Róża dzika

136a] Róża dzika - Rosa canina

Skład chemiczny: przede wszystkim ceni się wartość wit C, obecne też są związki karotenoidowe - prowitamina A [karoten], flawonoidy, garbniki.

Działanie: przeciw szkorbutowi, krwawieniu z dziąseł, moczopędny, żółciopędny, wzmacniający.

Owoce róży są specjalnym surowcem, działają pomocniczo przy wielu schorzeniach np przy chorobie

wrzodowej żołądka i jelit, chorobach zakaźnych, gorączkach, przeziębieniach, grypach, w stanach pooperacyjnych. Dlatego też są składnikami wielu mieszanek ziołowych [np sercowych, żółciowych, moczopędnych].

Można też używać pojedynczo.

Odwar: 2 łyżeczki rozdrobnionych owoców bez nasion na 1 szkl ciepłej wody, gotować 3 min, odcedzić.

136b] Róża dzika

Działanie: odżywcze, witamizujące, żółciopędne. Wzmaga odporność.

Stosuje się jako lek witaminowy, w bezsenności, w pobudzeniu nerwowym, w zakażeniach bakteryjnych przebiegających z wysoką gorączką.

W nieżytach przewodu pokarmowego, chorobie wrzodowej żołądka i dwunastnicy.

Odwar: 1,5 łyżki rozdrobnionych owoców zalać 1 szkl letniej wody, gotować pod przykryciem 5 min,

odstawić na 10min, przecedzić, przelać owoce na sitku przegotowana ciepłą wodą, aby otrzymać pełną

szklankę. Pić 1/3 szkl 2-4 razy dziennie po jedzeniu jako środek witaminowy i regulujący przemianę materii.

Napary i odwary z dzikiej róży mogą być dodawane do kąpieli, gdyż działają regenerująco na skórę i

gojąco na ranki i wypryski.

236c] Róża dzika

W celach leczniczych zbiera się owoce, czasem płatki kwiatów.

Róża jest bogatym źródłem wit C, której zawiera kilkanaście razy więcej niż owoce czarnej porzeczki, a ponad 100 razy więcej niż jabłka.

Ponadto owoce róży dzikiej zawierają prowitaminę A, wit B1, B2, E i K, flawonoidy, garbniki i kwasy organiczne, olejek eteryczny, sole mineralne z których najwięcej jest żelaza.

Działanie: wzmacniające, moczopędne, żółciopędne, poprawiające przemianę materii.

Owoce dzikiej róży są dla człowieka bardzo cennym źródłem przede wszystkim wit C, która odgrywa

ważną rolę w procesach oddychania tkankowego, w syntezie kolagenu tkanki łącznej, co z kolei warunkuje wszystkie procesy naprawcze organizmu, przeciwdziała pękaniu naczyń włosowatych.

Witamina ta jest ważna w procesach odporności przeciwwirusowej i przeciwnowotworowej.

Ma swój udział w krzepnięciu krwi, a także zmniejsza nasilenie reakcji alergicznych.

Ponadto flawonoidy, które występują w owocach, chronią wit C przed rozkładem.

Jest cenna w przypadkach nadmiernej łamliwości naczyń i skłonności do krwawień, także z przewodu pokarmowego.

Róża może być lekiem w przypadku zaburzeń trawienia i w chorobach wątroby, zwiększa

bowiem wydzielanie żółci.

Działając moczopędnie zwiększa eliminację w ustroju szkodliwych produktów przemiany materii.

Właściwości rozkurczowe związków zawartych w owocach powodują ustąpienie bólów brzucha, bólów pochodzących z dróg żółciowych i moczowych.

Po zaprzestaniu przyjmowania dużych dawek wit C zawartej w róży nie występują nasilone objawy jej niedoboru, ani też nie występuje zwiększenie wydzielania szczawianów, jak to się zdarza przy spożywaniu dużych dawek syntetycznej witaminy.

Róża jest cennym lekiem dla ludzi o wyniszczonym organizmie po ciężkich chorobach, kobiet w ciąży, ludzi w podeszłym wieku, ludzi ciężko pracujących, narażonych na stresy, ludzi z chorobą wrzodową w żołądku i nieżytami żołądka.

