SPRAWOZDANIE Z FIZYKI EKSPERYMENTALNEJ
Nazwisko i imię: zespół nr 24
Basaj Radosław
Filipek Dawid
Horbowicz Marcin
Temat: Metody pomiarowe i opracowania wyników w laboratorium fizyki
1.Wstęp teoretyczny:
Prawo Ohma jest zależnością pomiędzy napięciem, a natężeniem prądu. Stosunek tych wielkości jest stały. Prawo to wyrażane jest następującym wzorem:
U/I=const
Z prawem Ohma ściśle związany jest również opór elektryczny, który jest stosunkiem napięcia do natężenia prądu:
R=U/I
Układy pomiarowe:
do poprawnego wyznaczenia napięcia:
W tym układzie woltomierz włączamy równolegle z badanym oporem za amperomierzem, ponieważ spadki napięcia na oporze i na amperomierzu są podobne; trzeba badać tylko opornik
do poprawnego mierzenia prądu:
W tym układzie woltomierz włączamy równolegle z szeregowo połączonym amperomierzem i opornikiem, ponieważ spadek napięcia na oporze wewnętrznym amperomierza jest dużo mniejszy, niż na badanym oporze, a prąd rozdziela się na dwie drogi(na pół), biegnie przez opornik i przez woltomierz.
2. Charakterystyka prądowo napięciowa opornika R4:
Pomiar napięcia [V] |
Błąd pomiaru napięcia [V] |
Zakres woltomierza U [V] |
Pomiar natężenia [mA] |
Błąd pomiaru natężenia [mA] |
Zakres Amperomierza [A] |
Opór [Ω] |
Błąd oporu [Ω] |
1,36 |
0,204 |
20 |
3,2 |
0,1 |
0,01 |
425,00 |
63,79 |
2,14 |
0,206 |
20 |
5,1 |
0,1 |
0,01 |
419,61 |
40,48 |
3,14 |
0,209 |
20 |
7,4 |
0,1 |
0,01 |
424,32 |
28,31 |
3,54 |
0,211 |
20 |
8,3 |
0,1 |
0,01 |
426,51 |
25,38 |
4,10 |
0,212 |
20 |
9,6 |
0,1 |
0,01 |
427,08 |
22,12 |
5,31 |
0,216 |
20 |
12,5 |
0,3 |
0,03 |
424,80 |
17,28 |
6,36 |
0,219 |
20 |
15,0 |
0,3 |
0,03 |
424,00 |
14,61 |
7,27 |
0,222 |
20 |
17,0 |
0,3 |
0,03 |
427,65 |
13,06 |
8,30 |
0,225 |
20 |
19,5 |
0,3 |
0,03 |
425,64 |
11,54 |
9,27 |
0,228 |
20 |
21,5 |
0,3 |
0,03 |
431,16 |
10,60 |
10,13 |
0,230 |
20 |
23,5 |
0,3 |
0,03 |
431,06 |
9,81 |
10,93 |
0,233 |
20 |
25,5 |
0,3 |
0,03 |
428,63 |
9,13 |
11,80 |
0,235 |
20 |
27,5 |
0,3 |
0,03 |
429,09 |
8,56 |
12,63 |
0,238 |
20 |
30,0 |
1,0 |
0,1 |
421,00 |
7,94 |
13,60 |
0,241 |
20 |
32,0 |
1,0 |
0,1 |
425,00 |
7,54 |
Obliczenie błędu pomiarowego dla amperomierza:
Błąd pomiarowy = 1% * 0,01 A=0,0001A=0,1mA
Błąd pomiarowy = 1% * 0,03 A=0,0003A=0,3mA
Błąd pomiarowy = 1% * 0,1 A=0,001A=1mA
Gdzie:
1% to klasa urządzenia pomiarowego, a 0,1A to zakres urządzenia
Obliczenie błędu pomiarowego dla woltomierza:
Błąd pomiarowy = 0,3% * aktualny wynik pomiarowy + 1 * rząd ostatniej cyfry wyniku
Gdzie :
0,3% to klasa urządzenia pomiarowego
Obliczenie oporu na oporniku R4:
- wzór na obliczanie rezystancji
R4=426
Obliczenie błędu dla opornika R4 na podstawie pojedynczego pomiaru:
Wykorzystujemy wzór
Błąd dla opornika R4 wyniósł 20
Wartość oporu wraz z błędem jego wyznaczenia
R4=426
+/-20
Wzoru prostej szukamy stosując metodę najmniejszych kwadratów.
