POLSKI KOMITET. NORMALIZACJ.I, MIAR I JAKOŚCI	POLSKA NORMA		PN-86/B-02005
		Obciążenia budowli		Zamiast PN-64/B-02012 PN-72/B-02013
						Grupa katalogowa 0702
		Obciążenia suwnicami pomostowymi, wciągarkami i wciągnikami
Actions on building structures Actions of hoisting devices		Charges des batiments et des ouvrages d'art. Charges des appareilles de levage

UKD 624.042.3:621.86

Zgłoszona przez Ministerstwo Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych

Ustanowiona przez Polski Komitet Normalizacji, Miar i Jakości dnia 26 maja 1986 r. jako norma obowiązująca od dnia 1 stycznia 1987 r. (Dz. Norm. i Miar nr 10/1986, poz. 19)

PN-86/B-02005 (neq RWPG CT 1407-78)

SPIS TREŚCI

1. WSTĘP

1.1. Przedmiot normy.

1.2. Zakres stosowania normy.

1.3. Określenia

1.4. Podstawowe oznaczenia

2. RODZAJE OBCIĄŻEŃ

3. OBCIĄŻENIA TECHNOLOGICZNE

3.1. Obciążenia pionowe

3.2. Obciążenia poziome

4. OBCIĄŻENIE WIATREM

5. OBCIĄŻENIA WYJĄTKOWE

6. WSPÓŁCZYNNIKI OBCIĄŻENIA

7. DŁUGOTRWAŁA CZĘŚĆ OBCIĄŻENIA ZMIENNEGO

8. ZASADY PRZYJMOWANIA OBCIĄŻEŃ DŹWIGNICAMI

INFORMACJE DODATKOWE

1. WSTĘP

1.1. Przedmiot normy.

Przedmiotem normy są obciążenia wywierane na budowle przez suwnice pomostowe natorowe i podwieszone, wciągarki i wciągniki, które, jeśli nie zachodzi potrzeba szczegółowego rozróżnienia, nazywane są dalej dźwignicami.

Obciążenia wywierane na budowle przez inne dźwignice, np. suwnice wspornikowe, należy ustalać wg PN-86/M-06514.

1.2. Zakres stosowania normy.

Normę stosuje się do wszelkich budowli, w których są zainstalowane dźwignice, niezależnie od przeznaczenia budowli i zastosowanych materiałów, z wyjątkiem budowli i materiałów, dla których oddzielne normy stanowią inaczej.

1.3. Określenia

1.3.1. suwnice pomostowe, wciągarki i wciągniki

- wg PN-78/M-45000.

1.3.2. tor jezdny

- belki, po których porusza się dźwignica.

1.3.3. konstrukcja wsporcza

- część budowli (np. słup, podciąg, strop, więzar dachowy, śruby fundamentowe, fundament) przenosząca oddziaływania belek torów jezdnych.

1.3.4. udźwig

- wg PN-93/M-45003/01.

1.3.5. Pozostałe określenia

- wg PN-82/B-02000.

1.4. Podstawowe oznaczenia

- wg PN-82/B-02000.

2. RODZAJE OBCIĄŻEŃ

Na belki torów jezdnych i na konstrukcje wsporcze działają następujące rodzaje obciążeń, związanych z pracą dźwignic:

a) obciążenia technologiczne, występujące w czasie normalnej pracy dźwignicy,

b) obciążenia wiatrem, działające na dźwignicę i ładunek, w przypadku dźwignicy znajdującej się w otwartej przestrzeni,

c) obciążenia wyjątkowe, występujące sporadycznie przy uderzeniu dźwignicy w odboje.

3. OBCIĄŻENIA TECHNOLOGICZNE

3.1. Obciążenia pionowe

3.1.1. Siły pionowe.

Na belki torów jezdnych i na konstrukcje wsporcze działają siły pionowe, wywołane siłami ciężkości dźwignicy i ładunku oraz obciążeniami dynamicznymi, spowodowanymi pracą dźwignicy i wyrażonymi przez współczynniki dynamiczne. Siły pionowe, działają w punktach styku kół dźwignicy z szynami. Przy ustalaniu tych punktów nie uwzględnia się poprzecznego przesunięcia kół względem szyn oraz odchyłek wykonawczych belek torów jezdnych i dźwignicy.

