Elastomer-Tg,Tm,Tf>20stopniC

Elastomery:

- niewulkanizujące,

-wulkanizujące

Elastomery: def. tworzywa wykazujące w temperaturze pokojowej odkształcenia wysokoelastyczne przy małych naprężeniach, podział: naturalne i sztuczne( R i NR): kauczuk butadienowo- styrenowy SBR - kopolimer butadienu i styrenu, który nie krystalizuje przy rozciąganiu podobnie jak kauczuk nitrylowy, ma mniejszą wytrzymałość i wydłużalność, niepolarny wykazuje większą odporność na ścieranie oraz większą odporność chemiczną, ale mniejszą mrozoodporność(-30.

Kauczuk naturalny (poliizopren, kauczuk izoprenowy) - IR- polimer izoprenu o izometrii cis, polimer o dużej polidyspersji, podczas ogrzewania z siarką zachodzi wulkanizacja, niższa temperatura zeszklenia (poza kauczukami silikonowymi), najwyższa sprężystość i wytrzymałość (poza elastomerami poliuretanowymi), jest to zw. niepolarny odporny na ciecze hydrofobowe (np. oleje mineralne, benzynę), mrozoodporność( - 60).

Poliizobutylen PIB- polimer izobutylenu używany w szerokim zakresie mas cząsteczkowych od 800(oleje dielektryczne), 100000(powłoki), do 500000(folie), temp. Zeszklenia niepolarnego niska( -51),zbliżony do kauczuku butylowego pod względem własności, działanie tlenu i światła wywołuje jego destrukcję.

Kauczuk butylowy (izoprenowo- izobutylenowy)-IIR- kopolimer izobutylenu z niewielkimi ilościami izoprenu, nieznacznie nienasycony związek, duża odporność na starzenie, mała odporność na pełzanie, odporność termiczna(ok. 1115), jako materiał niepolarny jest odporny na rozpuszczalniki polarne oraz stężone kwasy, dobre własności dielektryczne, po zwulkanizowaniu odznacza się dużą odpornością na przenikanie gazów i działanie ultrafioletu; Stosowany do dętek rowerowych. Kauczuk nitrylowy (akrylonitrylowo-butadienowy)-NBR-kopolimer butadienu i akrylonitrylu w stosunku 2:1, dobra odporność termiczna NBR jest zbliżona do odporności IIR, jako mat. polarny ma dużą odporność na działanie węglowodorów alifatycznych(oleje mineralne, benzyna) oraz kwasów i soli, modyfikowany żywicą fenolową jest odporny na działanie gorącej wody, jako mat. polarny jest złym dielektrykiem i wykazuje mały opór elektryczny.

Polichloropren (kauczuk chloroprenowy)-CR-polimer chloroprenu, duża chłonność wody, wysoka temp. zeszklenia(-40),można go wulkanizować bez dodatków, ale w podwyższonej temp.

Poliuretany-PUR-produkty poliaddycji dwu- i trójizocyjanianów z dwufunkcyjnymi poliolami, to termoplastyczne liniowe kauczuki, duża odporność chemiczna i odporność na działanie czynników atmosferycznych, duża wytrzymałość(do 35MPa), znaczna wydłużalność(do 700%), duża odporność na działanie czynników atmosferycznych; zastosowanie: paski zębate, sprzęgła.

Silikony-SI-otrzymuje się przez poliaddycję lub polikondensację różnych siloksanów, szeroki zakres temperatur użytkowania(od -80 do 190),duża odporność chemiczna, na starzenie i na własności dielektryczne, duża przewodność cieplna, małe wydzielanie gazów w wysokiej próżni oraz właściwości hydrofobowe i przeciwprzyczepne

Polarność jest tym większa, im punkty ciężkości ładunków + ładunków - są bardzie oddalone od środka rozpatrywanych grup atomów

Plastomer-to taki material konstrukcyjny,dla którego Tg,Tm,Tf<20stopniC(Tg-t.zeszklenia,Tm-t.zmieknienia,Tf-t.płynięcia)

plastomery

W temp.pokojowej bark zdolności do odkształceń wysokoelastycznych

materiały sztywne bezpostaciowe

1.poli(chlorek winylu) PVC-w stanie czystym przezroczysty,temp.zeszklenia 85C,kruchy,niewielkie ilości zmiękczacza dodaje się i obniża się temp. (zeszklenia-staje się elastomerem-wykładziny podłogowe,ceraty-niepalny i silnie trujący

2.polistyren PS-przezroczysty jak szkło,kruchy(temp.kruch.82C)bardzo sztywny

HIPS-wysokoudarowy,nieprzezroczysty,wnętrza lodówek

SAN-akrylonitryl,przezroczysty,audio,video

ABS-wszystkie wcześniejsze,akrylonitryl-butapien-styren, nieprzezroczysty, obudowy (suszarka,TV,mikser)

Wszystkie te materiały się palą dając smolisty, czarny dym

3.celuloza i jej pochodne-otrzymuje się z niej celofan(folia)przepuszczają wodę i powietrze (CN-azotan celulozy,CA-octan celulozy,CAB-octano-maślan celulozy

4.polimetakrylan metylu PMMA-szyby, po uderzeniu nie pękają,rozpadają się na kawałki,plexi

5.poliwęglan PC-wszystkie własności mechaniczne bardzo dobre,temp.zeszklenia 145C,powyżej jest stan elastyczny,temp.kruchości-103C,przezroczysty,kowalny,obudowy maszyn,materiał techniczny,źle pracuje powierzchniowo

6.polisulfon PSU-podobny do poliwęglanu,duża przezroczystość,bezpostaciowy

7.poli(tlenek fenylu) PPO temp.zeszklenia 175,mała chłonność H2O

KRYSTALICZNE

1.polietylen PE-otrzymuje się wg.metody wysoko-lub niskociśnieniowej

LDPE-mała gęstość,wysokociśnieniowy,plastomer najmniej sztywny,folie,duża podatność na pełzanie

HDPE-duża gęstość,podatność na pełzanie,odporne na kwasy

2.polipropylen PP-podobny do HDPE

3.poliformaldehyd POM-materiał techniczny, duży,st.krystaliczności do 80%, temp.topnienia 185(stan wysokiej elastyczności, temp. Kruchości 73, koła zębate,tulejki

4.poliamid PA-podobny do poliformaldehydu, do zastosowań technicznych, mniejszy stopień krystaliczności(50-70%),obudowy drobnych mechanizmów,chłonie wodę

5.politereftalan etylenu PET- butelki sztywniejsze, przezroczysty, st.krystalizacji max 40%, temp.kruchości 63,topnienia 225

6.politetrafluoroetylen PTFE- b.ciężki,b.niski współczynnik tarcia, miękki,b.odporny za ścieranie

DUROPLASTY:

TERMOUTWARDZALNE:

-rezol i rezitol

-tworzywo fenyloformaldehydowe PF

-tworzywo mocznikowo formaldehydowe VF

tworzywo melaninowo formaldehydowe MF

CHEMOUTWARDZALNE:

-żywice poliestrowe-osnowy kompozytów

-żywice epoksylowe-stosowane jako kleje

sprężystość-stawia opór tym wiekszy niż ją rozciągamy,możemy odzyskać pracę włozona w jej rozciąganie, naprężenia, opór proporcjonalny -prawo Hooka

kompozyty - tworzywa składające się z co najmniej 2 składników o różnych właściwościach w taki sposób, że ma właściwości lepsze i/lub nowe/dodatkowe w porównaniu z właściwościami poszczególnych składników lub w porównaniu z sumą właściwości tych składników; ważnym wskaźnikiem budowy kompozytu jest stosunek objętościowego lub masowego udziału w nim materiału zbrojącego; może on występować jako cząstki lub włókna; wyróżnia się:

kompozyty zbrojone dyspersyjnie - faza zbrojąca występuje w postaci cząstek poniżej 1 µm (stop Ni-Cr używany na turbiny gazowe)

kompozyty zbrojone cząstkami - cząsteczki mają wymiar od kilku do kilkuset mikrometrów

kompozyty zbrojone włóknami - włókna o bardzo malej średnicy przeważnie poniżej 100 µm

kompozyty w zależności od osnowy można podzielić na:

kompozyty o osnowie metalowej - osnowę stanowią stopy metali z 3 grup: stopy metali lekkich (przemysł samochodowy i lotniczy), stopy srebra i miedzi o dobrych właściwościach cieplnych i elektrycznych, stopy niklu ołowiu i cynku

kompozyty o osnowie ceramicznej - materiały budowlane, hutnicze i stosowane w elektronice

kompozyty o osnowie polimerowej - żywice termoutwardzalne (fenoplasty i aminoplasty), silikony, duroplasty chemoutwardzalne, tworzywa termoplastyczne

metoda bezpośrednia i pośrednia otrzymywania kompozytów o osnowie metalowej, ich własności i typowe zastosowania: metoda bezpośrednia: - metoda kierunkowej krystalizacji stopów eutektycznych; wykorzystuje się prawidłowość, że w procesie krzepnięcia stopu eutektycznego obie fazy struktury kompozytowej powstają jednocześnie ze stanu ciekłego; typowa struktura otrzymanego w ten sposób kompozytu ma postać równolegle zorientowanych włókien (słupków, płytek) rozmieszczonych równomiernie w osnowie stopu; metodą tą wytwarza się kompozyty na osnowie: aluminium, żelaza, kobaltu, tytanu i niklu; zastosowanie: na łopatki turbin (dysze w silnkach odrzutowych)

metoda pośrednia: obejmuje ona technologie z ciekłą osnową i obróbki plastycznej; wszystkie technologie tej grupy wymagają odrębnego przygotowania osnowy i zbrojenia; cykl technologiczny jest na ogol bardzo złożony i wymaga spełnienia wielu warunków; własność kompozytu jest wynikiem sumowania własności składników lub wynikiem przenoszenia oddziaływania jednego składnika na drugi; pozwala to na uzyskanie materiałów o zupełnie nowych właściwościach

kompozyty konstrukcyjne:

umacniane włóknami - bardzo istotne jest ułożenie włókien; w zależności od kierunku i sposobu ich ułożenia oraz od rodzaju włókien i ich średnicy (im większa średnica, tym mniejsza wytrzymałość kompozytu) kształtują się własności kompozytu; stosuje się włókna szklane, węglowe, z boru, SiC, Al₂O₃; w zależności od tego, gdzie będzie pracował kompozyt (temp, ciśnienie, ścieranie, naprężenia) musimy zastosować odpowiednie włókno; np. włókno szklane - wytrzymałość bardzo maleje wraz ze wzrostem temp

umacniane proszkami - bardzo istotna jest wielkość cząstek; otrzymuje się przez zmieszanie mączki kwarcowej, kuleczek szklanych, a nawet piasku z polimerem podczas jego wytwarzania; sztywność czasem wytrzymałość i wiązkość kompozytów proszkowych są niewiele lepsze niż samych polimerów, a znacznie gorsze niż kompozytów włóknistych; główną ich zaletą jest niska cena i dobra odporność na ścieranie, jaką może wnieść twardy wypełniacz

pianki (spieniane polimery) - obecnie najpowszechniejszą metodą jest spienianie poprzez mieszanie chemicznego środka spieniającego z granulkami polimeru przed jego przetwarzaniem; podczas ogrzewania ze środka spieniającego uwalniany jest gaz CO₂, tworzący gazowe bąbelki w produkcie końcowym; największy wpływ na właściwości pianki ma gęstość względna, a dopiero potem charakterystyka porów

w tworzeniu kompozytów ważne są możliwości łączenia różnych materiałów, tzn czy będą one ze sobą pracować; do jakich temp. będzie pracował kompozyt głównie decyduje osnowa (polimerowa: 400°C, metaliczna: 580°C, ceramiczna: 1000°C), ale to zawsze słabszy element decyduje w jakich temp. dany kompozyt może pracować

Krystaliczność

*tworzywo- nieuporządkowane nici, ale niektóre materiały niepolarne o dużej symetrii i nie rozbudowanych łańcuchach wykazują zdolność do równoległego układania się ogniw. * materiał bezpostaciowy (amorficzny) - nie ma regularnego ułożenia nici

Materiał krystalizuje przy 1)przy przechodzeniu ze stanu ciekłego stały 2)przy parowaniu rozpuszczalnika

Na krystalizację składają się 2 mechanizmy: 1)tworzenie zarodków fazy krystalicznej - nukleacja 2)rozrastanie się zarodków

przezroczystośc- przepuszczanie światła

prześwietlalność - przepuszczenie światła rozproszonego `niewielki stopień krystalizacji ma PET

Jak wpływa stopień krystalizacji na właściwości materiału?

Wraz z jego wzrostem 1)rośnie: twardość, gęstość, odporność na ścieranie, wytrzymałość i moduł wytrzymałości 2)maleje: rozszerzalność cieplna, przeświecalność, chłonność wody i skłonność do pęcznienia, wydłużalność

sprężystość - stawia opór tym większy, im bardziej ją rozciągamy, możemy odzyskać pracę włożoną w jej rozciąganie

lepkosprężystość - najgorsza cecha tworzyw wielocząsteczkowych

pomiary lepkosprężystości: drgań swobodnych (logarytmiczny stosunek kolejnych wychyleń), cykliczne odkształcenia, przesunięcie kątowe

skutki lepkosprężystości: tłumienie, rozproszenie drgań (kauczuk), samonagrzewanie

lepkosprężystość w zjawiskach statycznych: przy stałym naprężeniu i danej T odkształcenie jest zależne od czasu

Schematyka tworzyw sztucznych

Tworzywa Wielocząsteczkowe=sztuczne: Plastomery: -termoplasty (niesieciujące,nie utwardzają się) :▪bezpostaciowe(amorficzne).▪częściowo krystaliczne (nieprzezroczyste);

- duroplasty (sieciujące, bezpostaciowe: ▪termoutwardzalne, ▪chemoutwardzalne;

SIECIOWANIE - Wytwarzania wiązań poprzecznych między makrocząsteczkami o takiej samej energii dysocjacji wiązań poprzecznych jak energii dysocjacji wiązań wewnątrz-cząsteczkowych. Nitki łączą się w sposób trwały i nieodwracalny. Sieciowanie nazywamy technicznie utwardzaniem lub wulkanizacją. Sieciowanie jest procesem nieodwracalnym(w przeciwieństwie do krystalizacji) Może zachodzić zachodzić sieciowanie niekontrolowane- niepożądane twardnienie materiału.

