Analiza strategiczna Fabryki Kosmetyków Pollena - Ewa S.A.
Opis dziaalnoci firmy
Fabryka Kosmetyków Pollena - Ewa S.A. powstaa w 1994r. w wyniku komercjalizacji i wzicia w odpatne uytkowanie mienia Przedsibiorstwa Pastwowego Pollena Ewa. Jest producentem szerokiej gamy wyrobów kosmetyczno-perfumeryjnych. W ofercie spóki znajduje si ponad 150 wyrobów. S to m.in.: seria kosmetyków lnianych oraz serie dla mczyzn Kanion: Kanion Gold, Kanion Active Sport, Kanion Black i Kanion Sport, w skad których wchodz wyroby perfumeryjne, kosmetyki pielgnacyjne do skóry oraz srodki do pielgnacji wosów. Do znanych wyrobów spóki nale równie damskie produkty perfumeryjne: Eva Eau de Perfum, Eva Active Sport. Znaczn pozycj w produkcji maj szampony i rodki do pielgnacji wosów - serie Eva Nature Style, Zioa Polskie. Spóka jest take importerem, producentem i dystrybutorem preparatów stomatologicznych Elmex.
Odbiorcami produktów spóki s klienci indywidualni.
Analiza makrootoczenia
Analiza makrootoczenia jest bardzo wana dla przedsibiorstwa, gdy dziki niemu moe ono pozna najwaniejsze szanse i zagroenia istniejce w makrootoczeniu i dostosowywa do nich swoje programy rozwoju.
W dalszej czsci opracowania zostanie przedstawiona analiza makrootoczenia dla Fabryki Kosmetyków Pollena Ewa S.A. metod scenariuszow oraz metod analizy luki strategicznej jako przykd metody bezscenariuszowej.
Metoda scenariuszowa
Makrootoczenie skada si z otoczenia ekonomicznego, spoecznego, technologicznego, prawnego i midzynarodowego. Dla kadego z nich okrelamy czynniki, które bd miay istotny wpyw na funkcjonowanie Spóki a nastpnie okreslamy si tego wpywu oraz prawdopodobiestwo wystpienia kadego z trzech moliwych trendów w rozwoju danego czynnika. Analiz tendencji w otoczeniu przedstawia Tablica I. Na podstawie tych danych opracowano trzy scenariusze - optymistyczny, pesymistyczny oraz najbardziej prawdopodobny - przedstawiaj je Tablice II-IV.
Analizujc otoczenie na podstawie tych scenariuszy jako ródo szans i zagoe mona zaobserwowa, e najbardziej burzliwymi sferami tego otoczenia, a tym samym sferami od których Spóka jest najbardziej uzaleniona s sfery: ekonomiczna i spoeczna. Ma to niewtpliwie zwizek z tym, e gospodarka polska chocia dynamicznie si rozwijajca nie jest jeszcze wystarczajco stabilna. Natomiast sfer najbardziej ustabilizowan jest sfera regulacyjno-prawna, gdzie mona doszuka si wicej szans ni zagroe. W sferze midznarodowej oraz technologicznej równie dominuj szanse. Mog by wykorzystane dzieki temu , e Spóka dysponuje nowoczesnym zapleczem badawczo-rozwojowym, zintegrowanym komputerowym systemem zarzdzania TETA oraz nowoczesnymi liniami technologicznymi. Pozwoli to z powodzeniem umieszcza swoje wyroby na rynkach zagranicznych.