Róża może przynieść poprawę w chorobach przyzębia, chorobach skóry ze skłonnością do wybroczyn i wylewów krwi.

Odwar: 1 łyżkę rozdrobnionych owoców zalać 1 szkl wody i gotować 3-5min. Pić 2-3 razy dziennie po 1 szkl w przeziębieniach; można dodawać soku malinowego.

Z liści róży można przyrządzać herbatę ziołową lub dodawać do mieszanek ziołowych.

Owoce róży wchodzą w skład mieszanki Cardiosan, a wyciąg - Neocardin i Cholesol.

Róża dzika zawiera 800-1200 mg wit C.

Róża girlandowa [Rosa cinnamornea] - 2000 mg wit C.

Róża pomarszczona [Rosa rugosa] - 6800 mg wit C.

Róża Beggera [Rosa Beggeriana] - 8700 mg wit C.

136d] Róża dzika

Owoce dzikiej róży zawierają znaczne ilości kwasu askorbinowego [wit C]. flawonoidy, Wit A, B1, B2, E i K, garbniki, kwasy organiczne.

Wartość lecznicza owoców zależy przede wszystkim od zawartości w nich Wit C i synergistycznie

działających flawonoidów.

Wit C występująca w owocach jest szybko wchłaniana przez nasz organizm w odróżnieniu od Wit C syntetycznej.

Róża działa ściągająco, przeciwzapalnie, napotnie, uspokajająco, żółciopędnie,

moczopędnie.

Stosuje się przy zaburzeniach czynności przewodu pokarmowego, biegunkach,

schorzeniach nerek, wątroby i dróg żółciowych, białkomoczu, nieżytach pęcherza, złej przemianie materii, stanach pobudzenia nerwowego, bezsenności, przy niedoborach wit C i ogólnym

osłabieniu.

136e] Róża dzika

Do celów leczniczych zbiera się płatki kwiatów oraz owoce dojrzałe.

Owoce róży są bogatym źródłem wit C [od 0,6 do 1,8%] oraz wit A, B1, B2, E i K. Zawierają także

flawonoidy, pektyny i kwasy organiczne.

Wartość lecznicza owoców związana jest przede wszystkim z wysoką zawartością wit C, której organizm ludzki nie syntezuje.

Wit C jest związkiem o bardzo szerokim zakresie działania, dlatego też surowce bogate w wit C są

zaliczane do leków ogólnie tonizujących i poprawiających przemianę materii.

Róża wykazuje również działanie moczopędne i żółciopędne.

Preparaty z róży mogą być podawane profilaktycznie, ale szczególnie polecane są przy objawach

szkorbutu, przy uporczywych biegunkach, długotrwałych chorobach zakaźnych, kobietom w ciąży,

dzieciom i osobom w wieku podeszłym, przy ogólnym osłabieniu oraz w stanach stresowych.

Z kwiatów przyrządza się napary, które stosuje się jako leki ściągające, tonizujące, przeciwzapalne, w

chorobach gardła, jamy ustnej i dziąseł.

Odwar: 2-3 łyżki rozdrobnionych owoców gotować 3min w 2 szkl wody, odstawić na 10min. Pić 1/2 szkl 3 razy dziennie.

Uwaga: Leków z róży nie należy stosować przy kamicy nerkowej i podwyższonej krzepliwości krwi.

136f] Róża dzika

Róża jest dostawcą wielu witamin, zwłaszcza w dużej ilości wit C.

Zawiera wiele katalizatorów i biostymulatorów potrzebnych do utrzymania zdrowia.

Surowcem leczniczym jest owoc, kwiaty i liście róży.

Owoce, które zawierają oprócz wymienionych składników także taniny, glukozę, żywicę, wanilię - działają ściągająco, hemostatycznie [tamując krwawienia], moczopędnie, przeciwszkorbutowo, wzmacniająco.

Wskazania lecznicze: awitaminoza, biegunka, kamica moczowa, krwawienie, ogólne osłabienie, zaparcia, glisty, nieżyt dróg trawiennych, nieżyt pęcherza i dróg moczowych, bezsenność, stany pobudzenia nerwowego.

Odwar z owoców może być stosowany 3 razy dziennie po jedzeniu jako środek witaminowy i regulujący przemianę materii.

