ANALIZA FINANSOWA (2)


Wykład - 26.10.2001 r.

Lech Bednarski „Analiza finansowa w przedsiębiorstwie”

Kamela Sowińska, Skowronek (UMCS) „Ocena przedsiębiorstw wg standardów międzynarodowych”

1. PODMIOT ANALIZY FINANSOWEJ - podmiotem analizy finansowej jest firma (przedsiębiorstwo). Analiza finansowa służy do oceny sytuacji finansowej przed przedsiębiorstwa, która nastawiona jest na ocenianie wyniku finansowego przedsiębiorstwa. Informacji dostarcza sprawozdanie finansowe przedsiębiorstwa.

SPRAWOZDANIE FINANSOWE OBEJMUJE: bilans majątkowy, rachunek zysków i strat, informacje dodatkowe, rachunek przepływów środków pieniężnych, zestawienie zmian w kapitale własnym.

BILANS MAJĄTKOWY OBEJMUJE AKTYWA I PASYWA. A=P

AKTYWA - zasoby majątkowe, czyli środki gospodarcze z podziałem na majątek trwały i majątek obrotowy.

PASYWA - źródła ich pochodzenia (własne i obce).

Zestawienie sporządzane jest na określony termin.

AKTYWA

A. AKTYWA TRWAŁE

  1. Wartości niematerialne i prawne:

    1. Koszty zakończonych prac rozwojowych.

    2. Wartość firmy.

    3. Inne wartości niematerialne i prawne.

  2. Rzeczowe aktywa trwałe:

    1. Środki trwałe: grunty (w tym prawo użytkowania wieczystego gruntu); budynki (lokale i obiekty inżynierii lądowej i wodnej); środki transportu; inne środki trwałe.

    2. Środki trwałe w budowie.

    3. Zaliczki na środki trwałe w budowie.

  3. Należności długoterminowe:

    1. Od jednostek powiązanych.

    2. Od pozostałych jednostek.

  4. Inwestycje długoterminowe:

    1. Nieruchomości.

    2. Wartości niematerialne i prawne.

    3. Długoterminowe aktywa finansowe: w jednostkach powiązanych: udziały lub akcje, inne papiery wartościowe, udzielane pożyczki, inne długoterminowe aktywa finansowe; w pozostałych jednostkach: udziały lub akcje, inne papiery wartościowe, udzielone pożyczki, inne długoterminowe aktywa finansowe.

    4. Inne inwestycje długoterminowe.

  5. Długoterminowe rozliczenia międzyokresowe:

    1. Aktywa z tytułu obliczonego podatku dochodowego.

    2. Inne rozliczenia międzyokresowe.

B. AKTYWA OBROTOWE

  1. Zapasy:

    1. Materiały.

    2. Półprodukty.

    3. Produkty gotowe.

    4. Towary.

    5. Wyroby gotowe.

  2. Należności krótkoterminowe:

    1. Od jednostek powiązanych.

    2. Od pozostałych jednostek.

  3. Inwestycje krótkoterminowe:

    1. Krótkoterminowe aktywa finansowe: w jednostkach powiązanych, w pozostałych jednostkach, środki pieniężne i inne aktywa pieniężne.

PASYWA

A. KAPITAŁ WŁASNY.

B. ZOBOWIĄZANIA I REZERWY NA ZOBOWIĄZANIA:

  1. Zobowiązania długoterminowe.

  2. Zobowiązania krótkoterminowe.

  3. Rozliczenia międzyokresowe.

Analiza aktywów: dynamika zmian, struktura.

Rola aktywów w przedsiębiorstwie:

- trwałe - inwestowanie w nie jest ryzykowne, są związane z danym terenem i daną działalnością, powinno ich być jak najmniej w strukturze (minimum);

- obrotowe - w związku z ich obrotem powstaje zysk.

