DYREKTYWA RADY NR 92/57/EWG
z dnia 24 czerwca 1992
dotycz膮ca wdro偶enia minimalnych wymaga艅 bezpiecze艅stwa i ochrony zdrowia na tymczasowych lub ruchomych budowach (贸sma szczeg贸艂owa dyrektywa w rozumieniu art. 16.1 dyrektywy nr 89/391/EWG)
RADA WSP脫LNOT EUROPEJSKICH
uwzgl臋dniaj膮c Traktat ustanawiaj膮cy Europejsk膮 Wsp贸lnot臋 Gospodarcz膮, a w szczeg贸lno艣ci art. 118 a tego Traktatu,
maj膮c na uwadze propozycj臋 Komisji przedstawion膮 po konsultacji z Komitetem Doradczym ds. Bezpiecze艅stwa, Higieny i Ochrony Zdrowia w Miejscu Pracy,
we wsp贸艂pracy z Parlamentem Europejskim,
maj膮c na uwadze opini臋 Komitetu Ekonomiczno-Spo艂ecznego
a tak偶e bior膮c pod uwag臋 co nast臋puje:
Artyku艂 118 Traktatu przewiduje przyj臋cie przez Rad臋, w formie dyrektyw, minimalnych wymaga艅 w celu stymulowania post臋pu, zw艂aszcza w 艣rodowisku pracy, zapewniaj膮cego wy偶szy poziom bezpiecze艅stwa i ochrony zdrowia pracownik贸w;
Dyrektywy te, zgodnie ze wspomnianym artyku艂em, nie powinny narzuca膰 ogranicze艅 administracyjnych, finansowych i prawnych utrudniaj膮cych podejmowanie i prowadzenie ma艂ych i 艣rednich przedsi臋wzi臋膰;
Informacja Komisji w sprawie jej programu dotycz膮cego bezpiecze艅stwa, higieny i ochrony zdrowia podczas pracy przewiduje przyj臋cie dyrektywy maj膮cej na celu wdro偶enie minimalnych wymaga艅 bezpiecze艅stwa i ochrony zdrowia na tymczasowych i ruchomych budowach;
Rada w swojej rezolucji z dnia 21 grudnia 1987 r. dotycz膮cej bezpiecze艅stwa, higieny i ochrony zdrowia w miejscu pracy przyj臋艂a do wiadomo艣ci zamiar przedstawienia przez Komisj臋 w najbli偶szej przysz艂o艣ci minimalnych wymaga艅 dotycz膮cych tymczasowych lub ruchomych bud贸w;
Tymczasowe lub ruchome budowy s膮 miejscami pracy o szczeg贸lnie wysokim stopniu zagro偶enia;
Niew艂a艣ciwe zagospodarowanie budowy oraz z艂a organizacja pracy odgrywa艂y znacz膮c膮 rol臋 w ponad po艂owie wypadk贸w przy pracy, jakie zdarzy艂y si臋 na terenach bud贸w we Wsp贸lnocie;
We wszystkich pa艅stwach cz艂onkowskich Wsp贸lnoty w艂adze odpowiedzialne za bezpiecze艅stwo i ochron臋 zdrowia podczas pracy musz膮 by膰 ka偶dorazowo informowane o zamiarze rozpocz臋cia prac na odpowiednio du偶膮 skal臋;
Przyczyn膮 du偶ej cz臋艣ci wypadk贸w przy pracy podczas realizacji inwestycji mo偶e by膰 niew艂a艣ciwa koordynacja r贸偶nych przedsi臋wzi臋膰 wykonywanych jednocze艣nie lub kolejno na tej samej tymczasowej lub ruchomej budowie;
Istnieje konieczno艣膰 poprawy koordynacji dzia艂a艅 r贸偶nych zespo艂贸w, zar贸wno na etapie przygotowania inwestycji, jak i podczas jej realizacji;
Spe艂nienie minimalnych wymaga艅, opracowanych w celu zapewnienia wy偶szego poziomu bezpiecze艅stwa i ochrony zdrowia na tymczasowych lub ruchomych budowach, jest konieczne dla zapewnienia bezpiecze艅stwa i ochrony zdrowia pracownik贸w;
Pracownicy samodzielni oraz pracodawcy, kt贸rzy s膮 osobi艣cie zaanga偶owani w realizacj臋 prac na terenie tymczasowych lub ruchomych bud贸w, mog膮 swoj膮 dzia艂alno艣ci膮 powodowa膰 zagro偶enie bezpiecze艅stwa i zdrowia pracownik贸w;
Konieczne jest rozszerzenie odpowiednich postanowie艅 dyrektywy Rady nr 89/655/EWG z dnia 30 listopada 1989 r. dotycz膮cej minimalnych wymaga艅 w dziedzinie bezpiecze艅stwa i ochrony zdrowia przy u偶ytkowaniu przez pracownik贸w urz膮dze艅 produkcyjnych podczas pracy (druga szczeg贸艂owa dyrektywa) oraz dyrektywy Rady nr 89/656/EWG z dnia 30 listopada 1989 r. o minimalnych wymaganiach bezpiecze艅stwa i ochrony zdrowia dotycz膮cych stosowania przez pracownik贸w 艣rodk贸w ochrony indywidualnej w miejscu pracy (trzecia szczeg贸艂owa dyrektywa) na pracownik贸w samodzielnych oraz pracodawc贸w w zakresie ich osobistego zaanga偶owania w realizacj臋 prac na tymczasowych lub ruchomych budowach;
Niniejsza dyrektywa jest dyrektyw膮 szczeg贸艂ow膮 w rozumieniu art. 16.1 dyrektywy Rady nr 89/391/EWG z dnia 12 czerwca 1989 r. o wprowadzeniu 艣rodk贸w maj膮cych na celu stymulowanie poprawy bezpiecze艅stwa i ochrony zdrowia pracownik贸w podczas pracy, gdy偶 jej ustalenia w pe艂ni odnosz膮 si臋 do tymczasowych lub ruchomych bud贸w, bez naruszania bardziej rygorystycznych i/lub bardziej specyficznych postanowie艅 zawartych w niniejszej dyrektywie;
Niniejsza dyrektywa stanowi praktyczny krok w kierunku poprawy warunk贸w pracy w pa艅stwach Wsp贸lnego Rynku, zw艂aszcza w odniesieniu do przedmiotu dyrektywy Rady nr 89/106/EWG z dnia 21 grudnia 1988 r. o dostosowaniu przepis贸w prawnych i administracyjnych pa艅stw cz艂onkowskich dotycz膮cych budownictwa oraz przedmiotu dyrektywy Rady nr 89/440/EWG z dnia 18 lipca 1989 r. uzupe艂niaj膮cej dyrektyw臋 Rady 71/305/EWG o koordynacji procedur przyznawania kontrakt贸w na roboty publiczne;
Stosownie do decyzji Rady nr 74/325/EWG Komitet Doradczy ds. Bezpiecze艅stwa, Higieny i Ochrony Zdrowia w Miejscu Pracy udziela Komisji konsultacji w sprawie formu艂owania wniosk贸w w tym zakresie;
PRZYJMUJE NINIEJSZ膭 DYREKTYW臉:
Artyku艂 1
Przedmiot
1. Niniejsza dyrektywa, kt贸ra jest 贸sm膮 dyrektyw膮 szczeg贸艂ow膮 w rozumieniu art. 16.1 dyrektywy Rady nr 89/391/EWG, okre艣la minimalne wymagania bezpiecze艅stwa i ochrony zdrowia na tymczasowych lub ruchomych budowach zdefiniowane w art. 2 a.
2. Niniejsza dyrektywa nie dotyczy wierce艅 i eksploatacji z艂贸偶 w przemy艣le wydobywczym w rozumieniu art. 1.2 decyzji Rady nr 74/326/EWG z dnia 27 czerwca
1974 r. o rozszerzeniu odpowiedzialno艣ci G贸rniczej Komisji Bezpiecze艅stwa i Ochrony Zdrowia na wszystkie ga艂臋zie przemys艂u wydobywczego.
3. Postanowienia dyrektywy nr 89/391/EWG maj膮 zastosowanie do ca艂ego zakresu okre艣lonego w punkcie 1, bez naruszania bardziej rygorystycznych i/lub bardziej specyficznych postanowie艅 zawartych w niniejszej dyrektywie.
Artyku艂 2
Definicje
Do cel贸w niniejszej dyrektywy okre艣la si臋 znaczenie nast臋puj膮cych termin贸w:
(a) „tymczasowe lub ruchome budowy” (zwane dalej „budowami”) oznaczaj膮 wszystkie budowy, na kt贸rych s膮 wykonywane prace budowlano-in偶ynieryjne; niepe艂n膮 list臋 takich prac podano w za艂. I;
(b) „inwestor” oznacza dowoln膮 osob臋 fizyczn膮 lub prawn膮, dla kt贸rej realizowana jest inwestycja;
(c) „inwestor zast臋pczy” oznacza dowoln膮 osob臋 fizyczn膮 lub prawn膮 odpowiedzialn膮 za projektowanie i/lub wykonawstwo i/lub nadz贸r nad wykonaniem inwestycji, dzia艂aj膮c膮 w imieniu inwestora;
(d) „pracownik samodzielny” oznacza dowoln膮 osob臋, nie wymienion膮 w art. 3 a b dyrektywy nr 89/391/EWG, kt贸ra uczestniczy zawodowo w procesie realizacji inwestycji;
(e) „koordynator do spraw bezpiecze艅stwa i ochrony zdrowia na etapie przygotowania inwestycji” oznacza dowoln膮 osob臋 fizyczn膮 lub prawn膮, kt贸rej inwestor i/lub inwestor zast臋pczy powierza obowi膮zki wymienione w art. 5 podczas przygotowania projektu inwestycji;
(f) „koordynator do spraw bezpiecze艅stwa i ochrony zdrowia na etapie wykonywania inwestycji” oznacza dowoln膮 osob臋 fizyczn膮 lub prawn膮, kt贸rej inwestor i/lub inwestor zast臋pczy powierza obowi膮zki wymienione w art. 6 podczas wykonywania inwestycji;
Artyku艂 3
Wyznaczanie koordynator贸w - Plan bezpiecze艅stwa i ochrony zdrowia -
Informacje podstawowe
1. Inwestor lub inwestor zast臋pczy jest obowi膮zany do wyznaczenia co najmniej jednego koordynatora do spraw bezpiecze艅stwa i ochrony zdrowia, zgodnie z definicj膮 w art. 2 e f, na ka偶dej budowie, na kt贸rej prace prowadzi wi臋cej ni偶 jeden inwestor.