Wit C zawarta w owocach wpływa dobroczynnie przy leczeniu nowotworów, dobrze działa na

wzmocnienie ogólnej odporności organizmu - zwłaszcza u dzieci, osób starszych, kobiet w ciąży i

karmiących, rekonwalescentów.

Przyjmuje się przy tym 6 tabletek wit C po 0,2g.

Wit C hamuje powstawanie w przewodzie pokarmowym szkodliwych nitrozoamin, które są związkami rakotwórczymi [powstającymi przewodzie pokarmowym w wyniku spożywania warzyw uprawianych z nadmiarem sztucznych nawozów azotowych.

Wyciąg z owoców zaleca się w leczeniu ran, oparzeń, blizn pooperacyjnych, wrzodów żołądka i

dwunastnicy.

Wit C wpływa hamująco na starzenie się ustroju, zmiany miażdżycowe i zaburzenia trawienne.

Owoc dzikiej róży wchodzi w skład mieszanki: Cardiosan stosowanej w chorobach serca - zwłaszcza u

ludzi starszych, a wyciąg płynny jest składnikiem kropli nasercowych Neocardina oraz płynu Cholesol podawanego w schorzeniach wątroby i pęcherzyka żółciowego.

Neocardina zawiera ponadto wyciąg z kwiatów głogu, ziela konwalii, ziela jemioły i korzenia kozłka.

Kwiaty róży działają rozwalniająco, czyszcząco i wzmacniająco.

Liście - wzmacniająco i zabliźniająco [do ran zewnętrznie].

Zastosowanie kwiatów i liści - brak sił, ogólna słabość ustroju, kamica nerkowa, rany, wrzody, oparzenia.

Napar: 1 łyżeczka suszonych kwiatów lub liści na 1 szkl wrzątku, naciągać 10min. Pić 2-3 razy dziennie

lub 3-4 szkl naparu dziennie. Napar ten jest smaczny i przyjemny w smaku.

136g] Róża dzika

Inne nazwy: róża pospolita, róża polna, róża cierniowa, róża głogowa, psia róża, nieszpułka, głóg polny, szypszyna.

Surowcem leczniczym - pozyskiwanym zwykle ze stanu naturalnego - są owoce rzadziej, kwiaty.

Róża lubi w ogrodzie towarzystwo pietruszki i czosnku.

Owoce zawierają bardzo dużo wit C [20-30 razy więcej niż cytryna], wit A, B1, B2, E, K P [tzw wit przepuszczalna], garbniki, kwasy organiczne [jabłkowy, cytrynowy, bursztynowy, waniliowy], pektyny,

cukry, niewielkie ilości olejku eterycznego [geraniol, nerol]. antocyjany, karotenoidy, sole mineralne [potas, żelazo, fosfor, sód, mangan, wapń, magnez i siarka], białka i tłuszcze.

Trzy owoce dzikiej róży pokrywają w zupełności dzienne zapotrzebowanie organizmu ludzkiego na

witaminę C.

Roślina ta znana jest ludzkości od kilka tysięcy lat. W czasach pierwotnych owoce były traktowane za pożywienie. W starożytności róża była poświęcona bogini miłości.

Płatki róży były najpopularniejszym powidłem Dalekiego Wschodu, a także

talizmanem chroniącym od zła. Piękno róży od najdawniejszych czasów opisywali poeci i pieśniarze.

W medycynie ludowej stosowano owoc róży przy nadciśnieniu, w chorobach serca i wątroby; płatki róży natomiast przy neurastenii, bólach gardła, chorobach skóry i ranach.

Przy krwawych biegunkach wykorzystywano nawet odwar z młodych gałązek. „Wódką różaną”

przemywano chore oczy.

Używane były również galasy powstające na gałązkach róży wskutek nakłuć przez błonkówki.

Owoce róży posiadają działanie moczopędne, żółciopędne, wzmacniające, przeciwzapalne, uodporniające

na choroby zakaźne i zatrucia oraz przeciwszkorbutowe.

Płatki róży działają łagodnie ściągająco.

Owoców używa się głównie jako środka wzmacniającego, szczególnie u rekonwalescentów, a także w

kamicy nerkowej i schorzeniach dróg moczowych, wątroby, pęcherzyka żółciowego, w chorobie wrzodowej, niedokwaśności i przy reumatyzmie.

