do druku 2


Zestaw ł

Główne cechy polityki podatkowej Polski

1. zachowana została zasada centralnego władztwa podatkowego, która i tak do końca nie była bezwzględnie przestrzegana gdyż prawo samorządowe dopuszcza możliwość samo opodatkowania się mieszkańców gminy,

2. Przyjęto zasadę koncentracji dochodów władz publicznych za pomocą kilku wiodących podatków:

- od towarów i usług,

- akcyzowy,

- dochodowy od osób fizycznych,

- dochodowy od osób prawnych,

- cła

3. Przekazywanie części podatków w gestię władz samorządowych jako wyłączne źródło zasilania budżetów gmin,.

4. Oparcie się w większym stopniu dochodów budżetowych na podatkach pośrednich (łatwiejszych do ściągnięcia i nie naruszających wprost zysków przedsiębiorstw tworząc tym samym warunki do inwestowania),

5. Wprowadzenie powszechnego podatku od dochodów osób fizycznych,

6. Władze gminne mogą trwale partycypować w podatkach władz centralnych,

7. Możliwość używania podatków do realizacji celów pozafiskalnych,

8. Reforma systemu podatkowego dokonywana jest zgodnie z podstawowymi zasadami obowiązującymi w Unii Europejskiej.

2. Instrumenty bezpieczeństwa finansowego państwa w Polsce.

W przypadku Polski istnieje system bezpieczeństwa finansów publicznych zagwarantowany ustawą konstytucyjną oraz

ustawą finansach publicznych, a także innymi ustawami.

Możną wyróżnić dwa .rodzaje bezpieczeństwa finansów .publicznych;

Bezpieczeństwo strategiczne sprowadza się do fundamentalnych kwestii finansów publicznych i jest treścią zapisów w konstytucji oraz zapisów w ustawie o finansach publicznych. Wymienione ustawy nakładają na rząd, jako główny podmiot odpowiedzialny za stan finansów publicznych rygory, np:

* zakaz udzielania przez NBP pożyczek na potrzeby bieżące rządu.

* obowiązek przestrzegania procedur ostrożnościowych i sanacyjnych

* obowiązek przedstawienia przez rząd wiarygodnych źródeł finansowania deficytu budżetowego

* nakaz regulowania zobowiązać państwa z tytułu zaciągniętych przez państwo pożyczek i kredytów przed innymi wydatkami.

Bezpieczeństwo operacyjne zapewniają różne zapisy znajdujące się w ustawach wykonawczych, dotyczące zasad gospodarowania środkami publicznymi. Chodzi w szczególności o respektowanie obowiązków, np:

1) przestrzeganie ustawy o zamówieniach publicznych

2) respektowanie zasady jawności i przejrzystości finansów publicznych

3) przestrzeganie dyscypliny finansów publicznych

4) prowadzenie audytu wewnętrznego

5) tworzenie rezerw w budżecie państwa

Charakteryzując ogólnie bezpieczeństwo finansów publicznych w Polsce trzeba wspomnieć o doktrynie jednorodnego traktowania finansów centralnych, finansów regionalnych oraz finansów lokalnych. Wyraża się to w konsLytucji sektora finansów publicznych, sporządzaniu skonsolidowanego bilansu sektora finansów publicznych, ocenie stanu całego sektora według wymienionych kryteriów bezpieczeństwa strategicznego.

3. Cele NBP i stopień ich realizacji po 2000 roku.

Cele polityki monetarnej możemy podzielić na :

- strategiczne,

- pośrednie,

- operacyjne.

Podstawowym strategicznym celem działalności NBP jest utrzymanie stabilnego, niskiego poziomu cen, przy jednoczesnym wspieraniu polityki gospodarczej rządu, o ile nie ogranicza to realizacji podstawowego ce!u NBP. Stabilność cen jest niezbędna do zbudowania trwałych fundamentów długofalowego wzrostu gospodarczego. Utrzymywanie stabilnego poziomu cen jest najtrudniejszym zadaniem banku centralnego. Cele pośrednie polityki monetarnej są dla BC łatwiejsze do kontrolowania i korygowania. Zaliczamy do nich:

■ Kształtowanie wysokości stóp procentowych,

■ Oddziaływanie na wielkość podaż}' pieniądza,

■ Wpływanie na wielkość kredytów udzielanych przedsiębiorcom i gosp, Domowym, a także na wielkość kredytów ogółem.

