WYKŁAD 22.02.2003
MARKETING - pewna filozofia działania przedsiębiorstwa. To zaspokojenie bieżących i przyszłych potrzeb poprzez oferowanie produktów oraz usług w odpowiednim miejscu, czasie, odpowiedniej ilości, jakości po akceptowanej przez nabywców cenie oraz przy odpowiednim wsparciu informacyjnym.
ROZWÓJ KONCEPCJI MARKETINGOWEJ
Era produkcyjna
2 połowa XIX wieku
Ogromna nadwyżka popytu nad podażą
Rozwój nowych technologii
Nowe metody organizacji pracy
Masowość produkcji
Handel - jego zadanie polega na przesunięci towarów od producenta do nabywcy
Era sprzedażowa
Druga połowa lat 20-tych XX w. do lat 50-tych XX w.
Nasycenie rynków
Wzrost konkurencji
Problemem staje się nie produkcja, ale sprzedaż
Wzrost znaczenia działań aktywujących sprzedaż
Era marketingowa
Od początku lat 50-tych
Punktem wyjścia do działania staje się poznanie potrzeb i życzeń konsumenta
Badania marketingowe poprzedzają produkcje
Wzrost mobilności nabywców = nowe metody dystrybucji i zakupów
MARKETING SPOŁECZNY - podkreśla się społeczne znaczenie przedsiębiorstwa. Uznaje się, że firma istnieje nie tylko by generować zysk, ale również po to by wspierać lokalne społeczności.
FUNKCJE MARKETINGU:
Analiza sytuacji wyjściowej przedsiębiorstwa - tzn., że przedsiębiorstwo dokonuje oceny otoczenia, w którym działa, prowadzi analizy rynku, konkurencji nabywców, makrootoczenia, oraz szacuje własny potencjał
Identyfikacja docelowych rynków działania - zadaniem przedsiębiorstwa jest wyłonienie z całego rynku tych grup nabywców, które w podobny sposób postrzegają daną ofertę. W przypadku, gdy rynek traktowany jest jako całość zadaniem firmy jest identyfikacja podobieństw i wykorzystanie ich do realizowania strategii nieróżnicowania (marketing globalny)
Badanie zachowań nabywców - przedsiębiorstwo zmierza do zidentyfikowania procesu zakupu oraz czynników warunkujących postępowanie klienta.
Opracowanie produktu - zadaniem marketingu jest:
Generowanie pomysłów na nowe produkty i usługi
Modyfikacje dotychczasowych produktów
Analiza portfela produkcyjnego (macierz BCG)
Analiza cyklu życia produktu
Zarządzanie marką i opakowaniem
Zarządzanie cenami - zadaniem przedsiębiorstwa jest ustalenie cen przy wyborze najodpowiedniejszej metody, oraz jej różnicowanie
Metoda postrzeganej wartości - prowadzone są badania marketingowe i ustala się cenę minimalną i maksymalną, jaką skłonni są zapłacić nabywcy.
Metoda związana z konkurencją - tyle ile proponuje konkurencja - my mamy taką samą cenę
Metoda przetargu utajonego
Zarządzanie dystrybucją - do zadań firmy należy:
Ustalenie struktury kanału dystrybucji,
Jego długości i szerokości,
Określenie charakteru powiązań między pośrednikami,
Określenie zasady rozstrzygania konfliktów,
Wyznaczanie kryteriów doboru przedmiotów do kanału dystrybucji,
Logistyka
Zarządzanie promocją:
Ustalenie budżetu na promocję - podział środków między poszczególne instrumenty promocji
Zarządzanie narzędziami promocji
RODZAJE NARZĘDZI PROMOCJI:
REKLAMA - wszelka płatna, bezosobowa forma komunikowania się z otoczeniem. Służy informowaniu, wzbudzaniu zainteresowania, przypominaniu, bądź też utrwalaniu. Jej celem są przede wszystkim wspieranie sprzedaży oraz budowanie wizerunku.
PROMOCJA SPRZEDAŻY - (promocja uzupełniająca, dodatkowa) Są to wszelkie środki krótkotrwałego oddziaływania na nabywcę przy wykorzystaniu racjonalnych argumentów przedsiębiorstwa; apeluje do klienta by dokonał zakupu. W tym celu stosuje się następujące techniki: obniżki cen, kupony, konkursy, próbki, degustacje, targi, rabaty, prezentacje, karty stałego klienta.
SPRZEDAŻ OSOBISTA - to bezpośrednie, osobiste prezentowanie towarów i usług, zwykle w czasie spotkania z klientem.