Wpływają one także dodatnio na przemianę materii i obniżają poziom cholesterolu.

W warunkach domowych owoce róży wykorzystuje się głównie w postaci naparów przy niedokrwistości, awitaminozie, anemii, w osłabieniu, bezsenności, nerwicach, a w formie odwaru - jako środka moczopędnego.

Napar: 1 łyżka owoców na 1 szkl wrzątku, zostawić pod przykryciem 15min. Pić 3 razy dziennie po 0,5

szkl. Można dodać sok malinowy lub łyżkę miodu pszczelego.

Odwar: 1 łyżka owoców na 1 szkl wody, gotować 5min. Pić 3 razy dziennie po 0,5 szkl.

Róża pod względem radiestetycznym wpływa korzystnie na człowieka.

136h] Róża dzika

Roślina lecznicza - Owoc dzikiej róży jest bardzo obfitym źródłem witaminy C.

Zawiera także galaktolipid, który ma działanie przeciwbólowe oraz przeciwzapalne.

* W szkółkarstwie Rosa canina jest najważniejszą podkładką dla róż szlachetnych.

* Stosowana była kiedyś jako lek na wściekliznę, stąd jej angielska nazwa dog-rose.

Róża dzika jest znana od czasów ludzi pierwotnych, którzy to traktowali jej owoce jako codzienne pożywienie. Płatki róży stanowiły bardzo popularne pachnidło dalekiego

Wschodu. Starożytni Rzymianie wypełniali płatkami poduszki, co miało ich usypiać i

uspokajać.

136i] Róża dzika (szypszyna, pospolita lub psia) Rosa canina

Owocem są orzeszkowate, białe nasionka, ukryte w czerwonawopomarańczowej owocni. Owocnia jest

tylko pozornym owocem wyrosłym z dna kwiatowego jako osłona owoców-nasion.

Surowiec: Pozorny owoc zbierany bez szypułek przed całkowitym dojrzeniem, gdy jest już różowy i jeszcze twardy. Owoce miękkie, przejrzałe lub przemrożone zawierają znacznie mniej witaminy C.

Owoc dzikiej róży zawiera przede wszystkim duże ilości witaminy C zajmując pod tym względem czołowe miejsce pośród innych owoców, dystansując nawet cytryny i pomarańcze dwudziestotrzykrotnie.

Zawartość witaminy C w owocach dzikiej róży waha się w granicach od 1501000 mg, zależnie od klimatu, gleby, nawożenia i nasłonecznienia. Inne odmiany róż rosnące dziko u nas w kraju i zalecane także do uprawy zawierają, obok innych składników, także duże ilości witaminy C.

Na szczególną uwagę zasługują tutaj takie odmiany jak: róża pomarszczona (R. rugosa) owoce bardzo duże, kuliste i nieco spłaszczone zawierają czasem ponad 2000 mg witaminy C; róża rdzawa (R. rubiginosa) - cała roślina pokryta jest gęsto mniejszymi kolcami i stale wydziela aromatyczny zapach kwasu jabłkowego, a owoc zawiera również duże ilości tej witaminy przekraczające nawet 1400 mg; róża girlandowa (R. cinamomea), płoży się po ziemi tworząc gąszcz nie do przebycia.

Zawiera około 2000 mg, a nawet do 3000 mg witaminy C; róża czerwonawa (R. rubrifolia) - maksymalna zawartość witaminy C około 1500 mg; róża stulistna (R. centifolia), (gallica), dostarcza płatków kwiatów na konfitury i specjalne soki.

Róża canina zawiera także prowitaminę A (karoteny), bioflawonoidy (witaminę P - rutyna) witaminę B1, B2, K, E, ślady witaminy PP i inne.

Ponadto (zawsze licząc w 100 g owoców) stwierdzono w owocach dzikiej róży obecność: 2,50g białka;

60,00 g węglowodanów; 22,00g wody; 500 mg potasu; 50 mg sodu; 50 mg wapnia; I20 mg magnezu;

8 mg żelaza; 250 mg fosforu; 100 mg siarki; a także 8 mg chloru oraz cukry, kwasy organiczne, głównie

kwas cytrynowy i jabłkowy, garbniki, czerwone barwniki oraz glikozydy działające uspokajająco na

organizm.