Wartości charakterystyczne sił pionowych należy obliczać, w kN, wg wzoru

V_i = P_i

(1)

w którym:

P_i - nacisk koła dźwignicy, kN, wg 3.1.2,

 - współczynnik dynamiczny wg 3.1.3.

3.1.2. Naciski kół dźwignicy.

Wartości charakterystyczne nacisków kół dźwignicy należy przyjmować na podstawie dokumentacji technicznej lub katalogu dźwignicy albo obliczać przy uwzględnieniu:

a) masy dźwignicy, przy najniekorzystniejszym położeniu tych części dźwignicy, które zmieniają położenie względem kół dźwignicy (np. wciągarki, wciągnika, przejezdnej kabiny sterowniczej, przejezdnego zasobnika na materiały sypkie),

b) masy ładunku podnoszonego, równej udźwigowi dźwignicy,

c) masy materiałów sypkich na urządzeniach transportowych (np. przenośnikach taśmowych) i w zasobnikach, jeśli znajdują się na dźwignicy.

3.1.3. Współczynnik dynamiczny 

uwzględnia dynamiczny charakter obciążeń powstających w czasie podnoszenia i opuszczania ładunku oraz jazdy dźwignicy.

Wartość współczynnika dynamicznego dla stanu granicznego nośności należy przyjmować wg tabl. 1.

Wartość współczynnika dynamicznego dla stanu granicznego użytkowania należy przyjmować  = 1.

3.2. Obciążenia poziome

3.2.1. Siły poziome prostopadłe do toru

3.2.1.1. Suwnice pomostowe natorowe i podwieszone.

Siły poziome prostopadłe do toru uwzględniają uderzenia boczne i ukosowanie suwnicy oraz siły bezwładności powstające w czasie rozruchu i hamowania wciągarki lub wciągnika na suwnicy.

W suwnicach pomostowych nalotowych należy przyjmować, że siły poziome prostopadłe do toru działają na jedną belkę toru przez obrzeża kół lub poziome rolki prowadzące jednego naroża suwnicy (rys. 1).

Tablica 1. Wartości współczynnika dynamicznego  dla stanu granicznego nośności

-	Rodzaj dźwignicy	
				belki toru jezdnego	konstrukcje wsporcze^1)	fundamenty
1 i 2	-	1,1	1,0	1,0
3 i 4	hakowa	1,2	1,1
		ze sztywnym prowadzeniem ładunku	1,3		1,2
	5 i 6	hakowa	1,3		1,2
		chwytakowa, z chwytnikiem elektromagnetycznym, ze sztywnym prowadzeniem ładunku	1,4		1,3

¹⁾ z wyjątkiem fundamentów

W suwnicach pomostowych podwieszonych należy przyjmować, że siły poziome prostopadłe do toru działają na dwie belki toru (na każdą belkę przez obrzeża kół jednego naroża suwnicy), przy czym siły te są na obu belkach skierowane w jedną stronę (rys. 2).

Wartości charakterystyczne, w kN, sił poziomych prostopadłych do toru należy obliczać wg wzoru

H_p = kP_max

(2)

w którym:

P_max - największa wartość charakterystyczna nacisku koła suwnicy, kN, wg 3.1.2,

k - współczynnik, którego wartość należy przyjmować:

- dla suwnic z mechanicznym napędem jazdy - wg rys. 3, przy czym

L - rozpiętość suwnicy,

e - rozstaw kół, wózków lub wahaczy albo poziomych rolek prowadzących,

- dla suwnic z ręcznym napędem jazdy

k = 0,1 dla suwnic pomostowych natorowych,

k = 0,05 dla suwnic pomostowych podwieszonych.

Wartości charakterystyczne obliczone wg wzoru (2) dla suwnic z napędem mechanicznym przyjmować należy tylko dla jednej suwnicy, najniekorzystniej oddziaływającej na rozpatrywany tor jezdny lub konstrukcję wsporczą. Dla pozostałych suwnic wartości te należy zmniejszać o połowę, lecz nie więcej niż do 0,1 P_max dla suwnic natorowych i 0,05 P_max dla suwnic podwieszonych.

3.2.1.2. Wciągarki i wciągniki.

Siły poziome prostopadłe do toru uwzględniają uderzenia boczne, ukosowanie wciągarki lub wciągnika oraz niepionowe podnoszenie ładunku. Przyjmuje się, że siły te działają na belki toru przez obrzeża wszystkich kół i są jednakowo skierowane.

Rys. 1

Rys. 2

Rys. 3

Dla wciągarek i wciągników z mechanicznym napędem jazdy i podnoszenia, wartości charakterystyczne, w kN, sił poziomych prostopadłych do toru, Hp, należy obliczać wg wzoru

w którym:

F_Q - siła ciężkości, w kN, ładunku o masie równej udźwigowi,

n - liczba kół wciągarki lub wciągnika.

Dla wciągarek i wciągników z ręcznym napędem jazdy i podnoszenia, wartości charakterystyczne sił poziomych prostopadłych do toru, obliczone wg wzoru (3), należy zmniejszyć o połowę.

3.2.2. Siły poziome równoległe do toru

uwzględniają siły bezwładności powstające w czasie rozruchu i hamowania dźwignicy. Siły te działają w punktach styku wszystkich napędzanych kół dźwignicy z szynami.

Wartości charakterystyczne, w kN, sił poziomych równoległych do toru H_ri należy obliczać wg wzoru

H_ri = 0,12 P_i (4)

w którym P_i - wartość charakterystyczna, w kN, nacisku napędzanego koła dźwignicy wg 3.1.2.

4. OBCIĄŻENIE WIATREM

Wartości charakterystyczne obciążenia wiatrem (w przypadku dźwignicy znajdującej się w otwartej przestrzeni) należy obliczać wg PN-86/M-06514 dla stanu roboczego dźwignicy i dla stanu spoczynku dźwignicy.

Obciążenie wiatrem dźwignicy i ładunku rozkłada się równomiernie na wszystkie koła dźwignicy i działa w punktach styku kół z szynami.

5. OBCIĄŻENIA WYJĄTKOWE

Obciążenia wyjątkowe (siła uderzenia o odbój) powstają w czasie uderzenia dźwignicy o odboje na torach jezdnych.

Wartości charakterystyczne siły uderzenia o odbój należy przyjmować na podstawie dokumentacji technicznej lub katalogu dźwignicy, albo obliczać wg PN-86/M-06514.

6. WSPÓŁCZYNNIKI OBCIĄŻENIA

Współczynniki obciążenia γ_f do określania obciążeń obliczeniowych należy przyjmować wg tabl. 2.

Tablica 2. Wartości współczynnika obciążenia γ_f

Grupa natężenia pracy dźwignicy wg PN-91/M-06503	γf
		Obciążenia technologiczne	Obciążenia wiatrem	Obciążenia wyjątkowe
1, 2, 3 i 4	1,10	1,30	1,00
5	1,15
6	1,20

7. DŁUGOTRWAŁA CZĘŚĆ OBCIĄŻENIA ZMIENNEGO

Długotrwałą część obciążenia zmiennego dźwignicami dla kombinacji, obciążeń długotrwałych w stanie granicznym użytkowania należy obliczać, mnożąc siły pionowe określone wg 3.1.1 i siły poziome prostopadłe do toru określone wg 3.2.1 przez współczynnik _d o wartości:

_d = 0,6 dla dźwignic 1, 2, 3 i 4 grupy natężenia pracy,

_d = 0,8 dla dźwignic 5 i 6 grupy natężenia pracy.

Pozostałe obciążenia technologiczne, obciążenia wiatrem i obciążenia wyjątkowe należy uważać za obciążenia zmienne w całości krótkotrwałe (+d = 0).

8. ZASADY PRZYJMOWANIA OBCIĄŻEŃ DŹWIGNICAMI

Przy ustalaniu kombinacji obciążeń w stanie granicznym nośności należy, jeśli założenia technologiczne nie podają inaczej, kierować się następującymi zasadami:

a) dla belek torów jezdnych obciążenia pionowe i poziome należy przyjmować od nie więcej niż dwóch, najniekorzystniej oddziaływających dźwignic,

b) dla konstrukcji wsporczych w budynkach jednonawowych z suwnicami pomostowymi natorowymi na jednym lub więcej poziomach, obciążenia pionowe i poziome należy przyjmować od nie więcej niż dwóch, najniekorzystniej oddziaływających suwnic,