Stany fizyczne

1)Wszelkie przetworstwo tworzyw sztucznych zachodzi w stanie cieklym bo tylko wtedy odksztlcanie jest stale.

2)W procesie przedzeniatworzyw sztucznych rozciaga się ciecz,która staje się cialem stalym.

3)W stanie kruchym potrzeba duzego nakladu sily,by odksztalcic(rozciagnac)material.szybko dochodzi do jego rozerwania.

4)W stanie wysokiej elastycznosci material jest podatny na rozciaganie,przy uzyciu niewielkich sil.Po zaprzestaniu dzialania sila material wraca do poprzedniego ksztaltu.W tym stanie zachodzi przetworstwo polproduktow:wytlaczanie z rozdmuchiwaniem i termoformowanie(formowanie prozniowe).

Środki modyfikujące:

napełniacz- jako rozdrobniona substancja małocząsteczkowa łączy się z żywicą w celu poprawienia własności mechanicznych i cieplnych, podwyższenia odporności na palność i wilgotność, obniżenia ceny wyrobu; napełniacze organiczne: mączka drzewna, włókno celulozowe cięte, skrawki tkaniny lub papieru (stosowane z żywicą termoutwardzalną), nieorganiczne: mączka i łupek kwarcowy, kreda, talk, proszek metalowy, włókna szklane i azbestowe;

nośniki- utworzone zwykle z włókien scalonych w postaci arkuszy lub wstęg, które nasycone upłynnioną lub uplastycznioną żywicą stanowią w tworzywie rodzaj szkieletu zwiększającego jego wytrzymałość.

Zmiękczacz- (plastyfikator) wysokowrzący związek małocząsteczkowy, tworzący z polimerem silnie stężony roztwór. Cząsteczki zmiękczacza wnikają między łańcuchy tworzywa wielkocząsteczkowego i oddalają je od siebie. W wyniku tego, przy słabszym oddziaływaniu wiązań międzycząsteczkowych, zwiększa się ruchliwość makrocząsteczek i obniża temperatura zeszklenia W tworzywie zmiękczonym występuje większa ruchliwość makrocząsteczek, czyli tworzywo staje się mniej elastyczne.

Stabilizatory- zadanie: uodpornienie tworzywa na degradację lub destrukcję zachodzącą pod wpływem: ogrzewania, ścinania, napromieniowania lub utleniania podczas formowania wyrobów, albo w czasie użytkowania. Degradacja- rozrywanie wiązań w łańcuchu głównym, prowadzące do zmniejszenia masy cząsteczkowej, zachodzi pod wpływem energii o wartości większej od energii wiązań tego tworzywa; destrukcja- odrywanie podstawników od łańcucha głównego; zastosowanie stabilizatorów: przetwórstwo, dla medycyny są toksyczne, a wyprodukowanie stabil. Nietoksycznych jest trudne.

Utwardzacze- umożliwiają tworzenie się chemicznych wiązań poprzecznych między makrocząsteczkami, są stosowane głównie w przetwórstwie kauczuków i tworzyw termo- i chemoutwardzalnych.

Środki smarujące- zmniejszają lepkość uplastycznionego tworzywa wskutek zmniejszania tarcia międzycząsteczkowego, a przez zmniejszanie tarcia zewnętrznego zmniejszają przyczepność. Dzięki tym środkom uzyskuje się wyroby o większej gładkości i większym połysku. Przykłady: woski, sole cynkowe lub wapniowe kwasów tłuszczowych. Lepkość-miara oporu przy płynięciu.

Środki barwiące: - barwniki- zw. małocząsteczkowe o zdolności utrwalania się (tworzenia barwy) w tworzywie w odpowiedniej kąpieli; stosuje się je do powierzchniowego barwienia wyrobów. - pigmenty- stosuje się głównie do barwienia tworzyw w masie, tj. przed uformowaniem wyrobu.

Opóźniacze palenia- większość tworzyw wielkocząsteczkowych po zainicjowaniu palenia płonie aż do całkowitego spalenia. Można wywołać efekt samogaśnięcia przez wprowadzenie do niego związków, które przy paleniu wydzielają dużą ilość gazów niepalnych odcinających dopływ tlenu do płonącego tworzywa. Do grupy tworzyw samogasnących zalicza się te, których wskaźnik tlenowy jest>28; niepalny jest polichlorek winylu.

Środki antystatyczne- (antystatyki) środki zmniejszające liczbę ładunków elektrycznych nagromadzonych na pow. wyrobu; są dobrymi przewodnikami elektryczności oraz zmniejszają opór powierzchniowy (kationowe); zwiększają adsorpcję pary wodnej z otoczenia.

Profory- (środki spieniające) substancje rozkładające się w podwyższonej temperaturze z wydzieleniem gazu (zwykle azotu) wprowadzany jest do tworzywa w celu jego spieniania, do tego potrzebne jest obniżenie napięcia powierzchniowego; materiały spienione, np. kości.

Nukleat- materiał, który obniża napięcie powierzchniowe cieczy lub gazu, w związku z czym otrzymujemy produkt spieniony.

UDARNOŚĆ- Wytrzymałość na uderzenia. Na skutek zbyt długiego przetrzymywania w wysokiej temperaturze zaczyna zachodzić depolimeryzacja, maleją także właściwości materiałów jak udarność. Należy odpowiednio dobrać wysokość temperatury aby utwardzenie było optymalne.

zgrzewanie - proces stosowany do łączenia blach w fabrykach samochodowych lub folii. Jeżeli materiał jest niepolarny to szczęki są nagrzewane

(nieprzepuszczalny jest prąd), jest to zgrzewanie oporowe (impulsowe, termiczne). Jeżeli materiał jest polarny, przy pomocy kondensatora nagrzewany jest material poprzez drganie.

Co to jest Chasing?

Jest to biała linia przy zgniataniu polimerów.

Różnice między duroplastami i termoplastami.

Duroplasty są polimerami termoutwardzalnymi, twardnieją przy wzroście temp., termoplasty miękną ze wzrostem temp.

KRYSTALICZNOŚĆ- Termoplasty(nie sieciujące) nie polarne, o dużej regularności i symetrii, niezabudowanych nadmiernie łańcuchach w odpowiednich warunkach wykazują zdolność do równoległego rozkładania się ogniw na dużej długości, co umożliwia powstawanie sieci krystalicznej MATERIAŁ BEZPOSTACIOWY LUB AMORFICZNY NIE JEST KRYSTALICZNY (częśćiowo 30-40%)

Konsekwencje mateiału krystalicznego: 1-mają lepsze właściwości-są twardsze 2- mat. Nieprzezroczysty(nie przepuszcza światła 3- mat. Przeświecalny {przepuszcza świaatło rozproszone)

Stopien krystaliczności=Mkrystal./Mcałkow. Krystalizacja jest procesem odwracalnym.

