OBRÓBKA ZASADNICZA

Podstawowym jej celem jest uzyskanie z drewna okrągłego różnorodnych sortymentów tarcicy. Wykonuje się ją w halach przetarcia. Podstawowe zadania produkcyjne tej hali: przetarcie kłód na tarcicę, obróbka mat bocznego, przerób odpadów.

OBRABIARKI W HALACH

tartaku iglastym: pilarka ramowa pionowa(przeważnie są dwie), pilarka tarczowa do cięcia poprzecznego tarcicy (służy do skracania i eliminacji wad drewna), pilarka tarczowa 2-piłowa do piłowania wzdłużnego (służy do obrzynania tarcicy bocznej), rębarka (do rozdrabniania zrzynów i innych odpadów na zrębki przemysłowe).

W tartaku liściastym: a)pilarka taśmowa do kłód - jej wady to: mała wydajność pracy przy przecieraniu kłód o średnicy do 25 mm, gorsza dokładność obróbki tarcicy, bardziej pracochłonne przygotowanie brzeszczota; jej zalety: możliwość indywidualnego traktowania poszczególnych kłód oraz rzazów, przetarcie kłód i wyrzynków o większej średnicy, krzywiźnie oraz o znacznie mniejszej długości, zmniejszenie masy trocin, pozwala eliminować pracochłonne operacje związane z sortowaniem wymiarowym kłód; b)pilarka taśmowa rozdzielcza do opołów - tu wykorzystujemy styczny podział opołów; c)pilarka tarczowa do cięcia poprzecznego. Tutaj często jest frezarnia która zawiera: pilarkę wielopiłową i pilarki tarczowe poprzeczne.

Podstawowe zasady przy ustawianiu obrabiarek:

-musi być zachowana potokowość produkcji, ruch mat musi odbywać się bez ruchów wstecznych, możliwie jak najkrótszą drogą zgodnie z przebiegiem procesu techn,

-wzdłużne i poprzeczne przemieszczanie towaru musi być ze sobą zsynchronizowane,

-magazynki międzyoperacyjne powinny mieć pojemność zapewniającą ciągłość pracy kolejnych stanowisk, ale bez gromadzenia nadmiernych ilości mat,

-należy jak najlepiej wykorzystywać pow produkcyjną w hali z uwzględnieniem bezpieczeństwa pracowników.

Inne obrabiarki:

a)przerób drewna na pilarkach tarczowych do II przecierania kłód - są one głównie stosowane w Skandynawii w małych tartakach; na nich przerabia się gł surowiec cienki o małej zbiezystości; produkuje się gł t obrzynaną;

b)za pomocą okrawarek i okrawarko-pilarek: do przerobu kłód średniowymiarowych. Otrzymuje się gł mat trte, oraz zrębki przemysłowe wykorzystywane później do produkcji celulozy i papieru. Okrawarki mogą być 2 stronne lub 4 stronne.

Tarcica: jest to oznaczenie mat tartych mających postać sortymentów ogólnego przeznaczenia. Są to m.in. deski, deseczki, bale, krawędziaki

Materiały tarte: uzyskuje się poprzez piłowanie II drewna okrągłego. Posiadają przynajmniej 2 obrobione piłami płaszczyzny i czoła oraz odpowiadają wymaganiom jakościowo wymiarowym norm przedmiotowych.

Półfabrykat drzewny: jest to tarcica o wym elementu wyrobu gotowego lub jego krotności powiększonej o nadmiary na zeschnięcia i obróbkę. Wyróżnia się: pół graniakowe, pół deskowe, pół meblowe, pół stolarki budowlanej, pół podłogowe i inne.

Elementy pow mat tartych: pł, bok, czoło krawędź i odkrycie

Płaszczyzna: dordzeniowa (poł bliżej rdzenia) i przeciwrdzeniowa. W zal od jakości: lewa i prawa. Dordzeniowa pł jest zwykle prawą. Jest lepszej jakości.

Odkrycie: szerokość węższej przeciwrdzeniowej płaszczyzny nieobrzynanych mat tartych.