Celami operacyjnymi BC są utrzymywanie na odpowiednim poziomie bazy monetarnej oraz poziomu stopy procentowej, a także regulowanie płynności banków oraz ich refinansowanie.

Średniookresowym celem NBP było obniżenie inflacji poniżej poziomu 4% do 2003 r. NBP dąży do realizacji tego celu, wykorzystując tzw. strategię bezpośredniego celu inflacyjnego. Od początku 2004 r. NBP realizuje ciągły cel inflacyjny na poziomie 2,5% z dopuszczalnym przedziałem wahań +/- 1 punkt procentowy.

4. Operacie otwartego rynku w Polsce.

Działania banku centralnego, polegające na kupowaniu lub sprzedawaniu rządowych papierów wartościowych, głównie

weksli skarbowych, w celu regulowania podaży pieniądza kredytowego w gospodarce, poprzez ograniczanie lub

rozszerzanie zdolności kredytowej banków komercyjnych.

Jeśli w ocenie BC wartość udzielonych przez banki komercyjne kredytów jest nadmierna, co może wywołać tendencje

inflacyjne, podejmuje on decyzję o sprzedaży bankom komercyjnym rządowych papierów wartościowych.

Zachętą do ich zakupu jest obniżona w stosunku do wartości rynkowej cena, co zwiększa zyski banków. Zakup tych

papierów zmusza banki komercyjne do ograniczenia działalności kredytowej na rzecz przedsiębiorstw i gospodarstw

domowych, a to wpływa na zmniejszenie podaży pieniądza i zmniejszenie presji inflacyjnej.

Natomiast w sytuacji niedostatecznej podaży pieniądza, w celu pobudzenia gospodarki BC skupuje od banków

komercyjnych rządowe papiery wartościowe, oferując cen? wyższą od wartości rynkowej. Zwiększa to dopływ

pieniądza gotówkowego do banków komercyjnych i tym samym rozszerza ich zdolność kredytową.

Operacje otwartego rynku są jednym z instrumentów polityki pieniężnej państwa, zmierzającej do stabilizacji

gospodarki, przeciwdziałania inflacji i pobudzania wzrostu gospodarki.

5. Dług publiczny w Polsce po roku 1990 - główne cechy.

Dług publiczny to suma nie spłaconych przez rząd i władze samorządowe zobowiązań z tytułu zaciągniętych pożyczek. Główną przyczyną powstania długu publicznego jest kumulowanie się występujących deficytów budżetowych, na sfinansowanie których zaciąganie są pożyczki.

W latach 1990 - 2004 zachodziły dynamiczne zmiany w długu publicznym, zarówno pod względem jego poziomu jak i struktury. Od 1990 do 2000 poprawiała się relacja długu publicznego do PKB. Było to skutkiem utrzymującego się deficytu budżetowego oraz redukcji polskiego zadłużenia gospodarczego. W okresie tym zmieniała się również struktura źródeł finansowania długu publicznego. Do 1997 roku dług publiczny był finansowany przez NBP, banki komercyjne i krajowy sektor pozabankowy. Od 1998 dług publiczny finansują również inwestorzy zagraniczni. Warto też zwrócić uwagę, że procent finansowania DB przez banki komercyjne stopniowo maleje. W 1990 banki komercyjne finansowały ponad 80% długu publicznego, natomiast w 2003 już tylko ponad 30%, a NBP zaledwie 0,2%

Zestaw 2

1. Czynniki określające potrzeby finansowe państwa.

Wydatki budżetu państwa przeznaczone są np. na :

• Realizację zadań wykonywanych przez organy władzy państwowej

-Różnego rodzaju dotacje

• Subwencje dla partii politycznych;

• Subwencje dla jednostek samorządu terytorialnego;

• Dofinansowanie zadań własnych jednostek samorządu terytorialnego;

• Realizację Wspólnej Polityki Rolnej

Wydatki budżetu państwa możemy podzielić na sztywne i elastyczne. Sztywne to te, które muszą być bezwzględnie sfinansowane. Około 75% ogółu wydatków to wydatki sztywne. Do wydatków sztywnych zalicza się np.:

• Subwencje dla jednostek samorządu terytorialnego;

