Polityka spójności 2007-2013:
zasady: organizacji [programowanie, kompatybilność/spójność]; finansowania polityki [koncentracja, uzupełnienie]; oceny realizacji programów [monitoring i ewaluacja/ex-ante, mid-term, ex-post]
cele- 1) konwergencja [na poziomie mikro- i makroekonomicznym], 2) konkurencyjność regionalna
i zatrudnienie; 3) Europejska współpraca terytorialna;
inicjatywy: Jaspers, Jeremie, Jessica
NUTS 1- makroregiony [części lub całe województwa]
NUTS 2- województwa [regiony]
NUTS 3- podregiony- zgrupowanie kilku powiatów
NUTS 4- powiaty i miasta na prawach powiatu
NUTS 5- gminy
Konwergencja [między regionami]- przyspieszenie rozwoju najsłabiej rozwiniętych państw i regionów.
Pomoc w takich dziedzinach jak rozwój zasobów ludzkich, innowacje, rozwój badań i nauki, ochrona środowiskowa, wzrost jakości pracy administracyjnej itp. Pomocą objęte są: 84 regiony [NUTS II- regiony zapóźnione gospodarczo] w 17 państwach UE z PKB na mieszkańca niższym niż 75% przeciętnego wskaźnika
w UE; 16 regionów z PKB na mieszkańca równym lub niewiele wyższym od 75% przeciętnego wskaźnika w UE;
Spójność między państwami [na poziomie makroekonomicznym]- celem jest pomoc dla krajów opóźnionych
w rozwoju społeczno-gospodarczym; Warunki pomocy:
PKB na mieszkańca jest niższy od 90% przeciętnego wskaźnika w UE;
dany kraj ma program konwergencji [kraje spoza strefy euro] lub programy stabilności [dla strefy euro] ograniczający poziom deficytu;
Obszary pomocy:
transport trans-europejski [autostrady, kolej międzynarodowa, lotniska itp]
ochrona środowiska
konkurencyjność regionalna i zatrudnienie: wzmocnienie konkurencyjności i zatrudnienia w regionach nie objętych generalnie celem 1. Obszary działania:
realizacja programów promujących innowacje, rozwój wiedzy, ochrony środowiska, przedsiębiorczości itp.
Rozwój zasobów ludzkich.
Działania dotyczą 168 regionów [19 państw]; w ramach celu realizowane są programy Urban II i Equal. [nie ma ich w perspektywie 2007-2013-są kończone, nabór na wnioski był w poprzedniej perspektywie finansowej].
Europejska współpraca terytorialna- zadania:
rozwój współpracy transgranicznej poprzez wspólne przedsięwzięcia;
rozwój współpracy transgranicznej [13 obszarów współpracy ponadnarodowej]
rozwój współpracy międzynarodowej i wymiana doświadczeń;
Cel oparty na Inicjatywie Interreg.
Komponent A |
Komponent B [NUTS 1] |
Komponent C [projekty „miękkie”] |
Współpraca przygraniczna władz publicznych sąsiadujących ze sobą obszarów w celu rozwijania przygranicznych ośrodków gospodarczych i społecznych poprzez wdrażanie zarówno projektów infrastrukturalnych jak i „miękkich”[ tzn. Rybactwo, łowiectwo itp.]. [efektem są tworzone przez obszary przygraniczne stowarzyszenia, partnerstwa] |
Współpraca transnarodowa między władzami krajowymi, regionalnymi i lokalnymi w ramach dużych regionów, mająca na celu zrównoważony i skoordynowany rozwój przestrzenny. W ramach komponentu B tworzone są możliwości dla rozwoju infrastruktury transeuropejskiej, opracowania strategii rozwoju przestrzennego w skali międzynarodowej, przy uwzględnieniu współpracy miast i obszarów służącej zrównoważonemu rozwojowi |
Współpraca międzyregionalna w skali europejskiej, której celem jest rozwój powiązań sieciowych w zakresie polityki regionalnej, upowszechnianie systemowych przykładów właściwego rozwiązania problemów, wymiana informacji i doświadczeń dotyczących rozwoju regionalnego oraz polityk i technik kohezyjnych. |
JASPERS- wsparcie dla realizacji projektów o charakterze infrastrukturalnym, które zostaną zgłoszone przez instytucje zarządzającą programem operacyjnym. Do wsparcia kwalifikują się projekty duże, których całkowita szacunkowa wartość wynosi co najmniej 25 mln euro w sektorze środowiska oraz 50 mln w pozostałych sektorach. Przedmiotem wsparcia jest pomoc doradcza mająca na celu przygotowanie projektów do realizacji [weryfikacja przygotowanej dokumentacji, analiza problemów itp.] Szczegółowe określenie zakresu pomocy doradczej następuje w toku negocjacji beneficjenta projektu z ekspertami JASPERS.