PODZIAŁ MAT TARTYCH:

ZASADNICZE KRYTERIA PODZIAŁU MAT TARTYCH:

1.Według przeznaczenia:

Materiały ogólnego przeznaczenia- .Są to materiały o różnym zastosowaniu prod w szerokim asortymencie w wielu znormalizowanych wymiarach w chwili produkcji sposób ich przyszłego wykorzystania jest nie znany decyduje o tym konsument dlatego powinny się charakteryzować dużą zmiennością takich cech jak: gat ,wymiary, jakość, kształt, wymagania techniczne są tak ustalone aby mogła by być ta tarcica racjonalnie wykorzystana na różne nieokreślone cele.

Materiały określonego przeznaczenia -materiały o z góry określonym rodzaju zastosowania i odpowiednio do tego ukształtowanej postaci i jakości materiału. Wymagania tech dostosowane są do war tech wyrobów na produkcję których są przeznaczone. Gdy wymiary są krotnością wymiarów wyrobu gotowego z nadmiarami na obróbkę wówczas mówimy o półfabrykatach.

2. Ze względu na kształt przekroju poprzecznego:

nieobrzynane: mat tarte uzyskiwane w przetarciu jednokrotnym. Mają obrobione 2 pł i 2 nieobrobione obłe boki. Zalicza się do tych mat tartych o oblinie większej niż dop.

obrzynane równolegle mat tarte mają one obrobione 2 pł i obrobione równolegle do dł 2 boki. Przek poprz ma kształt prostokąta lub kwadratu. Oblina nie większa niż dop.

Obrzynane zbieżyście mat tarte-z dr okrągłego o znacznej zbieżystości i pozyskuje się ją poprzez obrzynanie tarcicy n/o nie równolegle do obłych boków.

3. Ze względu na wymiary przekroju poprzecznego

nieobrzynane mat tarte: -deseczki o gr od 5do13mm i minimalnym odkryciu 50mm -deski od 16 do poniżej 50 mm i minimalne odkrycie 60mm i więcej.; -bale od 50 do 100 min odkr 120 mm i wzwyż

obrzynane mat tarte: -deseczki gr od 5 do 13mm szer min 50 max nie ogranicza się; -deski gr min 16do 50mm; -bale gr min50 max 100mm; -listwy 16 poniżej; -łaty gr min 32 max poniżej 100; -krawędziaki min od 100 max poniżej200mm; -belki min powyżej100mm max gr bez ograniczeń.

mat obrzynane zbieżyście: -deski o wym jak wyżej.

4. Ze względu na długość - liściasta (długa: od 2m z odst co 25 cm, średnia: od1 do 1,9 m. z odstopniowaniem co 10 cm, krótka: od 0,3 do 0,95 m. z odst co 5 cm), iglasta (długa o dł 2,4-6,3 z odst co 30 cm, średnia o dł 0,9-2,3 z odst co 10 cm).

5. Rodzaj drewna - z drzew liściastych i iglastych.

Pojęcie to należy traktować jako tech-handlowe związane z właściwościami technicznymi i użytkowymi dr. W zależności od surowca użytego do produkcji na materiały tarte tarcicę dzielimy na iglastą i liściastą. W obrębie tych obu zasadniczych gr wyróżniamy tarcicę danego gat, grupy gatunkowej, gr rodzajowej.

Gatunek dr wyróżnia się wówczas gdy dr danego gat wykazuje odmienne właściwości tech od dr pozostałych gatunków danego rodzaju botanicznego. Dotyczy to sosny pospolitej, jaworu, osiki, olchy czarnej, grabu.

Grupa gatunkowa jest połączeniem dwóch lub większej liczby gat dr danego rodzaju botanicznego. Wyróżnia się ją wówczas gdy gat dr tworzące gr gatunkową wykazują praktycznie takie same właś drewna. Gr gat tworzy np. dr dębu szypułkowego i bez szypułkowego, dr gat topoli bez osiki.. Grupy jakości tworzy się przez połączenie 2 lub więcej klas jakości. Celem tw tych klas jest zmniejszenie liczby stopni jakości i ułatwienie sortowania mat tartych.

Specjalne gr jakości -tworz się w grupie mat ogólnego przeznaczenia przez wyodrębnienie z danej klasy lub gr jakości sorty z tej części mat tartych które odpowiadają specjalnym wymaganiom warunkującym racjonalne użycie drewna. Wymagania te mogą dotyczyć cech strukturalnych dr np. słoistości czy zakresu występowania pewnej wady dr w rozmiarze odmiennym niż przewidują to zasady podziału na klasy lub grupy jakości sortymentów. Przykładem jest tarcica hubiasta obejmująca deski n/o gr jakości od1 do 4 przy czym cechą specjalną jest występowanie zgnilizny w rozmiarze nieograniczonym tj większym niż przewiduje się dla 4 klasy jakości.