PR (PUBLIC RELATIONS) - ogół działań związanych z budowaniem pozytywnego wyobrażenia o firmie, jej produktach i pracownikach.
MARKETING BEZPOŚREDNI - (baz danych); to oferowanie towarów, usług klientowi w sposób zindywidualizowany, tzn. że klienci są znani przedsiębiorstwu
Marketing społeczny - związany jest z nakładami na przedsiębiorstwa obowiązku oferowania produktów etycznych, bezpiecznych i użytecznych.
Przedsiębiorstwo, które realizuje funkcje marketingu jest zorientowane marketingowo.
Przedsiębiorstwa zorientowane produkcyjnie nastawione są przede wszystkim na maksymalizację produkcji, a poprzez masowość wytwarzania na minimalizowanie kosztów jednostkowych.
Przedsiębiorstwa zorientowane produktowo nastawione są na oferowanie towarów wyspecjalizowanych, zwykle korzystają z bardzo zaawansowanych technologii, również produkty cechuje innowacyjność technologiczna.
Przedsiębiorstwa zorientowane na sprzedaż są zainteresowane maksymalizacją obrotu poprzez intensywne wykorzystanie narzędzi promocji.
STRATEGIA MARKETINGOWA
To ogólna charakterystyka stosowanego lub planowanego sposobu realizacji celów przez konkrety podmiot znajdujący się w określonej sytuacji decyzyjnej. To wybór celów i sposobów ich realizacji w zmieniającym się otoczeniu i przy określony potencjale własnym. Jest to jedna z możliwych opcji działania przedsiębiorstwa
Strategia marketingowa należy do strategii funkcjonalnych, obok zarządzania kadrami, finansami i produkcją.
POZIOMY ZARZĄDZANIA STERATEGICZNEGO
Poziom korporacji
↓
Poziom jednostek strategicznych
↓
Poziom funkcjonowania
Na poziomie korporacji określana jest ogólna strategia rozwoju firmy.
Misja przedsiębiorstwa odpowiada na pytanie, kim jesteśmy, na jaki rynku działamy, kim są nasi klienci, jaka jest jakość naszych produktów.
Wizja przedsiębiorstwa - pewne spojrzenie w przyszłość:, kim chcielibyśmy być, jaką pozycje na rynku chcielibyśmy zająć, jak chcielibyśmy być postrzegani.
SBJ - to część organizacji, która ma indywidualny wkład w zyskowność firmy, ma własne niezależne kierownictwo, działa w odrębnym otoczeniu, formułuje niezależną strategię działania na rynku.
SBJ składa się:
Strategia marketingowa - SM
Strategia produkcji - SP
Strategia finansowa - SF
Zarządzanie zasobami ludzkimi - ZZL
W ramach STRATEGII MARKETINGOWEJ wyróżniamy strategie narzędziowe :
4P - produkct, price, place, promotin
2P - people- gdy stanowią kluczowy czynnik sukcesu dużej firmy, oraz packing - opakowanie, w firmach usługowych, gdy, ma kluczowe znaczenie dla strategi produktu.
WYKŁAD 09.03.2003
ETAPY FORMUŁOWANIA STRATEGI MARKETINGOWEJ
ANALIZA- w jej ramach dokonujemy oceny sytuacji wyjściowej w zakresie
a) Makrootoczenia- jest to otoczenie dalsze w ramach, którego wyróżniamy wiele stref i czynników.
b) Mikrootoczenie- to otoczenie tworzone przez podmioty wchodzące w interakcje z inną firmą
c) Potencjał przedsiębiorstw
Celem jest ustalenie pozycji rynkowej
CELE
SEGMENTACJA - jej rezultatem jest wybór docelowego rynku działania
KOMPOZYCJA MARKETINGU MIX - w jej obrębie wyróżnia się 4 P czyli: produkt, cenę, promocję, dystrybucję.
POWYŻSZE ETAPY TO STREFA PLANOWANIA
WDRAŻANIE I KONTROLA
SFERY I ICH CZYNNIKI PODLEGAJĄCE ANALIZIE W OBRĘBIE MAKROOTOCZENIA
SFERA EKONOMICZNA:
Wzrost gospodarczy mierzony w PKB - im wyższe PKB tym, dynamiczniejszy rozwój
Stopa inflacji - im większy wskaźnik tym trudniej planować działalność gospodarczą i prognozować koszty.
Stopa bezrobocia - wysoka stopa oznacza, że spora część społeczeństwa nie ma stałych dochodów.