2. Inwestor lub inwestor zast臋pczy jest obowi膮zany do dopilnowania, aby przed rozpocz臋ciem prac na budowie zosta艂 sporz膮dzony plan bezpiecze艅stwa i ochrony zdrowia zgodnie z art. 5 b.
Pa艅stwa cz艂onkowskie mog膮 po konsultacjach zar贸wno z nadzorem, jak i pracownikami, odst膮pi膰 od postanowie艅 punktu 1, z wyj膮tkiem tych bud贸w, na kt贸rych s膮 wykonywane szczeg贸lnie niebezpieczne prace wymienione w za艂. II.
3. W wypadku bud贸w:
- na kt贸rych planuje si臋 prowadzenie prac trwaj膮cych d艂u偶ej ni偶 trzydzie艣ci dni roboczych i jednocze艣nie zatrudnionych ma by膰 wi臋cej ni偶 dwudziestu pracownik贸w, lub
- na kt贸rych planowany zakres prac przekracza 500 osobodni,
inwestor lub inwestor zast臋pczy jest zobowi膮zany do przekazania w艂adzom, przed rozpocz臋ciem prac, podstawowych informacji sporz膮dzonych zgodnie z za艂. III.
Informacje podstawowe musz膮 by膰 umieszczone na budowie w widocznym miejscu i, je艣li zaistnieje potrzeba, okresowo uaktualniane.
Artyku艂 4
Etap przygotowania inwestycji: zasady og贸lne
Inwestor zast臋pczy albo, w uzasadnionych wypadkach, inwestor zobowi膮zany jest do uwzgl臋dnienia og贸lnych zasad bezpiecze艅stwa i ochrony zdrowia podanych w dyrektywie 89/391/EWG na wszystkich etapach projektowania i przygotowania inwestycji, a zw艂aszcza:
- przy opracowywaniu architektonicznych, technicznych i/lub organizacyjnych za艂o偶e艅 planowanych prac lub etap贸w prac, kt贸re maj膮 przebiega膰 jednocze艣nie lub kolejno;
- przy szacowaniu czasu wymaganego do zako艅czenia tych prac lub etap贸w prac.
W uzasadnionych wypadkach nale偶y uwzgl臋dni膰 r贸wnie偶 wszystkie plany bezpiecze艅stwa i ochrony zdrowia oraz dokumenty sporz膮dzone zgodnie z art. 5 b lub c wraz z ewentualnymi korektami wprowadzonymi zgodnie z art. 6 c.
Artyku艂 5
Etap przygotowania inwestycji: obowi膮zki koordynator贸w
Koordynator(rzy) do spraw bezpiecze艅stwa i ochrony zdrowia na etapie przygotowania inwestycji, wyznaczony(eni) zgodnie z art. 3.1, zobowi膮zany(i) jest(s膮) do:
(a) koordynowania realizacji zada艅 wynikaj膮cych z postanowie艅 art. 4;
(b) sporz膮dzenia lub spowodowania sporz膮dzenia planu bezpiecze艅stwa i ochrony zdrowia, zawieraj膮cego zasady bezpiecze艅stwa i ochrony zdrowia przystosowane do danej budowy z uwzgl臋dnieniem, w uzasadnionych wypadkach, prowadzonej na budowie produkcji przemys艂owej; plan ten musi r贸wnie偶 zawiera膰 specyficzne dzia艂ania dotycz膮ce prac, kt贸re zaliczaj膮 si臋 do co najmniej jednej z kategorii wymienionych w za艂. II;
(c) przygotowania dokumentu zawieraj膮cego w艂a艣ciwe informacje, z uwzgl臋dnieniem charakteru inwestycji, dotycz膮ce bezpiecze艅stwa i ochrony zdrowia, kt贸re nale偶y wzi膮膰 pod uwag臋 we wszystkich kolejnych pracach.
Artyku艂 6
Etap realizacji inwestycji: obowi膮zki koordynator贸w
Koordynator(rzy) do spraw bezpiecze艅stwa i ochrony zdrowia na etapie realizacji inwestycji, wyznaczony(eni) zgodnie z art. 3.1, zobowi膮zany(i) jest(s膮) do:
(a) koordynowania wprowadzania podstawowych zasad prewencji i zapewnienia bezpiecze艅stwa:
- przy opracowywaniu technicznych i/lub organizacyjnych za艂o偶e艅 planowanych prac lub etap贸w prac, kt贸re maj膮 przebiega膰 jednocze艣nie lub kolejno;
- przy szacowaniu czasu wymaganego do zako艅czenia tych prac lub etap贸w prac;
(b) koordynowania wprowadzania odpowiednich postanowie艅 zapewniaj膮cych, 偶e pracodawcy i, je艣li to konieczne dla zapewnienia bezpiecze艅stwa pracownik贸w, r贸wnie偶 pracownicy samodzielni:
- konsekwentnie stosuj膮 zasady wymienione w art. 8;
- przestrzegaj膮, tam gdzie jest to wymagane, zasad zawartych w planie bezpiecze艅stwa i ochrony zdrowia wymienionym w art. 5 b;
(c) wprowadzenia lub spowodowania wprowadzenia wszelkich niezb臋dnych korekt do planu bezpiecze艅stwa i ochrony zdrowia wymienionego w art. 5 b oraz do dokumentu wymienionego w art. 5 c, uwzgl臋dniaj膮cego post臋p rob贸t i wszelkie zaistnia艂e zmiany;
(d) organizowania wsp贸艂pracy mi臋dzy pracodawcami, z uwzgl臋dnieniem kolejnych pracodawc贸w na tej samej budowie, koordynowania ich dzia艂a艅 w sprawach ochrony zdrowia i zapobiegania ryzyku zawodowemu oraz wymiany informacji zgodnie z artyku艂em 6.4 dyrektywy nr 89/391/EWG (w艂膮czaj膮c w te dzia艂ania, w uzasadnionych wypadkach, pracownik贸w samodzielnych);
(e) koordynowania przedsi臋wzi臋膰 maj膮cych na celu sprawdzenie prawid艂owo艣ci wprowadzania plan贸w pracy;
(f) podj臋cia niezb臋dnych krok贸w w celu uniemo偶liwienia wst臋pu na budow臋 osobom nie upowa偶nionym.
Artyku艂 7
Odpowiedzialno艣膰 inwestora, inwestora zast臋pczego i pracodawcy
1. Fakt wyznaczenia przez inwestora lub inwestora zast臋pczego koordynatora(贸w) wykonuj膮cego(ych) obowi膮zki wymienione w art. art. 5 i 6 nie zwalnia go z odpowiedzialno艣ci w tym zakresie.
2. Realizacja art. art. 5 i 6 oraz punktu 1 niniejszego artyku艂u nie powinna mie膰 wp艂ywu na zasad臋 odpowiedzialno艣ci pracodawcy okre艣lon膮 w dyrektywie nr 89/391/EWG.
Artyku艂 8
Wdra偶anie art. 6 dyrektywy 89/391/EWG
1. Podczas wykonywania prac nale偶y stosowa膰 zasady okre艣lone w art. 6 dyrektywy nr 89/391/EWG, a zw艂aszcza w odniesieniu do:
(a) utrzymywania na budowie w艂a艣ciwego porz膮dku i satysfakcjonuj膮cego stanu czysto艣ci;
(b) ustalenia rozmieszczenia stanowisk pracy, z uwzgl臋dnieniem odpowiedniego dost臋pu do nich, oraz rozplanowania dr贸g i stref pracy i przemieszczania si臋 maszyn;
(c) dost臋pu do r贸偶nych materia艂贸w i warunk贸w ich u偶ytkowania w trakcie pracy;
(d) utrzymania w艂a艣ciwego stanu technicznego, wst臋pnego komisyjnego sprawdzenia i regularnych przegl膮d贸w instalacji i wyposa偶enia w celu unikni臋cia nieprawid艂owo艣ci, kt贸re mog艂yby wp艂ywa膰 na bezpiecze艅stwo i ochron臋 zdrowia pracownik贸w;
(e) oddzielenie i rozmieszczenie stref magazynowania i sk艂adowania r贸偶nych materia艂贸w, zw艂aszcza w odniesieniu do materia艂贸w i substancji niebezpiecznych;
(f) warunk贸w przemieszczania stosowanych materia艂贸w niebezpiecznych;
(g) przechowywania i wywo偶enia lub usuwania odpadk贸w i gruzu;
(h) korygowania, w miar臋 post臋pu rob贸t na budowie, aktualnego rozplanowania prac lub etap贸w prac;
(i) wsp贸艂pracy mi臋dzy pracodawcami i pracownikami samodzielnymi;
(j) wsp贸艂dzia艂ania z przedsi臋biorstwami przemys艂owymi, na kt贸rych terenie lub w kt贸rych s膮siedztwie znajduje si臋 budowa.