Gr rodzajowa powst z poł 2 lub większej liczby gatunków należących do różnych rodzajów botanicznych. Tworzenie tych grup uzasadnione jest zbliżoną przydatnością drewna gatunków wchodzących w skład gr rodzajowej. Np. podział iglaków na dwie grupy rodzajowe: sosnowo-modrzewiowa i świerkowo-jodłowa.

6. Ze względu na jakość drewna i obróbki:

Mat tarte ogólnego przez dzielimy na:

-klasy jakości: stopniowanie jakości wg wad drewna i obróbki. Liczba klas jakości zależy od gat drewna i rodzaju sortymentu i ustalana jest w normach przedmiotowych;

-gr klas jakości: tworzy się poprzez łączenie 2 lub więcej klas jakości w celu zmniejszenia w uzasadnionych przypadkach liczby stopni jakości i ułatwieniu sortowania;

-specjalne gr jakości:tworzy się w gr mat tartych ogólnego przez przez wyodrębnienie z danej klasy lub gr jakości sortymentu tej części mat tartych które odpowiadają dodatkowym wymaganiom. Wymagania te mogą dotyczyć cech strukturalnych czy zakresu występowania lub rozmieszczenia określonej wady drewna w rozmiarze odmiennym niż przewidują to zasady podziału na klasy i gr jakości.

Klasy jakości tarcicy iglastej: "no" i "o" deski i bale- I,II,III,IV; łaty, krawędziaki i belki - I,II

Klasy jakości t liściastej: "no" i "o" deski i bale - I,II,III; listwy, belki i krawędziaki - I,II

DODATKOWE KRYTERIA PODZIAŁU MAT TARTYCH:

7. Ze wzgl na pochodzenie z części strzały - odziomkowe, środkowe, wierzchołkowe

8. Pochodzenie z części przekroju poprzecznego drewna okrągłego - mat główny, mat boczny. Mat głwóne dzielimy na: rdzeniowe, półrdzeniowe, bezrdzeniowe

9. Szerokość słojów rocznych - iglaste wąskosłoiste ponad 4 sł/cm, szerokosłoiste <4sł/cm; liściaste wąsko >7 sł/cm, średniosłoiste 3-6 sł/cm, szerokosłoiste <3 sł/cm

10. Nachylenie słojów rocznych do płaszczyzn - promieniowe (błyszczowae nachylenie 71-90 st., półpromieniowe (półwzorzyste) 45-70 st., styczne (wzorzyste) <45 st.

11. Stopień wilgotności - mokrą >25%, załadowczo-suchą 20-25%, powietrzno-suchą 15-19%, użytkowo-suchą <15%.

12. Strukturę powierzchni mat - szorstkie mat tarte (piłowanie), strugane

13. Układ wymiarowy partii - tarcicę o wymiarach handlowych (sztuki o jednakowej grubości, o różnej szerokości i długości), tarcicę o ograniczonych szerokościach i długościach, tarcicę wymiarową (jednakowa, długość, szerokość i długość)

14. Według kompletowania partii tarcicy:

-mat w stanie luźnym:szt sortowane indywidualnie bez względu na pochodzenie z kłody,

-mat kompletowane w blokach: mat tarte nieobrzynane sortowane i kompletowane wg pochodzenia z każdej kłody oddzielnie. W bloku każdą sztukę układa się w kolejności jej położenia na przekroju poprzecznym kłody.

IGLASTE MATERIAŁY TARTE OKREŚLONEGO PRZEZNACZENIA:

1.Mat tarte nawierzcnii kolejowych: podkłady kolejowe (belkowe i obłe w 3 klasach jakości), mostownice, podrozdjezdnice.

