Procesy polityczne
Proces - zmiany zachodzące w następujących po sobie stadiach rozwojowych;
A. Antoszewski:
Proces polityczny musi być rozpatrywany, jako ciąg zdarzeń obiektywnie ze sobą powiązanych;
Analiza procesów politycznych obejmuje nie tylko określenie ich stanów początkowych i końcowych, lecz także rekonstrukcję stanów pośrednich, co pozwala na wyjaśnienie treści i kierunków obserwowanych przekształceń
Analiza procesów politycznych powinna pomóc w uzyskaniu odpowiedzi na pytania, w jaki sposób (za pomocą, jakich procedur) i w jakim zakresie ulega przekształceniom dany system polityczny;
Trzy ujęcia w definiowaniu procesu politycznego:
Ewolucyjne - proces polityczny, jako zespół zjawisk przyczynowo-skutkowych tego samego typu, zachodzących w następujących po sobie stadiach rozwojowych, zmieniający nie tylko strukturę polityczną, lecz i warunkujący funkcję nowej struktury
Systemowe - układ interakcji zachodzących pomiędzy składnikami systemu oraz wzajemna modyfikacja pewnych koncepcji poprzez sprzężenia zwrotnego i porozumiewania się
Instytucjonalne -zlokalizowane następstwo faktów dotyczących osiągania przez strukturę określonego stopnia organizacji stosunków politycznych;
Proces polityczny jest to przebieg regularnie po sobie następujących faktów politycznych pozostających ze sobą w związku przyczynowo-skutkowym;
Fakt polityczny to przejaw procesów politycznych związany z walka o zdobycie władzy państwowej, stanowiący część życia społecznego i występujący wszędzie tam, gdzie mamy do czynienia z organizacją społeczeństwa i sprawowaniem władzy oraz zorganizowaniem i sterowaniem procesami społecznymi;
Na procesy polityczne wpływają:
Stopień rozwoju społeczno-gospodarczego i jego dynamika rozwojowa
Charakter współdziałania tego kraju z innymi krajami
Rywalizacja ekonomiczna i społeczna z innymi krajami
Program ugrupowań mających większość w parlamencie
Dojście do władzy innej partii lub grupy politycznej
Osiągnięty stopień zorganizowania społeczeństwa
Działalność partii skrajnie lewicowych lub skrajnie prawicowych programowo dążących do przewrotu politycznego;
W. Wagner - wyjaśnianie procesu politycznego powinno polegać na:
Badaniu warunków powstania, rozwoju, utrzymywania się, jak też zanikania określonych typów racjonalnych zachowań i działań
Badaniu niektórych subiektywnych i obiektywnych uwarunkowań tych działań oraz ich wzajemnych zależności
Ujmowaniu procesów i zjawisk politycznych w poznaniu naukowym tak, jak w rzeczywistości - w dynamice, ruchu, przemianach
Typologia procesów politycznych
Podział na procesy odbywające się na poziomach:
Społeczeństwa jako całości - uzyskanie niepodległości, suwerenności
Wielkich grup społecznych - uzyskanie podmiotowości politycznej przez mniejszość narodową
Procesów instytucjonalnych - zmiany w systemie partyjnym
Procesów na poziomie jednostkowo-grupowym - wzrost poziomu uczestnictwa politycznego;