Przy małej prędkości chłodzenia otrzymujemy duży stopień krystalizacji. Stopień krystaliczności wpływa: 1-twardośc 2- odpornośc na ścieranie 3-gęstość 4-wytrzymałośc 5-moduł sprężystości 6-zmniejsza się rozszerzalnośc cieplna 7-przeświecalnośc 8-chłonnośc wody 9-pęcznienie pod wpływem chemikaliów 10- wydłużalność 11- wytrzymałość zmęczeniowa(odporność na obciązenia psychiczne 12-udarność(wytrzym na uderzenia)

LEPKOSPRĘŻYSTOŚĆ- coś pośredniego pom. Cieczą a ciałem stałym zast, w budownictwie, w lotnictwie w turbinach silników odrzutowych- odporność mat. Na naprężenia Lepkość- opór jaki stawia ciecz podczas płynięcia /Aspekty lepkosprężystości- aspekt femonologiczny iaspekt?

Dobrykauczuk ma jak największą pętlę histerezji to jest związane z tłumieniem nadmiernego dźwięku. TE KTÓRE SIĘ WULKANIZUJĄ - NIGDY NIE SĄ SIECIOWANE DO KOŃCA. Zwiększona temp. Zwiększa sieciowanie. Im wyższa temp. Lepsze wł. Mechaniczne ale gdy przekroczymy granicę spadają wł. Mechaniczne.

Masa cząsteczkowa: Istnieją 3 sposoby uśredniania: Poprzez liczbowo średnią masę cząst. M_n, wyrażoną stosunkiem masy próbki do ilości obecnych w niej makrocząsteczek, gdzie n_j oznacza liczbę makrocząsteczek o masie cząst. [1]

Poprzez wagowo średnią masę cząsteczkową M_w , wyrażoną stosunkiem masy cząsteczkowej próbki do masy próbk [2]

Poprzez lepkościowo średnią masę cząsteczkową, będącą uogólnieniem masy wagowo średniej [3]

Trzy rodzaje konfiguracji: 1)izoaktyczna- wszystkie podstawniki znajdują się po tej samej stronie płaszczyzny (poł. Głowa ogon) 2)syndiotaktyczna - podstawniki znajdują się na przemian po obu stronach płaszczyzny (głowa-głowa) 3)ataktyczną- podstawniki rozmieszczone są względem płaszczyzny nieregularnie (przypadkowo)

Rozróżnia się następujące postacie konformacyjne:

• liniową i globularną w obszarach bezpostaciowych oraz w stanie stopionym lub rozpuszczonym

• rektalną, lamelarną i heliksoidalną w obszarach krystalicznych

cykliczną w niektórych rodzajach silikonów

Które z polimerów izotaktyczne, ataktyczne, czy syntaktyczne będą wykazywać najmniejsze prawdopodobieństwo tworzenia struktury krystalicznej? Atektyczne, ponieważ, są nierówne porcje (brak uregulowania rozkładu) im bardziej regularna budowa, tym łatwiej wytworzyć strukturę krystaliczną (najłatwiej w izoaktywnych)

Polireakcje: polimeryzacja - bez produktów ubocznych i bez przegrupowania atomów lub grup atomów; poliaddycja - bez produktów ubocznych, z przegrupowaniem atomów; polikondensacja - z wydzieleniem produktów ubocznych.

POLARNOŚĆ-w cząsteczkach różnoatomowych zachodzi przesunięcie i wtedy cząsteczki takie wykazują polarność .Polarność jest tym większa im punkty ciężkości ładunków + i - są bardziej oddalone od środka rozpatrywanych grup atomów POLARNOŚĆ wyraża się zazwyczaj momentem dipolarny.

Stała dielektryczna jest tym większa im tworzywa bardziej polarne. STRATNOŚĆ DIELEKTRYCZNA- tym większa im większa jest pojemność wg (sigma)

Tg(sigma) jest miarą strat przepływającego prądu w postaci energii.

CZYM SIĘ RÓŻNIĄ POLARNE I NIEPOLARNE- polarne można zgrzewać a nie…. -nie można

PIGMENTY i BARWNIKI- trzy grupy: 1) Pigmenty organiczne 2) Pigmenty nie orgamczne 3) Rozpuszczalne barwniki organiczne

Co to jest moduł Weilbulla? [8] m-moduł Weilbulla określa szybkość zmniejszania się wytrzymałości w miarę jak naprężenie zbliża się do wartości so. Im mniejsze m tym większy jest rozrzut wytrzymałości materiału.

Wymień podstawowe rodzaje materiałów budowlanych i krótko je scharakteryzuj.

Głównymi materiałami ceramicznymi zaliczającymi się do lej grupy są: cegła, cement i beton.

Cegła jest to materiał budowlany, najczęściej w kształcie prostopadłościanu, wytwarzany z gliny i piasku lub innych surowców mineralnych. W procesie wypalania uzyskuje on wytrzymałość mechaniczną i odporność na działanie atmosfery. Cegła wapienno-piaskowa otrzymuje te właściwości w procesie działania pary wodnej pod ciśnieniem.

Cement jest rodzajem spoiwa hydraulicznego, twardniejącego po rozrobieniu z wodą i po utwardzeniu. Służy do przygotowywania zapraw murarskich i betonów.

Betony są to specyficzne kompozyty składające się z kruszywa i piasku, związane ze sobą spoiwem. Takim spoiwem jest zazwyczaj zaczyn cementowy, ale stosuje się też asfalt lub polimery. Ze wzglądu na gęstość pozorną rozróżniamy: Beton ciężki, beton zwykły i beton lekki.

Jakie są ograniczenia w szerszym zastosowaniu ceramiki? 1-kruchość 2-porowatość 3-ciężkość łączenia

W jaki sposób możemy określić wytrzymałość próbek ceramicznych? Wytrzymałość ceramiki scharakteryzowana jest przez: 1.Wiązkość - odporność na kruche pękanie, 2.Rozkład i wielkość mikropęknięć: a)gięcie dla zgniatania [4] h- wysokość b- szerokość M_g- max wartość momentu b)ściskanie Rc jest około 15 razy większe od Rm (Rc-wartość naprężenia niszczącego Rm- wytrzymałość na rozciąganie) [5] K_ic- współcz. Intensywności naprężeń (a_m- połlowa dł. Najw pęknięcia) c)wytrzymałość na obciążenia [6] (a_m=1/2 a_m max) b- grubość h- wysokość l- dł. F- siła obciążenia

Podać długość max pęknięcia, gdy mamy coś dane: G_c- wiązkość, E- moduł Younga, K_ickrytyczny współcz. Intensywności napężenia, „sigma”-„Q” naprężenie [7]

Jak zmienia się prawdopodobieństwo przetrwania od „s”?