Artyku艂 9
Obowi膮zki pracodawcy
W celu zachowania bezpiecze艅stwa i ochrony zdrowia na budowie, w warunkach okre艣lonych w art. art. 6 i 7, pracodawcy zobowi膮zani s膮 do:
(a) podj臋cia dzia艂a艅 zgodnych z minimalnymi wymaganiami okre艣lonymi w za艂. IV, w szczeg贸lno艣ci w zakresie art. 8;
(b) uwzgl臋dniania zalece艅 koordynatora(贸w) do spraw bezpiecze艅stwa i ochrony zdrowia.
Artyku艂 10
Obowi膮zki innych grup os贸b
1. W celu zachowania bezpiecze艅stwa i ochrony zdrowia na budowie samodzielni pracownicy zobowi膮zani s膮 do:
(a) przestrzegania (mutatis mutandis) w szczeg贸lno艣ci:
(i) wymaga艅 art. art. 6.4 i 13 dyrektywy nr 89/391/EWG oraz art. 8 i za艂. IV niniejszej dyrektywy;
(ii) art. 4 dyrektywy nr 89/655/EWG i odpowiednich postanowie艅 jej za艂膮cznika;
(iii) art. art. 3, 4.1 - 4.4 i 4.9 oraz art. 5 dyrektywy nr 89/656/EWG;
(b) uwzgl臋dnienia zalece艅 koordynatora(贸w) do spraw bezpiecze艅stwa i ochrony zdrowia.
2. W celu zachowania bezpiecze艅stwa i ochrony zdrowia na budowie, pracodawcy, je艣li s膮 osobi艣cie zaanga偶owani w wykonywanie pracy na budowie, s膮 zobowi膮zani do:
(a) przestrzegania (mutatis mutandis) w szczeg贸lno艣ci:
(i) art. 13 dyrektywy nr 89/391/EWG;
(ii) art. 4 dyrektywy nr 89/655/EWG i odpowiednich postanowie艅 jej za艂膮cznika;
(iii) art. art. 3, 4.1 - 4.4 i 4.9 oraz art. 5 dyrektywy nr 89/656/EWG;
(b) uwzgl臋dnienia zalece艅 koordynatora(贸w) do spraw bezpiecze艅stwa i ochrony zdrowia.
Artyku艂 11
Informacje dla pracownik贸w
1. Bez zmiany art. 10 dyrektywy nr 89/391/EWG pracownicy i/lub ich przedstawiciele powinni by膰 informowani o wszystkich podejmowanych dzia艂aniach dotycz膮cych bezpiecze艅stwa i ochrony zdrowia pracownik贸w na budowach.
2. Informacja musi by膰 zrozumia艂a dla zainteresowanych pracownik贸w.
Artyku艂 12
Konsultacje z pracownikami i ich uczestnictwo
Konsultacje z pracownikami i/lub ich przedstawicielami powinny si臋 odbywa膰 zgodnie z art. 11 dyrektywy nr 89/391/EWG w sprawach obj臋tych art. art. 6, 8 i 9 niniejszej dyrektywy, w celu zapewnienia, je艣li jest to konieczne, w艂a艣ciwej koordynacji przedsi臋wzi臋膰 realizowanych na miejscu pracy, z uwzgl臋dnieniem stopnia ryzyka prac oraz rozmiar贸w miejsca pracy.
Artyku艂 13
Zmiany do za艂膮cznik贸w
1. Zmiany do za艂. za艂. I, II i III powinny by膰 przyjmowane przez Rad臋 zgodnie z procedur膮 okre艣lon膮 w art. 118 a Traktatu.
2. Zmiany natury czysto technicznej wprowadzone do za艂. IV z powodu:
- przyj臋cia dyrektyw o technicznej zgodno艣ci i normalizacji, zwi膮zanych z tymczasowymi lub ruchomymi budowami i/lub
- post臋pu technicznego, zmian w mi臋dzynarodowych przepisach, a tak偶e dokumentach lub wiedzy w zakresie tymczasowych lub ruchomych bud贸w
powinny by膰 przyjmowane zgodnie z procedur膮 przewidzian膮 w art. 17 dyrektywy nr 89/391/EWG.
Artyku艂 14
Postanowienia ko艅cowe
1. Pa艅stwa cz艂onkowskie powinny wcieli膰 w 偶ycie przepisy prawne i postanowienia administracyjne konieczne do przestrzegania niniejszej dyrektywy nie p贸藕niej ni偶 do dnia 30 grudnia 1993 r. i niezw艂ocznie poinformowa膰 o tym Komisj臋.
2. Je艣li pa艅stwa cz艂onkowskie zrealizuj膮 te dzia艂ania, to przepisy te powinny zawiera膰 odno艣niki do niniejszej dyrektywy lub by膰 uzupe艂nione takimi odno艣nikami w razie oficjalnej publikacji. Zasady sporz膮dzania takich odno艣nik贸w powinny by膰 okre艣lone przez pa艅stwa cz艂onkowskie.
3. Pa艅stwa cz艂onkowskie powinny poinformowa膰 Komisj臋 o tre艣ci postanowie艅 prawa krajowego, przyjmowanych lub ju偶 przyj臋tych, dotycz膮cych zakresu niniejszej dyrektywy.
4. Pa艅stwa cz艂onkowskie co cztery lata przedstawiaj膮 Komisji raport o praktycznym wprowadzeniu postanowie艅 niniejszej dyrektywy, okre艣laj膮c w nim punkty widzenia pracodawc贸w i pracownik贸w.
Komisja powinna poinformowa膰 o tym Parlament Europejski, Rad臋, Komitet Ekonomiczno-Spo艂eczny i Komitet Doradczy ds. Bezpiecze艅stwa, Higieny i Ochrony Zdrowia w Miejscu Pracy.
5. Komisja powinna okresowo przedstawia膰 Parlamentowi Europejskiemu, Radzie i Komitetowi Ekonomiczno-Spo艂ecznemu raporty o praktycznym wprowadzaniu postanowie艅 niniejszej dyrektywy uwzgl臋dniaj膮c punkty 1, 2, 3 i 4.
Artyku艂 15
Niniejsza dyrektywa odnosi si臋 do pa艅stw cz艂onkowskich.
Sporz膮dzono w Luksemburgu dnia 24 czerwca 1992 roku.
W imieniu Rady
Jose da Silva Peneda
Przewodnicz膮cy
ZA艁膭CZNIK I
NIEPE艁NA LISTA PRAC BUDOWLANO-IN呕YNIERYJNYCH OBJ臉TYCH
ART. 2 a NINIEJSZEJ DYREKTYWY
1. Kopanie
2. Roboty ziemne
3. Roboty budowlane
4. Monta偶 i demonta偶 element贸w prefabrykowanych
5. Urz膮dzanie lub wyposa偶anie
6. Przebudowa
7. Renowacja
8. Naprawy
9. Demonta偶
10. Rozbi贸rki i wyburzenia
11. Utrzymywanie obiektu w nale偶ytym stanie technicznym
12. Konserwacja - malowanie i czyszczenie
13. Asenizacja
ZA艁膭CZNIK II
NIEPE艁NA LISTA PRAC STWARZAJ膭CYCH SZCZEG脫LNE ZAGRO呕ENIA BEZPIECZE艃STWA I OCHRONY ZDROWIA PRACOWNIK脫W OBJ臉TYCH
ART. 3.2 AKAPIT 2 NINIEJSZEJ DYREKTYWY
1. Praca, kt贸ra stwarza pracownikom zagro偶enie przysypania ziemi膮, zatopienia w bagnie lub upadku z wysoko艣ci, gdy ryzyko jest szczeg贸lnie zwi臋kszone przez charakter samej pracy, zastosowan膮 organizacj臋 pracy lub otoczenie miejsca pracy, czy budowy*.
2. Praca, podczas kt贸rej pracownicy s膮 nara偶eni na dzia艂anie substancji chemicznych lub biologicznych stwarzaj膮cych szczeg贸lne zagro偶enie bezpiecze艅stwa i zdrowia lub powoduj膮cych konieczno艣膰 prawn膮 monitorowania stanu zdrowia pracownik贸w.
3. Praca stwarzaj膮ca zagro偶enie promieniowaniem jonizuj膮cym, wymagaj膮ca oznaczenia obszar贸w kontrolowanych lub nadzorowanych, zgodnie z art. 20 dyrektywy nr
80/836/Euroatom1 .
4. Praca w pobli偶u linii wysokiego napi臋cia.
5. Praca stwarzaj膮ca ryzyko utoni臋cia pracownik贸w.
6. Praca w studniach, pod ziemi膮 i w tunelach.
7. Praca z u偶yciem sprz臋tu do nurkowania.
8. Praca wykonywana w kesonach (z atmosfer膮 wytwarzan膮 ze spr臋偶onego powietrza).
9. Praca wymagaj膮ca u偶ycia materia艂贸w wybuchowych.
10. Praca przy monta偶u i demonta偶u ci臋偶kich element贸w prefabrykowanych.
ZA艁膭CZNIK III
INFORMACJE PODSTAWOWE OKRE艢LONE W ART. 3.3 AKAPIT 1 NINIEJSZEJ DYREKTYWY
1. Data sporz膮dzenia:.........................................................................................................
