• FUNKCJA USTAWODAWCZA C.D.

USTAWA BUDŻETOWA

KONSTYTUCJA:

• Rada Ministrów posiada monopol w zakresie inicjatywy ustawodawczej.

• Rada ministrów ma obowiązek wnieść projekt najpóźniej na 3 miesiące przed nowym rokiem budżetowym.

• Maksymalny poziom deficytu budżetowego ustala Rada Ministrów - parlament może go tylko utrzymać lub obniżyć. Zwiększenie wydatków lub ograniczenie dochodów nie może prowadzić do zwiększenia deficytu.

• Senat ma 20 dni, a nie 30.

• Senat nie może tej ustawy odrzucić - może tylko przyjąć lub poprawić.

• Prezydent ma 7 dni na podpisanie, nie ma prawa weta.

• Jeżeli prezydent skieruje ustawę do Trybunału Konstytucyjnego, ten ma 2 miesiące.

• Prezydent może skrócić kadencję parlamentu jeżeli na 4 miesiące od wprowadzenia projektu nie otrzyma ustawy do podpisu.

REGULAMINY:

• System komisji wiodącej - Sejm - komisja finansów publicznych, Senat - komisja gospodarki narodowej.

• Komisja sporządza sprawozdanie po zasięgnięciu opinii pozostałych, wyspecjalizowanych komisji.

• Komisja nie może złożyć wniosku o odrzucenie.

USTAWA WYRAŻAJĄCA ZGODĘ NA RATYFIKOWANIE UMOWY MIĘDZYNARODOWEJ

• Uchwalana większością 2/3 głosów w Sejmie i w Senacie

• Sejm nie może odrzucić stanowiska Senatu

TRYB PILNY

• Określenie trybu należy do Rady Ministrów, tylko ona może to zrobić w odniesieniu do swoich projektów

• Konstytucja wyłącza z tego trybu pewne sprawy

• Senat ma 14 dni na rozpatrzenie ustawy

• Prezydent ma 7 dni na podpisanie

PROJEKTY KODEKSÓW

• Kodeks - ustawa całościowo regulująca daną dziedzinę

• Regulamin przewiduje przedłużenie określonych terminów

• Dla rozpatrzenia projektu dopuszcza się powołanie komisji nadzwyczajnej jeszcze przed 1 czytaniem

• Komisja ta może wystąpić do Sejmu z wnioskiem o przedłużenie debaty

• Komisja ta powołuje ekspertów (1/3 wskazuje wnioskodawca)

• Żeby wniosek mniejszości był dołączony do sprawozdania musi być poparty przez co najmniej 5 posłów.

USTAWY WYKONUJĄCE PRAWO UE

• Najważniejsze jest to, żeby zdążyć w terminach.

1. marszałek ustala kalendarz prac w Sejmie

2. właściwa komisja musi ustalić harmonogram prac nad projektem.

• Żeby zgłosić poprawkę w komisji potrzeba 3 posłów, wniosek mniejszości też 3 posłów.

• FUNKCJA USTROJODAWCZA

W polskim systemie prawa obowiązują co najmniej 2 konstytucje - konstytucja Rzeczpospolitej i Prawo Pierwotne Unii Europejskiej.

Funkcja ta polega na regulowaniu ustroju państwa. Jest realizowana poprzez uchwalanie konstytucji i ustaw.

ZMIANA KONSTYTUCJI

• Inicjatywa ustawodawcza w zakresie zmiany konstytucji:

• Posłowie - 92 (1/5)

• Senat

• Prezydent.

• W Sejmie 1 czytanie odbywa się po upływie 30 dni od dnia przedłożenia projektu ustawy.

• Jeżeli ustawa zmienia przepisy rozdziału 1, 2 lub 12 konstytucji to między 1 a 3 czytaniem musi upłynąć co najmniej 60 dni.

• Sejm uchwala ten projekt większością 2/3 głosów.

• W Senacie żeby ustawa doszła do skutku musi być uchwalona w ciągu 60 dni od uchwalenia przez Sejm w identycznym brzemieniu bezwzględną większością głosów.