[8] Qo- stałe m-moduł Weibulla jeśli Q=Qo to Ps(Vo)=1/e=0,37 1)wpływ naprężenia im wyższe tym prawdop. Niższe 2)wpływ wielkości próbki im większe rozmiary próbki tym mniejsze prawdop. 3)wpływ ośrodka i czasu. σ=0 →Ps(Vo)=1 Gdy σ rośnie Ps(Vo) maleje, Jeśli σ→ to Ps(Vo)→0

Podział ceramiki ze wzg. na wiązania: o budowie jonowej, kowalencyjnej (wyst. Między określonymi atom. - bardzo mocne, co ogranicza powstawanie dyslokacji, co z kolei powoduje bardzo małą możliwość odkształceń plastycznych), kowalencyjno-jonowej, Vandcewalsa. Wytwarzanie ceramiki: l prasowanie na zimno (jednoosiowe lub izostatyczne). 2 prasowanie wpływowe i walcowanie. 3 kształtowanie wtryskowe.

Jak określić wytrzymałość na rozciąganie?

3 sposoby 1.rozciąganie 2.zginanie 3.ściskanie

Stany fizyczne: szklisty-kruchy, twardy-nieciągliwy, ciekły, elastyczny, wysokoelastyczny.

Sieciowanie: Wulkanizacja - przebiega w podwyższonej temp.; Utwardzanie - produkty wstępnej polikondensacji lub poliaddycji.

SIECIOWANIE( makrocząsteczki łączą się w poprzek) proces nieodwracalny. Sieciowaniu mogą podlegać naczynia kauczukopodobne i wtedy proces zazwyczaj nazywa się wulkanizacją lub materiały konstrukcyjne i wtedy proces nazywamy utwardzaniem. DLACZEGO KAUCZUKU WULKANICZNEGO NIE DA SIĘ W STANIE CIEKŁYM ROZERWAĆ DO STANU STAŁEGO - stopień wulkanizacji reguluje się dodatkiem siarki , Kauczuk posiada właściwości unikalne. Pętla histerezji mechanicznej

ŚRODKI SMARUJĄCE - woski, sole cynkowe - stosowane do PCW - ułatwiają przetwórstwo tworzyw sztucznych, zmniejszają tarcie wewnętrzne materiału i powiększają jego płynność, zmniejszają przyczepność tworzywa do gorących części maszyn przetwórczych. Trzy grupy: 1) Węglowodory 2) Kwasy tłuszczowe ich pochodne 3) Alkohole tłuszczowe, estry

STABILIZATORY- związki Pb, sole metali, siarka (?) - stosowane do PCW - zapobiegają rozpadowi termicznemu tworzyw sztucznych podczas ich przetwarzania oraz następnej ich degradacji pod wpływem działania tlenu i promieniowania ultrafioletowego. Dwa rodzaje: 1) Świetlne 2) Termiczne

Tworzywa Sztuczne: polimery termoutwardzalne i amorficzne; PLASTOMERY(nie wykazują w temp pokojowej odkształceń wysokoplastycznych, dające się uzyskać tylko przy dużych naprężeniach); ELASTOMERY (w temp pokojowej odkształcają się wysokoplastycznej): kauczuk butadienowostyrenowy SBR, kauczuk naturalny IR, poliizobutylen PIB, kauczuk butylowy IIR, kauczuk nitrylowy NBR, polichloroplen CR, poliuretany PUR, silikony SI; TERMOPLASTY (plastomery termoplastyczne):poliamidy, poliwęglany, odmiany celulozy: NP., PF, PVC, PC, ABS, SAN. DUROPLASTY(żywice): termoutwardzalne, chemoutwardzalne

Definicja tworzyw ceramicznych i ich podział ze względu na budowę chemiczną. Tworzywami ceramicznymi można nazwać materiały w stanie stałym skupienia, otrzymane z substancji nieorganiczno-niemetalowej o dużej trwałości termicznej. Od tradycyjnych materiałów ceramicznych różnią się: a)Są wytwarzane z głęboko przetworzonych naturalnych oraz syntetycznych surowców o wysokiej i kontrolowanej czystości chemicznej i fazowej. b) obejmują nie tylko krzemiany ale przede wszystkim proste i złożone tlenki, węgliki, azotki, borki. c) Wytwarzane są w różnorodnych postaciach począwszy od monokryształów bez dyslokacyjnych poprzez ceramikę polikrystaliczną, ciała porowate, materiały włókniste do materiałów amorficznych. Wytwarzanie ceramiki: l prasowanie na zimno (jednoosiowe lub izostatyczne). 2 prasowanie wpływowe i walcowanie. 3 kształtowanie wtryskowe.

WYPEŁNIACZE - decydują o właściwościach mechanicznych i cieplnych tworzywa.

ZMIĘKCZACZE- obniżają niezbędną temperaturę kształtowania wyrobów i poprawiają trwale ich elastyczność, udarność i odporność na niskie temperatury, ale zmniejszają ich wytrzymałość mechaniczną i odporność cieplną.

Przenikalność dielektryczna:

Pętla histerezy podczas odkształcania kauczuku:

Wpływ utwardzania na udarność:

Włókna szklane- topi się szkło , nawija się na wałki, w nici szklanej nie ma skręcania- roving

ŚRODKI MODYFIKUJĄCE:

1)NAPEŁNIACZE(mączka drzewna, talk, kreda, włokna szklanei plastikowe, sadza, skrawki papieru)

2)NOŚNIKI(włókna, wstęgi, koła zębate, płytki, tkaniny)

3)ZMIĘKCZACZE- obniżają niezbędną temperaturę kształtowania wyrobów i poprawiają trwale ich elastyczność, udarność i odporność na niskie temperatury, ale zmniejszają ich wytrzymałość mechaniczną i odporność cieplną. Cząsteczki zmiękczacza wnikają między łańcuchy i oddalają je od siebie- w wynku tego zwiększa się ruchliwość makrocząsteczek i obniża się temp, zeszklenia.

4)STABILIZATORY- ( mają za zadanie uodparnianie tworzywa na degradacje lub destrukcję, zachodzą pod wpływem: ogrzewania , ścinania, nadpromieniowania, formowania i też użytkowania)

5)ŚRODKI SMARUJĄCE - woski, sole cynkowe - zmniejszają lepkość tworzywa w stanie stopiony w skutek zmniejszenia tarcia międzycząsteczkowego i zmniejszają przyczepność do ciała stałego.

6)ŚRODKI BARWIĄCE- - minerały, zw. mineralne nieorganiczne wyst. W postaci proszków talkopodobnych (talk, sole kadmusożółte, biel cynkowa)

7)OPÓŹNIACZE PALENIA(ANTYPIRENY) - mat. Niepalne IndekOI(tlenowy - min 28 ( zaw. Tlen przy której materiał się nie pali.

