Kryteria oceny czlowieka w "Nad Niemnem" i w "Lalce"


Pozytywisci glosili dwa glówne hasla: "praca organiczna" i "praca u podstaw". W obu wystepuje
jednakowe slowo - "praca". I wlasnie m.in. przez pryzmat pracy oceniani sa ludzie w "Nad
Niemnem" i "Lalce". Ci, którzy pracuja, sa ocenieni pozytywnie, gdyz realizuja jedno z zalozen
epoki - odbudowuja Polske ekonomicznie. Pozostali sa jednostkami niepotrzebnymi, gdyz nic nie
daja, a duzo biora. Drugim waznym kryterium oceny czlowieka jest pamiec o tradycji,
o wydarzeniach z przeszlosci. Ci, którzy brali udzial w powstaniu i pielegnuja jego pamiec, sa
patriotami. W "Nad Niemnem" mamy do czynienia z ewidentna pochwala pracy, a przykladem sa
Jan i Cecylia, którzy tylko dzieki pracy wlasnych rak zalozyli osade. Dlatego król nadal im
szlachectwo i nazwe Bohatyrowicze (od bohaterstwa i wytrwalosci w pracy). Orzeszkowa nadala
pracy niemal cudowne wlasciwosci. Pracowici Bohatyrowicze sa szczesliwi i zdrowi, natomiast
leniwy Rózyc jest chory i nie wie, co z soba zrobic. U Prusa wartosc pracy zostala
przedstawiona nieco subtelniej - kazde dzialanie na rzecz poprawy sytuacji gospodarczej Polski
jest godne pochwaly.

Na podstawie analizy powyzszych utworów mozna stwierdzic, ze zarówno Orzeszkowa, jak
i Prus realizowali hasla pozytywizmu w swoich utworach. Praca organiczna, praca u podstaw,
patriotyzm i przywiazanie do ziemi, a takze pochwala nauki (Witold i Wokulski), to niewatpliwie
cechy epoki, zawarte w utworach obojga pisarzy.

---