Pytania są następujące:
1.Porównanie DNA z RNA

Składnik chemiczny i właściwości	DNA Kwas deoksyrybonukleinowy	RNA Kwasy rybonukleinowe
Cukier pięciowęglowy	Deoksyryboza	Ryboza
Zasady azotowe purynowe	Adenina i guanina	Adenina i guanina
Zasady azotowe pirymidynowe	Cytozyna i tymina	Cytozyna i uracyl
Reszta kwasu	Fosforowego PO4^3-	Fosforowego PO4^3-
Liczba łańcuchów	2 - prawoskrętna spirala	1
Występowanie	w mitochondriach, chloroplastach w jądrze komórkowym	w jądrze kom. cytoplazmie, chloroplastach, rybosomach
Rodzaje kwasów nukleinowych	Jeden rodzaj DNA	Kilka rodzajów RNA: - mRNA informacyjny - tRNA transportujący - rRNA rybosomalny
Specjalne funkcje	- źródło informacji genetycznej - steruje syntezą białek	- mRNA zawiera kopię kodu i przenosi ją na rybosomy - tRNA transportuje aminokwasy do rybosomów - rRNA bierze udział w biosyntezie białek

2.DNA

DNA nośnikiem informacji genetycznej

-Kwasy nukleinowe to związki molekularne, których cząsteczki zbudowane są z długich nici polinukleotydowych.

- Nici polinukleotydowe to liniowy układ nukleozydów połączonych wiązaniami fosfodiestrowymi (między atomem C-3' pierwszego cukru i C-5' drugiego cukru).

-DNA zwany kwasem dezoksyrybonukleinowym, jest polimerem zbudowanym z czterech rodzajów nukleotydów połączonych wiązaniami kowalencyjnymi.

-Nukleotydy DNA składają się z:

• cukru (pentozy) - dezoksyrybozy,

• grupy fosforanowej (reszty kwasu ortofosforowego),

• zasady azotowej,

• puryny: adeniny - A lub guaniny - G,

• pirymidyny: cytozyny - C lub tyminy - T.

- Rodzaje nukleotydów

AMP- nukleotyd adeninowy

GMP- nukleotyd guaninowy

CMP- nukleotyd cytozynowy

TMP- nukleotyd tyminowy

Zasada dołączona jest wiązaniem glikozydowym do C-1' cukru; reszta fosforanowa wiązaniem estrowym do C-5' cukru.

Cząsteczka DNA zawiera miliony nukleotydów.

- Cząstka DNA składa się z dwóch łańcuchów polinukleotydowych utrzymanych dzięki wiązaniom wodorowym między zasadami: adeniną i tyminą dwoma wiązaniami wodorowymi A = T, cytozyną i guaniną trzema wiązaniami wodorowymi C o G.

- Każdej zasadzie jednego łańcucha odpowiada komplementarna zasada w drugim łańcuchu.

- Obie nici owinięte są wokół wspólnej osi w postaci prawoskrętnej helisy, biegną w przeciwstawnych kierunkach

Informacja genetyczna zapisana jest w sekwencji nukleotydów.

- DNA komórkowy zawiera informację o wszystkich białkach komórki. Odcinek DNA zwany genem jest zakodowanym zapisem struktury pierwszorzędowej określonego białka albo budowy tRNA i rRNA.

- Geny eukariotyczne mają budowę nieciągłą, zawierają odcinki kodujące (podlegające ekspresji) - eksony i odcinki niekodujące - introny.

- Część sekwencji DNA pełni funkcje kontrolne i regulujące.

- DNA jądrowe występuje w strukturach zwanych chromosomami, w skład których oprócz DNA wchodzą białka histonowe i niehistonowe oraz niewielkie ilości RNA.

- DNA mitochondrialne i chloroplastowe tworzy cząsteczki koliste i odznacza się znaczną autonomią w syntezie swoistych białek

3.Białka <opisać co tylko o nich wiemy

Białka- naturalne związki wielocząsteczkowe; makropeptydy,czyli peptydy składające się z ponad 100 reszt aminokwasów powiązanych wiązaniami peptydowymi. Spełniają rolę buforów, jako hormony regulują procesy przemiany materii, regulacje ciśnienia osmotycznego, procesy odpornościowe, w krzepnięciu krwi, jako enzymy-rola katalizatorów. Są podstawą składu mięśni, osocza, hemoglobiny, hormonów..

Białka przyjmują ściśle określoną konformację przestrzenną zdeterminowaną sekwencją aminokwasową.