1. ANALIZA AKTYWÓW BILANSU:

Wskaźnik dynamiki:

Całkowity majątek na koniec okresu x 100%_____

Całkowity majątek na koniec okresu poprzedniego

Wskaźniki dynamiki dla poszczególnych grup aktywów:

Wskaźniki struktury:

Majątek trwały __

Majątek całkowity

Majątek obrotowy

Majątek całkowity

Majątek trwały__

Majątek obrotowy

(wskaźnik unieruchomienia majątku < 1)

Majątek rzeczowy

Majątek finansowy

(>1)

2. ANALIZA PASYWÓW (zmiany w czasie oraz struktury):

2.1. Ocena struktury własnościowej kapitału,

2.2. Ocena dynamiki poszczególnych składników kapitału,

2.3. Ocena struktury kapitału według kryterium terminowości:

Wskaźnik udziału kapitału własnego w kapitale całkowitym:

Kapitał własny x 100%

Kapitał całkowity

Wskaźnik udziału kapitału obcego w kapitale całkowitym:

Kapitał obcy____

Kapitał całkowity

Wskaźnik relacji kapitału własnego do kapitału obcego:

Kapitał własny

Kapitał obcy

Wskaźnik relacji kapitału obcego do kapitału własnego (przekładnia kapitałowa):

Kapitał obcy__

Kapitał własny

Wskaźnik dynamiki kapitału własnego (rozpatrywany wraz z dźwignią finansową):

Kapitał własny w rozpatrywanym czasie

Kapitał własny w okresie poprzednim

Wskaźnik dynamiki kapitału obcego:

Kapitał obcy w rozpatrywanym okresie

Kapitał obcy w okresie poprzednim

Wskaźniki terminowości:

Kapitał długoterminowy (własny i obcy) x 100%

Kapitał całkowity

Kapitał krótkoterminowy x 100%

Kapitał całkowity

Kapitał długoterminowy x 100%

Kapitał krótkoterminowy

RELACJE KAPITAŁOWO-MAJĄTKOWE

Złota reguła bilansowa:

Kapitał własny x 100%

Majątek trwały

Kapitał stały x 100%

Majątek trwały

Wykład - 14.11.2001 r.

Czytanie ogólne bilansu: dokonujemy tej analizy w układzie pionowym i poziomym (oddzielnie aktywa i pasywa) - jak zmieniają się dynamika i struktura

Równość majątku trwałego i kapitałów własnych - ZŁOTA REGUŁA

Przedsiębiorstwa ukazują majątek według stanu na początek i koniec roku:

- zestawiamy dane,

- odchylenia (różnice między stanem na koniec i na początek roku),

- zwiększenia i zmniejszenia.

Wskaźniki struktury - stan na początek i koniec roku.

Udział poszczególnych składników w ogólnej sumie aktywów i pasywów.

Majątku trwałego powinno być możliwie najmniej, bo nie przynosi on korzyści.

Rzeczowy majątek trwały - wzrost.

Majątek obrotowy - zapasy, należności (zmniejszenie, należy zwrócić uwagę jakie to należności, bo mogą być trudne do ściągnięcia).

Pasywa - kapitały obce i kapitał akcyjny na tym samym poziomie, kapitał zapasowy zwiększa się, zobowiązania zwiększają się, jest ich więcej niż kapitału własnego, przekroczenie grozi możliwością utraty spłaty.

Przedsiębiorstwo wytwórcze (pozycje na początek i na koniec roku).

Dokonać ogólnej oceny majątkowej i finansowej przedsiębiorstwa.

Wskaźniki struktury, dynamika.

Odchylenia - zmiany w czasie.

Wskaźniki wzrostu zmian, o ile wzrósł +/-10%.

Zbadać kapitał pracujący w przedsiębiorstwie.

Dokonać ogólnej analizy bilansu.

poziom - finansowanie majątku trwałego z kapitału pracującego, jakie zaszły tendencję na przestrzeni roku.

Zestawienie aktywów i pasywów na początku, na końcu, stan i struktura (odchylenia), o ile wzrósł majątek trwały na koniec, lecz w strukturze zmalał, wyliczenia.

Aktywa wzrosły o 26%, dynamika jest duża, przedsiębiorstwo się rozwinęło. Majątek obrotowy wzrósł stosunkowo mało, zaś obrotowy wzrósł o prawie 50%. W majątku obrotowym tempo przyrostu należności wyniosło 72%, należy tu się bliżej przyjrzeć. Znacznie wzrosły należności niematerialne i prawne (przeciętnie 47%) jest to dobry sygnał.

Jak jest z należnościami czy dlatego, że obroty wzrosły, czy dlatego, że zmniejszyła się ich ściągalność.

