Temat : Filtry prostownicze .
Na wyjściu każdego układu prostowniczego otrzymuje się , oprócz wyjściowego napięcia stałego, również napięcie zmienne .Zależy ono od budowy układu prostrowniczego , liczby faz rodzaju obciążenia , wartości prądu i napięcia stałego itd. Napięcie to określone współczynnikiem tętnień kt , bywa często zbyt duże w stosunku do wymagań stawianych przez odbiornik , np. w układach elektronicznych , pomiarowych ,sterujących itp. Dopuszczalne wartości współczynnika tętnień dla niektórych układów elektronicznych podano w tablicy.
Urządzenia |
Dopuszczalna wartość kt ( %) |
Stopnie wejściowe wzmacniaczy małej częstotliwości. |
0,01÷0,05 |
Stopnie wyjściowe wzmacniaczy małej częstotliwości . |
0,1÷0,5 |
Wzmacniacze mocy . |
0,5÷3 |
Generatory elektroniczne . |
0,01÷0,5 |
Układy logiczne. |
0,1÷1 |
W celu redukcji tętnień , między wyjście wyjściowego prostownika a obciążenie włącza się układ filtrujący . Układ taki stanowi filtr dolnoprzepustowy . Ma on niewielki wpływ na wartość składowej stałej , zmniejsza natomiast wartość składowej zmiennej , a tym samym współczynnik tętnień . Skuteczność działania filtru prostowniczego opisuje współczynnik filtracji F, zdefiniowany jako stosunek współczynnika tętnień na wejściu ktwe i wyjściu ktwy
F = twe : k twy
Współczynnik filtracji jest także równy stosunkowi składowej podstawowej napięcia zmiennego na wejściu i wyjściu .
Rolę wstępnego obwodu filtrującego spełnia kondensator C ( wraz z rezystancją R0 ) bądź dławik L . Również filtry o bardzo złożonej strukturze obciążają układ prostowniczy , są bowiem przyłączone wprost do jego wyjścia .O rodzaju tego obciążenia decyduje pierwszy element tego filtru , którym może być dławik L lub kondensator C.W pierwszym przypadku układ zachowuje śię tak jak przy obciążeniu indukcyjnym , czyli można zachować ciągłość przepływu prądu .Drugi przypadek odpowiada obciążeniu pojemnościowemu ,charakteryzującemu się przepływem impulsów prądu oraz kolejnym ładowaniem rozładowaniem kondensatora . Filtry z wejściem pojemnościowym stosuje się w układach małych mocy , a filtry z wejściem indukcyjnym ― w układach dużych mocy .
a) L f b) R f
C C R0 C C R0
L=L f
Schemat podstawowego filtru prostowniczego :
C R0 a);b) z wejściem pojemnościowym ;c) z wejściem
indukcyjnym
Schematy trzech podstawowych układów filtrów prostowniczych przedstawiono na rysunkach. Pierwsze dwa stanowią obciążenie pojemnościowe ( kondensator C ), trzeci ― obciążenie indukcyjne ( dławik L ). Współczynnik filtracji :
― dla filtru Lf Cf ( rys. a ,c)
F ≈ m2 ω2 Lf Cf -1
― dla filtru Rf Cf ( rys. b )
F ≈ √(1+(m ω Cf R'f )2)
Gdzie R'f = Rf║R0
Wzory wskazują że filtracja układu Lf Cf jest lepsza niż układu Rf Cf . Ponadto w filtrze Rf Cf występuje strata napięcia stałego , co w praktyce powoduje , że obwody takie stosuje się tylko przy małych wartościach prądu obciążenia . Filtracja jest tym skuteczniejsza im większa jest pulsacja podstawowa tętnień mω, a więc w układach wielofazowych .
Jeżeli skuteczność pojedynczego filtru jest zbyt mała , to polepszenie filtracji uzyskuje się budując filtr wielostopniowy , a więc złożony z kilku kaskadowo połączonych ogniw.
Gdy poszczególne ogniwa mają współczynniki filtracji F1 ,F2 ,..., wówczas wypadkowy współczynnik filtracji
F ≈ F1 F2...
Najczęściej wszystkie ogniwa filtru są jednakowe ( F1=F2=...=Fn ) i wtedy
F ≈ (F1)n
Przy czym n jest liczbą ogniw.
Filtr LC Filtr RC
Uos
Filtr C Bez filtru
I os kr Ios
Charakterystyki wyjściowe układu prostowniczego.
Zastosowanie filtru wpływa w istotny sposób na charakterystykę wyjściową Uos = f( Ios )
całego układu prostowniczego oraz na stany nieustalone w układzie ,powstające na przykład podczas włączania lub wyłączania .Przykładowo , w skutek rezonansowego charakteru obwodu LC, przy jego dużej dobroci mogą powstać znaczne oscylacje prądu lub napięcia.