TABLICA I Analiza tendencji w otoczeniu |
|
|
|
|
|
|
|
Czynniki/trendy w otoczeniu |
Trend |
Sia wpywu |
Prawdopodobiestwo |
Sfera ekonomiczna |
|
|
|
Inflacja |
wzrost |
-5 |
0,1 |
|
stabilizacja |
2 |
0,3 |
|
regres |
5 |
0,6 |
Oprocentowanie kredytów |
wzrost |
-5 |
0,2 |
|
stabilizacja |
1 |
0,3 |
|
regres |
4 |
0,5 |
Restrykcyjnos systemu podatkowego |
wzrost |
-4 |
0,1 |
|
stabilizacja |
-1 |
0,3 |
|
regres |
4 |
0,6 |
Ochronna polityka celna |
wzrost |
4 |
0,2 |
|
stabilizacja |
-1 |
0,3 |
|
regres |
-3 |
0,5 |
PKB |
wzrost |
5 |
0,5 |
|
stabilizacja |
-1 |
0,3 |
|
regres |
-2 |
0,2 |
Sfera technologiczna |
|
|
|
Technologie substytucyjne |
wzrost |
-3 |
0,5 |
|
stabilizacja |
1 |
0,4 |
|
regres |
3 |
0,1 |
Skracanie cyklu ycia technologii |
wzrost |
4 |
0,5 |
|
stabilizacja |
2 |
0,3 |
|
regres |
-3 |
0,2 |
Tempo zmian w procesach |
wzrost |
-4 |
0,5 |
technologicznych |
stabilizacja |
-1 |
0,2 |
|
regres |
3 |
0,3 |
Sfera spoeczna |
|
|
|
Poziom bezrobocia |
wzrost |
-5 |
0,6 |
|
stabilizacja |
1 |
0,3 |
|
regres |
5 |
0,1 |
Presja zwizków zawodowych |
wzrost |
-4 |
0,5 |
|
stabilizacja |
-1 |
0,3 |
|
regres |
4 |
0,2 |
Nacisk na ochron srodowiska |
wzrost |
4 |
0,5 |
|
stabilizacja |
2 |
0,3 |
|
regres |
-5 |
0,2 |
Sfera regulacyjno prawna |
|
|
|
Liczba licencji |
wzrost |
-4 |
0,3 |
|
stabilizacja |
-1 |
0,5 |
|
regres |
2 |
0,2 |
Zakres regulacji z UE |
wzrost |
-2 |
0,5 |
|
stabilizacja |
2 |
0,3 |
|
regres |
3 |
0,2 |
Poziom zamówie publicznych |
wzrost |
5 |
0,5 |
|
stabilizacja |
4 |
0,3 |
|
regres |
-1 |
0,2 |
Sfera midzynarodowa |
|
|
|
Proces izolacji Polski na rynkach |
wzrost |
3 |
0,2 |
zagranicznych |
stabilizacja |
-1 |
0,3 |
|
regres |
4 |
0,5 |
Integracja z UE |
wzrost |
-2 |
0,5 |
|
stabilizacja |
3 |
0,3 |
|
regres |
2 |
0,2 |
Konkurencja krajów rozwijajcych si |
wzrost |
-5 |
0,5 |
|
stabilizacja |
-1 |
0,3 |
|
regres |
5 |
0,2 |
Analiza luki strategicznej
W ciagu ostatnich lat polski rynek kosmetyków uleg znacznym przeksztaceniom. Do roku 1990 rynek kosmetyczny charakteryzowa sie sta wielkoci produkcji, a na rynku obecne byy prawie wycznie przedsiebiorstwa pastwowe. Zaamanie koniunktury gospodarczej pod koniec lat osiemdziesitych znalazo swoje odbicie równie w spadku produkcji sprzedanej brany kosmetycznej. Zgodnie z danymi GUS w 1990 roku produkcja sprzedana brany kosmetycznej obniya si o 35,6% w stosunku do roku 1989. Od roku 1993 wraz z postpujcymi reformami gospodarczymi, wzrostem koniunktury i dochodów realnych ludnosci widoczny jest skokowy wzrost produkcji przemysu kosmetycznego. Brana kosmetyczna staa si jedn z najszybciej rozwijajcych si gaezi polskiego przemysu. Obecnie tempo wzrostu produkcji w brany kosmetycznej naley do najwyszych w kraju. W 1998 roku wielko produkcji sprzedanej osigna 1.176.759,9 tys. PLN, co stanowio 184% produkcji sprzedanej przemysu kosmetycznego z 1996 roku oraz 124% z 1997 roku. Dynamika produkcji sprzedanej w roku 1996 znacznie przekroczya redni poziom w przemyle ogóem.
W Polsce w brany wyrobów kosmetycznych i toaletowych w 1998 roku dziaalo, zgodnie z danymi GUS, ok. 480 firm. Znaczny udzia w rynku maj wiatowi potentaci tej brany Procter & Gamble, Unilever, Colgate Palmolive, Henkel, Benckiser, Coussos Group. Wejscie na rynek takich producentów, zarówno poprzez zaangaowanie kapitaowe w polskie spóki jak i poprzez budow wasnych fabryk, powoduje znaczny wzrost konkurencji.
W latach 1996 - 1998 widoczny jest wzrost przychodów ze sprzeday w wikszosci grup asortymentowych spóki. Biorc pod uwag struktur asortymentow, najwiksze udziay w przychodach ze sprzeda spóki w roku 1998 miay trzy grupy produktów:
wyroby kosmetyki biaej
szampony i rodki do pielegnacji wosów
perfumeria.
Ogóem dynamika produkcji sprzedanej Spóki jest tylko troch gorsza od dymamiki brany. I tak produkcja sprzedana z roku 1998 stanowia 139% produkcji z roku 1996 i 127% produkcji z roku 1997. W zwizku z tym mona mówi o "luce zgodnosci" z czego mona wnioskowa utrzymanie bd lekki wzrost udzau Spóki w rynku. W wietle duej konkurencji koncernów zagranicznych powinno to by celem strategicznym Spóki.
Tab.1 Produkcja sprzedana wyrobów kosmetycznych i perfumeryjnych w Polsce w latach 1996-1998( tys.z)
|
1996 |
1997 |
1998 |
|
Produkcja sprzedana w Polsce |
637.963,2 |
951.857,4 |
1.176.759,9 |
|
Przychody ze sprzeday Spóki |
40.218,1 |
43.856,3 |
55.828,9 |
|
Udzia Spóki w rynku |
6,30% |
4,60% |
4,74% |
|
Dynamika brany |
|
149,00% |
184,00% |
|
Dynamika Spóki |
|
109,00% |
139,00% |
Tab.2 Produkcja wyrobów kosmetycznych w gównych grupach w Polsce w ujciu ilociowym ( w tonach)
|
1996 |
1997 |
1998 |
|||
|
Produkcja ogóem |
Udzia spóki |
Produkcja ogóem |
Udzia spóki |
Produkcja ogóem |
Udzia spóki |
rodki do pielgnacji jamy ustnej |
4.583 |
0,74% |
9.132 |
0,83% |
10.572 |
0,86% |
rodki kosmetyczne do wosów |
46.388 |
6,87% |
59.454 |
4,53% |
68.012 |
3,70% |
rodki kosmetyczne do pielgnacji skóry |
19.827 |
5,49% |
25.685 |
3,17% |
28.102 |
3,15% |
Analiza otoczenia konkurencyjnego - mikrootoczenia
Najwaniejszymi skadnikami otoczenia konkurencyjnego przedsibiorstwa s dostawcy, nabywcy oraz istniejcy i potencjalni konkurenci. Elementy te odziaywuj na przedsibiorstwo ale równoczenie przedsibiorstwo ma moliwo kszta?towania tych elementów . Moliwo ta powinna by istotnym elementem strategii rozwoju.
W dalszej czci opracowania analiza otoczenia konkurencyjnego zostanie przeprowadzona metod " piciu si' " M.E.Portera oraz punktow ocen atrakcyjnoci brany.
Metoda "piciu si" M.E. Portera
Ocena atrakcyjnoci sektora wg. M.E. Portera polega na analizie piciu czynników , które rzutuj na t atrakcyjno dla biecych i przyszych uczestników. S to:
sia oddziaywania dostawców i moliwosci wywierania przez nich presji na przedsibiorstwa sektora,
sia oddziaywania nabywców i moliwosci wywierania przez nich presji na przedsibiorstwa sektora,
natenie walki konkurencyjnej wewntrz sektora
groba pojawienia si nowych produktów,
groba pojawienia si sybstytutów.
Groba pojawienia si nowych produktów - REDNIA
Na dzie dzisiejszy bariery wejcia do sektora kosmetyków wydaj si do wysokie, w zwizku z obecnoci na rynku polskim wiatowych potentatów tej brany. Zdobycie pozycji rynkowej wie si ze stosowaniem nowoczesnych, drogich technologii produkcji, prowadzeniem intensywnej polityki marketingowej oraz rozwojem sieci dystrybucji. Jednoczenie sektor znajduje si zapewne w fazie rozwoju co sprawia, e jest on oceniany przez inwestorów jako atrakcyjny, bo wykazuje wysok dynamik wzrostu. Dynamika ta znacznie przekracza dynamik przemysu ogóem . W roku 1998 warto produkcji sprzedanej osigna 184% wartoci z roku 1996 i 124% wartoci z roku 1997.
Groba pojawienia si substytutów - MAA
W chwili obecnej praktycznie nie ma zagroenia pojawieniem si substytutów w tej brany, bo trudno wyobrazi sobie co co mogoby zastpi mydo, krem, past do zbów czy perfumy. Aczkolwiek nie mona cakowicie takiego zagroenia wykluczy ze strony chociaby koncernów farmaceutycznych, które mog zaproponowa w przyszosci na przykad tabletki, po zayciu której uytkownik bdzie pachnia adnie przez ca dob.
Sia oddziaywania dostawców - DUA
Sia oddziaywania dostawców jest w tej brany bardzo dua z uwagi na to, e jako produktu finalnego jest uzaleniona od jakoci surowców i pólproduktów. W zwizku z tym nie jest atwo ani tanio zmieni dostawc na innego, który oferowalby produkty wysokiej jakoci po atrakcyjnych cenach.
