Wydział Budowy Maszyn Bielsko - Biała dn. 08.03.2000

Kierunek - mechanika

Studia dzienne magisterskie

Rok 1 semestr 2

SPRAWOZDANIE NR. 1

TEMAT : BADANIA MAKROSKOPOWE.

PRÓBA HEYNA.

1. Badanie uszkodzonych elementów :

• Przełomy udarnościowe.

• Wpływ na uszkodzenie ( twardość ).

Przy uszkodzeniach następuje wzrost twardości ( utwardzenie powoduje pękanie ), jest to spowodowane odkształceniem.

2. Zalążkowanie pęknięcia ( kolejne etapy pęknięcia - rys. 3 ) :

• Wyślizgania,

• Drobnoziarnista,

• Łuskowy,

• Gruboziarnisty,

• 
  Naderwań i zerwań.

3. 
   Spoina ( rys. 4 ). Wady w spoinach są najczęściej spowodowane niewłaściwą techniką wykonywania spoin. Wadami najczęściej są złącza : o niedostatecznej lub nadmiernej grubości spoiny, o nieregularnym kształcie spoiny, z brakiem przetopu, z wyciekiem w grani, z podtopieniem na brzegach, z rozlaną spoiną, z nawisem.

4. 
   Dendryty - kryształy przypominające formą krzewy lub paprocie, narastają ze wzrostem dendrytury wlewek. Wlewek - półwyrób w kształcie ostrosłupa ściętego, odlewany ze stali lub innego metalu.

5. Próba Heyna :

• Wyszlifowanie badanej próbki na papierze ściernym.

• Zanurzenie badanej próbki do odczynnika Heyna, jego skład podany jest w poniższej tabeli, na czas około 4 minut.

• Zmycie osadu miedzi z badanej próbki.

Próba Heyna podczas trawienia spowodowała osadzanie się na powierzchni zgładu miedzi ( rys. 2 ). Miedź osadza się w miejscach bogatszych w żelazo. Miejsca bogatsze w węgiel, fosfor i i siarkę zostają silniej zaatakowane przez odczynnik, ponieważ brak na nich warstewki miedzi, co uwidacznia się ich wyraźnym zaciemnieniem.

ODCZYNNIKI DO BADAŃ MAKROSKOPOWYCH
L.p.	Przeznaczenie	Nazwa Odczynnika	Skład chemiczny odczynnika	Technika trawienia	Zastosowanie odczynnika
1	Do głębokiego trawienia	Roztwór kwasów solnego i azotowego	45 ml HCL (1,19) 10 ml HNO3 (1,42) 45 ml H2O	Trawienie na gorąco w temp. 70^0C	Ujawnia cechy budowy stalowych złącz spawanych
2			Roztwór kwasu solnego	50 ml HCL (1,19) 50 ml H2O	Trawienie w temp. 60^0C w czasie kilku godzin	Ujawnia pęknięcia, wtrącenia układ włókien
3			Jacewicza	30 ml HCL (1,19) 12 ml H2SO4 (1,84) 50 ml H2O	Trawienie na gorąco w temp. do 90^0C w czasie 15 - 60 minut	Ujawnia pęknięcia rzadzizny, wtrącenia, układ włókien
4		Do powierzchnio-wego trawienia	Heyna	10 g CuCl2 : 2NH4Cl ⋅ 2H2O 100 ml H2O	Trawienie przez zanurzenie w czasie od 0 - 5 minut. Warstwę miedzi usunąć pocierając watą. Usunięcie miedzi przyśpiesza wodny roztwór amoniaku	Ujawnia segregację węgla i fosforu oraz w pewnej mierze strukturę pierwotną
5			Anczyca	0 g CuSO4 : 8H2O 80 g NH4Cl 1000 ml H2O	Trawienie 0,5 - 5 minut. Powstałą warstwę miedzi usunąć watą	Ujawnia rozmieszczenie fosforu i węgla
6			Oberhoffera	50 ml HCl (1,19) 30 g FeCl (kryst.) 1 g CuCl2 (kryst.) 0,5 SnCl2 ⋅ 2H2O 500 ml C2H5OH 500 ml H2O	Trawienie 0 - 5 minut	Ujawnia rozmieszczenie fosforu, strukturę pierwotną, dendryty
7			Adlera	3 g CuCl2 ⋅ 2NH4Cl ⋅ H2O 50 ml HCl (1,19) 50 g FeCl3 (kryst.) 25 ml H2O	Trawienie w temperaturze pokojowej przez zanurzenie	Ujawnia badania makrostruktury złącz spawanych ze stali węglowej i nisko stopowych
8	Ujawnia linie zgniotów	Fry	20 g CuCl2 120 ml HCl (1,19) 100 ml H2O	Trawienie od kilku do kilkunastu minut	Linie Pioberta - Ludersa w stalach niskowęglowych
9	Ujawnianie warstwy nawęglonej, odwęglonej, zahartowanej	Roztwór kwasu azotowego	10 - 20 ml HNO3 (1,42) 80 - 90 ml C2H5OH	Trawienie od kilku sekund do kilku minut	Ujawnia grubość warstw : nawęglonej, odwęglonej, zahartowanej, warstwa niezahartowana lub odwęglona - jasna, warstwa zahartowana lub nawęglona - ciemna
10			Roztwór wodny nadsiarczanu amonu			10 - 20 % (NH4)2S2O8 w wodzie

---