Rzędowość struktury białek:

I rzędowa-określenie sekwencji (kolejności) aminokw w łańcuchu polipeptydowym.

Struktura najtrwalsza, bo dopiero działanie enzymów lub kwasów może spowodować hydrolizę wiązania peptydowego. Sekwencja aminokwasów w łańcuchu białkowym jest zapisana w genie kodującym dane białko.

II rzędowa-układ głównego łańcucha polipeptydowego bez uwzględniania konformacji łańcuchów bocznych cząsteczki białka. Łańcuch białkowy w układzie helisy L / arkusza β (β harmonijka). Zwinięcie struktury pierwszorzędowej utrwalone za pomocą wiązań wodorowych. Ich zerwanie powoduje nieodwracalne zniszczenie białka-denaturację.

III rzędowa -kłębek zwiniętych nici - ułożenie łańcucha aminokwasowego w przestrzeni stabilizowane przez wiązania wodorowe, disiarczkowe, estrowe, tioestrowe i jonowe (tzw.mostki solne). Struktura ta może także ulegać denaturacji.

IV rzedowa - sposób połączenia się struktur trzeciorzędowych w przestrzeni. Dotyczy białek zbudowanych z więcej niż jednego łańcucha polipeptydowego.

Klasyfikacja białek na podstawie ich funkcji biologicznej:

-enzym-rybonukleaza, lizozym

-białka zapasowe-owoalbumina, kazeina

-białka transportowe-hemoglobina,mioglobina

-białka kurczliwe-miozyna,aktyna

-białka ochronne we krwi kręgowców-przeciwciała, fibrynogen

-toksyny-toksyna jadu kiełbasianego, rycyna

-hormony-insulina, relaksyna

-białka strukturalne-białka osłonki wirusów, keratyna

Białka proste:

protaminy(łosoś, śledź), histony, albuminy(rycyna), globuliny (edestyna), prolaminy(zeina), gluteiny(glutenina), skleroproteiny(kolagen)

Białka złożone:

nukleoproteidy(białka wirusowe), glikoproteidy(połączenia estrowe z Glu, Asp), lipoproteidy(B-lipoproteina osocza), chromoproteidy(hemoglobina), metaloproteidy(hemocjanina), fosfoproteidy(kazeina mleka).

4.Fotosynteza

Fotosynteza-synteza związków organicznych(cukrów) z prostych związków mineralnych(dwutlenku węgla i wody) z wykorzystaniem energii świetlnej pochłanianej przez barwniki asymilacyjne i przekształconej na energię chemiczną. Na fotosyntezę składają się reakcje zależne od światła(faza jasna) i niezależna od światła(faza ciemna). Zachodzi u roślin i protistów mających chlorofil oraz u bakterii mających bakteriochlorofil lub chlorofil typu Chlorobium. Fotosynteza odbywa się w liściach i w łodygach roślin zielonych w zmodyfikowanych łodygach kaktusów, a także w zmodyfikowanych korzeniach. Tkanka roślin, w których zachodzi fotosynteza to miękisz asymilacyjny, zwarcica, komórki szparkowe skórki.

Sumaryczny zapis procesy fotosyntezy:

6CO₂+12H₂O
C₆H₁₂O₆+6O₂+6H₂O

Faza jasna-reakcje zależne od światła(w błonach tylakoidów gran)

12H₂O+18ADP+18Pi+12NADP+E----->18ATP+12NADPH₂+6O₂

Cel: wytworzenie siły asymilacyjnej

Faza ciemna(cykl Calvina)-reakcje niezależne od światła(stroma chloroplastów)

6CO₂+12NADPH₂+18ATP---->C₆H₁₂O₆+6H₂O+12NADP+18ADP+18Pi

Cel: wytworzenie glukozy

Cykl Calvina- cykl przemian fazy niezależnej fotosyntezy. Istota przemian polega na asymilacji CO₂ i wytworzeniu związku organicznego - aldehydu fosfoglicerynowego (triozy) - pierwotnego produktu fotosyntezy. Procesy przebiegają w stromie chloroplastów i wymagają siły asymilacyjnej wytwarzanej w fazie jasnej fotosyntezy. W cyklu Calvina wyróżnia się karboksylację, w której następuje przyłączenie dwutlenku węgla do akceptora CO₂ (RuDP); redukcję, w trakcie której kwas fosfoglicerynowy przy udziale ATP i NADPH + H⁺ przekształca się w aldehyd fosfoglicerynowy i regenerację zamykającą cykl Calvina poprzez odtworzenie zużytych do karboksylacji cząsteczek akceptora CO₂ (RuDP).