8)SRODKI ANTYSTATYCZNE- zmniejszają liczbę ładunków na pow. Wyrobu- Absorbcja pary wodnej z powietrza

9)POROFORY LUB ŚRODKI SPIENIAJĄCE - sub. Rozkładające się w podwyższonej temp. Z wydzieleniem gazu(obojętnego CO2 lub gazu) POROFONY- i nukleanty(ś®. Który ma niskie napięcie powierzchniowe. POROFONY- -obniża napięcie powierzchniowe- spienione tworzywo lub gaz spieniony

10)KAUCZUK elastomery sieciujące na gorąco wulkanizujące kauczuk butadienowostyrenowy

1)SBR-KAUCZUK kopolimer butadienu i styrenu. W porównaniu z kauczukiem naturalnym wykazuje większą odporność na ścieranie oraz odporność chemiczną, natomiast mniejszą mrozoodporność (-30˚C dla SBR, -60˚C dla IR) podkładki , uszczelki

2)kauczuk izoprenowy- IR. Jest to polimer o dużej polidyspersji ze średnią masą cząsteczkową około 5-10⁵. Kauczuk naturalny w porównaniu z innymi kauczukami wykazuje najniższą temperaturę zeszklenia -60* (mrozoodporność)(poza kauczukami silikonowymi) oraz najwyższą sprężystość i wytrzymałość (poza elastomerami poliuretanowymi). Jako związek niepolarny IR jest nieodporny na ciecze hydrofobowe (np. oleje mineralne, benzynę itp.)przy zw. ok. 0,3% siarkiotrzymujemy gumę

3)kauczuk butylowy IIR jest kopolimerem izobutylenu z niewielkimi ilościami izoprenu (1-2%), dzięki czemu jest tylko nieznacznie nienasyconym związkiem i przez to wykazuje dużą odporność na starzenie (tlen, ozon, ciepło) i małą odporność na pełzanie. Odporność termiczna IIR (ok. 115˚C) jest wyższa niż odporność termiczna SBR czy IR. Kauczuk butylowy, jako materiał niepolarny, jest odporny na rozpuszczalniki polarne oraz stężone kwasy. Po zwulkanizowaniu odznacza się dużą odpornością na przenikanie gazów (stosowany do wyrobu dętek). Kauczuk butylowy niepolarny wykazuje dość dobre własności dielektryczne.

4)kauczuk nitrylowy NBR dobra odporność termiczna NBR jest zbliżona do odporności IIR. Odporny na działanie benzyny i oleju Kauczuk nitrylowy jako materiał polarny charakteryzuje się dużą odpornością na działanie węglowodorów alifatycznych oraz kwasów i soli. Modyfikowany żywicą fenolową NBR jest odporny na działanie gorącej wody. Jako materiał polarny jest złym dielektrykiem i wykazuje mały opór elektryczny.(pasek napędu rozrodu, wspomaganie kierownicy

KAUCZUKI NIE WULKANIZUJĄCE( TERMOPLASTYCZNE, NIESIECIUJĄCE)

1)poliuretany PUR. Mogą być eksploatowane w szerokim zakresie temperatur (od 30 do110˚C). Charakteryzują się wyjątkowo dużą odpornością chemiczną i odpornością na działanie czynników atmosferycznych. Poliuretany liniowe mają własności termoplastyczne, można więc przetwarzać je w postaci zgranulowanej metodą wtrysku na wyroby o wyjątkowo dużej wytrzymałości (do 35 Mpa) przy znacznej wydłużalności (do 700%). W ten sposób otrzymywane paski zębate, sprzęgła itp. odznaczają się małą ścieralnością oraz dużą wytrzymałością na rozdzieranie.(PODESZWY BUTÓW, BUTY NARCIARSKIE. Sieciują na gorącą pianki poliuretanowe sieciują na zimno

2)silikony SI (sieciują na zimo) otrzymuje się przez poliaddycję lub polikondensację różnych składników. Wykazują one dużą odporność chemiczną i na starzenie, dobre wł. dielektryczne, dużą przewodność cieplną. W postaci ciekłej znajdują zastosowanie jako środki smarujące do impregnacji wodoodpornej. W łąncuchu nie ma węgla.temp. użytkowania -80-190˚CB. Silne właściwości mechaniczne ( kleje silikonowe sieciują pod wpływem wody na zimno. Mogą być wyrobem jak i klejem.

PLASTOMERY TERMOPLASTYCZNE:

BEZPOSTACIOWE-

1)poli (chlorek winylu) PVC (PCW ?) MAT. NAJTAŃSZY PRZETW. W NAJWIĘKSZYM WYMIARZE jest tworzywem sprężystym o temp rozkładu zbliżonej do temp płynięcia co utrudnia przetwórstwo. Temp. Rozkładu jest mniejsza od temp. topnienia Wadą jest niska temp zeszklenia ok.85˚C, wysoka temp kruchości ok.10˚C. w temp nieznacznie niższej od pokojowej jest materiałem kruchym. Jako tworzywo polarne jest słabym dielektrykiem. Przetwarza się przez wytłaczanie (powłoki na kablach), odlewanie, powlekanie, prasowanie.Duża odp. Chemiczna, dodatek zmiękczacza obniża temp. Kruchości W akumulatorach motocyklowych, obrudy medycyna- to transfuzji krwi, kroplówki

2)PVC medyczne PVC (PCW ?) z dodatkiem stabilizatora, co utrudnia jego przetwórstwo.Stabilizator termiczny powoduje iż PVC po dłuższym nagrzewaniu staje się nierozpuszczalne.. Stabilizatory dopuszczony przez medycynę stabilizuje słabo i żle.

3)polistyren PS przezroczysty, kruchy, sztywny niska udarnośćMa temp kruchości najwyższą ze wszystkich stosowanych tworzyw wielkocząsteczkowych (82˚C) i dlatego w temp pokojowej jest on tworzywem kruchym, a przy uderzeniu wydaje metaliczny dźwięk. Polistyren odznacza się b.dobrymi własnościami dielektrycznymi, nieodporny na działanie kwasów utleniających, rozpuszcza się w węglowodorach, a ponadto jest podatny na korozję naprężeniową. PS przetwarza się głównie przez wtryskiwanie (opakowania, aparaty tel), wytłaczanie (folie dielektryczne) oraz rozdmuchiwanie (butelki). Stos. Do prod modeli samolotów

4)HIPS-(POLISTYLEN WYSOKOUDAROWY) -kopolimer z butabienem , przestał się kruszyć wnętrza lodówek- folie wyroby opakowaniowe

5)SAN - kopolimer styrenu i akrylomitylu - (polimeryzacja) Odporny na temperature i czynniki chemiczne. Podwyższona udarność. Stosowany do rur, profili, wyrobów gosp. Domowego. Radia, płyty do adapterów, galanteria domowa.

6)ABS - kopolimer akrylomitylu (polimeryzacja) - jest nieprzezroczysty , materiał pół-techniczny do zast. W mechanice: obudowy: telewizory, radia, komputery, skanerysuszarki do włosów -PALĄ SIĘ POMARAŃCZOWYM PŁOMIENIEM, Łatwopalny.

