CHARAKTERYSTYKA ZASAD RACHUNKOWOŚCI
Prawidłowo zorganizowana rachunkowość dostarcza kierownictwu podmiotu danych liczbowych niezbędnych do podejmowania decyzji, umożliwia kontrolę terminowości i prawidłowości rozliczeń finansowych (z tytułu dostaw, sprzedaży, podatków, podziału zysku itp.), kontrolę celowości zużycia środków produkcji, wykonania planowanych zadań, a także zapewnia ochronę mienia zaangażowanego w jednostce gospodarczej. Spełnia więc ona następujące podstawowe funkcje: kontrolną, informacyjną i decyzyjną.
Realizacja zadań stawianych przed rachunkowością wymaga spełnienia określonych warunków i zasad jej prowadzenia, tak aby mogła zapewnić wiarygodność, kompletność i terminowość i terminowość dostarczanych danych liczbowych.
Najważniejsze zasady rachunkowości podporządkowane koncepcji „rzetelnego i jasnego obrazu” to:
zasada memoriału - polegająca na ujęciu w księgach rachunkowych oraz sprawozdaniu finansowym ogółu operacji gospodarczych dotyczących danego okresu. W szczególności w księgach rachunkowych jednostki należy ująć wszystkie osiągnięte, przypadające na jej rzecz przychody i obciążające ją koszty związane z tymi przychodami dotyczące danego roku obrotowego, niezależnie od terminu ich zapłaty;
zasada współmierności - według której w księgach rachunkowych i wyniku finansowym należy ująć wszystkie osiągnięte, przypadające na rzecz jednostki przychody i związane z tymi przychodami, a więc współmierne do nich koszty ich osiągnięcia;
zasada periodyzacji - która wymaga podziału zdarzeń gospodarczych na okresy i ujmowania wyników działalności za te okresy (rok obrotowy i wchodzące w jego skład okresy sprawozdawcze);
zasada istotności - według której dokonując wyboru rozwiązań dopuszczonych ustawą i dostosowując je do potrzeb jednostki należy zapewnić wyodrębnienie w rachunkowości wszystkich zdarzeń istotnych do oceny sytuacji majątkowej i finansowej oraz wyniku finansowego jednostki. W ramach przyjęcia zasad (polityki) rachunkowości można stosować uproszczenia, jeżeli nie wywiera to istotnie ujemnego wpływu na rzetelność obrazu jednostki;
zasada ciągłości - polegająca na stosowaniu w kolejnych latach przyjętego sposobu postępowania (w szczególności dotyczy to sposobów wyceny składników majątku);
zasada ostrożnej wyceny (ostrożności) - przejawiająca się w sposobie podejścia do:
- sposobów wyceny składników majątkowych,
- zaliczenia przychodów, kosztów, strat i zysków do wyników danego okresu;
zasada wyższości treści nad formą - oznaczająca, że określone operacje muszą być ujęte w księgach, a następnie wykazane w sprawozdaniach finansowych zgodnie z ich treścią i rzeczywistością ekonomiczną, nawet jeśli z formalnego punktu widzenia nie powinny się tam znaleźć;
zasada kontynuacji działalności - według której przyjmuje się założenie, że jednostka ani nie zamierza, ani nie jest zmuszona do likwidacji lub istotnego uszczuplenia skali swojej działalności.
Jednostki zobowiązane są stosować określone ustawą zasady rachunkowości, rzetelnie i jasno przedstawiając sytuację majątkową i finansową oraz wynik finansowy.
Charakterystyka zasad rachunkowości
2