• Składki do budżetu UE;

• Koszty obsługi długu publicznego;

• Świadczenia rodzinne;

» Dotacje dla FUS i FER, itp. Fundusz Ubezpieczeń Społecznych (FUS) jest państwowym funduszem celowym, powołanym w celu realizacji zadań z zakresu ubezpieczeń społecznych. Dysponentem FUS jest Zakład Ubezpieczeń Społecznych. 20% wydatków tego funduszu pokrywa państwo.

czynniki o charakterze ekstensywnym

Polegają na tym, że wraz z rozwojem cywilizacyjnym państwo (traktowane jako władza centralna + samorządy) przejmowało odpowiedzialność materialną (finansową) za coraz to nowe dziedziny życia publicznego, sferę społeczną, a także gospodarczą (np. rozwój górnictwa, hutnictwa, energetyki, badania naukowe - kapitał prywatny nie bardzo chciał się tym zajmować, bo to dziedziny kapitałochłonne i przynoszące niezbyt wysokie zyski). Teraz czynniki ekstensywne mają mniejszą rolę - państwo już nie chce wkraczać w nowe dziedziny.

czynniki o charakterze intensywnym

Też wiążą się z rozwojem cywilizacyjnym, postępem nauki.. Przykład czynnika intensywnego: państwo podjęło się finansować ochronę zdrowia => wraz z rozwojem medycyny wydłuża się średnia życia => to wymusza dodatkową presję na środki finansowe (utrzymanie osób starszych, sprzęt medyczny).

2. Niezależność BC na przykładzie NBP.

NBP charakteryzuje się wysokim stopniem niezależności od organów władzy i administracji państwowej, zarówno pod względem instytucjonalnym, funkcjonalny i finansowym.

Niezależność instytucjonalna

• Wynikająca z umiejscowienia BC w ustroju państwa;

• Parytet organów państwa przy powoływaniu rady polityki pieniężnej- prezydent, sejm, senat;

• Kadencyjność organów NBP (Rada Polityki Nadzorczej, prezes NBP, Wiceprezes NBP);

• Nie można odwołać osób pełniących funkcje w organach NBP.

Niezależność funkcjonalna

• Samodzielność w kształtowaniu polityki pieniężnej i jej realizacji;

- obowiązek przedstawienia sejmowi założeń polityki pieniężnej

- obowiązek przedstawienia sejmowi sprawozdań z wykonania założeń polityki pieniężnej.

• Nie ma konsekwencji ustrojowych nieprzyjęcia przez sejm tych dokumentów.

Niezależność finansowa

• Trwałość zasad tworzenia i podziału funduszy BC w celu eliminacji nacisku przez rząd lub parlament na decyzje banku.

Podstawy niezależności NBP w systemie organów państwa ustanawia Konstytucja RP. NBP przysługuje wyłączne prawo emisji pieniądza oraz ustalania i realizowania polityki pieniężnej. Oznacza to, że NBP samodzielnie podejmuje decyzje dotyczące konkretyzacji celów, realizacji polityki pieniężnej oraz innych aspektów działalności NBP. Wsparciem niezależności polskiego banku centralnego j est tryb powoływania oraz status i zasady funkcjonowania organów kierowniczych Banku.

Żądania zmniejszenia niezależności NBP mogą szkodzić polskiej gospodarce, tym bardziej że zaburzają proces wstępowania Polski do struktur Unii Europejskiej.

3. Interpretacja zasady równowagi budżetowej w Polsce.

Równowaga budżetowa jest to stan, w którym wydatki i dochody państwa są równe. Jeśli jednak dochody są mniejsze niż wydatki wtedy występuje deficyt budżetowy, a gdy sytuacja jest odwrotna to mamy do czynienia z nadwyżką budżetową. Nadwyżka budżetowa jest szkodliwa, bo oznacza zbyt wysokie obciążenie podatkowe, a to jest niekorzystne z punku widzenia wzrostu gospodarczego, który stanowi cel nadrzędny. Środki z nadmiernych podatków tworzące tę nadwyżkę mogłyby zostać przeznaczone przez społeczeństwo na inwestycje.

W Polsce od 1992 roku mamy do czynienia z deficytem budżetowym. Równowaga budżetowa w znaczeniu dosłownym nie występuje prawie nigdy. Zazwyczaj mamy do czynienia z odchyleniami od stanu równowagi.