Pochodne cellulozy (mat. Wielkocząsteczkowe (naturalne) elluloza- cukier w drzewie tworzy się folię - celofan (nie szeleszcząca)

7)AZOTAN 7CELLULOZY-CN- kiedyś zabawki, lalki piłeczki pingpongowe, klisze do aparatów, mar. Szybkopalny

8)CA- OCTAN CELLULOZY- dobre właściwości, twardy, przezroczysty klisze rentgenowskie, i do aparatów CAB- 0ctano maślan cellulozy- przy paleniu zapach zjełczałego masła, mat. Szlachetny, wyroby galanteryjne, klamy do pasów, wykładziny samochodowe, kierownice, pokrętłą 9)poli(metakrylan metylu) PMMA- termoplast bezpostaciowy. Tworzywo polarne. Pleksi - kierunkowskazy, szyby samolotów 3x lżejsze od szkła , nie pękają

10)PVAL otrzymuje się z poli(octanu winylu) przez hydrolizę rozpuszczalność w wodzie. Stosowany jest jako środek rozdzielający. Zast. Przy wyrobie kajaków i łodzi mat. Żywiczno-laminowalne

11)poliwęglan PC jest to materiał bezpostaciowy, o dużej przezroczystości, jednak pod wpływem promieni nadfioletowych ulega lekkiemu żółknięciu. Charakteryzuje go wysoka temp zeszklenia (ok.145˚C), niska temp kruchości (ok.103˚C), duża sprężystość, kowalność, twardość i udarność. Mat. Techniczne- wiertarki, narzędzia. Powierzchniowo pracuje źle, daje się z tego preządz włókna, kamizelki kuloodporne.

12)PolisuflonPSV i poli tlenekfenylenu PPO Psu~ PC twardy PPO- b. mała chłodność, stos. Na trzonki narzędzi chirurgicznych bezpostaciowy stos. W mieszaninie z PS

TERMOPLASTY KRYSTALICZNE

1)polietyleny PE hdp - duża gęstoś lub LDPE- mała gęstość - plastomer, temp. Zeszklenia niewiele wyższa od pokojowej, krystalizuje b. szybko, LPDE- wysokociśnieniowy, torby w supermarketach, opakowania, butelki -szampony itp. HDPE- sztywny , galanteria domowa, kubełki, doniczki, koszyczki, obudowy szczotek, łatwo się rysuje, beczki, płyny do chłodnic i spryskiwaczy

2)POM Poliformal dehyd - duży stopień krystalizacji do 80% temp. Kruch. -73* topnienia 185* , wytrzym dobra, twardość dobra, udarność praca powierzchniowa- tulejki, koła zębate, kamery video, walkmany budziki, miksery

3)INSERT(WSTAW)- zapraska metalowa- duży materiał tworzywowy i mały kawałek mat.

4)OUTSERT- duży element mat. I tworzymy mały mat.

5)POLIAMID PA(nylon) Posiada dużą wytrzymałość i udarność, małą ścieralność i tarcie. Ze wzrostem grupy CH2 w stosunku do C0NH maleje wytrzymałość, chłonie wodę do 11*, odporny na kwas. Stan krystaliczny 40-50% Stosowany jest : tkaniny, jedwab, daję się prządz

6)PET -temp. Kruch. -83* topn. 255*- przy wolnym chłodzeniu bezpostaciowy, przy szybkim krystaliczny butelki cola, karnistry, mat. Techniczny

7)PTFE -POLITETRFLUORO ETYLEN mały współcxzynnik tarcia, mat. Miękki, śliski w dotyku- patelnie, duża ścieralność b. ciężki gęstość 42,5 nie daje się przetwarzać brak skrawania

DUROPLASTY TERMOUTWARDZALNE ( nie można go ponownie roztopić 1- Żywica (tworzywo przed przetworzeniem)PF fenolowoforenaldehydowe 2- żywice UF mocznikiowformaldefrydowe 3-żywice MF melaninowoformaldechydowe 1 2 i 3- nie rysujące się, twarde po sieciowaniu zast. W elektrotechnice, kostki łączeniowe w gospod. Domowym, lżejsze od porcelany - odporność chemiczna i na temperaturę, trwałość kształtu

DUROPLASTY CHEMOUTWAROZALNE - bez temp. Też się może odbywać utwardzanie, zaw. Podwójne wiązania 1-Labrinator -żywice poliestrowe nienasycone UP 2-klej -żywice epoksylowe EP

1 i 2 baza w kompozytach (wyrób ) i klej to wyrób met. Laminowania- kajaki, łodzie, mat. Pod wpływem jakiegoś środka utwardzacza zaczyna sieciować , reakcje egzotermiczne, sieciuje się na zimno poniżej temp. 5* nie sieciują - proksipol, dewlon

ELASTOMERY

Elastomery sieciujące na gorąco

SBR(Butadienowo-styrenowy)kauczuk na nieodpowiedzialne wyroby gumowe Tg(mrozoodporność)- 30C ,najm. wydłużalność i wytrzymałość, wraz ze wzrostem styrenu polepszają się mech. i elekt. Własności kauczuku.

IR(polizopren/kauczuk izoprenowy)NR( naturaly/ mleczko kauczukowe)1-5% guma, 28-32% ebonit, zw. Kauczukiem sztucznym lub syntetycznym, najw sprężystość i najm wytrzymałość Tg= -60, wyst. W wulkanizacji ale nie do opon gdyż słaby na benzynę i starość. IIR(keauczuk izoprenowo-izobutynowy/butylowy)

Mała odporność na pełzanie, podst. Budulec opon, odporny na starzenie( sieciowanie przez O),T pracy 115 odporność temp., niska przepuszczalność gazów.

NBR(kauczuk okrylonitrylowo-butalienowy/nitylowy)dobra odporność termiczna, kauczuk twardy opony zimowe, duża odporność na oleje i benzyny np. paski autom. w samochodach.

Elastomery sieciujące na zimno

SI( silikony)Tg od -80 do 190, uszczelnianie okien, czynnik sieciujący wilgoć w pow., duża odporność na starzenie, chem. i temp., słabe wartości mech. powiększane przez wulkanizację na gorąco, duża przewodność cieplna, może być klejem do szkła.

Elastomery nie sieciujące/ termoplastyczne

TPU(poliuretan plastyczny) podeszwy butów, buty narciarskie, mała ścieralność, wytrzymały Tg -30 d0 110.

PLASTOMERY

Plastomery termoplastyczne bezpostaciowe

PVC(poli(chlorek winylu)) najtańszy mat. przetwarzany w dużych ilościach, temp. rozkładu zbliżona do temp. płynięcia- wąski zakres użyteczność konstrukcyjnej, Tk 10, Tg 85, mat. Przezroczysty, polarny, odporność chem na kwasy i zasady(przem spoż. i chem)mat. kruchy, dobrze się kleji, przetwarzany przy stabilizatorach. Zmiękczacze regulują właściwości obniżają Tg do 20 plastomer przejdzie do elasotomeru, rury kanalizacyjne, odprowadzające, saidingi, ramy okienne, wykładziny podłogowe, obrusy, ceraty, med. Przetwarzanie krwi, dializy itp. Polichlorek winylu med. Trudny w prod., gdyż stabilizator kobalt się nie nadaje o są inne ale źle działające, ale są nietoksyczne.