Pasywa (przeds. państwowe) - fundusze własne wzrosły o 26%, nie zmienił się fundusz założycielski, fundusz przedsiębiorstwa wzrósł o 5,7%.

Przyrost zysku.

Kapitał pracujący: na początku roku, czy był dodatni ile wynosił i w jakiej części finansował majątek obrotowy, z czego pochodzi kapitał pracujący (z kapitałów własnych, z kapitałów własnych i obcych, tylko z obcych długoterminowych.

ANALIZA WYNIKÓW - problematyka rachunku kosztów - do zakresu rachunkowości należy ustalanie wyniku finansowego, wycena aktywów. Przegrupowujemy koszty w układzie kalkulacyjnym , a nie rodzajowym.

Koszty według rodzajów: koszty proste, których nie można rozłożyć na bardziej jednorodne pozycje.

Potrzebne są one głównie na potrzeby statystyki państwowej.

Wykorzystujemy taką informację na wewnętrzne potrzeby: amortyzacja, zużycie materiałów i energii, usługi obce, podatki i opłaty, wynagrodzenia, ubezpieczenia społeczne i narzuty na wynagrodzenia, świadczenia na rzecz pracowników.

Układ rodzajowy dotyczy tylko działalności operacyjnej.

Ważne jest łączenie kosztów z produktami.

W każdym przedsiębiorstwie mamy układ kalkulacyjny kosztów.

Koszty grupujemy według stopnia dokładności:

- bezpośrednie (materiały bezpośrednie, płace bezpośrednie, inne),

- pośrednie - wspólne (wydziałowe, koszty zarządu - ogólnozakładowe - wspólne dla całego przedsiębiorstwa).

Jak wyceniane są produkty: na podstawie TKW (techniczny koszt wytworzenia)

Rachunek zysków i strat: układ porównawczy (rodzajowy) i układ kalkulacyjny.

Podstawowy układ rachunku zysków i strat się nie zmienia.

Na czym powstał wynik przedsiębiorstwa: wynik na sprzedaży produktów, wynik na sprzedaży towarów, wartość towarów według cen zakupu, wynik na pozostałej działalności operacyjnej.

Pozostałe przychody operacyjne - pozostałe koszty operacyjne - operacje finansowe - koszty operacji finansowych = WYNIK NA DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ - wynik na dz.

= wynik finansowy brutto - podatek dochodowy = WYNIK FINANSOWY NETTO (zysk lub strata netto).

Na tej ogólnej zasadzie jest zbudowany rachunek zysków i strat.

Przychody i koszty - różnica wynik na działalności.

Rachunek zysków i strat wariant porównawczy.

A. Przychody netto ze sprzedaży (produktów, zmiana stanu produktów, towarów i materiałów.

B. Koszty działalności operacyjnej (koszty układu rodzajowego, pozostałe koszty).

C. Wynik finansowy.

Wykład - 19.12.2001 r.

ANALIZA RACHUNKU ZYSKÓW I STRAT

A) Przychody ze sprzedaży towarów i produktów (towarów, materiałów, produktów).

B) Koszty sprzedanych produktów i towarów (wartość sprzedanych towarów i materiałów, koszt wytworzenia sprzedanych produktów).

C) Różnica pomiędzy przychodami ze sprzedaży, a kosztami ich osiągnięcia (A-B):

- w zakresie sprzedaży towarów i materiałów,

- w zakresie sprzedaży produktów.

D) Koszty sprzedaży.

E) Koszty ogólnego zarządu.

F) Zysk brutto na sprzedaży (C-D-E).

G) Pozostałe przychody operacyjne:

1) Przychody ze sprzedaży składników majątku trwałego.

2) Dotacje.

3) Pozostałe przychody operacyjne.

H) Pozostałe koszty operacyjne:

1) Wartość sprzedanych składników majątku trwałego.

2) Pozostałe koszty operacyjne.

I) Zysk na działalności operacyjnej (F+G-H).

J) Przychody finansowe:

1) Dywidendy z tytułu udziałów.

2) Odsetki uzyskane i wymagalne.

3) Pozostałe.

K) Koszty finansowe:

1) Odpisy aktualizujące wartość finansowego majątku trwałego oraz krótkoterminowych papierów wartościowych.

2) Odsetki zapłacone wymagalne.

3) Pozostałe.