Stopa procentowa - ustalana przez Rade Polityki Pieniężnej; im wyższe stopy tym mniejsze skłonności do korzystania z cudzych środków
Kurs walutowy
2. SFERA DEMOGRAFICZNA
Liczba ludności
Prognozy dotyczące liczby ludności
Struktura społeczeństwa ze względu na płeć, wiek, wielkość gospodarstwa domowego, wykonywany zawód
Faza w cyklu życia rodziny
! DOWNSIZING - zmniejszenie opakowania o pewien procent przy nieproporcjonalnym obniżeniu ceny
UPSIZING - zwiększenie opakowania o pewien procent przy nieproporcjonalnym podwyższeniu ceny
3. SFERA SPOŁECZNO-KULTUROWA
Styl życia
Sposób spędzania wolnego czasu
Aktywność zawodowa
Istnienie i przynależność do klas społecznych
4. SFERA POLITYCZNO-PRAWNA
Stabilność systemu politycznego
Ustrój polityczny
Stabilność prawa i jego aktualność
Jednoznaczność interpretacji
5. SFERA TECHNOLOGICZNA
Dostęp do technologii
Koszt zakupu technologii
Ochrona praw autorskich
Dostęp do patentów i licencji
Cykl życia technologii
6. SFERA GEOGRAFICZNA (NATURALNA)
Ukształtowanie terenu
Bogactwa naturalne
Klimat
Stopień degradacji środowiska
Istniejące przepisy odnośnie ochrony zasobów naturalnych
7. SFERA MIĘDZYNARODOWA
Warunki wymiany międzynarodowej
Możliwość przepływu kapitału, towarów i ludzi
Przynależność do organizacji międzynarodowych.
METODY SŁUŻĄCE DO ANALIZY MAKROOTOCZENIA
Ekstrapolacja trendu - na podstawie danych pochodzących z przeszłości budowany jest model teoretyczny służący do prognozowania zjawisk w przyszłości.
Analiza luki strategicznej - pozwala porównać przebieg zjawiska na rynku z przebiegiem tego samego zjawiska w przedsiębiorstwie.
Wyróżniamy następujące rodzaje luk:
Zgodności-gdy dynamika zmian w przedsiębiorstwie jest taka sama ja na rynku
Nadmiaru-gdy dynamika zmian w przedsiębiorstwie jest większa niż na rynku
Niedoboru-gdy przyrosty w przedsiębiorstwie są mniejsze niż na rynku (aktywność rynkowa przedsiębiorstwa jest za słaba).
WYKŁAD 21.03.2003.
Metody scenariuszowe - polegają na budowie scenariuszy wydarzeń w przyszłości, na podstawie oceny czynników ilościowych i jakościowych.
W metodzie tej wyróżnia się następujące scenariusze:
Optymistyczny-wybieramy te warianty, które mają najbardziej pozytywny wpływ
Pesymistyczny- wybieramy te warianty, które mają najbardziej negatywny wpływ
Najbardziej prawdopodobny-wybieramy czynniki, które mają największe prawdopodobieństwo zaistnienia
Niespodziankowy- wybieramy te wariant, które są najmniej prawdopodobne
Scenariusz optymistyczny i pesymistyczny tworzą rozpiętość danej strefy - im strefa bardziej rozpięta tym trudniej prognozować.
STREFA EKONOMICZNA |
|
KOMENTARZ |
PRAWDOPODOBIEŃSTWO |
OCENA |
Wzrost PKB |
+ = _
|
Pow. 1% 1%
Pon. 1% |
0,9 0,1 0,0 |
3 |
Stopa |
+ = _ |
Pow. 18,8% 18,8% Pon. 18,8% |
0,4 0,4 0,2 |
-3 |
Stopa inflacji |
+ = _ |
Pow. 1,3 1,3 Pon. 1,3 |
|
|
LEGENDA:
Przy ocenie uwzględniona została skala:
1-3; przy czym 1 - to słaby pozytywny wpływ, a 3 - posilny pozytywny wpływ
-1- -3; przy czym -1 - to słaby negatywny wpływ, a -3 - to silny negatywny wpływ
4. Metoda ekspercka(DELFICKA) - dla przeanalizowania jakiegoś zjawiska wybiera się grupę ekspertów, którzy stają się respondentami w badaniach.
Centrum koordynujące prace nad rozwiązywaniem danego problemu opracowuje kwestionariusz ankietowy, który jest wysyłany do ekspertów. Po wypełnieniu ankiety trafiają do koordynatora badań i są opracowywane w postaci raportu.
Jeżeli między opiniami ekspertów panuje duża rozbieżność wówczas do ekspertów trafia ponownie formularz ankietowy wraz z raportem.