Wszystkie owoce róż są wybitnie zasadotwórcze (+ 15).

Mają zastosowanie przy awitaminozie C, przy szkorbucie, w schorzeniach przewodu pokarmowego.

Ich różne wyciągi stosuje się również jako lek moczopędny przy kamicy nerkowej, pęcherzowej i dnie oraz jako środek uspokajający przy bezsenności i pobudliwości nerwowej.

Surowiec ten jest znakomitym środkiem łagodzącym bóle i gruntownie leczącym chorych na grysik,

kamienie woreczka żółciowego oraz pęcherza i nerek.

136j] Róża dzika

Do sporządzania naparów lub odwarów używa się owocu.

Główne związki czynne: Kwas L-askorbowy, witamina P (bioflawonoidy), astragalina, pektyny,

izokwercytryna, tylirozyd, garbniki, kwas cytrynowy, kwas jabłkowy.

Działanie: Stwierdzono, że substancje czynne mają działanie ściągające, przeciwszkorbutowe, przeciwkrwotoczne, przeciwmiażdżycowe, moczopędne, żółciopędne, ogólnie wzmacniające.

Zastosowanie: W mieszankach ziołowych surowiec ten stosowany jest jako składnik uzupełniający niedobór witaminy C, na przykład w leczeniu awitaminozy, szkorbutu

lub przeziębień.

Wyciągi mają nieznaczne działanie żółciopędne i moczopędne, wchodząc w skład mieszanek wpływających na przemianę materii.

RÓŻA DZIKA

Właściwości lecznicze:

Owoce, które zawierają oprócz wymienionych składników, także taniny, glukozę, żywice, wanilię, działają ściągająco, hemostatycznie (tamując krwawienie), moczopędnie, oczyszczająco, przeciwanemicznie, przeciwszkorbutowo i ogólnie wzmacniająco.

Wskazania lecznicze:

Awitaminoza, biegunka, kamica moczowa, krwawienie, osłabienie ogólne, upławy białe, zaparcia, glisty,

nieżyt dróg trawiennych, nieżyt pęcherza i dróg moczowych, bezsenność, stany pobudzenia nerwowego.

Róża dzika (Rosa canina L.)

Inne nazwy: róża polna, róża cierniowa, róża głogowa, głóg polny, szypszyna, nieszpółka, psia róża.

Angielska: Dog Rosę. Francuska: Eglantier. Niemiecka: Hunds-Rose. Rosyjska: Szipownik sobaczij.

Róża - roślina znana ludzkości od kilku tysięcy lat, opiewana przez poetów i pieśniarzy, od zamierzchłych czasów ozdoba parków i ogrodów.

W starożytności poświęcona bogini miłości. Średniowiecze nazywało ją królową kwiatów.

W antycznym Rzymie poduszka wypełniona suszonymi płatkami kwiatu róży uspokajała, przywodziła

słodki sen.

W wiekach średnich była też podstawą tzw. rosee (ulubionej potrawy tamtej epoki), w skład którego

wchodził kapłon, migdały, szafran, cukier oraz płatki róży - dla nadania aromatu.

Sfery arystokratyczne powszechnie używały także i wody różanej, która służyła do obmywania rąk

podczas wykwintnych bankietów. Była wreszcie szypszyna najpopularniejszym pachnidłem Dalekiego

Wschodu i talizmanem chroniącym od wszelkiego zła.

Wierzyć się nie chce, że na kuli ziemskiej, i to niemal wyłącznie na półkuli północnej, występuje

kilkaset gatunków róż.

W Polsce rośnie dziko 21 gatunków z tego rodzaju.

Róża dzika (Rosa canina) swoim zasięgiem obejmuje prawie całą Europę, Azję Mniejszą i Afrykę Północną.

W naszym kraju spotkać ją możemy jako pospolitą roślinę zarośli, zakrzewień śródpolnych, przydrożnych i przydomowych, niektórych łąk, słonecznych pagórków, skrajów lasów, zrębów, dróg leśnych, miedz i obrzeży linii gospodarczych. Nazwa gatunkowa canina, czyli „psia", przypomina nam, że kiedyś korzeń róży był stosowany jako lek przeciwko wściekliźnie.