4. Podstawowe wyzwania i decyzje stojące przed Polska przed wejściem do Strefy euro.

W Traktacie z Maastricht są ustalone wskaźniki ekonomiczne i zasady, jakie powinna spełniać polityka gospodarcza danego państwa, które chce być członkiem Unii Gospodarczo- Walutowej (UGW) i tym samym wejść do strefy euro. Aby móc wprowadzić w państwie euro jako powszechny środek pieniężny, dane państwo musi spełnić 5 warunków ustalonych w protokole do traktatu z Maastricht:

Kryteiurn I

Średnia roczna stopa inflacji - nie może być większa niż o 1,5 pkt. proc. od średniej inflacji 3 krajów o najbardziej stabilnych cenach. Inflacja jest mierzona za pomocą wskaźnika cen artykułów konsumpcyjnych przy uwzględnieniu różnic w definicjach krajowych. .

Kryterium II

Deficyt budżetu centralnego - nie może być wyższy niż 3% PKB wyrażonego w cenach rynkowych, chyba, że stosunek ten znacznie i stale malejąc osiągnął poziom zbliżony do powyższego wskaźnika lub też przekroczenie tego wskaźnika ma charakter wyjątkowy i tymczasowy, i pozostaje on zbliżony do pozioma 3% PKB.

.Kryterium III

Zadłużenie publiczne — nie może przekraczać 60% PKB wyrażonego w cenach rynkowych, chyba, że stosunek ten maleje w wystarczającym stopniu i zbliża się w zadawalającym tempie do powyższego wskaźnika. .

Kryterium IV

Średnia nominalna długookresowa stopa procentowa - nie może być wyższa niż, o 2 pkt. proc. od średniej stopy procentowej 3 krajów członkowskich o najniższym poziomie inflacji. Stopy proc. oblicza się na podstawie długoterminowych obligacji państwowych lub porównywalnych papierów wart., z uwzględnieniem różnic w definicjach krajowych.

Kryterium V

Państwo członkowskie przestrzega granic wahań kursów walutowych przewidywanych mechanizmem kursowym

Europejskiego Systemu Walutowego (ESW), przez co najmniej dwa lata i nie dewaluuje waluty w stosunku do waluty

innego państwa członkowskiego.

Kryteria z Maastricht to warunki konieczne ale niewystarczające do realizowania Unii. Niektórzy uważali, że kryteria

konwergencji nie poradzą sobie z systemem wspólnego pieniądza. Stwierdzono, że 5 kryteriów konwergencji trzeba

uzupełnić o postulat koordynacji polityki budżetowej, zwłaszcza w sprawach wyboru sposobu finansowania deficytu i

stosowania dyskrecjonalnych instrumentów fiskalnych.

Niekiedy wymienia się dwa sposoby konwergencji krajów Wspólnoty: nominalną i realną. Pierwsza z nich ma

dokonywać się na drodze realizacji wymagań zapisanych w 5 kryteriach z Maastricht, druga polega na zbliżeniu się

poziomu dochodu narodowego na głowę mieszkańca, wyrażonego po uwzględnieniu wartości siły nabywczej walut

krajowych. Był to ważny element, gdyż krajom o podobnym poziomie dochodu narodowego będzie łatwiej ze sobą

współpracować.

5. Metody wpływania na podaż pieniądza.

Na podaż pieniądza wpływają:

Stopa redyskontowa wpływa na podaż pieniądza. Jej podwyższenie zmniejsza kreację pieniądza, a jej obniżenie zwiększa kreację pieniądza w gospodarce. W Polsce o wysokości stopy redyskontowej decyduje Rada Polityki Pieniężnej.

Podaż pieniądza jest realizowana przede wszystkim przez operacje kredytowe, dochodzi wtedy do kreacji pieniądza bezgotówkowego (istniejącego tylko w formie zapisu). Tego rodzaju emisja może być ograniczana przez odpływ pieniądza bezgotówkowego z banków komercyjnych w postaci gotówki lub lokaty w innym banku. W celu sprostania takim zachowaniom bank komercyjny musi dysponować zasobami pieniężnymi BC w postaci biletów bankowych i depozytów na swoim koncie w BC.