JEREMIE- inicjatywa mająca na celu poprawę wykorzystania oraz zwiększenie efektywności środków przeznaczanych na wsparcie sektora małych i średnich przedsiębiorstw w ramach funduszy strukturalnych. Pomoc dla MSP w formie nowoczesnych instrumentów inżynierii finansowej będących alternatywą lub uzupełnieniem tradycyjnych źródeł finansowania [kredyty, pożyczki, leasing itp.] Wspomagana przez europejski Fundusz Inwestycyjny
[w Polsce- jako jedno z działań w programie regionalnym; ważna dla małych i średnich przedsiębiorstw- zwłaszcza nowych- problem z pozyskaniem środków/kredytów w bankach; PROJEKT- 2014-2020- zmiana bezzwrotnych dotacji na pożyczki o niskim oprocentowaniu w celu zdyscyplinowania przy wykorzystywaniu środków i realizacji celów określonych we wniosku;]
JESSICA- celem inicjatywy jest wspieranie inwestycji służących zapewnieniu zrównoważonego rozwoju w miastach. Inicjatywa zakłada stworzenie specjalnych funduszy rozwoju miast lub funduszy powierniczych, zasilonych środkami strukturalnymi, których zadaniem będzie wspieranie, przy pomocy instrumentów finansowych, projektów realizowanych w ramach zintegrowanych planów rozwoju miejskiego. Beneficjenci, dzięki tej inicjatywie będą mieli dostęp do dogodnych instrumentów finansowych [atrakcyjne kredyty, środki kapitałowe, gwarancje], ale nie będą mieli możliwości pozyskania dotacji. Inicjatywa Komisji Europejskiej, Europejskiego Banku Inwestycyjnego oraz Banku Rozwoju Rady Europy.
[ cel: pobudzenie rozwoju obszarów miejskich- mile widziane partnerstwa, współpraca; podobny do URBAN]
Fundusze strukturalne i fundusz spójności w latach 2007-2013
[fundusze strukturalne]: (1) Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego; (2) Europejski Fundusz Społeczny
(3) Fundusz Spójności [polityka makroekonomiczna]
POLITYKA SPÓJNOŚCI [cel strategiczny Narodowych Strategicznych Ram Odniesienia na lata 2007-2013]
Tworzenie warunków dla wzrostu konkurencyjności gospodarki opartej na wiedzy i przedsiębiorczości zapewniającej wzrost zatrudnienia oraz wzrostu poziomu spójności społecznej, gospodarczej i przestrzennej;
CELE HORYZONTALNE:
poprawa jakości funkcjonowania instytucji publicznych oraz rozbudowa mechanizmów partnerstwa
poprawa jakości kapitału ludzkiego i zwiększanie spójności społecznej
budowa i modernizacja infrastruktury technicznej i społecznej mającej podstawowe znaczenia dla wzrostu konkurencyjności Polski
podniesienie konkurencyjności i innowacyjności przedsiębiorstw, w tym szczególnie sektora wytwórczego o wysokiej wartości dodanej oraz rozwój sektora usług;
wzrost konkurencyjności polskich regionów i przeciwdziałanie ich marginalizacji społecznej, gospodarczej i przestrzennej
wyrównywanie szans rozwojowych i wspomaganie zmian strukturalnych na obszarach wiejskich
Nowe zasady:
wzrost pułapu współfinansowania wspólnotowego dla funduszy strukturalnych z 75% do 85% [2007-2013]
wprowadzenie zasady n+3 [pieniądze zaplanowane w roku n, można wydawać przez kolejne 3 lata,
gdy nie będą wykorzystane, po 3 latach obowiązuje zasada n+2] zamiast n+2 dla funduszy strukturalnych i Funduszu Spójności do końca 2010 roku [od 2011: n+2];
kwalifikowalność wydatków ustalana na poziomie krajowym [było na poziomie UE; mniej problemów
z uznawaniem kosztów za kwalifikowanie przez urzędy]
uznanie mieszkalnictwa za sektor kwalifikowalny w ramach Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego
jeden program operacyjny finansowany z jednego funduszu [z pewnymi wyjątkami]
początek okresu kwalifikowalności kosztów- utrzymanie obecnych uregulowań- wydatki muszą
być zapłacone w okresie od 1 stycznia 2007 do 31 grudnia 2015 roku
możliwe jest częściowe zamknięcie już zakończonych operacji [zanim cały program zostanie zamknięty]
Ewaluacja- systematyczne badanie wartości albo cech konkretnego programu, planu, działania z punktu widzenia przyjętych kryteriów, w celu jego usprawnienia, rozwoju i lepszego zrozumienia.