Barwniki fotosyntetyczne-karotenoidy(B-karoten,zeaksantyna,wiolaksantyna,luteina)

Lipidy - tłuszczowce stanowią grupę związkow rozpuszczalnych

w niepolarnych rozpuszczalnikach organicznych, dzieli się je na:

- tłuszcze proste (tłuszcze właściwe i woski) zbudowane tylko z

alkoholu i kwasow tłuszczowych - tłuszcze złożone,

zawierające obok alkoholu i kwasow tłuszczowych inne

składniki, jak: kwas fosforowy, cholinę, galaktozę. występują w

tłuszczach i olejach naturalnych. Można przyjąć następujący

podział: - tłuszcze właściwe (trojglicerydy), - woski, - lipidy

izoprenowe (steroidy i karotenoidy), - tłuszcze złożone. Tłuszcze

właściwe należą do estrow, > triglicerydy = acylogliceroleskładnikiem

alkoholowym jest glicerol, a kwasowym -

jednokarboksylowe, wyższe kwasy tłuszczowe, - kwas

tłuszczowy posiada jedną resztę karboksylową i długi łańcuch

węglowodorowy. - nie rozpuszczają się w wodzie, ich stan

skupienia i temperatura topnienia zależą od długości reszt

kwasowych (acylowych) oraz liczby wiązań podwojnych. - pod

wpływem ogrzewania z kwasami i zasadami tłuszcze ulegają

hydrolizie. - stanowią one magazyn energii dla rożnych

organizmow. - enzym lipaza katalizuje hydrolizę tłuszczow do

glicerolu i kwasow tłuszczowych. Woski to estry wyższych

alkoholi jednowodorotlenowych i wyższych kwasow

tłuszczowych; - spełniają w przyrodzie rolę ochronną; -

alkohole i kwasy tłuszczowe woskow są związkami o dłuższych

łańcuchach węglowych (C26- C42). Lipidy izoprenowe to

tłuszczowce o budowie opartej na cząsteczce izoprenu,

zawierającej podwojne wiązanie. - tworzą lotne substancje -

olejki eteryczne , są podstawą budowy kauczuku. - nie ulegają

hydrolizie - ważniejszą grupą są steroidy - związki o budowie

pierścieniowej, np. Sterole, - sterolem jest cholesterol,

prekursor syntezy hormonow sterydowych kwasow żołciowych

i witaminy D, tworzy błony biologiczne, osłonki mielinowe,

wchodzi w skład lipoprotein Karoteniody karoteny i ksantofile -

związki w komorkach roślin i zwierząt - biorą udział w procesie

fotosyntezy, a u zwierząt s- karoten jest najważniejszą

prowitaminą A. Tłuszcze złożone - Podstawą klasyfikacji

tłuszczow złożonych jest składnik alkoholowy - glicerol,

sfingozyna lub komponent dodatkowy - kwas fosforowy, cukier.

- Ze względu na składnik alkoholowy dzieli się je naglicerolipidy,

- sfingolipidy - Ze względu na składnik dodatkowy

dzieli się na: - fosfolipidy z kwasem fosforowym np. lecytyna, -

glikolipidy z cukrowcami; cukrem może być glukoza, galaktoza

lub oligosacharyd; często składnikiem glikolipidow jest kwas

sjalowy; Występowanie i rola biologiczna lipidow -

wysokoenergetyczny materiał zapasowy (tłuszcze właściwe).

- funkcja ochronna i termoizolacyjna (tłuszcze właściwe).

- warstwa izolacyjną na skorze, sierści, piorach, a u roślin na

liściach i owocach (woski) - Fosfolipidy stanowią głowne

składniki błon biologicznych , np.lecytyna, sfingolipidy

- Glikolipidy wchodzą w skład nasienia u ludzi.

- Są prekursorami witamin rozpuszczalnych w tłuszczach:

karoten- prowitamina A, witamina D jest pokrewna sterydom,

E i K - lipidom izoprenowym. - Jako barwniki roślinne,

tzw.karotenoidy, pełnią rolę w fazie jasnej fotosyntezy,:

karoteny, ksantofile, likopen - Biorą udział w tworzeniu ATP

podczas fotosyntezy i oddychania komorkowego,

np.plastochinon, ubichinon. - Biorą udział w transporcie cukrow

przez błony lipidowe, np.dolichole. - Wchodzą w skład roślin

leczniczych, np. Glikozydy i alkaloidy sterydowe.

---