Gdyby bank nie dysponował rezerwami pieniężnymi BC w momencie kreowania swojego pieniądza to mogłoby to doprowadzić do utraty płynności, a to stanowiłoby zagrożenie dla całego sektora bankowego. Niewypłacalność banków mogłaby pociągnąć za sobą niewypłacalność dalszych banków komercyjnych, które zostałyby pozbawione dopływu pieniądza BC pochodzącego z rozliczeń z niewypłacalnymi bankami i same musiałyby zawiesić regulowanie swoich zobowiązań.

Aby uchronić się przed nadmierną kreacją pieniądza prowadzącą do niewypłacalności barku narzucono im rygory w działalności depozytowo -kredytowej. Bony skarbowe są narzędziem regulacji podaży pieniądza w gospodarce w ramach operacji otwartego rynku.

Zestaw 3

1. Swoboda alokacji dochodów przez państwo (zakres swobody alokacji dochodów budżetu

państwa w Polsce).

Swoboda alokacji dochodów publicznych wynika z jegc funkcji alokacyjnej, która polega na tym, że finanse publiczne są narzędziem alokacji części zasobów w gospodarce rynkowej. Skutkiem alokacji jest dostarczenie towarów i usług obywatelom, społecznościom lokalnym oraz całemu społeczeństwu. Przed państwem są stawiane 2 rodzaje zadań: publiczne i społeczne. Z powodu specyficznych cech zadań publicznych, nie można wykorzystać do ich realizacji mechanizmu rynkowego, bo niby jak organizować np. obronę narodową na zasadach rynkowych. Realizacja zadań społecznych państwa to zaspokajanie indywidualnych potrzeb obywateli. Ze względu na zróżnicowanie dochodowe obywateli, rząd oraz władze samorządowe wymuszają pewną część konsumpcji dostarczając nieodpłatnie lub za częściową odpłatnością dobra i usługi ważne do normalnego życia i rozwoju człowieka. Mam tu na myśli np. oświatę i ochranę zdrowia.

2. Ocena realizacji celów (działalności) NBP po 2000 r.

Cele polityki monetarnej możemy podzielić na :

- strategiczne,

- pośrednie,

- operacyjne.

Podstawowym strategicznym, celem działalności NBP jest utrzymanie stabilnego, niskiego poziomu cen, przy jednoczesnym wspieraniu polityki gospodarczej rządu, o ile nie ogranicza to realizacji podstawowego celu NBP. Stabilność cen jest niezbędna do zbudowania trwałych fundamentów długofalowego wzrostu gospodarczego. Utrzymywanie stabilnego poziomu cen jest najtrudniejszym zadaniem banku centralnego. Cęle pośrednie polityki monetarnej są dla BC łatwiejsze do kontrolowania i korygowania.

Zaliczamy do nich:

Celami operacyjnymi BC są utrzymywanie na odpowiednim poziomie bazy monetarnej oraz poziomu stopy procentowej, regulowanie płynności banków oraz ich refinansowanie.

Średniookresowym celem NBP było obniżenie inflacji poniżej poziomu 4% do 2003 r. NBP dąży do realizacji tego celu, wykorzystując tzw. strategię bezpośredniego celu inflacyjnego. Cel ten został osiągnięty. Dopiero w 2008 roku inflacja przekroczyła próg 4%. Od początku 2004 r. NBP realizuje ciągły cel inflacyjny na poziomie 2,5% z dopuszczalnym przedziałem wahań+/- 1 punkt procentowy.

3. Podatki jako instrument polityki fiskalnej w Polsce.

Podatek jest to danina publiczna. Jest to świadczenie pieniężne, przymusowe, ogólne, nieodpłatne i bezzwrotne na rzecz państwa lub innych związków publicznoprawnych. W praktyce występuje również niepieniężne świadczenie na rzecz państwa np. służba wojskowa. Ogólna cecha podatku oznacza, że wszystkie podmioty są objęte podatkiem. Możemy podzielić podatki na pośrednie i bezpośrednie. Podatek bezpośredni to ten, który dotyczy bezpośrednio podatnika, np. podatki dochodowe i majątkowe. Podatnik ma obowiązek odprowadzenia podatku do organu podatkowego. Natomiast podatek pośredni to taki, który nie jest płacony bezpośrednio w urzędzie skarbowym. Przykładem takiego podatku jest np. VAT, czyli podatek od towarów i usług, który jest wliczony w cenę.