2.Mat stosowane w budowie śr transportu: do naprzawy lub budowy taboru kolejowego (tarcica wagonowa), do budowy lub wyposażenia jednostek pływających (t szkutnicza i okrętowa), do budowy lub wykorzystania w przmyśle lotniczym (t lotnicza)

3.Mat tarte podłogowe: tarcica podłogowa w 2 klasach jakości w postaci struganej i szorstkiej; fryzy i deszczółki posadzkowe; płyty mozaikowe; listwy przyścienne;

4.Półfabrykaty przeznaczeniowe: stolarki budowlanej; iglaste meblowe; bukowe do produkcji mebli

5.Mat tarte eksportowe: iglaste "no" i "o"; tarcica dębowa; fryzy bukowe; fryzy pozostałych gat liściastych;

TARCICA IGLASTA OGÓLNEGO PRZEZNACZENIA:

Określa ją norma: PN-75/D-96000

Podziały:

a)w zal od rodzaju drewna: sosna, świerk, jodła, modrzew, daglezja.

b)w zal od stopnia obróbki: "o" i "no"

c)ze wzgl na kształt przekroju poprzecznego: "no" - deski o gr. 19-45 mm; bale o gr 50-100 mm; "o" - deski, bale, łaty, krawędziaki, belki.

d)ze wzgl na długość: długie z odst co 30 cm dla krawędziaków i belek; średniej dł z odzst co 10 cm

e)ze wzgl na klasy jakości: deski i bale - IV klasy jakości

Np.: DESKI So-no-dl-32/III PN-75/D-96000

Wymagania:

1.Wilgotnościowe: deski i bale winny mieć wilg pow 25% (jeżeli są przedmiotem obrotu handlowego) jeżeli są luzem, a spakietowane o wilg<22%.

2.Zabezpieczenie przed sinizną: kąpiel antyseptyczna (dla sosny bezwzględnie). Jadła, świrk i modrzew w okresie zimowym za zgodą kontrachenta nie muszą być zabezpieczane.

3.Wymiary: wym znormalizowane dla dr iglastego odnoszą się do w 20%. Przy większej wilg stosujemy nadmiary na zeschnięcie wg normy PN-57/D-03003. Dla krawędziaków i belek nadmiar na zeschnięcie nie obowiązuje.

4.Rodzaj wad, ich ilość i stopień nasilenia: Dla desek i bali "no": ocena na podstawie lepszej płaszczyzny. Płaszczyzna przeciwlagła powinna odpowiadać co najmniej warunkom klasy niższej o 1 stopień. Dla desek i bali "o": ocena na podstawie gorszej płaszczyzny. Dla krawędziaków i belek: ocena na podstawie najgorszej pow lub boku. Podstawą do oceny jakościowej mat tartych jest stopień nasilenia wad.

Sprawdzanie wyprodukowanej tarcicy:

Najpierw należy ją przygotować. To polega na przesortowaniu pod wzgl: rodzajowym, sortymentowym, wymiarowym, jakościowym całej partii. Następnie pobranie partii próbnej w ilości 5-10% sztuk z całości. Partia jest dobra jeżeli sztuk o błędnym wym nie ma więcej niż 5%, a innych złych nie ma więcej niż 7%. Badane są: rodzaj drewna, wilgotność, jakość, wymiary, zab przed sinizną, spr cechowania.

TARCICA LIŚCIASTA OGÓLNEGO PRZEZNACZENIA:

Określa ją norma PN-72/D-96002

Podziały:

a)ze wzg na rodzaj drewna

b)ze wzg na rodzaj obróbki i kształt przekroju poprzecznego: "no" deski i bale; "o" deski i bale; listwy i łaty "lt"; krawędziaki i belki "kb"

c)ze wzg na długość: t krótka (łaty i listwy o dł 0,3-0,95 z odst co 5cm); śr długości (deski i bale o dl 1-1,9 z odst co 10 cm); tarcica o dł 2 m. i więcej z odst co 20 cm (wszystkie mat tarte).

d)ze wzgl na klasę jakości: "no" i "o" deski i bale - 3 kl jakości.

OZNACZENIE: DESKI no-Db-25-100 i wyżej -dł/III

Wymagania:

-wymiary: znormalizowane i przystosowane do wilg 15-18%

-"no" deski i bale klasyfikuje się i ocenia w zależności od lepszej płaszczyzny

-"o" deski i bale ocenia się w zależności od jakości lepszej pł i boku

-listwy, łaty, kr i belki ocenia się wg najgorszej pł lub boku

Podstawą oceny jakościowej jest płaszczyzna bez wad: 1 klasa - mają 80% pow bez wad; 2 klasa - pow 65%; 3 klasa - powyżej 50%

Badania:

Tak jak u iglastych, ale nie sprawdzamy zab przed sinizną.