Ex-ante- proces oceny potencjalnych projektów, działań i programów z punktu widzenia przyjętych kryteriów mających na celu wspomaganie w podjęciu decyzji o realizacji danych zadań w przyszłości;
mid-tim- proces oceny działań w trakcie ich realizacji z punktu widzenia przyjętych kryteriów;
ex-post- proces oceny programów i działań już zakończonych z punktu widzenia przyjętych kryteriów;
Kryteria ewaluacji:
skuteczność- określa czy i w jakim stopniu założony cel został osiągnięty bądź zostanie osiągnięty
w przyszłości;
efektywność- ilościowa cecha działania pokazująca relację między osiągniętym efektem po pewnym czasie [produktem, rezultatem] a poniesionymi nakładami;
odpowiedniość i użyteczność- pokazują zgodność założonych celów z potrzebami i problemami występującymi na danym obszarze, w danym sektorze; odpowiedzialność jest mierzona przed rozpoczęciem działania; użyteczność jest mierzona po zakończeniu działania;
trwałość [oddziaływanie projektu po jego zakończeniu]- niepoddanie projektu: 1) modyfikacji mającej wpływ na charakter lub warunki realizacji projektu lub powodującej uzyskanie nieuzasadnionej korzyści przez przedsiębiorstwo lub podmiot publiczny oraz 2) wynikającej ze zmiany charakteru własności elementu infrastruktury albo z zaprzestania działalności produkcyjnej;
Metody ewaluacji:
strukturyzacja- wstępna metoda pozwalająca ukierunkować dobór dalszych metod ewaluacji [metody- analiza SWOT, matryca logiczna, wykres Gantta]
obserwacja- służy do zebrania danych niezbędnych do ewaluacji [metody: analiza dokumentów, ankiety, badania sondażowe, wywiady, obserwacje]
analiza- analiza i usystematyzowanie danych, wskazanie wartości dodanej działania; efekt brutto- efekt netto, tj stan po działaniu-stan przed działaniem; [metody: analiza porównawcza]
ocena- ocena uzyskanych wyników; wybór wariantu do realizacji [metody: panel ekspertów, analiza kosztów i korzyści, itd]
Etapy procesu:
określenie przedmiotu ewaluacji- co będzie podlegało ewaluacji?
Sformułowanie podstawowych pytań ewaluacyjnych na które szukamy odpowiedzi;
sformułowanie kryteriów oceny [ilościowe, jakościowe]
identyfikacja źródeł informacji [np. Dobór próby przy badaniu ankietowym, gdzie znaleźć konieczne dokumenty itp.]
dobór odpowiednich metod badawczych w celu zebrania informacji [np. Badanie ankietowe, wywiady, obserwacja, analiza dokumentów, SWOT, matryca logiczna]
opracowanie narzędzi pozyskiwania informacji [formularze ankiet, wywiadów itp]
przygotowanie harmonogramu ewaluacji [zakres czasowy poszczególnych działań]
dobór odpowiednich zasobów rzeczowych, finansowych, osobowych itp.
Monitoring ewaluacji [bieżąca kontrola wykonywanych działań, w tym ocena istotności zbieranych danych itp.]
Monitoring- działanie polegające na regularnym pomiarze ilościowym i jakościowym danego zjawiska, czynności. Kontrolowanie przebiegu realizacji danego zadania. Monitoring nie bada realizacji programu z punktu widzenia przyczynowo-skutkowego.
STRATEGIA EUROPA 2020:
Cele:
zwiększyć stopę zatrudnienia osób w wieku 20-64 lat z obecnych 69% do co najmniej 75%
osiągnąć poziom inwestycji w działalność badawczo-rozwojową równy 3% PKB, przede wszystkim poprzez poprawę warunków inwestowania w B+R przez sektor prywatny i opracowanie nowego wskaźnika umożliwiającego śledzenie procesów innowacji;
ograniczyć emisję dwutlenku węgla co najmniej o 20% w porównaniu z poziomem z 1990 r. lub,
jeśli pozwala na to warunki, o 30%; zwiększyć udział odnawialnych źródeł energii w naszych całkowitym zużyciu energii do 20% oraz zwiększyć efektywność wykorzystania energii o 20%;
ograniczyć liczbę osób przedwcześnie kończących naukę szkolną do 10% z obecnych 15%
oraz zwiększyć odsetek osób w wieku 30-34 lat posiadających wyższe wykształcenie z 31% do co najmniej 40%
ograniczyć liczbę Europejczyków żyjących poniżej krajowej granicy ubóstwa o 25% poprzez wydobycie z ubóstwa 20 mln osób;
Priorytety:
wyjście z kryzysu
inteligentny rozwój: INNOWACJE- przewodni projekt UE „Unia innowacji” ma na celu poprawę warunków ramowych i dostęp do finansowania badań i innowacji, co powinno wzmocnić rolę łańcucha innowacji i zwiększyć poziom inwestycji w całej Unii; EDUKACJA- przewodni projekt UE „Młodzież
w drodze” ma na celu poprawę wyników systemów kształcenia oraz podniesienie atrakcyjności europejskiego szkolnictwa wyższego na arenie międzynarodowej; SPOŁECZEŃSTWO CYFROWE- Przewodni projekt UE „Europejska agenda cyfrowa” ma na celu upowszechnienie szybkiego Internetu oraz umożliwienie gospodarstwom domowym i przedsiębiorstwom czerpanie korzyści z jednolitego rynku cyfrowego;
zrównoważony rozwój: KLIMAT, ENERGIA, MOBILNOŚĆ: przewodni projekt UE „Europa efektywnie korzystająca z zasobów” ma na celu uniezależnienie wzrostu gospodarczego od wykorzystania zasobów poprzez zmniejszenie udziału emisji węgla w europejskiej gospodarce, większe wykorzystanie odnawialnych źródeł energii, modernizację transportu i propagowanie efektywności energetycznej; KONKURENCYJNOŚĆ: przewodni program UE „polityka przemysłowa w erze globalizacji” ma na celu poprawę otoczenia biznesu, szczególnie w odniesieniu do otoczenia biznesu, szczególnie w odniesieniu do MŚP oraz wspieranie rozwoju silnej i zrównoważonej bazy przemysłowej, przygotowanej
do konkurowania na rynkach światowych;
rozwój sprzyjający włączeniu społecznemu: ZATRUDNIENIE I UMIEJĘTNOŚCI- przewodnie projekt UE „program na rzecz nowych umiejętności i zatrudnienia” ma na celu modernizację rynków pracy poprzez zwiększenie mobilności siły roboczej oraz rozwijanie kwalifikacji przez całe życie, co powinno podnieść współczynnik aktywności zawodowej i lepiej dostosować do siebie popyt i podaż na rynku pracy; WALKA Z UBÓSTWEM: przewodni projekt UE „europejski program walki z ubóstwem” ma na celu zapewnienie spójności społecznej i terytorialnej tak aby korzyści płynące ze wzrostu gospodarczego i zatrudnienia były szeroko dostępne, a osoby ubogie i wykluczone społecznie mogły żyć godnie
i aktywnie uczestniczyć w życiu społecznym;
Narzędzie strategii Europa 2020:
kluczowe nowe programy
istniejące narzędzia [mechanizm rynkowy, działalność regulacyjna, budżet i perspektywa finansowa, polityka wewnętrzna i zewnętrzna]
monitoring działań z użyciem stosownych narzędzi [strategie reform, palny konwergencji, spotkania
i konferencje, procedury ostrzegawcze itp.]
Podmioty: Rada Europejska, Parlament, Rada UE [Rada Ministrów], Komisja Europejska, Państwa członkowskie, EBI i EFI, Społeczeństwo [ludność, NGO, firmy itp.]
Zintegrowane wytyczne dla państw członkowskich dotyczące strategii Europa 2020:
zapewnienie jakości i stabilności finansów publicznych
rozwiązanie problemu nierównowagi makroekonomicznej
zmniejszenie nierównowagi w strefie euro
optymalizacja pomocy na rzecz badań i rozwoju oraz innowacji, wzmocnienie trójkąta wiedzy
i uwolnienie potencjału gospodarki cyfrowej
bardziej efektywne korzystanie z zasobów i ograniczenie emisji gazów cieplarnianych
poprawa otoczenia biznesu i środowiska konsumenckiego oraz modernizacja bazy przemysłowej
zwiększenie współczynnika aktywności zawodowej i ograniczenie bezrobocia strukturalnego
rozwijanie zasobów wykwalifikowanej siły roboczej odpowiadającej potrzebom rynku pracy, promowanie jakości zatrudnienia i uczenia się całe życie
poprawa wydajności systemów kształcenia i szkolenia na wszystkich poziomach oraz zwiększenie liczby osób podejmujących studia wyższe
promowanie włączenia społecznego i zwalczanie ubóstwa;
Zarządzanie- zbiór działań [muszą charakteryzować się logiką; cykl zorganizowanego działania] zmierzających do osiągnięcia określonego celu; zarządzanie odbywa się w pewnej sekwencji działań, które są ze sobą powiązane;
Proces zarządzania organizacją:
planowanie i podejmowanie decyzji [cele, działania, zadania itp.]
organizowanie [określenie najlepszego sposobu wykonywania zadań i działań, dobór zasobów, struktury organizacyjne itp.]
przewodnie [kierowanie ludźmi, motywowanie itp]
kontrolowanie [monitoring, ewaluacja, wprowadzenie zmian do celów i działań itp.]
Program- grupy powiązanych ze sobą projektów realizowanych w skoordynowany sposób, tak aby osiągnąć wspólny nadrzędny cel; cel ten nie jest możliwy do osiągnięcia przez realizację projektów osobno;
Projekt- zbiór czynności podejmowanych do osiągnięcia jasno określonych celów, w wyznaczonym czasie
i za pomocą dostępnych zasobów [finansowanych, rzeczowych, osobowych itp], projekt może składać się
z podprojektów;
Metodyka PCM: przyjęta przez KE w 1992 r.; narzędzie wspomagające proces planowania i wykonywania projektów [narzędzie ułatwiające poprawne przygotowywanie projektów i wniosków]; standaryzacja terminologii
i strony formalnej projektów [obowiązują we wszystkich krajach UE]; progresywny charakter projektu: koniec jednej fazy- początek drugiej fazy; modzel działania oparty na tzw. Matrycy logicznej pokazującej w przejrzysty sposób; cele, działania, nakłady i warunki projektu [pokazuje logikę całego projektu- np. Przy budowach dróg itp.; dotyczy tzw. Programów twardych]
Cykl projektu:
Prognozowanie- rozpoznawanie problemów na poziomie ponadnarodowym, krajowym i sektorowym, tak aby określić obszary interwencji; w obszarach tych będą realizowane projekty; [umiejscowienie projektu w odpowiedniej strategii- regionalnej, krajowej itp. każda gmina musi mieć własną strategię zgodna/powiązaną ze strategią powiatu, województwa, kraju, UE]
identyfikacja- opracowaniu koncepcji projektu służą: analiza interesariuszy, analiza problemów, analiza celów [przy wykorzystaniu matrycy logicznej], ustalenie opcji projektów i wybór opcji do realizacji;
[ma zakończyć się wybraniem wariantu do realizacji- wskazanie kilka wariantów realizacji projektu
i wybór optymalnego; rodzaje wariantów: nic nie robić, minimalny, dwa zasadnicze]
formułowanie [planowanie- po matrycy logicznej]- struktura projektu, działania [czynności] projektu, harmonogram projektu [np. Wykres Gantt'a], zasoby projektu [rzeczowe, finansowe, kadrowe itp.], budżet projektu; przekazanie opisu projektu jego wykonawcom; opis projektu odbywa się przy zastosowaniu odpowiedniej dokumentacji, formularzy [wniosek, biznes plan, studium wykonalności, dokumenty techniczne]; cele, działania jakie problemy ma rozwiązać projektu;
