Jedenaste: nie plotkuj
Stara prawda mówi, że wielcy ludzie rozmawiają o ideach, przeciętni o rzeczach, a mali o bliźnich. Do jakiej grupy ty należysz?
"Słyszałaś najnowszą nowinę? Nie? Powiem ci, ale obiecaj, że dochowasz tajemnicy". Taki wstęp najczęściej poprzedza poufne, emocjonujące lub sensacyjne wiadomości dotyczące innych osób, czyli po prostu plotki.
Pełno ich w czasopismach, gazetach, programach telewizyjnych. Dodają pikanterii nawet zwykłym rozmowom. Dlaczego tak chętnie rozmawiamy o innych? Czy są jakieś powody, by unikać plotkowania?
Czym jest plotka
Plotkowanie to bezmyślna rozmowa, która obraca się wokół innych ludzi: ich słabości, błędów, sukcesów i porażek. Rozmawianie o innych jest oczywiście naturalne, nie da się tego uniknąć. Wszystko jest w porządku do momentu, w którym zaczyna się szkalowanie, oczernianie i wytykanie cudzych wad. Granica między niewinną rozmową a szkodliwym plotkowaniem jest czasami trudna do uchwycenia, bo wypowiadając się na czyjś temat nie musisz mieć od razu złych zamiarów. Ale licz się z tym, że słuchacz może powtórzyć twoje słowa w sposób przeinaczony, dodać trochę od siebie lub mocno przekolorować fakty. Następni też upiększą prawdę na swój sposób i w rezultacie zmieni się ona do tego stopnia, że zacznie szkodzić opinii obgadanej osoby.
Kto i dlaczego?
Plotkowanie to zjawisko powszechne, niezależne od rasy, wieku i kultury. Plotkują wszyscy: mężczyźni, kobiety, dzieci. Niektórzy robią to specjalnie, by wzbudzić wokół siebie sensację. Gwiazdy show biznesu rozpuszczają plotki o sobie w myśl zasady: "nieważne co będą o tobie mówili, ważne, żeby w ogóle mówili". Plotkują też osoby, które chcą zaspokoić swoje samolubne pragnienia. Działa tu następujący mechanizm: jeśli wiesz o czymś, o czym nie wiedzą inni, możesz wreszcie poczuć się ważna. Niektórym wydaje się, że podkreślając cudze słabości, ich własne będą mniej widoczne. Dla innych jeszcze plotkowanie jest sposobem na zjednanie sobie popularności. Myślą, że będą bardziej lubiani, jeśli podzielą się ze znajomymi "pikantną" nowinką.
Starają się być zawsze dobrze poinformowani, żeby jak najszybciej przekazać bliźnim swoją cenną i unikalną wiedzę. Gotowi są wyjawić zwierzenia najbliższych przyjaciół, by tylko na moment zwrócić na siebie uwagę. Plotkowanie może też być wygodnym narzędziem dla kogoś, kto chce wyrazić swój gniew, urazę i zazdrość. Niektórzy posuwają się nawet do wymyślania rożnych kłamstw, by dokuczyć komuś, kto nastąpił im na odcisk. Jednak najczęstszą przyczyną plotkowania jest bezmyślność, bezczynność i zwykła głupota.
Tragiczne skutki
Przez plotkowanie, krytykowanie, obmawianie, zdradzanie cudzych sekretów możesz popsuć lub całkowicie zniszczyć dobre stosunki z innymi. Nie łudź się: na pewno nie ułatwi ci to nawiązywania nowych znajomości. Rozsiewając plotki, kłamiesz, choćbyś nawet myślała, że mówisz prawdę. A gdy kłamstwo wyjdzie na jaw, może przylgnąć do ciebie miano kłamczuchy. Czasami plotka obraca się przeciwko osobie, która ją wypowiedziała. Jeżeli przyklei się do ciebie opinia plotkarza, nikt nie będzie ci ufał ani powierzał swoich prywatnych spraw. Staniesz się osobą samotną i niewiarygodną. - Z początku rozgłaszanie frywolnych opinii na czyjś temat wydawało mi się zabawne, ale wkrótce zauważyłam, że nikt nie chce ze mną rozmawiać na poważne tematy, współpracownicy unikali mojego towarzystwa - żali się 30-letnia Agata.