CECHOWANIE MAT TARTYCH

1."no" deski i bale na płaszczyźnie w połowie długości z podaniem dł, szer i jakości, ewentualnie grubości

2."o" deski i bale, krawędziaki i belki: cech na czole danej sztuki lub na płaszczyźnie w pobliżu czoła. Oznaczane są: klasa jakości, nr wytwórcy.

3.Listwy i łaty: je cechuje się w wiązkach: oznacza się jakość, wym przek poprzecznego i ewentualnie znak wytwórcy

OBLICZANIE MIĄZSZOŚCI MAT TARYCH:

NORMY: PN-78/D-03001 - dla pom i obliczania miąższości tarcicy; Pn-57/D-03003 - określa nadmiary na zeschnięcie

Obliczanie miąższości poj szt tarcicy: jako iloczyn wym nominalnych w jednakowych jednostkach miary wyrazonych. Oblicza się z dokł do 0,001 m. Wszystkie przejściowe obliczenia miąższości partii oblicza się bez zaokrągleń.

V_t=g_n[mm]*b_n[cm]*l_n[m] *10^-5 [m]; g_n-co najmniej 15 cm od czoła; do 200 mm suwmiarką a powyżej przymiarem liniowym z dokładnością do 0,1 mm; b­_n-przym liniowym; dla obrzynanej zbieżyście pom w połowie długośc sztuki

DLA T NIEOBRZYNANEJ: b_n-w poł dł z dok do 1 mm ( gdy gr <40 mm to pomiar jednostronny na węższej płaszczyźnie, gdy gr >40 mm to pomiar dwustronny na obu płaszczyznach i średnia arytmetyczna ); g_n-co najmniej 15 cm od czoła w dowolnym miejscu.

Pomiar miąższości tarcicy w partiach:

1.miąższość partii desek i bali "o" i "no":

Vt=gn*[b1*ၓLini+b2*ၓlini+.......] pow danej szerokości

Vt=gn*ၓbi*Li*ni łączna pow partii tarcicy

2.miąższość partii krawędziaków i belek:

Vt=S1*ၓLi*ni+S2*ၓLi*ni+... całk dł w metrach bieżących danego przekroju

3.miąższość partii tarcicy wymiarowej:

V_tprzezn=n1(g1*b1*h1)+n2(g2*b2*h2)+...

V_tp=ၓni(gi*bi*li)

W sortowni mierzy się dł, szer i gr i zapisuje się systemem kreskowym lub kropkowym. Następnie w miejsce kresek lub kropek wpisuje się wartości liczbowe określające liczbę sztuk danego wymiaru. Wyróżniamy 3 rodzaje wykazów odbiorowych tarcicy:

a)Wzór specyfikacyjny tarcicy o określonych wszystkich wymiarach

b)Wykaz odbiorczy dla desek i bali

c)Wykaz odbiorczy dla krawędziaków i belek

WYAJNOŚĆ MATERIAŁOWA „wm”

Wskaźnik techniczno-ekonomiczny charakteryzujący racjonalność produkcji. Racjonalność określa się nie tylko ilością wyprodukowanych sortymentów lecz również uzyskaniem sortymentów jak najwyższej jakości. Jest to iloczyn wydajności uzyskanych w fazach produkcji mat. tartych

Wm=Wk*Wt*Wp

Wk- wydajność kłody, Wt- wydajność tarcicy, Wp- wydajność półfabrykatów

Wm- oznacz stosunek miąższości produktów o danym stopniu obróbki do miąższości produktów w jednej z faz poprzedzających.

Wm- obejmuje 3 grupy wskaźników : a)wyd. mat ilościową, b)wyd. mat jakościową, c)wyd. mat sortymentową.