c) dla konstrukcji wsporczych w budowlach jednonawowych z suwnicami pomostowymi podwieszonymi, wciągarkami lub wciągnikami na kilku torach jezdnych, obciążenia pionowe należy przyjmować od nie więcej niż czterech, a obciążenia poziome - od nie więcej niż dwóch, najniekorzystniej oddziaływających suwnic pomostowych podwieszonych, wciągarek lub wciągników,

d) dla konstrukcji wsporczych w budowlach wielonawowych, jeśli oddziaływania poszczególnych belek torów jezdnych przenoszą się na całą budowlę, obciążenia pionowe należy przyjmować od nie więcej niż czterech, a obciążenia poziome - od nie więcej niż dwóch, najniekorzystniej oddziaływających dźwignic przy uwzględnieniu postanowień wg poz. a), b) i c) w poszczególnych nawach,

e) obciążenie dźwignicy i ładunku wiatrem dla stanu roboczego dźwignicy należy przyjmować tylko od tych dźwignic, od których uwzględnia się obciążenia pionowe,

f) obciążenie dźwignicy wiatrem dla stanu spoczynku dźwignicy należy przyjmować od wszystkich dźwignic,

g) obciążenie wyjątkowe należy przyjmować od jednej dźwignicy; w tym przypadku nie uwzględnia się sił poziomych wg 3.2,

h) obciążenia poziome należy przyjmować tylko od tych dźwignic, od których uwzględnia się obciążenia pionowe, przy czym należy uwzględniać tylko jeden rodzaj obciążenia poziomego (siły poziome prostopadłe do toru lub siły poziome równoległe do toru),

i) dwie dźwignice jednakowej lub różnej budowy, które wg założeń technologicznych będą stosowane głównie do wspólnego transportu ładunku, należy przy przyjmowaniu obciążeń dźwignicami traktować jako jedną dźwignicę.

Przy ustalaniu kombinacji obciążeń w stanie granicznym użytkowania należy uwzględniać obciążenia dźwignicami wg postanowień poz. a), b), c), d), h) i i).

KONIEC

INFORMACJE DODATKOWE

1. Instytucja opracowująca normę

- Centralny Ośrodek Badawczo-Projektowy Budownictwa Ogólnego.

2. Istotne zmiany w stosunku do PN-64/B-02012 i PN-72/B-02013

a) zmieniono wartości i zasady przyjmowania współczynników dynamicznych,

b) zmieniono wartości sił poziomych prostopadłych do toru,

c) zmieniono wartości sił poziomych równoległych do toru dla suwnic pomostowych podwieszonych,

d) wprowadzono obciążenie wiatrem dźwignicy i ładunku oraz obciążenia wyjątkowe,

e) zmieniono wartości i zasady przyjmowania współczynnika obciążenia,

f) wprowadzono cześć długotrwałą obciążeń dźwignicami,

g) zmieniono zasady przyjmowania obciążeń dźwignicami.

3. Normy związane

PN-82/B-02000 Obciążenia budowli. Zasady ustalania wartości PN-91/M-06503 Dźwignice. Grupy natężenia pracy dźwignic i ich mechanizmów

PN-86/M-06514 Dźwignice. Obciążenia w obliczeniach ustrojów nośnych dźwignic

PN-78/M-45000 Dźwignice. Podział, określenia i symbole klasyfikacyjne

PN-93/M-45003/01 Dźwignice. Terminologia. Terminologia ogólna

4. Normy międzynarodowe i zagraniczne

RWPG CT 1407-78 - nierównoważna z PN-86/B-02005, ponieważ podaje tylko rodzaje obciążeń i zasady ich przyjmowania

CSRS ĆSN-730035 Zatiżeni stavebnich konstrukci, 1976

NRD TGL 13471 Stahlbau. Stahltragwerke für Kranbahnen. Berechnung nach zulässigen Spannungen, 1969

RFN DIN 4132 Kranbahnen. Stahltragwerke. Grundsätze für Berechnung, bauliche Durchbildung und Ausführung, 1981

ZSRR 11-6-74

5. Autorzy projektu normy

- dr inż. Maciej Gallos, mgr inż. Marian Cempulik - Ośrodek Badawczo-Rozwojowy Dźwignic i Urządzeń Transportowych DETRANS.

6. Wydanie 3

- stan aktualny: grudzień 1993 - uaktualniono normy związane.

Początek formularza

---