Słuchacz też winny
Do plotkowania potrzeba przynajmniej dwojga: mówiącego i słuchającego. Jeśli zgadzasz się na wysłuchiwanie plotek, powinnaś także czuć się współodpowiedzialna za szkody, jakie za sobą poniosą. - Kiedyś bezmyślnie powtórzyłam powierzoną mi w tajemnicy nowinę, że koleżanka z pracy jest w ciąży. Zrobiła się z tego afera, ponieważ dziewczyna poroniła, a współpracownicy przychodzili do niej i gratulowali przyszłego potomka. Czułam się okropnie i było mi wstyd - przyznaje 28-letnia Baśka.
Osoba wysłuchująca plotkarza tylko zachęca go do dalszego snucia opowieści. Poza tym istnieje ryzyko, że właśnie usłyszana sensacyjna nowina wyda ci się tak ciekawa, że nie zdołasz jej zatrzymać tylko dla siebie. Wtedy staniesz się ogniwem łańcuszka kłamstw. Pamiętaj, że osoba, która obgaduje przy tobie innych, najprawdopodobniej z innymi obmawia też ciebie!
Kiedy zostałaś oplotkowana...
...zapewne masz ochotę na szybką zemstę. Postaraj się jednak opanować emocje, ochłonąć i spojrzeć na sprawę z innego punktu widzenia. Nigdy nie wpadaj w panikę i odłóż nerwy na bok, czasami sytuacja sama się rozwiązuje. Zastanów się, czy usilnym zaprzeczaniem złośliwej obmowie nie wywołasz reakcji odwrotnej i inni pomyślą, że w tej plotce jest jednak ziarno prawdy. Najlepszym sposobem jest wyczekanie na odpowiednią sytuację i załatwienie plotkarza inteligentną ripostą, udowadniając wszystkim, że to on jest kłamcą. - Posądzono mnie kiedyś o romans z szefem, ponieważ awansowałam znacznie szybciej niż inni - wyznaje 33-letnia Anna. - Zrujnowało mnie to nerwowo. Jednak przeczekałam i wreszcie wyszło na moje: okazało się, że nasz szef w żaden sposób nie mógł ze mną romansować. Był gejem.
Jak poskromić skłonność
...do mówienia zaoszczędzisz sobie przykrości, jeśli będziesz się kierowała w życiu maksymą: "najpierw pomyśl, potem zrób (mów)". Jeśli więc masz skłonności do plotkowania, najwyższa pora, by z tym skończyć. Zadaj sobie pytania: czy to, co mówię, nie zaszkodzi opinii tej osoby? Czy jest to zgodne z prawdą? Czy informację, którą chcę przekazać, naprawdę warto nagłaśniać? Czy nie zranię tym kogoś, nie znieważę lub nie wprowadzę w zakłopotanie? Czy powtórzyłabym to samo w obecności tej osoby? Jak bym się czuła, gdyby ktoś powiedział coś takiego o mnie? Czy nie kieruję się zazdrością? Uświadom sobie, jak ważne jest to, o czym mówisz, i że bezmyślna mowa może zrujnować komuś życie.
...do słuchania postaraj się przerywać tego typu rozmowy. Możesz zmienić temat, sprowadzić rozmowę na inne tory albo powiedzieć coś miłego o obgadywanej osobie.
Nowoczesne plotkowanie
To e-maile i sms-y. Ich wielką zaletą jest umożliwienie szybkiego dotarcia do wielu odbiorców. Może to stanowić olbrzymią pokusę do tego, by zasłyszane ploteczki w natychmiastowy sposób przekazać innym znajomym. Wysyłając wiadomość zastanów się, czy twoje intencje są naprawdę szczere. Nie przekazuj niesprawdzonych informacji tylko dlatego, że są bombowe, a nie przylgnie do ciebie miano bezmyślnej plotkary.