grupa a

Środowisko przyrodnicze . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Imię i nazwisko

. . . . . . . . . . . . . . . .

Klasa

Poniższy test składa się z 13 zadań. Przy każdym poleceniu podano

liczbę punktów możliwą do uzyskania za prawidłową odpowiedź.

Za rozwiązanie całego testu możesz otrzymać maksymalnie 40 punktów.

1. Korzystając z mapy konturowej zamieszczonej poniżej, wykonaj polecenia. 0-4 p. a) Zaznacz i podpisz odpowiednią literą punkty wysunięte najdalej na wschód i na zachód. A - 54°50'N, 18°18'E B - 50°52'N, 24°09'E C - 52°51'N, 14°07'E D - 49°00'N, 22°51'E b) Oblicz rozciągłość równoleżnikową Polski. Wynik podaj w stopniach. Obliczenia: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Odpowiedź: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Na podstawie mapy konturowej z zadania 1. wykonaj polecenia. 0-6 p. a) Rozpoznaj województwa oznaczone na mapie cyframi 1 i 2. Podaj ich nazwy oraz nazwy ich stolic. 1. woj. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . , stolica: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. woj. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . , stolica: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . b) Zamaluj na mapie obszar województwa świętokrzyskiego. c) Podaj nazwę województwa, z którym województwo łódzkie graniczy od wschodu. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

3. Dopasuj podane niżej wydarzenia z przeszłości geologicznej Polski do odpowiednich jednostek czasu geologicznego. 0-2 p. utworzenie pokładów węgla brunatnego, powstanie fundamentu platformy wschodnioeuropejskiej, kaledońskie ruchy górotwórcze, utworzenie gnejsów w Górach Sowich a) prekambr - . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . b) era paleozoiczna - . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . c) era kenozoiczna - . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4. Podkreśl nazwy tych form rzeźby terenu, które zostały utworzone przez wody polodowcowe. 0-2 p. rynny polodowcowe, ozy, wzniesienia moreny czołowej, pradoliny, głazy narzutowe, równiny sandrowe 5. Uzupełnij zdania, wpisując właściwe określenia wybrane spośród podanych poniżej. 0-5 p. dolina V-kształtna, szelfowe, polodowcowe, południowopolskie, dolina U-kształtna, szerowe, zakolowe a) W wyniku działalności lodowca górskiego powstaje . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . b) Największy zasięg miało w Polsce zlodowacenie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . c) W naszym kraju najliczniejszą grupę stanowią jeziora . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . d) Dla Szwecji oraz Finlandii charakterystyczne jest wybrzeże . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . e) Morze Bałtyckie to młode, płytkie morze . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

6. Na poniższej mapie konturowej przedstawiono rozmieszczenie trzech surowców mineralnych występujących na terenie Polski. Wpisz ich nazwy obok oznaczeń literowych. 0-3 p. A - . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B - . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C - . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7. Podaj dwa przykłady gospodarczego wykorzystania węgla kamiennego. 0-1 p. • . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . • . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8. Do podanych nazw pasm górskich dopisz nazwy i wysokości ich najwyższych szczytów. 0-4 p. a) Góry Świętokrzyskie - . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . b) Tatry (w Polsce) - . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9. Na podstawie poniższej mapy określ trzy cechy przestrzennego rozkładu długości okresu wegetacyjnego w Polsce. 0-3 p. • . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . • . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . • . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

10. Poniżej znajduje się opis masy powietrza docierającej nad obszar Polski. Podaj nazwę tej masy, a następnie zaznacz na schemacie kierunek jej napływu. 0-2 p. Dociera głównie zimą. Sprawia, że dni są mroźne, suche i słoneczne. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11. Wykonaj poniższe polecenia dotyczące gleb Polski. 0-4 p. a) Wymień nazwy trzech gleb strefowych występujących w Polsce. • . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . • . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . • . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . b) Podaj nazwę gleby, która tworzy się na skałach węglanowych. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . c) Rozpoznaj glebę przedstawioną na zamieszczonym obok profilu glebowym. Wpisz poniżej jej nazwę. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12. Wymień trzy formy prawnej ochrony przyrody w Polsce. 0-2 p. • . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . • . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . • . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13. Podaj po dwa przykłady parków narodowych znajdujących się: 0-2 p. a) we wschodniej części Polski. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . b) w zachodniej części Polski. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

grupa b

Środowisko przyrodnicze . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Imię i nazwisko

. . . . . . . . . . . . . . . .