Podatek w kategorii fiskalnej jest podstawowym narzędziem przejmowania przez państwo dochodów i zaspokajania popytu na pieniądz.

4. Sposoby komunikacji NBP z otoczeniem.

1. publikowanie komunikatów po każdym decyzyjnym posiedzeniu RPP (Rady Polityki Pieniężnej)

2. konferencja prasowa po każdym posiedzeniu RPP

3. publikowanie w styczniu, kwietniu, lipcu i październiku raportów o inflacji

4. publikowanie do końca września założeń polityki pieniężnej

5. do końca maja publikowanie „Sprawozdania z wykonania założeń polityki pieniężnej" za poprzedni rok

6. do końca września każdego roku publikowanie „Opinii RPP do projektu ustawy budżetowej" na następny rok

7. wywiady członków RPP dla mediów

8. udział RPP w seminariach naukowych krajowych i zagranicznych

9. wszystkie uchwały RPP zamieszczane sana stronie internetowej NBP

10. Prezes NBP reprezentuje NBP na zewnątrz, a także wobec międzynarodowy;;h instytucji bankowych i za zgodą rady ministrów międzynarodowych instrumentów finansowych

5. Instytucjonalne podstawy bezpieczeństwa polityki fiskalnej.

Do instytucjonalnych podstaw bezpieczeństwa zaliczamy przede wszystkim:

1. dobrze skonstruowany i rozwinięty system podatkowy

Od tego jakie rodzaje podatków się stosuje, zwłaszcza w jakim stopniu stosuje się podatki pośrednie i bezpośrednie zależy stynrulacyjne lub hamujące oddziaływanie państwa na aktywność podmiotów

2. skuteczny aparat skarbowy

Aparat skarbowy tworzą zarówno jednostki skarbowe wymierzające i egzekwujące należności skarbowe, jak i jednostki kontroli skarbowej. Od ich działalności zależy nie tylko ile dochodów wpłynie, lecz także w jakim stopniu obowiązujące podatki są parametrem decyzyjnym.

3. sprawne procedury legislacyjne

Warunkuj ą skuteczność polityki fiskalnej. Polityka ta dotychczas jest prowadzona metodą prób i błędów. Wprowadzanie zmian do systemu podatkowego, zwiększenie deficytu podatkowego, zwiększenie pewnych wydatków publicznych, itp. Napotyka ogromne trudności, których pokonanie zajmuje wiele czasu. Wszystko to opóźnia skuteczność polityki fiskalnej.

4. dobrze rozwinięte instytucie publiczne

Chodzi zwłaszcza o takie instytucje, które pozwalają jak najlepiej wydać publiczne środki pieniężne w celu realizacji zadań władz.

Zestaw 4

1. Mierniki fiskaiizmu - pomiar - ocena - Polska.

Fiskalizm to polityka skarbowa polegająca na pobieraniu nadmiernych podatków i opłat w celu osiągnięcia jak największych wpływów. Rząd stosując politykę fiskalną musi manipulować poziomem dochodów i wydatków, osiągnięcia wysokiego i stabilnego poziomu zatrudnienia, produkcji, stabilność cen i wzrost gospodarczy. Polityka fiskalna obejmuje wszystkie posunięcia rządu w sferze wpływów i wydatków budżetowych. Funkcja fiskalna podatku polega na tym, że wraz z jego zapłaceniem następuje definitywny przepływ dochodów między podatnikiem a państwem' Racjonalny fiskalizm wyraża się zwłaszcza tym, że nakładane podatki nie obniżą

skłonności do oszczędzania i w konsekwencji nie wywołają spadku podaży kapitału pieniężnego. Racjonalny fiskalizm to taka ingerencja władz publicznych w dochody podmiotów gosp., która pozwala zaspokoić potrzeby władz publicznych w zakresie dochodów i funkcjonować oraz rozwijać się podmiotom gospodarczym, a gospodarstwom domowym zaspokajać potrzeby konsumpcyjne „na przyzwoitym poziomie", a także tworzy warunki do oszczędzania. PRAKTYKA fiskalna wskazuje na wyższość podatków pośrednich (powiązanych z konsumpcją), nad bezpośrednimi (obciążającymi dochody i majątek podatnika). Podatki pośrednie są łatwiejsze do wyegzekwowania; nie osłabiają motywacji do powiększania dochodów i kapitału.

W Polsce rośnie udział podatków pośrednich w dochodach podatkowych ogółem. Wszelkie próby zwiększania stawek podatków bezpośrednich spotykają się z ostrą krytyką społeczeństwa. Stawki podatku dochodowego nie mogą być za wysokie, gdyż może to doprowadzić do większego bezrobocia.

Problem polskiego fiskalizmu polega na negatywnych zjawiskach związanych z funkcjonowaniem systemu podatkowego;

• Niestabilność systemu podatkowego,

• Nadmiernie komplikowane przepisy podatkowe

• Brak jednolitej interpretacji przepisów podatkowych,

• Niska ściągalność podatków

• Występowanie ryzyka podatkowego.

Problemem polskiego fiskalizmu są również wysokie koszty pracy spowodowane przez narzuty obowiązkowe, np. składka ubezpieczeniowa.

mierniki fiskalizmu:

  1. Instytucjonalna niezależność NBP.

NBP charakteryzuje się wysokim stopniem niezależności od organów władzy i administracji państwowej, zarówno pod względem instytucjonalnym, funkcjonalny i finansowym.

Niezależność instytucjonalna

Niezależność funkcjonalna

- obowiązek przedstawienia sejmowi założeń polityki pieniężnej

- obowiązek przedstawienia sejmowi sprawozdań z wykonania założeń polityki pieniężnej.

Niezależność finansowa

Podstawy niezależności NBP w systemie organów państwa ustanawia Konstytucja RP. NBP przysługuje wyłączne prawo emisji pieniądza oraz ustalania i realizowania polityki pieniężnej, Oznacza to, że NBP samodzielnie podejmuje decyzje dotyczące konkretyzacji celów, realizacji polityki pieniężnej oraz innych aspektów działalności NBP. Wsparciem niezależności polskiego banku centralnego jest tryb powoływania oraz status i zasady funkcjonowania organów kierowniczych Banku.

Żądania zmniejszenia niezależności NBP mogą szkodzić polskiej gospodarce, tym bardziej że zaburzająproces wstępowania Polski do struktur Unii Europejskiej.

3. Poząpodatkowe instrumenty (narzędzia) polityki fiskainej.

4. Metody wpływ anią na (kształtowania) kurs walutowy w Polsce.

Fundamentalnymi czynnikami wpływającymi na kurs waluty są

Kurs walutowy -jest nim cena waluty obcej wyrażona w pieniądzu krajowym, która oznacza ilość pieniędzy jaką należy zapłacić za nabycie jednostki waluty obcej. Kurs walutowy może być stary lub zmienny. Stały ustalany jest przez rząd natomiast zmienny ustalany jest przez rynek w oparciu o relację pomiędzy popytem a podażą. Popyt na rynku walutowym tworzą podmioty, które są zainteresowane kupnem walut obcych. Podaż jest natomiast kształtowana przez sprzedających. Zrównanie popytu i podaży na daną walutę określa nam poziom kursu walutowego. Poszczególne waluty można traktować podobnie jak towary- gdy dany towar cieszy się dużą popularnością, mówimy o wzroście popytu. Wyższy popyt powoduje, wzrost ceny. Na rynku walutowym sytuacja jest identyczna: wzrost popytu na złotówki powoduje aprecjację złotego - kurs złotego np. wobec euro spada. Podobnie.?.podążą- nadmiar towaru na rynku dóbr powoduje, spadek ceny. Natomiast waluta, która jest masowo wyprzedawana, deprecjonuje się, czyli wzrasta kurs złotego np. wobec euro.

Dewaluacja. pieniądza - Jest to obniżka kursu waluty danego kraju w stosunku do kursów innych walut i bardzo często jest przeprowadzona przez organy państwowe.

Rewaluacja. waluty - Jest to podwyżka kursu waluty danego kraju w stosunku do walut innych krajów w wyniku działań organów państwowych, które zobowiązują się w ten sposób do obrony kursu waluty. W warunkach płynnego kursu walutowego odpowiednikiem rewaluacji waluty jest aprecjacja pieniądza.

Deprecjacja pieniądza - Jest to zjawisko obniżenia się siły nabywczej pieniądza. Na rynku krajowym deprecjacja przejawia się zmniejszeniem ilości dóbr i usług, które można kupić za określoną kwotę. Z reguły jest ona wynikiem inflacji.

Ąprecjacja pieniądza (przeciwieństwo deprecjacji) Jest to wzrost kursu waluty krajowej względem walut zagranicznych, który oznacza zwiększenie się siły nabywczej pieniądza krajowego. Jest ona wynikiem przewagi popytu nad jej podażą.

5. Mierniki inflacji w Polsce.

W Polsce korzysta się z czterech mierników inflacji:

l.DeflatorPKB

Deflowanie produktu krajowego pozwala przedstawić go w wielkościach realnych, czyli po wyeliminowaniu zmian cen. Wzrost wartości towarów na rynku może zatem oznaczać wyłącznie wzrost cen, po których towary są sprzedawane, co wcale nie musi odzwierciedlać zwiększenia wolumenu obrotu samych towarów. Deflator PKB definiuje się jako stosunek nominalnego i realnego PKB i stąd wynika jego prosta interpretacja.

2. Inflacja cen konsumentów (CPI )

Nosi nazwę wskaźnika cen towarów i usług konsumpcyjnych. CPI mierzy zmiany cen w odniesieniu tylko do niektórych produktów lub usług wchodzących w skład tzw. koszyka konsumpcyjnego, który jest rokrocznie aktualizowany. Towary i usługi stanowiące komponenty tego koszyka ustalane są na podstawie badań budżetów gospodarstw domowych, które starają się ustalić, na co przeciętny konsument wydaje zarobione pieniądze. Zawartość koszyka stanowi około 2000 różnych towarów i usług

3. Inflacja cen producentów

Zmiany cen producentów w czasie określa się za pomocą PPL Miernik ten podawany jest co miesiąc do publicznej wiadomości, razem z danymi o dynamice produkcji przemysłowej. Wskaźnik ten nie bierze pod uwagę zmian cen usług oraz dotyczy wyłącznie cen towarów w obrocie hurtowym, które zostały wyprodukowane i sprzedane przez zakłady przetwórstwa przemysłowego, górnictwo oraz przedsiębiorstwa dostarczające i wytwarzające energię elektryczną, gaz i wodę. PPI mierzy ceny netto, a więc z wyłączeniem podatku VAT i akcyzy. Uwzględnia natomiast różnego rodzaju dotacje przedmiotowe przyznawane dla poszczególnych wyrobów.

4. Inflacja bazowa

Najważniejsza z punktu widzenia rynków finansowych wydaje się inflacja bazowa netto, która powstaje dzięki wyeliminowaniu cen paliw oraz cen żywności z ogólnego wskaźnika CPI. Wśród innych mierników bazowych znajdują się: inflacja bazowa po wyłączeniu cen kontrolowanych , inflacja bazowa po wyłączeniu cen o największej znrenności, itp. Obserwacja wskaźników bazowych pozwala odpowiedzieć na pytanie, które z głównych czynników przyczyniły się do wzrostu cen konsumentów w danym okresie.

Mierniki inflacji są uważnie śledzone przez Narodowy Bank Polski, który na ich podstawie podejmuje decyzje odnośnie wysokości stopy referencyjnej. Poziom inflacji jest również pilnie obserwowany przez banki komercyjne oraz innych uczestników rynków finansowych, którzy z wyprzedzeniem starają się przewidywać posunięcia banku centralnego.


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Choroby zakazne wieku dzieciecego do druku
Zaburzenia rownowagi wodnej do druku 9
Piesni maryjne na procesje do druku
czesci rozbite new do druku
Przytulia wonna, Botanika - Systematyka roślin do druku
Sit sztywny, Botanika - Systematyka roślin do druku
Zaka enia uk adu1, VI rok, VI rok, Pediatria, Pediatria, PEDIATRIA OLA, pediatria IV V, Choroby dzie
Cicho, teksty gotowe do druku
media w edukacji do druku, Uczelnia
finanse międzynarodowe DO DRUKU, studia
HANDEL do druku
Ściąga do druku
do druku ~$is treści
Problem ochrony tajemnicy spowiedzi w polskim prawie procesowym do druku
do druku zestawienie ostatecznych wsp
do druku tabekla z chemi
abd egz opr do druku

więcej podobnych podstron