wdrażanie [wybranego wariantu]: faza wykonania projektu, bieżące zarządzanie projektem, kierowanie zespołem projektowym, przetarg publiczny, wykonanie techniczne, monitoring projektu [proces], systematycznego zbierania i analizowania wiarygodnych informacji ilościowych i jakościowych dotyczących realizowanego projektu; bieżąca kontrola projektu;
ewaluacja i audyt: ewaluacja- badanie jakości, stopnia realizacji projektu w stosunku do wcześniej zdefiniowanych kryteriów; audyt- badanie prawidłowości prawno-finansowej w wydatkowaniu środków UE
Matryca logiczna- sposób definiowania projektu mający na celu poprawę jakości planowania i kontroli; obejmuje:
analiza interesariuszy [główni, drugorzędni, podrzędni]- wszelkie podmioty/osoby fizyczne, urzędy,
które mogą mieć z projektem jakiś związek
analiza problemów- diagnoza problemów, identyfikacja kluczowych problemów, wskazanie zależności przyczynowo-skutkowych pomiędzy problemami, analizę dokonuje się za pomocą tzw drzewa problemów [nie można realizować projektu bez rozpoznania problemów- projekt/jego realizacja ma rozwiązać te problemy
analiza celów- opis przyszłej pozytywnej sytuacji, identyfikacja potencjalnych rozwiązań, zamianę problemów w cele, cele powinny być: konkretne i proste, mierzalne, osiągalne, określone w czasie; analizę wykonuje się za pomocą tzw drzewa celów
opracowanie i wybór strategii realizacji projektu: identyfikacja możliwych rozwiązań, wybór odpowiedniej strategii [przy dostępnych zasobach, możliwościach], opis strategii jako punkt wyjścia
do szczegółowej identyfikacji projektu
opracowanie matrycy logicznej
Budowa matrycy logicznej:
produkt- bezpośredni, powstały efekt projektu [np. Cel-budowa drogi, produkt- 6 km]- to co powstało
w ramach projektu;
rezultat- natychmiastowe efekty na skutek powstania produktu [droga- zmniejszenie czasu przejazdu]
oddziaływanie- długookresowe efekty [nie muszą być mierzalne/wymierne]
Produkty i rezultaty zawsze maja być mierzalne za pomocą wymiernych wskaźników; cele muszą być osiągalne;
źródła weryfikacji- stąd odczytanie wskaźników [np. W przypadku budowy drogi- protokół odbioru drogi]
Wykres Gantt'a- pokazuje w jakie zadania są realizowane w jakim czasie
Wydatki kwalifikowalne- krajowe wytyczne dotyczące kwalifikowania wydatków w ramach funduszy strukturalnych i Funduszu Spójności w okresie programowania 2007-2013, Ministerstwo Rozwoju Regionalnego; wydatki kwalifikowalne [podlegające refundacji], wydatki niekwalifikowalne [nie podlegające refundacji].
Zasady wydatków kwalifikowalnych:
okres kwalifikowalności- 2007-2013 [zasada n+2]
zgodność z przepisami krajowymi i wspólnotowymi [pzp, prawo podatkowe, rachunkowe] i zasadami PO- przeniesienie ustalania kwalifikowalności ze szczebla ponadnarodowego na szczebel krajowy
zgodność z umową o dofinansowanie i budżetem projektu- tylko te wydatki, które są w harmonogramie projektu
niezbędność, oszczędność i racjonalność
zakaz podwójnego finansowania- dany wydatek nie może być dwa razy finansowany [zarówno w ramach funduszy jak i pomocy finansowej np. Ulga podatkowa]
faktyczne poniesienie i odpowiednie udokumentowanie
Przykładowe wydatki kwalifikowane
projekty inwestycyjne: nabycie środków trwałych (budowli i budynków, maszyn i urządzeń), prace związane z przygotowaniem projektu oraz usług doradczych, zakup robót i materiałów budowlanych, zakup prawa własności lub prawa wieczystego użytkowania gruntu;
projekty doradcze- zakup usług doradczych, w tym przygotowanie ekspertyz, badań, analiz technicznych, finansowych oraz specjalistycznych i dokumentacji technicznej [chodzi o fizyczne przygotowanie dokumentów]
projekty miękkie [POKL]: koszty bezpośrednie- niezbędne i bezpośrednio związane z realizacją poszczególnych zadań projektu [zarządzania, zatrudnienia, przeprowadzenia szkoleń, promocja
i informacja, koszty obsługi szkoleń, materiały dla uczestników itp]; koszty pośrednie- nie można przypisać ich do konkretnych zadań [zarządu, koszty wynajęcia biura, materiały biurowe, koszty telefonów, energii, ubezpieczenia, ochrony itp.]
