Zaburzenia odżywiania

Jadłowstręt psychiczny
(anorexia nervosa)

Kryteria diagnostyczne

celowa utrata masy ciała

• 15% utrata masy ciała (wskaźnik Queteleta <17,5 [kg/m²])

• Unikanie tuczących pokarmów

• Prowokowanie wymiotów

• Wyczerpujące ćwiczenia fizyczne

• Środki tłumiące łaknienie

• Leki moczopędne

• Obawa przed otyłością-natrętna myśl nadwartościowa-niski limit masy ciała

• Zaburzenia hormonalne osi HPA, spadek libido, ↑GH, ↑kortyzolu, zaburzenia wydzielania insuliny

• Zaburzenia rozwoju jeżeli przed okresem pokwitania

Diagnnostyka różnicowa

• Depresja 75%przypadków jadłowstrętu

• Zesp. Natręctw

• Zaburzenia osobowości

• Somatyczne przyczyny utraty ciała

• Przewlekłe choroby wyniszczające

• Guzy mózgu

• Zaburzenia jelitowe

Etiologia

• Czynniki osobowościowe

• Cechy obsesyjno-kompulsywne, histrioniczne, schizoidalne

• Przeciętny iloraz inteligencji

• Wysokie aspiracje

• Czynniki biologiczne

• Zgodność u bliźniąt jednojajowych wynosi 44-57% w porównaniu z dwujajowymi 3-12% i polimorfizm receptora 5HT-2A

• Neuroprzekaźniki

• Spadek aktywności serotoninergicznej

• Zaburzenia układu dopaminergicznego i endogennych opioidów prawdopodobnie związany z układem nagrody

• Układ hormonalny

• Zab. Osi HPA

• Zab. Osi podwzgórze-przysadka-gonady

• Zab. Osi podwzgórze-przysadka-tarczyca

• Czynniki rodzinne

• Nieprawidłowe relacje małżeński pomiędzy rodzicami

• Nieprawidłowe relacje z każdym z rodziców

• Sztywność relacji pomiędzy członkami rodziny, brak rozwiązywani konfliktów, nadmierne wiazanie, uzależnianie, blokowanie autonomii

• Rozbudzanie aspiracji dziecka „od którego sukcesu zależy pozycja rodziny”

• Demonstracyna nadopiekuńczość i jednoczesne ukrywanie prawdziwych uczuć i dążeń rodziców

• Dominująca matka i wycofany ojciec

• Czynniki społeczno kulturowe

• Szczupła sylwetka to symbol sukcesu, urody, zdrowia fizycznego i psychicznego

• Inny model realizowania się w życiu

Epidemiologia

• Częstość w ciągu życia 0,51-3,7%

• Kobiety 6-12 razy częściej

• 10% przed okresem dojrzewania

• 75% przed 25 rokiem życia

• 14-18 lat-największe ryzyko

• Gwałtowny wzrost zachorowań od 1930r do 1950r. Ok.. 10 krotny

Leczenie

• Uzyskanie stopniowego przyrostu masy ciała

• Leczenie powikłań somatycznych

• Utrwalenie motywacji do leczenia

• Edukacja w zakresie odżywiania

• Korekta zachowań związanych z jedzeniem

• Psychoterapia

• Terapi rodzin

• Leczenie farmakologiczne: mianseryna, mirtazapina, SSRI i TLPD

Rokowanie

• Zwolnienie czynności serca, obrzęki, lanugo, suchość skóry, zaniki mięśni i OUN, stany zapalne przewodu pokarmowego, zab. miesiączkowania, hiperlipidemia, zab. elektrolitowe (podtyp bulimiczny), osteoporoza

• Średni czas 5 lat

• 44% osiąga masę ciała z pogranicza normy

• ¼ bez poprawy

• 18% - zgon

Żarłoczność psychiczna
(bulimia nervosa)

Kryteria diagnostyczne:

Okresowe napady obżarstwa i nadmierna kontrola masy ciała

• Epizody żarłoczności

• Przeciwdziałanie tuczącym skutkom pokarmów

• Prowokowanie wymiotów

• Okresowe głodówki

• Stymulanty, hormony tarczycy, leki moczopędne (chory z cukrzycą może zaniechać przyjmowania insuliny)

• Chorobliwa obawa przed otyłością

• W wywiadzie jadłowstręt psychiczny (w okresie od kilku miesięcy do kilku lat)-może to być epizod poronny

Różnicowanie

• Schorzenia górnego odcinka przewodu pokarmowego z nawracającymi wymiotami

• Zaburzenia osobowości, uzależnienie od alkoholu, skłonności do drobnych wykroczeń

• Depresja (pacjenci z bulimią często mają depresję)

Etiologia

• Czynnini biologiczne

• Zaburzenia czynności serotoninergicznej

• Leptyna - hormon sytości?

• Hipokretyna?

• Wspólne podłoże bulimii i chorób afektywnych

• Osobowość

• Impulsywne cech osobowości

• Osobowość chwiejna emocjonalnie

• Współwystępowanie uzależnień

• Czynniki Rodzinne

• Chaotyczne struktura, częste rozwody, zaburzenia psychiczne i osobowości w rodzinie

• Społeczno kulurowe

• Głód i nędza - mniej bulimii, otyłości i anoreksji

Epidemiologia

• Młode kobiety 18-25 lat

• 1,1-4,2% w populacji

• Kobiety 10 razy częściej

• Wzrasta liczba mężczyzn

Leczenie

• Terapia poznawczo-behawioralna

• Nauka kontroli objawów, zmiana nawyków żywieniowych, poznanie skutków błednego koła

• Zmiana schematów poznawczych

• Emocje, relacje z najbliższymi, sytuacje wywołujące

• Leki: SSRI-fluoksetyna do 60 mg

Rokowanie

• Zaburzenia elektrolitowe, zaburzenia metaboliczne, awitaminozy, uszkodzenia przełyku, erozja szkliwa,rozstępy skórne, niedrożność porażenna, bóle brzucha, bóle głowy, neuropatie, miopatie,napady drgawkowe

• Podporządkowanie życia zachowaniom bulimicznym

1

---