PS( polistyren)czysty niewielkie zast., wszystko z niego wyjdzie- tandeta, modyfikacja ma duże zast. mat kryst. Jak szkło kruche, Tk 82 - niska udarność; wszystkie łatwo palne, palą się w sposób nie burzliwy,kopcący dym z kłaczkami, kapią krople które się palą.

Hips (wysokowodorpwy) kopolimer butadienu i styrenu, nieprzezroczysty, zast. w wnętrzach lodówek, kubki jednorazowe na napoje gorące. San( kopolimer styrenu)mat. Przezroczysty, wyższe właściwości mech. , radioodbiorniki- przezroczyste części , mech. precyzyjna, maleje użyteczność.

Abs( termpolimer butatien styrenu akrylonityl)lepsze właściwości mech., najw. Zastosowanie, mat. Nieprzezroczysty, wszystkie obudowy tech.(Tv, radio, suszarka, mikser itp.), tapicerka twarda w sam .

Pochodne celulozy- chem modyfikacja,

CN( octan celulozy)mat. Nie prod., termoplast., błony aparatów, klisze RTG, zabawki lalki, piłeczki ping-pongowe; burza ognia błyskawicznie rozprzestrzenia, mat. wybuchowy.

CA( octan acetylo-celulozy) zastąpił Cn.

CAB( octanomaślan celulozy) pali- ziotczałe masło, mat. szlachetny, dawna tapicerka, pokrędła na tablicy rozdzielczej, rzadko stosowany. PMMA( poli(metakrylan metylu)) płatki plexi, klosze, szyby sam., światła autob., 2,5 * lżejsze od szkła, nie pęka ale za to rysuje, więc nie do aut, przepuszcza światło, łatwo przetwarzany- plast.

PVAL( poli(alkohol winylowy)) rozp. Się w wodzie, zast. powłokotwórczy tworzący warstwę rozdzielającą, kajaki, łodzie, żywicę smaruje się tym roztworem , woda odparowywuje, nie widac a zostaje warstwa ochronna.

PC( poliwęglan) mat przezroczysty, podobny do pval, ale się nie rysuje, właściwości mech b.d., Tk - 103 Tg 152, dobra wytrzymałość, udarność, rozciągłość, można przetwarzać - przeróbka plast. , mat. kowalny, można giąć, zast. obudowy i ramy narzędzi prowesjonalnych, drogich urządzeń np. młynek tokowy.

PSU( polisulfon) właściwości podobne do Pc, -103 d0 152, mała skłonność do pełzania, można metalizować galwaicznie pokrywane chromem itp. PPO( poli(tlenek fenylu)) -63 do 177, gł. Zast. niska chłonnośc wody w wysokiej temp. Odporny na parę przegrzaną, zast. w chirurgii.

Plastomery krystaliczne/ nieprzezroczyste

PE(polietylen) temp. Zeszklenia 60 polidefiny, wszystkie podatne do pełzania.

PP(polipropylen) sztywniejszy mat., zapach parafiny kwaśnej, zast. ogromne plastikowe skrzynki, doniczki, miski, wiadra, kosze itp., tani prod., łatwo barwi, prztewarza ale też łatwo rysuje, Tt 165 Tg 150, większa kruchość w temp. Niskiej niż Pe, lepsze od Pe stop. kryst. Przez co lepsza odporność term. , wytrzymałość, sztywność, twardość,

LDPE mała gęstość poniżej 1, pływa w wodzie, mniejsza odporność chem., wytrzymałość, twardość a wyższa udarność, niższa temp. topn., stop. kryst. 60%, b. Plast., worki, folie, opakowania, butelki gł. Na kosmetyki na wyciskanie, spożyw. Mat., beczki na kapustę, karnisty itp. Palą się jak świeczka.

HDPE duża gęstość, stop. kryst. 90%, Tt 132, bardziej odporny niż Ldpe, gęstośc mniejsza od wody, własności identyczne do PP

.POM( poliformaldehyd/poliksymetylen/ poliacetal) dobre właściwości mech., 80% kryst., Tk -73, Tt 185, duża wytrzymałośc i sztywność, idealne łączenie- tanie, koła zębate, łożyska, zatrzaski, pręty, rury, odporny na korozję, nie wymaga smarowania, odporny na brut, cicha praca, zast. w przekładni: mikser, sprzęt AGD, wycieraczki, opuszczanie szyb, regulacja siedzeń, muzyka, wyciągarki sam., zapadki, prowadnice, wadą jest rozkład toksycznych prod. i straszny zapach- przegrzania, pali się jak gaz, Insert wkładka/zapraska, duży elem. z drobnymi elem., małe elem metal a duże tworzywo. Outsert elem w mech precyzyjnej, dużo elem w niej zamontowanych oddzielnie lub forma odpowiednia metalu do natryskania, obniża koszty- deteli montaż, metal duże tworzywo małe.

PA(poliamidy) bardzo dużo chłonie wody musi pewną ilośc pochlonność by mieć odpowiednie właściwości , nie jest wymiarowy stosowany z włóknem szklanym, zast. precyzyjne obudowy w mech., w wysokie temp. Zmienia właściwości - kruchy, wysoka Tk a niska Tg -93, właściwości podobne do poliacetylenu..

PET( poli(tereftalan etylenu) Tt 225, Tk -63, wolno kryst., szybko chłodzi - bezpostaciowy, sztywne butelki do napojów, ale mała kryst. Nieprzezroczysty, 40% przy powolnym chłodzeniu, że butelki szybka prod. To przezroczyste, mat. dobry tech.- śruby, zatrzaski, rolki, sprężyny, koła łańcuchowe i zębate, odporny na działanie prawie wszystkich zw. Org..

PTFE( politetrafluoroetylen) teflon, mat. Biały, śliski w dotyku, bardzo ciężki, gęstość2,5, własności autoartezyjne, niski wsp. Tarcia- ogr. prod. Bo bardzo duża stratność, mat. miękki, ścieralny, wysoka temp. topn., nie da się konwekcjonalnymi metodami przekształcać, zast. patelnie.

DUROPLASTY

Termoutwardzalne PF( żywica fenelowo- formaldehydowa) UF( żywica mocznikowo- formaldehydowa) MF( żywice melaninowe formaldehydowe) mat. termoutwardzalne, poc. Sieciowania na gorąco do końca, w tej samej temp. zastygają - ewidentna wada raz prod., zalety: zast. elektrotech. Złączki, kostki, obudowa starych czarnych tel, tam gdzie wyst. Wysokie napięcie, zaczęła zastępować ceramikę a zast. tech./ izolacyjnych, zachowuje swój kształt do ostatniej chwili- bezp. W pożarze, śmierdzą przed ogniskiem.

Chemoutwardzalne sieciowanie w temp. otoczenia pod wpływem kompotentów chem zw. Utwardzalnych żywica poleterowa, żywica zw. Nienasyconym, ciecz; proc. Tech.żywica z utwardzaczem do końca tech. Ok. 1h lub 40 min tzw. Czas życia żywicy ; proces na zimno- temp. pokojowa, dotwardzanie na ciepło, nie ma zapachu, droższe, służą jako klej, , utwardzacze do żywicy tecza ( zapach gniecionych szczurów) paliste ketonos.

---