Sia oddziaywania nabywców - REDNIA
Nabywcy produktów Spóki dziel si na:
nabywców kosmetyki biaej (kremy, toniki, mleczka, emulsje do pielgnacji ciaa)
nabywców szmponów i rodków do pielgnacji wosów
nabywców perfumerii
nabywców kosmetyki kolorowej (pomadki, szminki, cienie do powiek, itp.)
nabywcy preparatów do pilgnacji zebów i jamy ustnej.
Pierwsze trzy grupy klientów wywieraj najwikszy wpyw poniewa produkty z tych grup asortymentowych stanowi wiekszo sprzeday Spóki w ostatnich latach zarówno w ujciu wartociowym jak i ilociowym. Aby utrzyma wzrostowy trend sprzeday naley skupi uwag na tych grupach klientów poprzez dziaania marketingowe.
Walka konkurencyjna w sektorze - DUA
Dua konkurencja w sektorze wynika w gównej mierze z obecnosci na rynku zagranicznych producentów tej brany. Odbywa si gównie na poprzez intensywn promocj i dystrybucj. Poniewa ani jakociowo ani cenowo produkty Polleny Ewy nie odbiegaj od produktów konkurentów, Spóka w swojej strategii powinna si skupi wanie na tych elementach marketingowych. Moe to da efekty dziki temu, e rynek produktów kosmetycznych w Polsce jest bardzo chonny.
Punktowa ocena atrakcyjnosci brany
Oceniana bdzie bieca atrakcyjno sektora pod wzgldem 8 kryteriów. Maksymalna ocena wynosi 100 punktów.
Jak wykazano w tabeli sektor produkcji kosmetyków charateryzuje si du atrakcyjnosci, gdy w 100 stopniowej skali zosta oceniony na 59 punktów.
III. Analiza wewntrzna przedsibiorstwa
Analiza wewntrzna ma na celu okrelenie i ocen czynników sprzyjajcych rozwojowi przedsibiorstwa lub utrudniajcych jego funkcjonowanie obecnie i w przyszoci. Naley w tym celu okreli pozycje produktów firmy na rynku (macierz BCG) oraz zanalizowa gówne obszary potencjalnych silnych i sabych stron, tzn.:
marketing - znaki towarowe, image firmy, dystrybucja, ranga produktu, polityka cen, organizacja dziaa promocyjnych, znajomo potrzeb klientów, gama konkurencyjnych produktów i usug,
finanse i rachunkowo - zasoby finansowe i poza finansowe jednostki, koszt kapitau zdolno kredytowa, kontrola kosztów,
zasoby materialne - systemy produkcyjne, stopie nowoczesnoci, koszty i wydajno wykorzystywanych rodków,
personel - kwalifikacje i umiejetnoci kadry, systemy wynagradzania, lojalno pracowików, warunki pracy
organizacja i zarzdzanie - kultura organizacji, metody zarzdzania.
Analiza portfela produkcji za pomoc macierzy BCG
Ocenionych zostanie pi grup produktów FK Pollena Ewa SA pod wzgldem nastpujcych kryteriów:
wzrostu rynku mierzonego na poziomie redniej dynamiki wzrostu sektora w roku 1998 w stosunku do roku 1997
wzgldnego udziau w rynku w stosunku do konkurentów
Analizujc portfel produkcji Spóki na podstawie powyszych informacji, kad grup wyrobów mona umieci w jednym z czterech pól macierzy BCG. I tak w polu "gwiazdy" znalazy si produkty kosmetyki biaej oraz szampony i rodki do pielgnacji wlosów. S to produkty konkurencyjne i rozwojowe i przy odpowiednim doinwestowaniu mog sta si "dojnymi krowami". W chwili obecnej na pozycji "dojnych krów " wystpuj produkty z grupy perfumerii. W pozycji "dylematy " znajduj si rodki do higieny jamy ustnej, jednak z uwagi na duy wzrost udziau w sprzeday w ostatnich latach tych produktów Spóki naley kontynuowa podjte inwestycje w tej grupie . Wreszcie pozycja "kule u nogi ", gdzie znajduj si produkty kosmetyki kolorowej. Z uwagi na nisk rentowno i spadek udziau w sprzeday tych produktów Spóka powinna stopniowo ograniczy asortyment i produkcj tej grupy wyrobów. W przyszoci po eliminacji tych nie rentownych produktów bdzie mona oceni portfel produkcji Spóki jako zrównowaony.