L) Zysk brutto na działalności gospodarczej (I+J-K).

M) Zyski nadzwyczajne.

N) Straty nadzwyczajne.

O) Zysk brutto (L+M-N).

P) Obowiązkowe obciążenia wyniku finansowego:

1) Podatek dochodowy.

2) Pozostałe obowiązkowe obciążenia.

R) Zysk netto (D-P).

ANALIZA KOSZTÓW

1) Czynniki wpływające na koszty własne (czynniki zewnętrzne i wewnętrzne).

2) Cele analizy kosztów:

- poznanie wielkości, dynamiki i struktury kosztów własnych, całego przedsiębiorstwa, jego części lub konkretnych rodzajów działań w rozpatrywanym okresie,

- ustalenia odchyleń kosztów faktycznych w stosunku do przyjętej podstawy porównania,

- rozpoznania głównych wyników determinujących wielkość i strukturę kosztów oraz określenie siły i kierunku ich oddziaływania na koszty,

- wskazania kierunków i ewentualnych przedsięwzięć prowadzących do obniżki kosztów,

- dostarczania danych do planowania i kształtowania kosztów własnych w okresach przyszłych.

3) Analiza całkowitych kosztów własnych w układzie rodzajowym.

W racjonalnie rozwijającym się przedsiębiorstwie zmiany w strukturze kosztów rodzajowych powinny zmierzać do: wzrostu udziałów kosztów amortyzacji, spadku udziału płac oraz odpowiedniego wzrostu udziału kosztów materiałowych, wzrostu udziału kosztów energii i kosztów usług remontowych jako wynik wzrostu technicznego uzbrojenia pracy.

Badamy dynamikę i strukturę kosztów, udział poszczególnych rodzajów kosztów w całości.

Udział amortyzacji w ogólnych kosztach zmalał.

Wskaźnik zmiany wielkości produkcji:

Produkcja rzeczywista (globalna lub gotowa) w koszcie planowanym lub cenie sprzedaży x 100%

Produkcja planowana (globalna lub gotowa) w koszcie planowanym lub cenie sprzedaży

4) Analiza kosztów w układzie kalkulacyjnym:

4.1. Układ kalkulacyjny kosztów: koszty bezpośrednie i pośrednie.

Kryteria podziału kosztów pośrednich według:

- miejsc powstania (wydziałowe, ogólnozakładowe),

- rodzaju (ruchu - ogólno wydziałowe, administracyjno-gospodarcze - ogólno produkcyjne),

- charakteru (zmienne - stałe, stałe - stałe)

Koszty stałe: bezwzględne i względne.

4.2. Analiza kosztów bezpośrednia:

0 - plan

1 - wykonanie

R = a0 x b0 x c0 - a1 x b1 x c1

1) wpływ różnicy w ilości produkcji (ra):

ra = a1b0c0 - a0b0co

2) wpływ różnicy w zużyciu jednostkowym (rb):

rb = a1b1c0 - a1b0c0

3) wpływ różnicy w cenach (rc);

rc = a1b1c1 - a1b1c0

W ten sposób można badać płace bezpośrednie (ilość produkcji - a, cena pracy na jednostkę wyrobu - b, średnia płaca za godzinę.

4.3. Analiza kosztów pośrednich.

5) Analiza kosztów działalności handlowej. Mierniki: wielkość kosztów, poziom kosztów.

6) Analiza kosztów jednostkowych polega na:

- porównaniu faktycznej wielkości kosztu jednostkowego i jego składników w badanym okresie z wielkościami planowanymi na ten okres oraz z wielkościami osiągniętymi w poprzednich okresach,

- ocenie jego struktury,

- rozpoznaniu czynników zmian wielkości i struktury kosztu jednostkowego,

- porównaniu wielkości i struktury jednostkowego kosztu własnego badanego przedsiębiorstwa na tle kosztu jednostkowego innych przedsiębiorstw.

Wykład - 16.01.2002 r.

ANALIZA PRZYCHODÓW ZE SPRZEDAŻY

  1. Znaczenie analizy przychodów ze sprzedaży.

  2. Analiza wykonania planu sprzedaży oraz jej rozmiarów i dynamiki.

    1. Czynniki wpływające na wielkość przychodów ze sprzedaży oraz na ich odchylenia w stosunku do wielkości planowanych: