brwiowe, bardzo duże oczodoły i ciężką żuchwę. Kultura paleolityczna, którą reprezentował, była wysoko rozwinięta. Poruszał się w pozycji wyprostowanej i miał duży mózg. Zapoczątkował on zwyczaj uroczystego chowania zmarłych.              Homo sapiens pojawił się około 600 000 lat temu. Pierwsze jego szczątki znaleziono w osadach drugiego interglacjału w Anglii (Swanscombe) i Francji (Fontechevade).   Wzrostem był podobny do człowieka współczesnego, mierząc średnio 165 cm. Wytwarzał on narzędzia z kamienia, rogu, kości. Zamieszkiwał on jaskinie. Właściwy był mu także system wierzeń, o czym świadczy choćby chowanie zmarłych. Chował ich w specjalnie wykopanych grobach, układał ciało w określony sposób i posypywał je czerwoną ochrą.           Ostatnią formą kształtowania się człowieka był Homo sapiens sapiens (człowiek współczesny). Opuścił on Afrykę 200 000-400 000 lat temu. Około 60 000-70 000 lat temu zasiedlił on cały świat. Człowiek współczesny przystosowany był do szybko zmieniającego się klimatu. Korzystał przede wszystkim z narzędzi kamiennych właściwych dla paleolitu. Udoskonalał broń (pojawienie się krzemiennych, regularnych i o geometrycznych kształtach grotów; pojawienie się harpunów i włóczni). Wynalazł kościaną igłę, co oznaczało wielki krok na drodze ku coraz bardziej doskonałej odzieży. Opanował wyszukane techniki polowań i zbieractwa.Za jego czasów odkryto pierwsze ślady działalności artystycznej człowieka (przede wszystkim malowidła naskalne).Homo sapiens sapiens wykonywał w jaskiniach malowidła i płaskorzeźby, z których najstarsze pochodzą sprzed 27 000 lat. W ciągu następnych czterech tysięcy lat udomowił pierwsze zwierzęta i rozwiną rolnictwo.           Pojawienie się człowieka na Ziemi i etapy jego rozwoju nie są w dalszym ciągu do końca poznane. Jest to jeden z najbardziej kontrowersyjnych i budzących najwięcej emocji tematów sporów naukowców i odkrywców.

Początek formularza

Dół formularza

---