Analiza zasobów przedsibiorstwa
Rzeczowy majtek trway
W latach 1995 - 1998 podjto dziaania zmierzajce do unowoczenienia przedsibiorstwa, zwikszenia potencjau produkcyjnego i obnienia kosztów. Wykonano modernizacj pomieszcze zaplecza badawczego oraz zakupiono wysokiej klasy wyposaenie labaratorium. Na ten cel wydatkowano 220 tys. z. Ogóem nakady inwestycyjne zamkny si kwot 9.543,4 tys. z
Dzieki tym inwestycjom Spóka dysponuje nowoczesnymi liniami technologicznymi, zapleczem badawczo-rozwojowym oraz rodkami transportu. Spóka jest objta zinregrowanym komputerowym systemem zarzdzania który uatwia podejmowanie biecych decyzji dotyczcych zwikszania lub zmniejszania produkcji poszczególnych wyrobów.
Zasoby finansowe
Oceniajc efektywno zarzdzania zasobami finansowymi Spóki naley posuy si podstawowymi dokumentami sprawozdawczymi tj. bilansem , rachunkiem zyskow i strat oraz rachunkiem przepywów pieninych (cash flow) za okres conajmniej ostatnich trzech lat. Na tej podstawie mona okreli osiem podstawowych wskaników finansowych, które pozwol oceni rentowno, stopie zaduenia i struktur finansowania majtku oraz pynno finansow Spóki.
Wszystkie te wskaniki wykazuj podane dla nich tendencje. W przypadku wskanika ogólnego zaduenia - spadek, co naley interpretowa jako spadek udziau kapitau obcego w finansowaniu majtku. Pozostae wskaniki przedstawiaj prawidowe tendencje wzrostowe. Chocia wskanik szybkiej pynnosci nie osign jeszcze podanego poziomu mona przypuszcza e osignie go w nastpnym okresie sprawozdawczym.
Analiza rachunku przepywów pieninych pozwala stwierdzi dodatni strumie z przepywów dziaalnosci operacyjnej, ujemny z dziaalnosci inwestycyjnej oraz dodatni z dziaalnosci finansowej. Jest to uklad typowy dla przedsibiorstw rozwijajcych si, gdzie dodatnie wpywy z dziaalnosci operacyjnej nie wystarczaj na pokrycie wydatków inwestycyjnych i niedobór ten jest finansowany ze róde zewntrznych. Potwierdza to pokazany wyej wskanik ogólnego zaduenia na poziomie 51%.
Ogólnie mona powiedzie, e mamy do czynienia z efektywnym wykorzystywaniem kapitaów finansowych w Spóce przez jej kierownictwo.
Personel
FK Pollena Ewa SA dysponuje lojaln i wysokowykwalifikowan kadr wyszego i redniego szczebla menederskiego. Pracownicy produkcyjni objci dobrym systemem motywacyjnym wykazuj duo zrozumienia dla zada stawianych przed nimi przez kierownictwo. Wdroony system jakoci ISO 9001 gwarantuje ich wysokie kwalifikacje. Zaoga prezentuje wysoki poziom akceptacji dla ewentualnych zmian programu rozwoju chocia w pocztkowym okresie istnienia Spóki wizalo si to z koniecznosci ogranicze pacowych i socjalnych.
Kapita informacyjny
Dugoletnie dowiadczenie Spóki procentuje organizacj pracy, która sprzyja wydajnoci, a zastosowane nowoczesne technologie zmniejszaj koszty. Nowoczesne zaplecze badawczo-rozwojowe gwarantuje udoskonalanie technologii oraz projektowanie nowych serii kosmetyków i stosowanie w recepturach substancji biologicznie czynnych, zgodnie z tendencjami wiatowymi.
Analiza SWOT
Analiza SWOT jest tutaj prób kompleksowego wykorzystania wniosków pyncych zarówno z analizy otoczenia jak i zasobów firmy.
Zakoczenie
Chcc utrzyma lub poprawi swoj pozycj na rynku Fabryka Kosmetyków Pollena Ewa SA powinna w swojej strategii zaoy trzy najwaniejsze punkty:
rozwój produkcji kosmetyki biaej, perfumerii oraz past do zbów i preparatów stomatologicznych ELMEX,
rozbudowanie sieci dystrybucji, obejmujcej swoim zasigiem cay kraj i wykorzystujcej róne rodzaje kanaów dystrybucji,
przeprowadzanie intensywnych kampanii promocyjnych dla nowo wprowadzanych linii kosmetyków.