Wydatki niekwalifikowane
projekty inwestycyjne: zakup środków w sektorze transportu, zakup środków transportu poza sektorem transportu [za wyjątkiem specjalistycznych środków transportu np. Wózki widłowe, karetka pogotowia], podatek Vat jeśli istnieje prawna możliwość odzyskania go przez przedsiębiorcę w świetle przepisów
[dla jsfp- generalnie Vat będzie kwalifikowalny]
projekty doradcze: doradcze usługi operacyjne przedsiębiorstwa takie jak np. Usługi podatkowe, regularne usługi prawne i reklamowe, podatek Vat jeśli istnieje prawna możliwość odzyskania go przez przedsiębiorcę w świetle przepisów;
Zasady dofinansowania: źródła finansowania: budżet UE, budżet państwa, wkład własny i inne źródła; zasada n+2, n+3; metody: refundacja lub zaliczkowanie [refundacja- z reguły w mniejszych projektach, o tym czy będzie refundacja czy zaliczkowanie przy danym projekcie decyduje instytucja zarządzająca; zaliczkowanie- głównie projekty szkoleniowe, z instytucją zarządzającą ustala się harmonogram wypłat zaliczki-najczęściej kwartalnie]
Rachunek efektywności:
analiza kosztów i korzyści projektów inwestycyjnych- opisuje na czym polega proces analityczny projektu;
proces analityczny:
cele projektu, identyfikacja projektu, analiza wykonalności i rozwiązań alternatywnych
analiza finansowa [czy projekt jest opłacalny z finansowego punktu widzenia, charakterystyczny
dla przedsiębiorstw, przychody > koszty w określonym czasie];
analiza ekonomiczna lu analiza wielokryterialna [pokazuje się czy projekt jest opłacalny z ekonomiczno-społecznego punktu widzenia; nie musi być opłacalny finansowo; ekonomiczne korzyści > ekonomiczne koszty , przełożenie korzyści na pieniądze]
analiza wrażliwości i ryzyka [analiza wrażliwości- jak będzie się zmieniał projekt, przy zmianie różnych czynników np. Zmiany cen; ma pokazać że projekt jest w miarę trwały, ze nie jest z nim związane duże ryzyko];
Rachunek efektywności projektu: analiza finansowa, analiza ekonomiczna lub analiza wielokryterialna, analiza wrażliwości i ryzyka;
Metoda analizy finansowej i ekonomicznej: projekty duze [powyżej 25 mln Euro- cała, pełna analiza finansowa
i analiza ekonomiczna- w przypadku środowiska naturalnego oraz 50 mln EUR w przypadku pozostałych dziedzin]:
analiza kosztów i korzyści [CBA- metoda nadrzędna, badanie w czasie CBA > 1]
metoda NPV [ekonomiczne NPV- badanie wartości pieniądza w przyszłości]
metoda IRR, EIRR [ekonomiczna IRR- wewnętrzna stopa zwrotu -opłacalności- dla NPV = 0 -nie zawsze się sprawdza-zwłaszcza przy zmiennych +/- przepływach pieniężnych
W przypadku projektów niedużych: metoda wielokryterialna [do 20 mln EUR]
Analiza wielokryterialna:
cel: jakościowa i ilościowa ocena zadań, które charakteryzują się wielowymiarowymi efektami społeczno-ekonomicznymi [korzyściami i kosztami]
istota: szczegółowy opis efektów zewnętrznych projektu z kwantyfikacją tych wielkości, dla których jest to możliwe; [nie ma konieczności przeliczania wskazanych korzyści na wartości pieniężne; należy wymienić i opisać wszystkie istotne środowiskowe, ekonomiczne i społeczne skutki projektu i -jeśli
to możliwe - ująć je ilościowo]
Etapy analizy wielokryterialnej:
prezentacja korzyści i kosztów społecznych zadania [rezultaty i oddziaływania]
przypisanie im [w miarę możliwości] określonych wartości, niekoniecznie wyrażonych w pieniądzu; podstawowym kryterium wyboru powinna być wiarygodność wyrażonego efektu społecznego;
uzasadnienie przedstawionych korzyści i metodologii szacunków [należy wykazać związki przyczynowo-skutkowe osiągnięcia poszczególnych rezultatów i oddziaływań]
[ punktacja , wagi- należy uzasadnić dlaczego poszczególnym korzyścią lub kosztom przypisano takie a nie inne punkty i wagi]
„FUNDUSZE UNIJNE”
7