ZANIECZYSZCZENIE, OCHRONA MÓRZ I OCEANÓW
Stan "sanitarny" mórz wymaga dokonania szybkiej zmiany w naszym planowaniu i działaniach.
Morze Północne, do którego wpływa w ciągu doby 400 tys. ton odpadów, stało się niewydolnym ekosystemem. Czy płycizny morskie czeka ostateczne zanieczyszczenie?
Pytanie to ciągle jest aktualne. Morze Bałtyckie stoi na krawędzi katastrofy, zaś Morze Kaspijskie zdąża w kierunku ekologicznej śmierci. Morze Śródziemne jest tak skażone, ze jego rekultywacja będzie kosztować około 5 miliardów dolarów. Osiemnaście państw leżących na jego brzegach wydało dotychczas nie więcej niż jedna tysięczna części tej sumy. W olbrzymie szambo przeistoczył się także Golfsztrom, zaczynający się na Morzu Sargassowym, będący "spirala grzewcza" północnej półkuli oraz powszechnie znanym miejscem składania ikry przez węgorze wędrujące następnie do wód Europy. Żeby dokładnie wyliczyć straty, jakie poniosło i poniesie morze z powodu niszczącego działania przemysłu trzeba by napisać książkę. Szczególnie niebezpiecznym zjawiskiem jest zanieczyszczenie morza ropa. Tylko w trakcie transportu i czyszczenia zbiorników na pełnym morzu i na dużych jeziorach, wylewa się corocznie około 3 mln. ton ropy, mimo zawartych umów międzynarodowych w tym względzie. Co najmniej drugie tyle ropy dostaje się do mórz z rzek, do których odprowadzane są odpady przemysłowe i rozmaite pochodne ropy naftowej.
Zanieczyszczenie smoła Atlantyku Północnego już na początku lat siedemdziesiątych przewyższało łączna biomasę planktonu zwierzęcego. Jeszcze szkodliwsze niż ropa - substancja bądź, co bądź organiczna - są dla organizmów morskich metale ciężkie.
Obok wielkich ilości kadmu, cynku i ołowiu przemysł i rolnictwo odprowadzają do morza, co roku 5000 ton bardzo trujących związków rtęci. Badania wykazały, ze nawet przy dopuszczalnych dla wody pitnej znikomych ilości metali ciężkich, rozwój planktonu morskiego jest w 50% zahamowany, zaś przy wyższych zawartościach całkiem powstrzymany. Oznacza to wzrost zagrożenia dla całego łańcucha pokarmowego, którego niższym organizmem jest fitoplankton. Rozcieńczone kwasy, fosforany i odpady radioaktywne dopełniają dzieła zniszczenia zarówno w warstwach powierzchniowych, jak i w czasie opadania na dno morskie oraz na dnie tylko z powodu tak chętnie stosowanych środków zwalczających szkodniki roślin, ujścia rzek staną się w krótkim czasie składowiskami trucizn, które pokrywają ryba skrzela, a także uniemożliwiają rozmnażanie niższych zwierząt morskich. Morze "wzbogaca" się w dalsze szkodliwe substancje, opadające z powietrza z brudnymi deszczami. Uzyskuje, wiec dodatkowe "dary niebios", do czego pasuje tak spektakularny wypadek, jaki zdarzył się w październiku 1986r. (skażeniu uległ wielki odcinek Renu). Wiele zaburzeń, jakie zauważamy dziś, zostało spowodowanych znacznie wcześniejszymi działaniami, bowiem stabilny ekosystem może się długo bronić, aż wreszcie ulega załamaniu częściowemu, a następnie całkowitemu. Kiedy zaś raz zostanie naruszony, potrzeba długiego czasu, aby mógł się zregenerować. Dlatego musimy być bardzo ostrożni i nawet najmniejsze symptomy zaburzeń traktować z cala powaga. W przyrodzie nawet jamochłony mogą wypełniać niezwykle ważne zadania, a mianowicie transportować z "dołu" do "góry" substancje odżywcze. Te żyjące na dnie morskim organizmy codziennie odbywają liczące wiele tysięcy metrów wędrówkę w "górę" i w "dół", przenosząc przy tym z głębin morza na powierzchnie opadające ciągle substancje organiczna. Może jest to jedyna tego rodzaju wymiana? Ale i te jamochłony są zagrożone.
Przewidywana eksploatacja minerałów z dna mórz unicestwi je, a wraz z nimi zahamuje tak ważna dla życia regulacje. Dla mórz ma ona szczególne znaczenie, gdyż w wodach płynących występuje wymiana i dopływ świeżej wody ze źródeł, mogą się, wiec te wody powoli regenerować. Morza nie maja takich możliwości. Morze jest i pozostanie "stacja końcowa". Samo jest w stanie tylko w niewielkim stopniu zredukować substancje trujące. Po zniszczeniu organizmów morskich zniknie i ta szansa. Miejmy, wiec zawsze na uwadze to, ze martwe morze nie potrafi się samo zregenerować. Jeśli będziemy postępować w dalszym ciągu tak jak dotychczas, to z powodu ludzkiej chciwości i głupoty już w niedługim czasie ulęgną zagładzie pierwsze morza, a wraz z nimi poniesie konsekwencje cala biosfera.
Zanieczyszczenia hydrosfery
Przyczyny zanieczyszczeń:
- gromadzenie się pyłów, śmieci i ścieków pochodzenia chemicznego, organicznego, przemysłowego i rolniczego;
- wzrost liczby ludności, dynamiczny rozwój przemysłu ciężkiego;
- zwiększenie zapotrzebowania na wodę (1 mieszkaniec zużywa w ciągu roku 7000mł wody i dziennie dostarcza 1.2 kg zanieczyszczeń);
- deficyt wody zagraża obszarom nad: Gangesem , Nilem , Eufratem i Tygrysem;
- rozwój transportu morskiego, górnictwa podmorskiego, awarie;
- szczególnie zanieczyszczone akweny: Bałtycki i Śródziemny;
- górnictwo i wyrąb lasów powodują szybki odpływ wody gruntowej.