Klasa

Poniższy test składa się z 13 zadań. Przy każdym poleceniu podano

liczbę punktów możliwą do uzyskania za prawidłową odpowiedź.

Za rozwiązanie całego testu możesz otrzymać maksymalnie 40 punktów.

1. Korzystając z mapy konturowej zamieszczonej poniżej, wykonaj polecenia. 0-4 p. a) Zaznacz i podpisz odpowiednią literą punkty wysunięte najdalej na północ i na południe. A - 54°50'N, 18°18'E B - 50°52'N, 24°09'E C - 52°51'N, 14°07'E D - 49°00'N, 22°51'E b) Oblicz rozciągłość południkową Polski. Wynik podaj w stopniach. Obliczenia: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Odpowiedź: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Na podstawie mapy konturowej z zadania 1. wykonaj polecenia. 0-6 p. a) Rozpoznaj województwa oznaczone na mapie cyframi 1 i 2. Podaj ich nazwy oraz nazwy ich stolic. 1. woj. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . , stolica: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. woj. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . , stolica: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . b) Zamaluj na mapie obszar województwa opolskiego. c) Podaj nazwę województwa, z którym województwo świętokrzyskie graniczy od południa. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

3. Dopasuj podane niżej wydarzenia z przeszłości geologicznej Polski do odpowiednich er geologicznych. 0-2 p. powstanie Morza Bałtyckiego, wypiętrzenie Karpat, utworzenie pokładów węgla kamiennego, powstanie wapieni na Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej a) era paleozoiczna - . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . b) era mezozoiczna - . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . c) era kenozoiczna - . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4. Podkreśl nazwy tych form rzeźby terenu, które zostały utworzone w wyniku działalności lądolodu. 0-2 p. rynny polodowcowe, ozy, pradoliny, wzniesienia moreny czołowej, równiny sandrowe, powierzchnia moreny dennej 5. Uzupełnij zdania, wpisując właściwe określenia wybrane spośród podanych poniżej. 0-5 p. ozy, bagna, północnopolskie, szkiery, lejkowe, krasowe, deltowe a) Najmłodszym zlodowaceniem, które objęło obszar Polski, było zlodowacenie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . b) Długie, kręte i wąskie wały ukształtowane przez lądolód to . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . c) Obszary niemal stale podmokłe, tworzące się w wyniku utrudnionego odpływu wód, to . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . d) Wisła ma ujście . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . e) W wyniku wypełniania wodami podziemnymi zagłębień utworzonych w skałach węglanowych powstają jeziora . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

6. Na poniższej mapie konturowej przedstawiono rozmieszczenie trzech surowców mineralnych występujących na terenie Polski. Wpisz ich nazwy obok oznaczeń literowych. 0-3 p. A - . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B - . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C - . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7. Podaj dwa przykłady gospodarczego wykorzystania ropy naftowej. 0-1 p. • . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . • . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8. Do podanych nazw krain geograficznych dopisz nazwy i wysokości ich najwyższych szczytów. 0-4 p. a) Sudety - . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . b) Góry Świętokrzyskie - . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9. Na podstawie poniższej mapy oraz własnej wiedzy określ trzy cechy rozkładu przestrzennego średniej temperatury powietrza w Polsce w styczniu. 0-3 p. • . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . • . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . • . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

10. Poniżej znajduje się opis masy powietrza docierającej nad obszar Polski. Podaj nazwę tej masy, a następnie zaznacz na schemacie kierunek jej napływu. 0-2 p. Latem przynosi ochłodzenie, wzrost zachmurzenia i opady. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11. Wykonaj poniższe polecenia dotyczące gleb Polski. 0-4 p. a) Wymień nazwy trzech gleb astrefowych występujących w Polsce. • . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . • . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . • . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . b) Podaj nazwę gleby, która tworzy się na lessach. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . c) Rozpoznaj glebę przedstawioną na zamieszczonym obok profilu glebowym. Wpisz poniżej jej nazwę. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12. Wymień nazwy trzech rodzajów zbiorowisk leśnych występujących w Polsce. 0-2 p. • . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . • . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . • . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13. Podaj po dwa przykłady parków narodowych znajdujących się: 0-2 p. a) w południowej części Polski. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . b) w północnej części Polski. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

---