PROBLEMY dotyczące metody eksperckiej:
Związane z doborem ekspertów - muszą to być osoby obiektywne, z odpowiednią wiedzą, doświadczeniem. Zwykle są to profesjonaliści w dane dziedzinie (biznesmeni, wykładowcy akademiccy).
Związane z tłumaczeniem kwestionariusz - kwestionariusz powstaje w jednym języku, a następnie jest tłumaczony na języki ekspertów, co rodzi błędy merytoryczne, w związku z tym po przetłumaczeniu na go na język ekspertów jest on powrotnie tłumaczony na język macierzysty w celu weryfikacji.
ANALIZA MIKROOTOCZENIA OBEJMUJE NASTĘPUJĄCE GRUPY PODMIOTÓW:
Dostawcy
Odbiorcy
Konkurencja
Grupy odniesienia (nacisku)
Pośrednicy (agencje reklamowe, banki, agencje badań rynkowych)
METODY ANALITYCZNE:
Model 5 sił Maikela Portera - ocenia się w nim silę przetargową dostawców, odbiorców i natężenie walki wewnątrz sektora, oraz analizuje się groźbę pojawienia nowych produktów, substytutów.
W JAKI SPOSÓB OKREŚLA SIĘ SIŁĘ PRZETARGOWĄ DOSTAWCÓW I ODBIORCÓW:
Tworzy się listę pytań, a następnie ocenia się stopień zagrożenia:
RODZAJE PYTAŃ:
Czy odbiorcy są liczną grupą i czy są skoncentrowani (jeżeli odbiorców jest niewielu i są skoncentrowani to dysponują dużą siłą przetargową)
Czy istnieje zależność jakościowa - jeżeli odbiorcy uzależniają zakupy od nas, od jakości, wówczas nasza siła przetargowa będzie większa.
Jaki jest udział zakupów odbiorcy w naszej sprzedaży?
Czy istnieje skłonność do integracji w przód lub w tył, czyli czy przedsiębiorstwo jest zainteresowane przejmowaniem kolejnych ogniw w kanale dystrybucji lub poprzednich?
NATĘRZENIE WALKI WEWNĄTRZ SEKTORA
SEKTOR - jest to grupa przedsiębiorstw działających na danym rynku w określonej branży na tym samym szczeblu obrotu towarowego.
O ATRAKCYJNOŚCI SEKTORA DECYDUJĄ NASTĘPUJĄCE CZYNNIKI:
Wielkość rynku - im większy sektor tym rynek bardziej interesujący
Rozwojowość sektora - co z danym rynkiem stanie się w przyszłości
Bariery wejścia i wyjścia z rynku
BARIRY WEJŚCI
Ekonomika skali - wielkość produkcji, przy której koszty jednostkowe są minimalizowane
Dostęp do technologii - koszt zakupu może być na tyle duży, że firmy nie wyjdą z sektora
Prawne i celne - istniejące ustawodawstwo uniemożliwia wejście do sektora
Bariery tworzone przez przedsiębiorstwa - tzn. nie wpuszczanie konkurentów do własnych kanałów dystrybucji.
BARIERY WYJŚCIA
Koszty związane z: utratą dotychczasowych kontrahentów, oraz wchodzeniem do nowego sektora i wypracowaniem korzystniejszych warunków współpracy
Bariery społeczne - społeczność za wszelką cenę walczy o istnienie danego podmiotu
Koszt zakupu technologii
Koszty jednostkowe produkcji
Regulacje prawne
Charakter walki w sektorze
WYKŁAD 04.04.2003.
Poszczególnym czynnikom atrakcyjności sektora przypisywane są wagi i oceny.
WAGA - ma tym większą wartość im dany czynnik jest istotniejszy
OCENY - skala dla ocen jest umowna i może wynosić 1 - 3 lub 1 - 5; gdzie 1 - to najmniejsza atrakcyjność, a 5 - to największa atrakcyjność.
Po przemnożeniu wag przez oceny uzyskujemy wartości ważone, które po zsumowaniu wskazują na obecną atrakcyjność sektora.
Dla pełniejszego obrazu dokonuje się podobnej oceny dla okresów przyszłych, aby ustalić czy atrakcyjność sektora wzrasta, czy też maleje.
SEKTORY TURYSTYCZNE:
Usług noclegowych
Usług gastronomicznych
Transportu
Atrakcji turystycznych
Organizatorów turystyki
PODSUMOWANIE
Metodą pozwalającą wyznaczyć pozycje rynkową firmy jest analiza SWOT
S - STRENGTHS - mocne strony
W - WEAKNESSES - słabe strony
O - OPPORTUNITIES - szanse
T - THREATS - zagrożenia
Mocne i słabe strony wynikają z potencjału przedsiębiorstwa:
Zasoby ludzkie
Zasoby rzeczowe
Zasoby finansowe
Organizacji
Szanse i zagrożenia wynikają z:
Makrootoczenia
Mikrootoczenia
ANALIZA SWOT - polega na ustaleniu listy czynników istotnych dla przedsiębiorstwa, pogrupowaniu ich, następnie przypisaniu wag, dokonaniu oceny, ustaleniu wartości ważonych i w rezultacie ustaleniu współrzędnych punktu wskazującego na pozycje rynkową firmy.
Wnioski płynące z analizy SWOT mają charakter ogólny i wskazują na potencjalne kierunki rozwoju.
Łukasz Binkowski - autor
│
II │ I
MINI MAXI │ MAXI MAXI
│
│
│
———————————— │ ———————————
│
│
III │ IV
MINI MINI │ MAXI MINI
│
│
│
I MAXI MAXI - dominują mocne strony i przeważają szanse rynkowe, przedsiębiorstwo dysponuje potencjałem rozwojowym, a rynek kreuje nowe możliwości. Zalecenia:
Dokonywanie ekspansji, wchodzenie na nowe rynki, w sensie geograficznym i na nowe rynki na dotychczasowym terenie
Agresywne działanie - atakowanie konkurencji, przejmowanie firm
III MINI MINI - kiedy przeważają słabości i nie ma szans rynkowych. Przedsiębiorstwo powinno ulec likwidacji, lub zmienić profil działalności.
II MINI MAXI - dominują słabości, występują jednak szanse na rynku. Przedsiębiorstwo może decydować się na połączenie sił z innymi firmami, aby zlikwidować własne słabości. Możliwości:
Należy wykorzystać możliwości stwarzane przez rynek
Możliwe alianse - porozumienie z konkurentami
IV MAXI MINI - przeważają mocne strony. Występują jednak zagrożenia rynkowe. Możliwości:
Należy wykorzystać swój potencjał dla umocnienia pozycji rynkowej
Należy wycofać się z tych rynków, na których zagrożenia są największe
USTALANIE CELÓW MARKETINGOWYCH
Mogą mieć charakter rynkowy; Np.
Wzrost sprzedaży
Wzrost zysków
Wzrost udziału w rynku
Mogą mieć charakter ekonomiczny:
Obniżenie kosztów
Poprawa rentowności kapitału własnego
Poprawa płynności
Mogą być formułowane cele socjalne związane z pracownikami:
Opracowanie ścieżek kariery
Poprawa bezpieczeństwa pracy
Poprawa warunków pracy
Przedsiębiorstwo powinno formułować cele ogólne i szczegółowe, przy czym ogólne powinny mieć charakter mierzalny wówczas, bowiem łatwiej przekonać pracowników i egzekwować wyniki pracy.
Poprawnie sformułowane cele są:
Znane wszystkim pracownikom
Jasno i zrozumiale sformułowane
Mierzalne
Cele powinny być formułowane w odniesieniu do konkretnego rynku i konkretnych produktów. Oznacza to że przedsiębiorstwo powinno rozpoznać potrzeby swoich obecnych i przyszłych nabywców. Punktem wyjścia jest segmentacja rynku.
!!! Pomiędzy instrumentami marketingowymi zachodzą związki substytucji i komplementarności.
WYKŁADY 05.04.2003.
PRODUKT
PRODUKT - to każdy obiekt rynkowej wymiany wszystko, co możemy oferować na rynku(przedmiot, usługa, miejsce, idea, organizacja). Posiada zdolność do zaspokajania potrzeb, tworzy zbiór korzyści dla nabywców, stanowi określony zestaw użyteczności dostarczając satysfakcji.
KOŁO KORZYŚCI PRODUKTU (model T. Lenina)
Istota produktu - zdolność do zaspokojenia potrzeb konsumentów. Rdzeń produktu- to, co nabywca istotnie kupuje, ale nie koniecznie dostrzega wszystkie cechy:
Produkt fizyczny
Cechy funkcjonalne
Rozwiązania techniczne
Postrzeganie produktu - produkt rzeczywisty, nie jest on stały:
Cena
Jakość
Kolor
Nazwa
Opakowanie
Kształt
Styl
Surowiec
Załoga
Znak handlowy
Marka
Produkt poszerzony - wyróżnia model poprzez dodatki, tworzy zbiór korzyści dodatkowych:
Gwarancja i rękojmia
Kredyt
Dostawca
Naprawy
Konserwacje
Instalowanie
Usługi dodatkowe
Produkt potencjalny - stymulowany przez wynalazczość i postęp organizacyjno-techniczny, umożliwia modyfikację i rozbudowę produktu
KLASYFIKACJA PRODUKTU
Produkt można podzielić ze względu na:
Jego rodzaj:
Dobra nominalne - pieniądze, akcje, obligacje, weksle
Dobra realne - to wszystkie pozostałe
Rodzaj rynku:
Przemysłowe - kierowane są do dalszych przedsiębiorstw( surowce, maszyny)
Dobra konsumpcyjne - kierowane są do finalnego odbiorcy, którym jest konsument pożytkujący dobro dla różnych potrzeb.
!!! Są jednak produkty, które mogą występować w obu kategoriach, Np. węgiel.
Klasyfikację ze względu na zachowania konsumentów w procesie dokonywania zakupu:
Produkty powszechne - ryzyko nabycia dla klientów jest najniższe. Decyzja wyboru jest dość szybka. Wyróżniamy:
* produkty podstawowe - produkty kupowane regularnie
* produkty nieposzukiwane - produkty znajdujące się Np. przy kasach
* produkty awaryjne - kupowane pod wpływem nagłej potrzeby
* produkty niedostrzegane - produkty, o których konsument nie myśli, nie dostrzega, lub nie zna, Np. lekarstwa
* produkty specjalne - produkty w sposób szczególny lubiane przez konsumenta
Produkty wybieralne - konsument podejmuje decyzję o kupnie dłużej, ryzyko rośnie w stosunku do produktów powszechnych. Produkty mogą być:
* homogeniczne - produkty postrzegane jako podobne do siebie, często przy wyborze ważną rolę odgrywa sprzedawca
* heterogeniczne - produkty różnią się między sobą, a klient dokona zakupu wyłącznie produktu określonej marki, a żaden inny nie wchodzi w rachubę.
Produkty luksusowe - dobro żeby było zaliczane do luksusowego musi nastąpić wzrost ceny powodując jednocześnie wzrost popytu. Zachodzi tu efekt demonstracji i snobizmu.
PODSTAWOWE WYPOSAŻENIE PRODUKTU:
Nazwa - powinna być:
Krótka
Łatwa do wymówienia
Wyróżniająca produkt
Firmy zagraniczne muszą uwzględniać to, aby nazwa produktu źle się nie kojarzyła.
Kolor - w zależności od branży firmy powinien być:
Pastelowy, ciepły
Dynamiczny, zdecydowany
Jakość - to stopień, w jakim produkt zaspokaja potrzeby nabywcy. Wyróżniamy:
Jakość obiektywną - wartość materialna produktu
Jakość subiektywną - wartość emocjonalna, indywidualna dla każdego klienta
Marka - to nazwa, symbol, termin, wzór, lub ich kombinacja, która utożsamia dobra jednego przedsiębiorstwa, odróżniając je od oferty konkurencji. Marka zastrzeżona prawnie staje się znakiem towarowym - nadawanym przez producenta, lub znakiem handlowym - nadawanym przez pośrednika.
Wyróżniamy następujące rodzaje marek:
Indywidualna
Dla rodziny produktów - cała oferta przedsiębiorstwa sprzedawana jest pod jedną nazwą Np. Knorn, Pudliszki itp.
Marka mieszana(łączona) - próba wykorzystania dwóch powyższych elementów Np. samochody.
Korzyści dla klientów:
Gwarancja jakości
Klient ma ułatwiony wybór
CYKL ŻYCIA PRODUKTÓW
Poszczególne fazy życia produktu nazywa się CYKLEM ŻYCIA PRODUKTU.
Cykl życia produktu składa się z 4-5 faz. Pięć faz jest, gdy dojrzałość produktu podzielimy na dojrzałość wczesną, oraz dojrzałość późną.
I FAZA
WPROWADZENIE - (2,5%) dynamika sprzedaży jest dość wysoka, przychody są jeszcze niskie. Koszty s bardzo wysokie, jest to faza bardzo ryzykowna. Przedsiębiorstwo musi prowadzić intensywną kampanię reklamową.
Nabywcami są pionierzy.
!!! STRATEGIA PUUL
STRATEGIA PUSH - uwzględnia pośredników
II FAZA
WZROSTU - (12,5%) nabywcami są zwolennicy nowości, którzy wydadzą opinie o produkcie, przetestują go.
Dynamika sprzedaży jest najwyższa. Poziom sprzedaży na końcu drugiej fazy jest już wysoki.
W tej fazie pojawiają się naśladowcy, w związku z tym koszty będą wysokie, zysk powinien być już dodatni.
III FAZA
DOJRZAŁOŚCI - okres najkorzystniejszy dla przedsiębiorstwa. Przychody ze sprzedaży są najwyższe, koszty najniższe, przedsiębiorstwo realizuje maksymalny zysk.
Do punktu maksymalnego przyrosty sprzedaży są dodatnie, ale malejące, po osiągnięciu tego punktu są ujemne. Nabywcy to tzw. Większość. Najczęściej pojawia się popyt odnawialny.
IV FAZA
SPADEK - jeżeli dynamika spadku jest rosnąca to znaczy, że produkt znalazł się w ostatniej fazie. Zanim ta faza nastąpi przedsiębiorstwa starają się odmłodzić produkt - najczęściej pierwszym krokiem jest odmłodzenie produktu, a następnie modyfikacje.
Nabywcami w tej fazie są tzw. opieszali.
CENA
Cena:
To element rynku równoważący popyt i podaż
To społecznie zweryfikowany efekt poniesionych nakładów i zużytych zasobów
Racjonalizuje efektywność postępowania przedsiębiorstwa
PROCEDURA USTALANIA CEN:
Wybór celów strategii cenowej
Szacowanie popytu
Szacowanie kosztów
Analiza oferty i cen konkurencji
Wybór dominującej metody ustalania cen
Wybór ceny końcowej
PROCEDURA(MOMENT) USTALANIA CENY:
Podczas wprowadzania nowego produktu na rynek
Działania konkurencji,; można stosować:
DUMPING
DYSKRYMINACJE - sprzedaż produktów po cenie wyższej do grup nabywców o niższej elastyczności cenowej
Gdy poziom sprzedaży jest niezadowalający Np., gdy zalega w magazynach..
PRZYKŁADOWE CELE STRATEGI CENOWEJ:
Przetrwanie - ceny muszą pokrywać CKZ(cena kosztów zmiennych) i często CKS(cena kosztów stałych).
Maksymalizacja zysku bieżącego
Maksymalizacja przychodu bieżącego
Polityka zgarniania skimming(zbieranie śmietanki) - ustala się wysoką cenę dla nowych produktów, w późniejszych fazach następuje jej obniżanie.
Przesłanki stosowania tej strategii to:
Wystarczająca liczba nabywców początkowych
Koszty jednostkowe
Wysoka cena tworząca image produktów prestiżowych
Polityka dyskontowa - gdzie niska cena utrzymywana jest przez cały cykl życia produktu, przy jednoczesnym obniżeniu świadczeń dodatkowych.
Polityka przenikania - związana jest z ustaleniem niskiej ceny zachęcającej do zakupu produktów nowych i zniechęcającej konkurentów, oraz jej podniesieniem w okresie dojrzałości.
Polityka wysokich cen - stosowana w przypadku sprzedaży towarów wysokiej jakości, luksusowych i ekskluzywnych, przy wysokim standardzie sieci sprzedaży z szeroką gamą usług dodatkowych.
SZACOWANIE POPYTU
Ceny są ograniczane posiadanymi przez ludność zasobami pieniężnymi i ich skłonnością do konsumpcji, dlatego konieczne jest badanie cenowej elastyczności popytu mające na celu określenie wrażliwości popytu na zmiany wysokości ceny.
Delta Q
________
Q
ECP = ———————
Delta P
_______
P
│E│=1 - popyt proporcjonalny
│E│>1 - popyt elastyczny
│E│<1 - popyt nieelastyczny
Powyższe zasady kształtowania cen dotyczą dóbr materialnych.
E >0 - dobra normalne
E <0 - paradoksy(dobra podrzędne i luksusowe)
Np.
ECP= -3 - znak minus jest to informacja o rodzaju dóbr
│ECP│= 3 - jest to informacja mówiąca nam czy popyt jest elastyczny, czy nieelastyczny
Popyt elastyczny - konsumenci silnie reagują na zmianę ceny - lepiej obniżyć cenę, bo popyt będzie większy.
Popyt sztywny - konsumenci nie reagują na zmianę ceny.
Popyt małoelastyczny - powoduje, że zmiana ceny o 1% powoduje spadek popytu o mniej niż 1% - lepiej podwyższać cenę, bo wówczas nastąpi spadek popytu.
CZYNNIKI WPŁYWAJĄCE NA WRAŻLIWOŚĆKONSUMENTÓW NA CENĘ:
Efekt wartości unikatowej (efekt rośnie => Ep maleje)
Efekt świadomości istnienia substytutów (efekt rośnie => Ep rośnie)
Efekt trudnego porównania (efekt rośnie => Ep maleje)
Efekt globalnych wydatków (efekt rośnie => Ep rośnie)
Efekt podzielonych wydatków (efekt rośnie => Ep maleje)
Efekt utopionych pieniędzy (efekt rośnie => Ep maleje)
Efekt zapasów (efekt rośnie => Ep rośnie)
Efekt relacji postrzeganej jakości do ceny (efekt rośnie => Ep maleje)
SZACOWANIE KOSZTÓW
P = KCP + M
KCP - koszt całkowity przeciętny
M - marża
Metoda kosztowa dominuje w branżach dotowanych, oraz na rynku gdzie popyt przewyższa podaż
Orientacja cen względem oferty konkurencji (adaptacyjne kształtowanie cen)
Przedsiębiorstwo powinno:
Wyróżnić produkt konkurencji
Ustalić na podstawie konkurencji cenę
CENA POSTULOWANA - to cena wyznaczana w wyniku przedstawionej przez przedsiębiorstwo kalkulacji
CENA RZECZYWISTA - to cena produktu na rynku
TYPY WYCEN:
Ceny w systemie dwuczęściowym Np. TP.SA. - abonament + rozmowy
Wycena produktów uzupełniających Np. drukarka + tusz
Wycena linii produktów - im bogatsze wyposażenie tym towar droższy
DYSTRYBUCJA
DYSTRYBUCJA - jest zbiorem decyzji i działań związanych z udostępnieniem produktu w miejscu, czasie i formie oczekiwanej przez nabywców. Jej istotą jest przesunięci towarów z miejsca ich wytworzenia do finalnych odbiorców.
FUNKCJE DYSTRUBUCJI:
Kontaktowanie przedsiębiorstwa z rynkiem
Kształtowanie podaży
Stymulowanie popytu
Tworzenie i organizowanie procesu informacyjnego
Finansowanie transakcji
Fizyczna dystrybucja
ELEMENTY SYSTEMU DYSTRYBUCJI:
Kanały dystrybucji - wraz ze strumieniami rzeczowymi, finansowymi i informacyjnymi rozumiane jako sposób połączeń; kolejności, w jakiej występują instytucje pośredniczące, przez które przepływa przynajmniej jeden ze strumieni.
Fizyczna dystrybucja - (logistyka); będąca zespołem instrumentów i działań doprowadzających (w sensie fizycznym) towary do punktów sieci handlowej, lub do ostatecznych użytkowników, w sposób umożliwiający niwelowanie rozbieżności między popytem, podażą w czasie i przestrzeni.
Logistyka obejmuje takie czynności jak:
Magazynowanie towarów
Transport
Zawieranie umów
Przyjmowanie zamówień i towarów
Paczkowanie
Czynności związane z obsługą odbiorców
PODZIAŁ KANAŁÓW DYSTRYBUCJI:
Ze względu na liczbę pośredników:
Bezpośrednie
Pośrednie
Ze względu na liczbę szczebli pośrednich:
Krótkie
Długie
Ze względu na liczbę pośredników w tym samym szczeblu dystrybucji:
Wąskie
Szerokie
Ze względu na znaczenie kanału:
Podstawowe
Pomocnicze
Ze względu na powiązania między uczestnikami kanału:
Konwencjonalne
Zintegrowane pionowo(administrowane, kontraktowe, korporacyjne)
KANAŁY BEZPOŚREDNIE - producent sam sprzedaje swoje wyroby odbiorcom finalnym, na własny koszt i ryzyko, wykorzystując własną lub dzierżawioną sieć punktów sprzedaży.
ZALETY:
Możliwość kontroli ceny rzeczywistej
Szybki przepływ informacji rynkowej
Możliwość szybkiej reakcji na zmiany rynkowe
WADY:
Koszt dystrybucji i ryzyko spoczywa na wytwórcy
Obsługa dużej liczby transakcji
Konieczność utrzymywania dużych zapasów
Ograniczona przepustowość punktów sprzedaży
Mało atrakcyjne formy sprzedaży
WYKORZYSTANIE:
Na rynku usług i dóbr przemysłowych
Towary szybko psujące się
Gdy jest mała liczba odbiorców (nabywców), lub ich koncentracja przestrzenna
Gdy występuje potrzeba informacji technologicznej
14