Jest krzewem bardzo trwałym i odpornym na mróz.

Owoce dojrzewają w końcu września i w październiku.

Co zawierają? Przede wszystkim bardzo duże ilości (nawet do 20%) witaminy C, tj. 20-30 razy więcej

niż cytryna, a ponadto witaminy A, B„ B2, E, K i P — czyli bioflawonoidy warunkujące przepuszczalność, cukry, pektyny, kwasy organiczne, olejek eteryczny i sole mineralne.

Dzika róża jest więc przebogatym źródłem naturalnej witaminy C, której nasz organizm potrzebuje bardzo wiele (dziennie około 1 mg na 1 kg wagi ciała),ale sam nie wytwarza, musi ją zatem przyjmować wraz z pożywieniem. W czasie choroby zapotrzebowanie na witaminę C wzrasta 2 i 3 krotnie.

Trzeba też podkreślić, że naturalna witamina jest kilkakrotnie bardziej aktywna niż syntetyczna, znacznie szybciej osiąga i dłużej utrzymuje niezbędne stężenie w organizmie, a wszystko dzięki współobecnym flawonoidom i kwasom organicznym, chroniącym ją przed rozkładem.

Owoce róży działają ponadto ogólnie wzmacniająco, łagodnie rozkurczowo, zwiększają odporność na

choroby zakaźne i zatrucia, są żółciopędne i moczopędne, wpływają korzystnie na przemianę materii

i obniżają poziom cholesterolu we krwi.

Napar z róży. 1 łyżkę owoców zalewamy szklanką wrzątku i pozostawiamy przez 15 minut pod

przykryciem. Pijemy 3 razy dziennie po pół szklanki przy awitaminozie, niedokrwistości, anemii, osłabieniu i bezsenności.

Odwar z róży. 1 łyżkę suszonych owoców zalewamy szklanką wrzątku i gotujemy przez 5 minut.

Pijemy 3 razy dziennie po pół szklanki jako środek moczopędny i poprawiający trawienie.

Nalewka różana. 0,5 kg świeżych owoców róży i 0,25 kg cukru zalewamy 1 l mocnego wina lub wódki.

Po tygodniu przestoju w ciepłym miejscu nalewkę cedzimy i zlewamy do butelek. Pijemy 2 razy dziennie po małym kieliszku na wzmocnienie.

Owoce róży są składnikiem gotowej mieszanki ziołowej Cardiosan, a wyciągi wchodzą w skład płynu Neocardina i Cholesol .

W naszej kuchni z dzikiej róży możemy wyrabiać doskonałe w smaku i wartościowe wina domowe,

konfitury, kompoty, soki i aromatyczne octy.

W średniowieczu „osobom wątłym, chorym, melancholijnym i cholerycznym" zalecano syrop różany

stanowiący mieszaninę płatków kwiatów tej rośliny i miodu.

Płatki gotowane w winie były lekiem na nieżyty żołądka, stosowano je ponadto w chorobach serca i

wątroby. Różę stosowano też w reumatyzmie, przy kaszlu i kokluszu.

Ksiądz Kneipp polecał marmoladę z jej owoców w schorzeniach dróg moczowych, a Szymon Syreński (Syreniusz) traktował różę jako lek m.in. w kamicy nerkowej.

Prawie od trzech stuleci dzika róża jest najlepszą podkładką przy szczepieniu róż szlachetnych, będących ozdobą naszych parków, ogrodów, balkonów i wnętrz mieszkalnych.

Wartościowe nowe odmiany róż owocowych zawdzięczamy badaczowi i przyrodnikowi Janowi

Milewskiemu, który rozpoczął swoje żmudne prace w 1952 r. i w ciągu 19 lat z róży pomarszczonej i

róży Beggera (pochodzącej z Azji Środkowej) wyselekcjonował trzy odmiany bogate w witaminę C i

nadające się do uprawy na plantacjach: Skolimów, Chylice i Konstancin. A prace hodowlane związane

z gatunkami Rosa canina i Rosa cinnamomea doprowadziły do wyselekcjonowania innej cennej

odmiany, nazwanej: Jubileuszowa.

---