Szumy w układach fizycznych.
x(t) fluktuująca zmienna np. napięcie na rezystorze
Wartość oczekiwana
W wypadku zmiennej dyskretnej może to być suma
Normalizacja prawdopodobieństwa
Jeżeli p(x) niezależne od czasu to prawdopodobieństwo nazywamy stascjonarnym.
Momenty rozkładu
Średnia
wariancja
σ-standardowe odchylenie
Funkcja autokowariancji
określa jak szybko funkcja się zmienia
Transformata Fouriera
Transformata odwrotna
Moc spektralna Power Spectral Density
Transformata odwrotna
Tpostulat Khinchin'a
dla τ=0
Rozkłady prawdopodobieństwa
Rozkład dwumianowy:
Rozkład Poissona
przybliżenie Stirlinga
oraz jeżeli n jest duże p małe oraz ln(1+x)≈x dla małych x to
Rozkład Gaussa
Źródła szumów własnych
Szumy cieplne Johnson Noise
Określają dolną granicę występowania szumów w układzie.
Zbadane po raz pierwszy przez J. B. Johnsona (1928).
Opisane matematycznie przez Nyquista na podst zasad termodynamiki.
Dla obwodu rozwartego napięcie szumów termicznych przyjmuje formę:
W temperaturze pokojowej 4kT=1,6.10-20W/Hz
Prąd szumów
Właściwości szumów cieplnych:
Gęstość widmowa mocy szumów cieplnych jest stała.
Dla określonej szerokości pasma w dowolnym miejscu widma jest stała i niezależna od rezystancji.
Wartość skuteczna określona jest w sposób zadawalający...
Wartość chwilowa może być określona tylko w sensie prawdopodobieństwa...
Henry W. Ott, „metody redukcji zakłóceń i szumów w układach elektronicznych, WNT
Szumy śrutowe Shot Noise
Lampy elektronowe
Przepływ prądu przez barierę potencjału
(Przypadkowa emisja elektronów lub dziur)
Shottky (1918)
Spektrum mocy szumów śrutowych:
Poziom szumów może być dokładnie wyznaczony przez pomiar Idc.
Podobnie jak szumy cieplne są to szumy białe tzn. gęstość widmowa mocy szumów cieplnych jest stała.
Szumy 1/f 1/f Noise and Switching Noise
Nie zależą od skali 1/f: spektrum szumów wygląda tak samo dla różnych zakresów częstości. (samopodobieństwo Mandelbrot 1983)
Źródła szumów:
defekty sieci krystalicznej powodują powstawanie dodatkowych stanów energetycznych. Szum = wzbudzanie i relaksacja stanu.
Jeżeli τ jest czasem życia stanu wzbudzonego to spektrum energetyczne przyjmuje postać
Jeżeli czas życia wykazuje pewien rozkład p(τ) to
W przypadku procesu aktywowanego termicznie tzn jest równoważne przekroczeniu bariery o wysokości E to czas życia jest odwrotnie proporcjonalny do prawdopodobieństwa i wynosi:
wówczas moc szumów przyjmuje postać
Szumy wybuchowe Burst Noise Popcorn Noise
Amplituda zwykle 2 do 100 razy amplitudy szumów cieplnych
Źródło:
Zanieczyszczenia, niedoskonałość materiału, zakłócenia zewnętrzne np. burze
Dodawanie napięć szumów:
w przypadku źródeł nieskorelowanych
γ współczynnik korelacji