Wykres funkcji : y = (0,427 ± 0,020)x ± 0,09
Ponieważ na wykresie przedstawiono wartości natężenia w jednostkach mA wynik szukanego oporu na oporniku R4 oraz błędu mu towarzyszącemu należy przedstawić w odpowiednich jednostkach(
)
R=(1/a)*1000
R4 =427
Błąd pomiaru wynosi 20
R4=427
+/- 20
Metoda |
Opór ( |
Błąd ( |
Opór na podstawie pojedynczego pomiaru |
426 |
20 |
Metoda najmniejszych kwadratów |
427 |
8 |
Pomiar oporu omomierzem |
427 |
|
Charakterystyka prądowo napięciowa w załączniku nr 1.
3. Wyznaczenie wartości oporów badanych oporników R1, R2, i R3
Opornik |
U zmierzone [V] |
zakres U [V] |
I zmierzone [mA] |
zakres I [mA] |
błąd pomiaru napięcia ΔU [V] |
błąd pomiaru natężenia ΔI [mA] |
R [Ω] |
R1 |
4,17 |
20 |
86,0 |
0,1 |
0,21 |
0,3 |
48,49 |
R2 |
5,00 |
20 |
50,0 |
0,1 |
0,22 |
1,0 |
100,00 |
R3 |
8,20 |
20 |
82,0 |
0,1 |
0,22 |
1,0 |
100,00 |
Błąd liczymy metodą różniczki zupełnej:
ΔR1=2,64 Ω R1=48,49 +/-2,6 Ω
ΔR2=6,30 Ω R2=100,00+/-6,3 Ω
ΔR3=3,96 Ω R3=100,00+/-4,0 Ω
Opory pomierzone omomierzem(zakres urządzenia 200):
R1=48,7 Ω
R2=99,0 Ω
R3=99,0 Ω
Wniosek: Rozbieżności wartości oporów poszczególnych układów są skutkiem błędów wynikających z niedokładności urządzenia pomiarowego, zużycia przyrządów i nieprecyzyjności odczytu wyniku przez człowieka.
4. Wyniki pomiarów średnicy pręta, rurki oraz grubości haka za pomocą śruby mikrometrycznej:
Wyniki pomiarów średnic metalowego pręta, rurki oraz haka:
Lp. |
Pomierzona grubość [mm] |
|
|
Pręt |
Rurka |
1. |
12,26 |
10,44 |
2. |
12,23 |
10,44 |
3. |
12,25 |
9,99 |
4. |
12,21 |
9,80 |
5. |
12,33 |
10,45 |
6. |
12,28 |
10,40 |
7. |
12,05 |
10,11 |
8. |
12,23 |
10,27 |
9. |
12,30 |
9,95 |
10. |
12,21 |
9,81 |
11. |
12,33 |
10,23 |
12. |
12,36 |
10,22 |
13. |
11,94 |
10,03 |
14. |
12,21 |
10,01 |
15. |
12,33 |
10,21 |
Wartości rzeczywiste pręta, rurki oraz haka najlepiej przybliży nam średnia arytmetyczna:
Xs (pręta) = 12,23mm
Xs (rurki) = 10,16mm
Odchylenie standardowe pomiarów dla mierzonych przedmiotów:
Sx(pręta)=0,03mm
Sx(rurki)=0,057mm
Średnica pręta wynosi zatem 12,23+/-0,03mm
Średnica rurki wynosi zatem 10,12+/-0,06mm
5.Zestawienie otrzymanych wyników.
Dla pręta:
Dla rurki:
6.Wnioski
Błędy przypadkowe to błędy, których praktycznie nie da się uniknąć ani wyeliminować. Staramy się natomiast jak najbardziej zmniejszyć ich wpływ. Redukuje się je poprzez wielokrotne powtarzanie pomiaru - zachodzi wówczas częściowa kompensacja przypadkowych najbardziej skrajnych wyników pomiaru. W przypadku pomiaru przedmiotów założyliśmy, że mają idealną grubość oraz średnicę oraz pomiary były prowadzone przez trzy różne osoby, co także wpłynęło na zwiększenie błędu pomiarowego. Pomiary powinna wykonywać jedna osoba.