Ad a)

Wydajność ilościowa kłód:

Wik=Vk/Vd*100% ( 1,02-1,04 )

Wydajność ilościowa tarcicy: Wit=Vt/Vk*100%;

Wit/d=Vt/Vd*100%=Vt/Vk*Vk/Vd= Wit*Wik

Wydajność ilościowa półfabrykatów: Wip=Vp/Vt*100%; Wip/k=Vp/Vk*100%= Vp/Vt*Vt/Vk=Wip*Wit; Wip/d=Vp/Vd*100%=Vp/Vt*Vt/Vk*Vk/Vd=Wip*Wit*Wik

Ad b)

Wydajność jakościowa kłód (określonej grupy jakości q) : Wjk^q=Vk^q/Vd*100%

Wydajność jakościowa tarcicy (określonej klasy jakości Q): Wjt^Q=Vt^Q/Vk*100%

Wjt/d^Q=Vt^Q/Vd*100%=Vt^Q/Vk*Vk/Vd=Wjt^Q*Wik

Wydajność jakościowa półfabrykatów [określonej klasy (kategorii)jakości Q]:

Wjp^Q=Vp^Q/Vt*100%; Wjp/k^Q=Vp^Q/Vk*100%=Vp^Q/Vt*Vt/Vk=Wjp^Q*Wit

Wip/d^Q=Vp^Q/Vd*100%=Wjp^Q*Wit*Wik

Ad c)

Wydajność określonego sortymentu kłód: Wsk=Vk^s/Vd*100%

Wydajność określon. sortymentu tarcicy: Wst= Vt^s/Vk*100%

Wst/d= Vt^s/Vd*100%= Vt^s/Vk*Vk/Vd=Wst*Wik

Wydajność sortymentowa danego rodzaju półfabrykatów: Wsp=Vp^r/Vt*100%

Wsp/k= Vp^r/Vk*100%= Vp^r/Vt*Vt/Vk=Wsp*Wit; Wsp/d= Vp^r/Vd*100%=Wsp*Wit*Wik

NORMA PN-78/D-03001

Sposoby wykonania pomiaru: 1.Grubości: tarcice o gr poniżej 200 mm należy mierzyć suwmiarką, a o gr pow 200 mm suwmiarką lub przymiarem liniowym. Gr tarcicy należy mierzyć od strony boku sztuki w kilku dowolnych miejscach jej długości, lecz w odległości co najmniej 150 mm od krawędzi czoła.

2.Szerokości: a)Pomiar scerokości tarcicy nieobrzynanej należy wykonywać przymiarem liniowym z podziałką milimetrową na płaszczyźnie w połowie długości, prostopadle do podłużnej osi sztuki. Jeśli w miejscu pomiaru znajdzie się jakieś zniekształcenie, pomiar należy przeprowadzić dwukrotnie poza zniekształceniem w równych odległościach od środka długości. Za szerokość należy przyjąć średnią arytmetyczną tych pomiarów. Szr tarcicy o gr < 40 mm należy mierzyć jednostronnie tylko na węższej płaszczyźnie. Szer t o gr>40 mm należy mierzyć dwustronnie na obu płaszczyznach, przyjmując za szerokość śr arytm tych pomiarów. Tarcica "no" powinna mieć przewidzianą dla danej gr. nominalną szerokość odkrycia, którą mierzy się w najwęższym miejscu węższej płaszczyzny. B)Pomiar szerokości tarcicy zbieżyście "o" należy wykonywać przymiarem liniowym z podziałką milimetrową na płaszczyźnie w połowie długości prostopadle do podłużnej osi sztuki. W przypadku, gdy w połowie dł występuje oblina pomiar należy wykonać 2 krotnie poza obliną w równych odległościach od środka długości. Za szer należy przyjąć śr arytm obu pomiarów. C)Pomiar szerokości tarcicy równolegle "o" należy wykonać przymiarem liniowym z podziałką milimetrową lub suwmiarką na czole lub płaszczyźnie materiału w dowolnym miejscu jej długości, prostopadle do podłużnej osi sztuki. W miejscu pomiaru nie może występować oblina.

3.Długości: dł tarcicy należy mierzyć przymiarem liniowym lub łatą na płaszczyźnie wzdłuż najkrótszej odległości pomiędzy czołami.

Dokładność pomiaru: a)Długości: dł tarcicy należy mierzyć z dokł do 1 cm. b)Szerokości: szer tarcicy należy mierzyć z dokł do 1 mm. c)Grubości: należy mierzyć z dokł do 0,1 mm, jeżeli normy przedmiotowe nie stanowią inaczej.