2. Dok艂adny adres budowy: ...............................................................................................
......................................................................................................................................
3. Adres(y) inwestora(贸w): ................................................................................................
......................................................................................................................................
4. Typ inwestycji: ..............................................................................................................
5. Inspektor(rzy) nadzoru inwestorskiego (nazwisko(a) i adres(y)): .....................................
......................................................................................................................................
6. Koordynator(rzy) do spraw bezpiecze艅stwa i ochrony zdrowia na etapie przygotowania inwestycji (nazwisko(a) i adres(y)): ................................................................................
......................................................................................................................................
7. Koordynator(rzy) do spraw bezpiecze艅stwa i ochrony zdrowia na etapie wykonywania inwestycji (nazwisko(a) i adres(y)): ................................................................................
......................................................................................................................................
......................................................................................................................................
8. Planowany termin rozpocz臋cia prac na budowie: ............................................................
9. Planowany termin zako艅czenia budowy: ........................................................................
10. Przybli偶ona maksymalna liczba pracownik贸w zatrudnionych na budowie: ......................
11. Planowana liczba wykonawc贸w rob贸t oraz pracownik贸w samodzielnych na budowie: .....
......................................................................................................................................
12. Dok艂adne dane ju偶 zaanga偶owanych wykonawc贸w rob贸t: ...............................................
......................................................................................................................................
......................................................................................................................................
ZA艁膭CZNIK IV
MINIMALNE WYMAGANIA BEZPIECZE艃STWA I OCHRONY ZDROWIA NA BUDOWACH OBJ臉TE ART. 9 a ORAZ ART. 10.1 a i NINIEJSZEJ DYREKTYWY
Uwagi wst臋pne
Zasady podane w tym za艂膮czniku stosuje si臋 w zale偶no艣ci od charakterystyki budowy, rodzaju prowadzonych rob贸t, szczeg贸lnych okoliczno艣ci lub typu zagro偶enia.
Na potrzeby niniejszego za艂膮cznika przez „pomieszczenia” rozumie si臋 r贸wnie偶 baraki socjalne.
CZ臉艢膯 A
OG脫LNE MINIMALNE WYMAGANIA
DOTYCZ膭CE MIEJSC PRACY NA BUDOWIE
1. Stabilno艣膰 i trwa艂o艣膰
1.1. Nale偶y zapewni膰 we w艂a艣ciwy i bezpieczny spos贸b stabilno艣膰 materia艂贸w, wyposa偶enia i - og贸lnie m贸wi膮c - ka偶dego elementu, kt贸ry podczas przemieszczania si臋 mo偶e w jakikolwiek spos贸b wp艂ywa膰 na bezpiecze艅stwo i ochron臋 zdrowia pracownik贸w.
1.2. Nale偶y umo偶liwi膰 dost臋p do stref wykonanych z materia艂贸w niedostatecznie wytrzyma艂ych, chyba 偶e zapewni si臋 w艂a艣ciwe wyposa偶enie lub 艣rodki umo偶liwiaj膮ce bezpieczne wykonanie prac w tych strefach.
2. Instalacje rozdzia艂u energii
2.1. Instalacje musz膮 by膰 zaprojektowane, wykonane i u偶ytkowane w taki spos贸b, aby nie stanowi艂y zagro偶enia po偶arowego lub wybuchowego oraz aby pracownicy byli w dostatecznym stopniu chronieni przed pora偶eniem pr膮dem elektrycznym w nast臋pstwie bezpo艣redniego lub po艣redniego kontaktu z instalacj膮.
2.2. Projekt, konstrukcja i wyb贸r materia艂贸w oraz urz膮dze艅 ochronnych musz膮 by膰 dostosowane do typu i mocy rozdzielanej energii, warunk贸w zewn臋trznych oraz do poziomu kwalifikacji os贸b maj膮cych dost臋p do r贸偶nych cz臋艣ci instalacji.
3. Drogi i wyj艣cia ewakuacyjne
3.1. Wyj艣cia ewakuacyjne i drogi do nich prowadz膮ce musz膮 by膰 zawsze wolne (nie zastawione urz膮dzeniami, materia艂ami itp.) i musz膮 prowadzi膰 - mo偶liwie najkr贸tsz膮 drog膮 - do bezpiecznego miejsca.
3.2. W razie niebezpiecze艅stwa nale偶y stworzy膰 mo偶liwo艣膰 bezpiecznej, szybkiej ewakuacji pracownik贸w ze wszystkich stanowisk pracy.
3.3. Liczba, rozmieszczenie oraz wymiary dr贸g i wyj艣膰 ewakuacyjnych zale偶膮 od sposob贸w u偶ywania sprz臋tu, rozmiar贸w budowy i pomieszcze艅 oraz maksymalnej liczby os贸b, kt贸re mog膮 by膰 zagro偶one.
3.4. Drogi i wyj艣cia przeznaczone wy艂膮cznie do ewakuacji musz膮 by膰 oznaczone za pomoc膮 znak贸w zgodnych z krajowymi przepisami wdra偶aj膮cymi dyrektyw臋 nr 77/576/EWG.
Znaki te musz膮 by膰 odpowiednio trwa艂e i umieszczone we w艂a艣ciwych punktach.
3.5. Drogi i wyj艣cia ewakuacyjne oraz drogi i drzwi do nich prowadz膮ce musz膮 by膰 wolne, aby mo偶na by艂o z nich bez przeszk贸d skorzysta膰 w ka偶dej chwili.
3.6. Drogi i wyj艣cia ewakuacyjne wymagaj膮ce o艣wietlenia musz膮 by膰, na wypadek awarii o艣wietlenia og贸lnego, zaopatrzone w o艣wietlenie awaryjne zapewniaj膮ce dostateczne nat臋偶enie o艣wietlenia.
4. Detekcja ognia i gaszenie po偶aru
4.1. Budowa musi by膰 wyposa偶ona w odpowiedni sprz臋t do gaszenia po偶aru oraz, w zale偶no艣ci od potrzeb, w system detektor贸w i alarm贸w po偶arowych dostosowany do charakterystyki budowy, rozmiar贸w i wykorzystania pomieszcze艅, wyposa偶enia budowy, fizycznych i chemicznych w艂a艣ciwo艣ci znajduj膮cych si臋 tam substancji lub materia艂贸w oraz maksymalnej potencjalnej liczby os贸b zagro偶onych.
4.2. Wy偶ej wymienione urz膮dzenia ga艣nicze, detektory ognia i systemy alarmowe musz膮 by膰 regularnie sprawdzane i konserwowane.
W regularnych odst臋pach czasu nale偶y przeprowadza膰 odpowiednie testy i kontrole.
4.3. Nieautomatyczne ga艣nice musz膮 by膰 艂atwo dost臋pne i proste w u偶yciu.
Wyposa偶enie to musi by膰 oznaczone za pomoc膮 znak贸w zgodnych z krajowymi przepisami wdra偶aj膮cymi dyrektyw臋 nr 77/576/EWG.
Znaki te musz膮 by膰 odpowiednio trwa艂e i umieszczone we w艂a艣ciwych punktach.
5. Wentylacja
W celu zapewnienia dostatecznej ilo艣ci 艣wie偶ego powietrza w miejscu pracy musz膮 by膰 podj臋te dzia艂ania uwzgl臋dniaj膮ce metody pracy oraz wysi艂ek fizyczny pracownika niezb臋dny do jej wykonania.
Je艣li zastosowany jest system mechanicznej wentylacji, to musi on by膰 tak konserwowany, aby nie dopu艣ci膰 do awarii ani nie nara偶a膰 pracownik贸w na szkodliwe dla zdrowia przeci膮gi.
Ka偶da sytuacja przedawaryjna musi by膰 zasygnalizowana za pomoc膮 systemu kontrolnego, je偶eli wymaga tego ochrona zdrowia pracownik贸w.
6. Praca w warunkach szczeg贸lnie niebezpiecznych
6.1. Pracownicy nie mog膮 by膰 nara偶eni na szkodliwe dzia艂anie ha艂asu lub szkodliwe wp艂ywy czynnik贸w otoczenia (np. gaz贸w, opar贸w, py艂u).
6.2. Je艣li pracownicy musz膮 wej艣膰 do strefy zamkni臋tej, kt贸rej atmosfera mo偶e zawiera膰 substancje toksyczne lub szkodliwe b膮d藕 mie膰 niewystarczaj膮c膮 zawarto艣膰 tlenu lub by膰 palna, to atmosfera tej strefy musi by膰 monitorowana i nale偶y podj膮膰 odpowiednie 艣rodki zapobiegaj膮ce niebezpiecze艅stwom.
6.3. Pracownik w 偶adnym razie nie mo偶e by膰 zagro偶ony dzia艂aniem szczeg贸lnie niebezpiecznej atmosfery w strefie zamkni臋tej. Przez ca艂y czas musi on by膰 co najmniej obserwowany i nale偶y podj膮膰 wszystkie w艂a艣ciwe 艣rodki ostro偶no艣ci w celu zapewnienia ewentualnej natychmiastowej i skutecznej pomocy.
7. Temperatura
W czasie pracy temperatura musi by膰 odpowiednia dla cz艂owieka, z uwzgl臋dnieniem metod pracy oraz wysi艂ku fizycznego niezb臋dnego do jej wykonania.
8. Naturalne i sztuczne o艣wietlenie stanowisk pracy, pomieszcze艅 i dr贸g komunikacyjnych na budowie
8.1. Stanowiska pracy, pomieszczenia i drogi komunikacyjne musz膮, w miar臋 mo偶liwo艣ci, by膰 o艣wietlone naturalnym 艣wiat艂em oraz mie膰 w艂a艣ciwe i wystarczaj膮ce sztuczne 藕r贸d艂a 艣wiat艂a noc膮 i wtedy, kiedy naturalne 艣wiat艂o dnia jest niewystarczaj膮ce; w razie konieczno艣ci nale偶y u偶ywa膰 przeno艣nych 藕r贸de艂 艣wiat艂a zabezpieczonych przed zniszczeniem.
Barwa sztucznego o艣wietlenia nie mo偶e zmienia膰 lub zak艂贸ca膰 percepcji sygna艂贸w lub znak贸w ostrzegawczych.
8.2. Instalacje o艣wietleniowe w pomieszczeniach, na stanowiskach pracy i drogach komunikacyjnych musz膮 by膰 zainstalowane tak, aby nie nara偶a艂y pracownik贸w na wypadki wynikaj膮ce z rodzaju zainstalowanego o艣wietlenia.
8.3. Pomieszczenia, stanowiska pracy i drogi komunikacyjne, wsz臋dzie tam, gdzie w razie awarii o艣wietlenia pracownicy b臋d膮 szczeg贸lnie zagro偶eni, musz膮 mie膰 o艣wietlenie awaryjne o odpowiednim nat臋偶eniu.
9. Drzwi i bramy
9.1. Drzwi rozsuwane musz膮 by膰 wyposa偶one w urz膮dzenie zapobiegaj膮ce ich wykolejeniu i wypadni臋ciu.
9.2. Drzwi i bramy otwierane do g贸ry musz膮 by膰 wyposa偶one w mechanizm zapobiegaj膮ce ich przypadkowemu opadni臋ciu.
9.3. Drzwi i bramy wzd艂u偶 dr贸g ewakuacyjnych musz膮 by膰 odpowiednio oznakowane.
9.4. W bezpo艣rednim s膮siedztwie bram przeznaczonych g艂贸wnie dla ruchu ko艂owego musz膮 znajdowa膰 si臋 drzwi przeznaczone dla ruchu pieszego, chyba 偶e nie jest zapewnione bezpieczne przej艣cie dla pieszych; drzwi takie musz膮 by膰 oznaczone w widoczny spos贸b i musz膮 by膰 zawsze wolne.
9.5. Drzwi i bramy mechaniczne musz膮 pracowa膰 bez stwarzania ryzyka urazu.
Musz膮 by膰 one wyposa偶one w 艂atwo dost臋pne i 艂atwe do zidentyfikowania urz膮dzenia do awaryjnego zatrzymania oraz, je艣li nie otwieraj膮 si臋 automatycznie, musi istnie膰 mo偶liwo艣膰 otwierania r臋cznego w razie przerwy w dostawie energii.
10. Drogi komunikacyjne - Strefy zagro偶enia
10.1. Drogi komunikacyjne - w艂膮cznie ze schodami, zamocowanymi na sta艂e drabinami oraz pomostami i rampami za艂adowczymi - musz膮 by膰 艂atwe do pokonania, zaprojektowane, usytuowane i rozmieszczone tak, aby dost臋p do nich by艂 艂atwy, bezpieczny i w艂a艣ciwy, a pracuj膮cy w ich pobli偶u pracownicy nie byli przy tym nara偶eni na niebezpiecze艅stwo.
10.2. Drogi komunikacyjne wykorzystywane do ruchu pieszego i/lub przemieszczania przedmiot贸w, w艂膮czaj膮c w to miejsca za艂adunku i roz艂adunku, musz膮 mie膰 wymiary odpowiadaj膮ce liczbie potencjalnych u偶ytkownik贸w oraz rodzajowi wykonywanych tam czynno艣ci.
Je艣li na drogach komunikacyjnych poruszaj膮 si臋 艣rodki transportu, to nale偶y zapewni膰 innym u偶ytkownikom budowy bezpieczne przej艣cie i odpowiednie 艣rodki ochronne.
Drogi komunikacyjne musz膮 by膰 wyra藕nie oznakowane, regularnie kontrolowane i w艂a艣ciwie konserwowane.
10.3. Drogi komunikacyjne pojazd贸w musz膮 by膰 wystarczaj膮co oddalone od drzwi, bram, przej艣膰 dla pieszych, korytarzy i klatek schodowych.
10.4. Je艣li na budowie znajduj膮 si臋 strefy ograniczonego dost臋pu, to nale偶y stosowa膰 urz膮dzenia uniemo偶liwiaj膮ce wst臋p pracownikom nie upowa偶nionym.
Nale偶y przedsi臋wzi膮膰 w艂a艣ciwe 艣rodki ochrony pracownik贸w upowa偶nionych do wst臋pu do stref zagro偶enia.
Strefy zagro偶enia musz膮 by膰 wyra藕nie oznakowane.
11. Pomosty i rampy za艂adowcze
11.1. Pomosty i rampy za艂adowcze musz膮 by膰 dostosowane do wymiar贸w 艂adunk贸w przeznaczonych do transportu.
11.2. Pomosty za艂adowcze musz膮 mie膰 co najmniej jedno wyj艣cie.
11.3. Rampy za艂adowcze musz膮 by膰 wyposa偶one w urz膮dzenia chroni膮ce pracownik贸w przed upadkiem.
12. Swoboda poruszania si臋 przy stanowisku pracy
Powierzchnia stanowiska pracy musi zapewnia膰 pracownikowi swobod臋 ruchu koniecznego do wykonywania pracy, z uwzgl臋dnieniem niezb臋dnego wyposa偶enia oraz innych urz膮dze艅.
13. Pierwsza pomoc
13.1. Pracodawca musi w ka偶dej chwili zapewni膰 mo偶liwo艣膰 udzielenia pierwszej pomocy oraz wezwania przeszkolonego personelu.
Pracownikom, kt贸rzy ulegli wypadkowi lub nagle zachorowali, nale偶y zapewni膰 transport do punktu pomocy medycznej.
13.2. Tam, gdzie wymaga tego zakres prac lub typ dzia艂alno艣ci, nale偶y wydzieli膰 jedno lub wi臋cej pomieszcze艅 do udzielania pierwszej pomocy.
13.3. Pomieszczenia pierwszej pomocy musz膮 by膰 wyposa偶one w niezb臋dne instalacje i sprz臋t pierwszej pomocy, powinno te偶 by膰 mo偶liwe wniesienie do nich noszy.
Musz膮 by膰 one oznaczone za pomoc膮 znak贸w zgodnych z krajowymi przepisami wdra偶aj膮cymi dyrektyw臋 nr 77/576/EWG.
13.4. Ponadto, wsz臋dzie tam, gdzie wymagaj膮 tego warunki pracy, 艣rodki pierwszej pomocy musz膮 by膰 艂atwo dost臋pne.
艢rodki pierwszej pomocy musz膮 by膰 odpowiednio oznakowane i 艂atwo dost臋pne.
Adres i numer telefonu lokalnego pogotowia ratunkowego musi by膰 umieszczony w widocznym miejscu.
14. Urz膮dzenia sanitarne
14.1. P o m i e s z c z e n i a d o p r z e b i e r a n i a s i 臋 (s z a t n i e) i s z a f k i n a
u b r a n i a
14.1.1 Je艣li jest wymagane u偶ywanie specjalnych ubra艅 roboczych oraz je艣li z powod贸w zdrowotnych lub ze wzgl臋du na zasady wsp贸艂偶ycia spo艂ecznego nie mo偶na od pracownik贸w wymaga膰, aby przebierali si臋 gdzie indziej, to nale偶y im udost臋pni膰 odpowiednie pomieszczenia do przebierania si臋.
Pomieszczenia te musz膮 by膰 艂atwo dost臋pne, dostatecznie przestronne i mie膰 miejsca siedz膮ce.
14.1.2. Szatnie musz膮 by膰 dostatecznie du偶e, wyposa偶one w urz膮dzenia umo偶liwiaj膮ce pracownikom, je艣li jest to konieczne, wysuszenie ubra艅 roboczych i w艂asnych oraz rzeczy osobistych, a tak偶e ich przechowanie.
Je艣li warunki tego wymagaj膮 (np. niebezpieczne substancje, wilgotno艣膰, zanieczyszczenie), nale偶y umo偶liwi膰 pracownikom oddzielne przechowywanie ubra艅 roboczych i w艂asnych oraz rzeczy osobistych.
14.1.3. Nale偶y podj膮膰 dzia艂ania w celu udost臋pnienia m臋偶czyznom i kobietom osobnych pomieszcze艅 do przebierania si臋 lub osobnego u偶ywania tego samego pomieszczenia.
14.1.4. Je艣li nie s膮 zapewnione takie pomieszczenia, jak okre艣lono w pierwszym akapicie punktu 14.1.1., to ka偶demu pracownikowi nale偶y umo偶liwi膰 zamkni臋cie w艂asnego ubrania i rzeczy osobistych w odpowiednim miejscu.
14.2. N a t r y s k i i u m y w a l k i
14.2.1. Je艣li wymaga tego rodzaj pracy lub ochrona zdrowia, to pracownikom nale偶y zapewni膰 wystarczaj膮c膮 liczb臋 odpowiednich natrysk贸w.
Nale偶y podj膮膰 dzia艂ania w celu udost臋pnienia m臋偶czyznom i kobietom osobnych natrysk贸w lub osobnego u偶ywania tych samych natrysk贸w.
14.2.2. Pomieszczenia z natryskami powinny by膰 dostatecznie du偶e, zapewniaj膮ce ka偶demu pracownikowi mo偶liwo艣膰 swobodnego umycia si臋 i zachowania odpowiedniego poziomu higieny.
Natryski musz膮 mie膰 doprowadzon膮 bie偶膮c膮 ciep艂膮 i zimn膮 wod臋.
14.2.3. Je偶eli, zgodnie z pierwszym akapitem punktu 14.2.1., natryski nie s膮 wymagane, nale偶y udost臋pni膰 wystarczaj膮c膮 liczb臋 odpowiednich umywalek z bie偶膮c膮 wod膮 (ciep艂膮, je艣li to konieczne) w pobli偶u stanowisk pracy lub w szatni.
Je偶eli wymagaj膮 tego zasady wsp贸艂偶ycia spo艂ecznego, to nale偶y zapewni膰 oddzielne umywalki dla m臋偶czyzn i kobiet lub stworzy膰 warunki do osobnego u偶ywania ich.
14.2.4. Je偶eli natryski i/lub umywalki znajduj膮 si臋 w pomieszczeniu innym ni偶 szatnia, to powinno by膰 mi臋dzy tymi pomieszczeniami dogodne po艂膮czenie.
14.3. U b i k a c j e i u m y w a l k i
W pobli偶u stanowisk pracy, pomieszcze艅 do odpoczynku, szatni, natrysk贸w lub umywalni nale偶y zapewni膰 pracownikom specjalne pomieszczenia z odpowiedni膮 liczb膮 ubikacji i umywalek.
M臋偶czyznom i kobietom nale偶y zapewni膰 oddzielne ubikacje lub oddzielne u偶ywanie ubikacji.
15. Pomieszczenia do odpoczynku i/lub pomieszczenia mieszkalne
15.1. Kiedy wymaga tego bezpiecze艅stwo b膮d藕 ochrona zdrowia pracownik贸w, a zw艂aszcza gdy wynika to z rodzaju wykonywanych prac lub obecno艣ci wi臋kszej ni偶 okre艣lona liczby pracownik贸w, jak r贸wnie偶 ze wzgl臋du na oddalenie budowy, nale偶y zapewni膰 pracownikom 艂atwo dost臋pne pomieszczenia do odpoczynku i/lub pomieszczenia mieszkalne.
15.2. Pomieszczenia do odpoczynku i/lub pomieszczenia mieszkalne musz膮 by膰 wystarczaj膮co du偶e i wyposa偶one w odpowiedni膮 do liczby zatrudnionych pracownik贸w liczb臋 sto艂贸w i krzese艂 z oparciami.
15.3. Je艣li nie ma takich pomieszcze艅, to nale偶y zapewni膰 pracownikom inne miejsca, w kt贸rych mog膮 przebywa膰 podczas przerw w pracy.
15.4. Stacjonarne pomieszczenia mieszkalne, je艣li nie s膮 u偶ywane tylko w wyj膮tkowych wypadkach, musz膮 mie膰 wystarczaj膮ce wyposa偶enie sanitarne, jadalni臋 i pomieszczenie do odpoczynku.
Musz膮 one by膰 wyposa偶one w 艂贸偶ka, szafki kuchenne, sto艂y i krzes艂a z oparciami, stosownie do liczby pracownik贸w, i by膰 rozmieszczone z uwzgl臋dnieniem ewentualnej obecno艣ci pracownik贸w obu p艂ci.
15.5. Nale偶y podj膮膰 odpowiednie dzia艂ania maj膮ce na celu ochron臋 niepal膮cych przed zanieczyszczeniem dymem tytoniowym w pomieszczeniach do odpoczynku i/lub pomieszczeniach mieszkalnych.
16. Kobiety w ci膮偶y i karmi膮ce matki
Kobietom w ci膮偶y oraz karmi膮cym matkom nale偶y zapewni膰 mo偶liwo艣膰 po艂o偶enia si臋 i odpoczynku w odpowiednich warunkach.
17. Pracownicy niepe艂nosprawni
Je艣li jest to niezb臋dne, to w miejscach pracy powinny by膰 uwzgl臋dnione potrzeby pracownik贸w niepe艂nosprawnych.
Dotyczy to w szczeg贸lno艣ci drzwi, korytarzy, klatek schodowych, natrysk贸w, umywalek, ust臋p贸w oraz stanowisk pracy u偶ywanych lub bezpo艣rednio zajmowanych przez pracownik贸w niepe艂nosprawnych.
18. Postanowienia r贸偶ne
18.1. Otoczenie oraz ogrodzenie budowy musi by膰 tak oznakowane i rozmieszczone, aby by艂o 艂atwo rozpoznawalne i widoczne.
18.2. Pracownikom na budowie nale偶y dostarczy膰 wystarczaj膮c膮 ilo艣膰 pitnej wody oraz, je艣li to mo偶liwe, innych odpowiednich napoj贸w bezalkoholowych, zar贸wno do zajmowanych pomieszcze艅, jak i w pobli偶e stanowisk pracy.
18.3. Pracownikom nale偶y:
- umo偶liwi膰 spo偶ywanie posi艂k贸w w odpowiednich warunkach,
- tam, gdzie jest to konieczne, umo偶liwi膰 przygotowywanie posi艂k贸w w odpowiednich warunkach.
CZ臉艢膯 B
SZCZEG脫艁OWE MINIMALNE WYMAGANIA
DOTYCZ膭CE STANOWISK PRACY NA BUDOWIE
Uwaga wst臋pna
W wypadkach uzasadnionych sytuacjami wyj膮tkowymi podany ni偶ej wykaz minimalnych wymaga艅 mo偶e by膰 traktowany jako nie obowi膮zuj膮cy.
R o z d z i a 艂 1
Stanowiska pracy wewn膮trz budynk贸w na budowie
1. Stabilno艣膰 i trwa艂o艣膰
Zabudowania musz膮 mie膰 odpowiedni膮 konstrukcj臋 i stabilno艣膰, dostosowan膮 do ich przeznaczenia.
2. Drzwi ewakuacyjne
Drzwi ewakuacyjne musz膮 otwiera膰 si臋 na zewn膮trz.
Drzwi ewakuacyjne musz膮 by膰 zamkni臋te lub zabezpieczone w spos贸b umo偶liwiaj膮cy ka偶demu ich natychmiastowe, 艂atwe otwarcie w razie zagro偶enia.
Drzwi rozsuwanych lub obrotowych nie wolno stosowa膰 jako drzwi ewakuacyjnych.
3. Wentylacja
Je艣li stosuje si臋 klimatyzacj臋 lub wentylacj臋 mechaniczn膮, to musi ona dzia艂a膰 tak, aby nie nara偶a膰 pracownik贸w na uci膮偶liwe przeci膮gi.
Jakiekolwiek zanieczyszczenia lub osady, kt贸re mog膮 spowodowa膰 natychmiastowe zagro偶enie zdrowia pracownik贸w na skutek zanieczyszczenia atmosfery, musz膮 by膰 bez zw艂oki usuni臋te.
4. Temperatura
4.1. W czasie pracy temperatura pomieszcze艅 do odpoczynku, pomieszcze艅 dla stra偶nik贸w, toalet, sto艂贸wek i pokoi pierwszej pomocy musi by膰 dostosowana do ich przeznaczenia.
4.2. Okna, 艣wietliki i szklane 艣ciany dzia艂owe nie powinny przepuszcza膰 nadmiernej ilo艣ci promieni s艂onecznych stosownie do rodzaju pracy i miejsca jej wykonywania.
5. O艣wietlenie naturalne i sztuczne
Miejsca pracy powinny mie膰, w miar臋 mo偶liwo艣ci, wystarczaj膮ce o艣wietlenie naturalne oraz musz膮 by膰 wyposa偶one w 艣rodki zapewniaj膮ce sztuczne o艣wietlenie odpowiadaj膮ce zasadom bezpiecze艅stwa i ochrony zdrowia pracownik贸w.
6. Pod艂ogi, 艣ciany, sufity i stropy pomieszcze艅
6.1. Pod艂ogi w miejscach pracy nie mog膮 mie膰 niebezpiecznych wyst臋p贸w, dziur lub uskok贸w, nie mog膮 by膰 艣liskie, musz膮 by膰 zamocowane i stabilne.
6.2. Powierzchnia pod艂贸g, 艣cian i sufit贸w w pomieszczeniach musi by膰 taka, aby by艂o mo偶liwe jej wyczyszczenie lub odnowienie, w celu zapewnienia odpowiedniego poziomu higieny.
6.3. 艢ciany prze藕roczyste lub prze艣wiecaj膮ce, a w szczeg贸lno艣ci przeszklone 艣cianki dzia艂owe, znajduj膮ce si臋 w pomieszczeniach ze stanowiskami pracy lub w pobli偶u takich pomieszcze艅 albo umieszczone wzd艂u偶 przej艣膰, musz膮 by膰 jednoznacznie oznakowane oraz wykonane z materia艂贸w bezpiecznych lub by膰 od takich miejsc b膮d藕 przej艣膰 oddzielone w spos贸b uniemo偶liwiaj膮cy zetkni臋cie si臋 pracownika ze 艣cian膮 lub jego zranienie w razie jej rozbicia.
7. Okna i 艣wietliki
7.1. Nale偶y umo偶liwi膰 pracownikom bezpieczne otwieranie, zamykanie, regulowanie lub ryglowanie okien, 艣wietlik贸w i lufcik贸w.
Otwarte okna musz膮 by膰 tak usytuowane, aby nie stanowi艂y zagro偶enia dla pracownik贸w.
7.2. Okna i 艣wietliki nale偶y tak zaprojektowa膰, by ich konstrukcja umo偶liwia艂a u偶ycie konkretnego sprz臋tu myj膮cego, lub nale偶y je wyposa偶y膰 w urz膮dzenia zapewniaj膮ce mycie bez zagro偶e艅, zar贸wno dla pracownik贸w wykonuj膮cych t臋 prac臋, jak i innych os贸b znajduj膮cych si臋 w pobli偶u.
8. Drzwi i bramy
8.1. Po艂o偶enie i wymiary drzwi i bram oraz ich liczba i materia艂y u偶yte do ich budowy zale偶膮 od rodzaj贸w pomieszcze艅 i/lub innych przestrzeni roboczych oraz sposob贸w ich u偶ytkowania.
8.2. Drzwi prze藕roczyste musz膮 by膰 odpowiednio oznakowane w widocznym miejscu.
8.3. Wahad艂owe drzwi i bramy musz膮 by膰 prze藕roczyste lub mie膰 prze藕roczyste skrzyd艂a.
8.4. Je偶eli prze藕roczyste lub prze艣wiecaj膮ce powierzchnie drzwi lub bram nie s膮 wykonane z bezpiecznego materia艂u i je偶eli istnieje niebezpiecze艅stwo zranienia pracownika w wypadku rozbicia takich drzwi lub bram, powierzchnie te musz膮 by膰 zabezpieczone przed rozbiciem.
9. Drogi komunikacyjne
Drogi komunikacyjne musz膮 by膰 czytelnie oznakowane w celu ochrony pracownik贸w, gdy jest to podyktowane sposobem u偶ytkowania oraz rodzajem sprz臋tu znajduj膮cego si臋 w pomieszczeniu.
10. Dodatkowe wymagania dotycz膮ce schod贸w i pochylni ruchomych
Schody i pochylnie ruchome musz膮 funkcjonowa膰 bezpiecznie.
Musz膮 one mie膰 odpowiednie urz膮dzenia zabezpieczaj膮ce i ochronne.
Musz膮 mie膰 zamontowane 艂atwo rozpoznawalne i 艂atwo dost臋pne urz膮dzenia do awaryjnego zatrzymania.
11. Wymiary pomieszczenia i jego kubatura
Pomieszczenia musz膮 mie膰 dostateczn膮 powierzchni臋 i wysoko艣膰 umo偶liwiaj膮c膮 pracownikom wykonywanie pracy bez zagro偶enia dla ich bezpiecze艅stwa, zdrowia lub dobrego samopoczucia.
R o z d z i a 艂 2
Stanowiska pracy na zewn膮trz budynk贸w na budowie
1. Stabilno艣膰 i trwa艂o艣膰
1.1. Sta艂e lub ruchome, znajduj膮ce si臋 na wysoko艣ci lub nie, stanowiska pracy musz膮 by膰 trwa艂e i stabilne oraz dostosowane do:
- liczby korzystaj膮cych z nich pracownik贸w,
- roz艂o偶enia ci臋偶aru i maksymalnych obci膮偶e艅, jakie musz膮 przenosi膰,
- oddzia艂ywania czynnik贸w zewn臋trznych, kt贸rym mog膮 podlega膰.
Je艣li podpory lub inne cz臋艣ci tych stanowisk pracy nie zapewniaj膮 stabilno艣ci, to nale偶y j膮 zapewni膰 przez odpowiednie i bezpieczne metody zamocowania, tak aby unikn膮膰 jakichkolwiek nieodpowiednich ruch贸w ca艂ego stanowiska pracy lub jego cz臋艣ci.
1.2. S p r a w d z e n i e
Stabilno艣膰 i trwa艂o艣膰 musi by膰 odpowiednio sprawdzana, szczeg贸lnie po ka偶dej zmianie wysoko艣ci lub g艂臋boko艣ci, na jakiej znajduje si臋 stanowisko pracy.
2. Instalacje rozdzia艂u energii
2.1. Instalacje rozdzia艂u energii na budowie, szczeg贸lnie te, kt贸re s膮 poddane dzia艂aniu czynnik贸w zewn臋trznych, musz膮 by膰 regularnie kontrolowane i konserwowane.
2.2. Instalacje istniej膮ce przed rozpocz臋ciem budowy musz膮 by膰 zidentyfikowane, sprawdzone i wyra藕nie oznakowane.
2.3. Je艣li jest to mo偶liwe, to istniej膮ce napowietrzne linie zasilaj膮ce musz膮 by膰 przeniesione poza obszar budowy albo od艂膮czone od 藕r贸d艂a napi臋cia.
Je艣li to nie jest mo偶liwe, nale偶y chroni膰 ludzi przed bezpo艣rednim kontaktem z napowietrzn膮 lini膮 zasilaj膮c膮 pojazdy i instalacje, u偶ywaj膮c barierek lub tablic ostrzegawczych.
Tam, gdzie pojazdy musz膮 przeje偶d偶a膰 pod napowietrznymi liniami zasilaj膮cymi, nale偶y umie艣ci膰 odpowiednie ostrze偶enia oraz wisz膮ce bramki i przeszkody blokuj膮ce.
3. Wp艂ywy atmosferyczne
Pracownicy musz膮 by膰 chronieni przed wp艂ywami atmosferycznymi, kt贸re mog膮 oddzia艂ywa膰 na ich zdrowie i bezpiecze艅stwo.
4. Spadaj膮ce przedmioty
Tam, gdzie to jest technicznie mo偶liwe, nale偶y stosowa膰 zbiorowe 艣rodki ochrony przed spadaj膮cymi przedmiotami.
Materia艂y i wyposa偶enie musz膮 by膰 rozmieszczone lub sk艂adowane w spos贸b zapobiegaj膮cy ich zapadni臋ciu si臋 lub obr贸ceniu.
Tam, gdzie jest to konieczne, musi by膰 uniemo偶liwiony dost臋p do stref zagro偶enia lub nale偶y zapewni膰 os艂oni臋te obej艣cia tych stref.
5. Upadki z wysoko艣ci
5.1. Upadkom z wysoko艣ci nale偶y fizycznie zapobiega膰, w szczeg贸lno艣ci przez stosowanie solidnych i wystarczaj膮co wysokich pomost贸w zaopatrzonych w barierki ko艅cowe, dwie por臋cze (g艂贸wn膮 i 艣rodkow膮) lub r贸wnowa偶ne wyposa偶enie ochronne.
5.2. Obowi膮zuje zasada, 偶e praca na wysoko艣ci musi by膰 wykonywana tylko z w艂a艣ciwym wyposa偶eniem lub z u偶yciem zbiorowych 艣rodk贸w ochrony, takich jak pomosty, podesty lub kratownice ochronne.
Je艣li ze wzgl臋du na rodzaj pracy stosowanie tych 艣rodk贸w nie jest mo偶liwe, nale偶y zapewni膰 odpowiedni dost臋p do miejsca pracy i wyposa偶y膰 pracownik贸w w szelki bezpiecze艅stwa lub inne kotwicowe 艣rodki ochronne.
6. Rusztowania i drabiny*
6.1. Wszystkie rusztowania musz膮 by膰 w艂a艣ciwie zaprojektowane, zbudowane i konserwowane, aby zapobiec ich zapadni臋ciu si臋 lub przypadkowym ruchom.
6.2. Pomosty do pracy, przej艣cia i schody rusztowa艅 musz膮 by膰 zbudowane, wymierzone, zabezpieczone i u偶ywane w spos贸b chroni膮cy ludzi przed upadkiem lub zagro偶eniem spadaj膮cymi przedmiotami.
6.3. Rusztowania musz膮 by膰 sprawdzane przez osoby kompetentne:
(a) przed rozpocz臋ciem u偶ytkowania;
(b) systematycznie co pewien czas;
(c) po wprowadzeniu jakichkolwiek zmian, po okresie przerwy w u偶ytkowaniu, po nara偶eniu na z艂e warunki atmosferyczne, drgania sejsmiczne oraz jakiekolwiek inne okoliczno艣ci mog膮ce wp艂ywa膰 na wytrzyma艂o艣膰 lub stabilno艣膰 rusztowa艅.
6.4. Drabiny musz膮 by膰 wystarczaj膮co wytrzyma艂e i prawid艂owo konserwowane.
Musz膮 one by膰 w艂a艣ciwie u偶ytkowane i ustawiane w odpowiednich miejscach, zgodnie z ich przeznaczeniem.
6.5. Rusztowania przesuwne musz膮 by膰 zabezpieczone przed przypadkowymi ruchami.
7. Podno艣niki*
7.1. Wszystkie urz膮dzenia i akcesoria przeznaczone do podnoszenia, 艂膮cznie z ich cz臋艣ciami, elementami, kotwami i podporami musz膮 by膰:
(a) w艂a艣ciwie zaprojektowane i zbudowane oraz wytrzyma艂e stosownie do wykonywanych czynno艣ci;
(b) w艂a艣ciwie zainstalowane i u偶ytkowane;
(c) utrzymywane w stanie zapewniaj膮cym sprawno艣膰;
(d) sprawdzane i poddawane okresowym testom oraz kontrolom zgodnie z obowi膮zuj膮cymi przepisami;
(e) obs艂ugiwane przez wykwalifikowanych, odpowiednio przeszkolonych pracownik贸w.
7.2. Na urz膮dzeniach i akcesoriach przeznaczonych do podnoszenia musi by膰 wyra藕na informacja o ich ud藕wigu.
7.3. Urz膮dzenia i akcesoria przeznaczone do podnoszenia nie mog膮 by膰 wykorzystywane do innych cel贸w.
8. Pojazdy i maszyny przeznaczone do kopania i przewo偶enia materia艂贸w*
8.1. Pojazdy i maszyny przeznaczone do kopania i przewo偶enia materia艂贸w musz膮 by膰:
(a) w艂a艣ciwie zaprojektowane i zbudowane z uwzgl臋dnieniem, w miar臋 mo偶liwo艣ci, zasad ergonomii;
(b) utrzymywane w stanie zapewniaj膮cym sprawno艣膰;
(c) prawid艂owo u偶ytkowane.
8.2. Kierowcy i operatorzy pojazd贸w i maszyn przeznaczonych do kopania i przewo偶enia materia艂贸w musz膮 by膰 specjalnie przeszkoleni.
8.3. Nale偶y przedsi臋wzi膮膰 艣rodki zaradcze w celu zapobie偶enia wpadni臋ciu do wykopu lub wody pojazd贸w i maszyn przeznaczonych do kopania i przewo偶enia materia艂贸w.
8.4. Tam, gdzie jest to w艂a艣ciwe, pojazdy i maszyny przeznaczone do kopania i przewo偶enia materia艂贸w musz膮 by膰 wyposa偶one w konstrukcje chroni膮ce kierowc臋 przed zgnieceniem na wypadek przewr贸cenia si臋 maszyny oraz przed spadaj膮cymi przedmiotami.
9. Instalacje, maszyny, wyposa偶enie*
9.1. Instalacje, maszyny i wyposa偶enie, w tym narz臋dzia r臋czne, zar贸wno nap臋dzane, jak i nie, musz膮 by膰:
(a) w艂a艣ciwie zaprojektowane i zbudowane z uwzgl臋dnieniem, w miar臋 mo偶liwo艣ci, zasad ergonomii;
(b) utrzymywane w stanie zapewniaj膮cym sprawno艣膰;
(c) stosowane wy艂膮cznie do prac, do kt贸rych zosta艂y zaprojektowane;
(d) obs艂ugiwane przez odpowiednio przeszkolonych pracownik贸w.
9.2. Instalacje i wyposa偶enie znajduj膮ce si臋 pod ci艣nieniem musz膮 by膰 sprawdzane i poddawane regularnym testom oraz kontrolom zgodnie z obowi膮zuj膮cymi przepisami.
10. Wykopy, studnie, prace podziemne, tunele i roboty ziemne
10.1. W wykopach, studniach, tunelach i w trakcie wykonywania prac podziemnych nale偶y podj膮膰 w艂a艣ciwe 艣rodki ostro偶no艣ci:
(a) stosuj膮c w艂a艣ciw膮 podpor臋 lub nasyp;
(b) zapobiegaj膮c zagro偶eniom zatopienia oraz eliminuj膮c ryzyko upadku os贸b, materia艂贸w i przedmiot贸w;
(c) zapewniaj膮c wentylacj臋 wszystkich stanowisk pracy wystarczaj膮c膮 do utrzymywania bezpiecznego, nieszkodliwego dla zdrowia sk艂adu atmosfery;
(d) zapewniaj膮c pracownikom ewakuacj臋 w razie po偶aru, zalania lub zasypania.
10.2. Przed rozpocz臋ciem wykop贸w nale偶y podj膮膰 dzia艂ania maj膮ce na celu zidentyfikowanie lub zminimalizowanie jakiegokolwiek zagro偶enia zwi膮zanego z podziemnymi kablami lub innego rodzaju podziemn膮 infrastruktur膮 komunaln膮.
10.3. Nale偶y zapewni膰 bezpieczne wej艣cia do wykopu i wyj艣cia z niego.
10.4. Sterty ziemi, materia艂贸w oraz poruszaj膮ce si臋 pojazdy musz膮 by膰 oddalone od wykopu; je艣li to konieczne, nale偶y zbudowa膰 odpowiednie bariery.
11. Wyburzenia
Tam, gdzie wyburzenie budynku lub konstrukcji mo偶e powodowa膰 zagro偶enie:
(a) nale偶y zastosowa膰 w艂a艣ciwe 艣rodki ostro偶no艣ci, metody i procedury;
(b) praca musi by膰 planowana i podejmowana tylko pod nadzorem osoby kompetentnej.
12. Metalowe lub betonowe szkielety konstrukcyjne, szalunki i ci臋偶kie elementy prefabrykowane
12.1. Metalowe lub betonowe szkielety konstrukcji oraz ich elementy, szalunki, elementy prefabrykowane lub tymczasowe podpory i przypory musz膮 by膰 wznoszone i demontowane jedynie pod nadzorem osoby kompetentnej.
12.2. Nale偶y przedsi臋wzi膮膰 odpowiednie 艣rodki chroni膮ce pracownik贸w przed ryzykiem wynikaj膮cym z przej艣ciowej niestabilno艣ci konstrukcji.
12.3. Szalunki oraz tymczasowe podpory i przypory musz膮 by膰 tak zaplanowane, zaprojektowane, zainstalowane i konserwowane, aby oddzia艂uj膮ce na nie obci膮偶enia nie powodowa艂y niebezpiecznych napr臋偶e艅 i odkszta艂ce艅.
13. Grodzie i kesony
13.1. Wszystkie grodzie i kesony musz膮 by膰:
(a) w艂a艣ciwie zbudowane z odpowiednich, trwa艂ych materia艂贸w o wystarczaj膮cej wytrzyma艂o艣ci;
(b) tak wyposa偶one, aby zapewni膰 pracownikom schronienie w wypadku zalania lub zasypania.
13.2. Budowanie, instalowanie, przebudowa lub demonta偶 grodzi lub keson贸w mo偶e odbywa膰 si臋 jedynie pod nadzorem osoby kompetentnej.
13.3. Wszystkie grodzie i kesony musz膮 by膰 regularnie kontrolowane przez osoby kompetentne.
14. Prace na dachach
14.1. Tam, gdzie jest to niezb臋dne w celu unikni臋cia ryzyka lub gdzie wysoko艣膰 b膮d藕 spadek przekraczaj膮 warto艣ci ustalone przez pa艅stwa cz艂onkowskie, nale偶y zastosowa膰 zbiorowe 艣rodki ochrony przed upadkiem pracownik贸w, narz臋dzi lub innych przedmiot贸w czy materia艂贸w.
14.2. Tam, gdzie pracownicy musz膮 pracowa膰 na (lub w pobli偶u) dachu lub innej powierzchni wykonanej z materia艂贸w kruchych, mog膮cych spowodowa膰 upadek, nale偶y podj膮膰 dzia艂ania zapobiegaj膮ce przypadkowemu wej艣ciu na tak膮 powierzchni臋 lub upadkowi na ziemi臋.
DzUWE. nr C 213, z 28.08.1990, str. 2 i DzUWE. nr C 112, z 27.4.1991, str. 4.
DzUWE. nr C 78, z 18.03.1990 str. 172 i DzUWE. nr C 150, z 15.6.1992.
DzUWE. nr C 120, z 06.05.1991, str. 24.
DzUWE. nr C 28, z 03.02.1988, str. 3.
DzUWE. nr C, z 03.02.1988, str. 1.
DzUWE. nr L 393, z 30.12.1989, str. 13.
DzUWE. nr L 393, z 30.12.1989, str. 18.
DzUWE. nr L 183, z 29.06.1989, str. 1.
DzUWE. nr L 40, z 11.02.1989, str. 12.
DzUWE. nr L 210, z 21.07.1989, str. 1; dyrektywa zmieniona decyzj膮 Komisji nr 90/380/EWG (DzUWE. nr L 187, z 19.07.1990, str. 55).
DzUWE. nr L 185, z 09.07.1974 str. 15; decyzja zmieniona przez Akt Przyst膮pienia z 1985 r.
DzUWE. nr L 185, z 09.07.1974, str. 18.
* Pa艅stwa cz艂onkowskie maj膮 mo偶liwo艣膰, w miar臋 potrzeby, rozszerzenia punktu 1.
1 DzUWE. nr L 246, z 17.09.1980, str. 1; ostatnio zmieniona przez dyrektyw臋 nr 84/467/Euratom (DzUWE. nr L 265, z 05.10.1984, str. 4).
DzUWE. nr L 229, z 07.09.1977, str. 12; ostatnio zmieniona przez dyrektyw臋 nr 79/640/EWG (DzUWE. nr L 183, z 19.07.1979, str. 1)
* Ten punkt b臋dzie sprecyzowany w ramach przysz艂ej dyrektywy zmieniaj膮cej dyrektyw臋 nr 89/655/EWG, szczeg贸lnie pod k膮tem rozszerzenia punktu 3 niniejszego za艂膮cznika.
* Ten punkt b臋dzie sprecyzowany w ramach przysz艂ej dyrektywy zmieniaj膮cej dyrektyw臋 nr 89/655/EWG, szczeg贸lnie pod k膮tem rozszerzenia punktu 3 niniejszego za艂膮cznika.
* Ten punkt b臋dzie sprecyzowany w ramach przysz艂ej dyrektywy zmieniaj膮cej dyrektyw臋 nr 89/655/EWG, szczeg贸lnie pod k膮tem rozszerzenia punktu 3 niniejszego za艂膮cznika.