POJĘCIA

-Wymiar nominalny: jest to wymiar teoretyczny tarcicy ustalony przy znormalizowanej wilgotności drewna, nie uwzględniający niedokładności obróbki mech.

-Wymiar założony: wymiar nominalny tarcicy powiększony o nadmiary na zeschnięcie.

-Wymiar rzeczywisty: wymiar tarcicy w chwili wykonywania pomiaru.

-Redukcja wymiaru: zmniejszenie wymiaru szerokości lub długości sztuki tarcicy, w sposób trwały zaznaczone na pow płaszczyzny. Redukcja ma na celu podwyższenie jakości sztuki poprzez eliminowanie z pomiaru części szerokości lub długości tarcicy obarczonej wadami niedopuszczalnymi w danej klasie jakości. Redukcja wymiaru szerokości powinna być przeprowadzane w ten sposób, aby szerokość tarcicy po zredukowaniubyła mniejsza od najmniejszej szerokościprzewidzianej w normie przedmiotowej dla danej grubości tarcicy. Redukcja wymiaru dł może być stosowana w dowolnym miejscu wzdłuż całej dł sztuki, jednak pod warunkiem aby dł poszczególnych części tarcicy otrzymanych po zredukowaniu nie była mniejsza od najmniejszej dopuszczalnej długości przewidzianej w normie przedmiotowej dla danej grupy długości. Na jednej sztuce tarcicy dopuszcza się tylko jeden sposób redukcji

OBLICZANIE MIĄŻSZOŚCI

Zasady: należy obliczać jako iloczyn wymiarów nominalnych gr, szer i dł wyrażonych w jednakowych jednostkach miary. Jednostką jest 1 m. Sześcienny z wyjątkiem okorków dla których jednostką jest 1 m. długości. Miąższość parti tarcicy należy wyrażać z dokł do 0,001 m. sześc, obliczenia przejściowe wykonuje się bez zaokrągleń. Szczególne przypadki obliczania miąższości: miąższość partii desek i bali "no" i "o". W partii tarcicy miązszość każdego stopnia dł tar oblicza się oddzielnie jako iloczyn nominalnych wym gr, łącznej szerokości i długości. Miąższość partii równa się sumie miąższości tarcicy poszczególnych stopni długości. Miąższość partii tarcicy wymiarowej i określonego przeznaczenia i fryzów należy obliczać jako iloczyn objętości jednej sztuki i liczby sztuk w partii. Miąższość sztuki mat naw kolejowej typu belkowego jeśli nie jest ustalona w normach przedmiotowych należy obliczać: dla podkładów jako iloczyn nominalnych wym szer i dł dolnej podstawy oraz wysokości; dla podrozdjezdnicy i mostownicy jak dla podkładów z tym, że należy obliczać miąższość jednego metra długości danego typu. Miąższość sztuki mat naw kolejowych typu obłego oraz pryzmy jeśli nie jest ustalona w normach, należy obliczać wg wzoru: M.=((a+b+2d)/4000000)*H*L gdzie: a- szer górnej pł mierzona w poł dł w mm, b- szer dolnej pł mierzona w połowie dł w mm, d- średnica mierzona w poł dł kłody w mm, H- wysokość w mm, L- długość w mm. Miązszość partii materiałów nawierzchni kolejowej należy obliczać: dla podkładów - mnożąc miąższość jednej sztuki przez liczbę sztuk w partii; dla podrozdjezdnic i mostownic - mnożąc miąższość jednego metra długości przez sumę dł sztuk w partii; dla pryzm - suma miąższości poszczególnych sztuk w partii. Miąższość partii tarcicy krótkiej należy obliczać jako iloczyn nominalnej grubości, przeciętnej nominalnej długości i przeciętnej nominalnej szerokości oraz liczby sztuk w partii. Przeciętną nominalną długość i szerokość ustala się: dla partii pow 1m sz do 10 m. sz - z 10% sztuk w partii; dla partii pow 10 m. sz - z 6-10% sztuk w partii. Jeżeli miąższość partii nie przekracza 1 m. sz to pomiarowi podlega każda sztuka tarcicy. Próbkę do badań przeciętnej nominalnej długości i szerokości należy pobrać metodą losową na ślepo. Miąższość desek okorkowych należy obliczać na podstawie obowiązujących zamienników matrów dł na metry sześcienne wg BN-66/7111-10.

 

 

 

 

---