• Jeżeli ustawa zostanie uchwalona przez Sejm i Senat, prezydent nie ma prawa weta ani prawa wystąpienia z wnioskiem do TK.

• Jeżeli ustawa została uchwalona, możliwe jest referendum - tylko kiedy ustawa zmienia przepisy rozdziału 1, 2 lub 12.

• Prawo do zażądania przeprowadzenia referendum ma 92 posłów, Senat lub Prezydent.

• Jeżeli ktoś zażąda przeprowadzenia referendum, marszałek je zarządza.

• Jeżeli następuje referendum, nie jest ważna frekwencja - większość za.

• Zmiana konstytucji nie jest dopuszczalna w czasie stanu nadzwyczajnego.

• FUNKCJA KONTROLNA

Jest ściśle związana z funkcją ustawodawczą.

Funkcja ta wywodzi się z przekonania, że organ, który stanowi ustawy ma prawo badać, czy ustawa jest wykonywana.

Obecne funkcja kontrolna znacznie wykracza poza prostą kontrolę wykonywania ustaw.

KONTROLA PARLAMENTARNA - prawo uzyskiwania informacji od innych organów państwowych, badanie ich działalności (aspekt informacyjny). Prawo wyrażania oceny danych organów (aspekt inspiracyjny). Kontrolę tą należy rozumieć szerzej niż w prawie administracyjnym.

KONSTYTUCJA: art. 95 ust. 2

• Kontrolę sprawuje Sejm (ale również Senat!)

• Kontrola nad Radą Ministrów, również nad innymi (poza sądami, prezydentem).

• Podstawą dla kompetencji kontrolnej konstytucja i ustawy.

Funkcja ustawodawcza jest realizowana przez większość.

Funkcja kontrolna jest raczej realizowana przez opozycję.

Z kontrolą parlamentarną wiąże się sankcja - kontrola sankcjonująca.

W praktyce jest to kontrola korygująca - nie ma możliwości np. uchwalenia wotum nieufności wobec rządu, skoro rząd ma większość.

Kontroli parlamentarnej podlegają inne organy - nie ma jednak możliwości wprowadzenia sankcji - kontrola informacyjna.

Organami wyłączonymi spod kontroli parlamentarnej są sądy i prezydent. Regulamin parlamentarny nie powinien być podstawą do sprawowania funkcji kontrolnej, ale często jednak jest.

Są pewne formy kontroli realizowane przez:

OBIE IZBY:

• Kontrola nad polityką traktatową prowadzoną przez egzekutywę.

ZGROMADZENIE NARODOWE

• Może pociągnąć prezydenta w stan oskarżenia przed Trybunałem Stanu

• Ma możliwość oceny działań prezydenta.

PRZEZ SENAT A TAKŻE PRZEZ SENATORÓW

• Wyraża zgodę na zarządzenie referendum na wniosek prezydenta.

• Ma prawo odrzucić sprawozdanie KRRiT

• Rozpatruje informacje TK i RPO

• Ma prawo uchwalać uchwały adresowane do innych organów państwowych

• Oświadczenia

• Apele

• Uchwały okolicznościowe

Uchwała nie może nakładać na adresatów wiążących obowiązków - uchwały nie wiążą adresatów.

• Regulamin dopuszcza zgłaszanie przez senatorów oświadczeń

• Senator ma prawo do interpelacji i informacji

• Grupa 30 senatorów może uruchomić kontrolę konstytucyjności.

SEJM (może je podzielić na 3 grupy)

1. IZBA IN PLENO

2. KOMISJA

3. UPRAWNIENIA KONKRETNYCH POSŁÓW

1. IZBA IN PLENO

• Wobec Rady Ministrów

• W zasadniczej procedurze lub w 2 rozdaniu Sejm może nie uchwalić wotum zaufania

• Prezes RM może zwrócić się do Sejmu w każdym czasie o uchwalenie wotum zaufania (zwykłą większością)

• Wotum nieufności dla RM jest konstruktywne - w jednej uchwale obalenie rządu i wybór nowego premiera.

• Wniosek składa co najmniej 46 posłów, we wniosku trzeba imiennie wskazać kandydata na premiera. Głosowanie odbywa się w czasie 7 dni od przedłożenia, potrzebna jest większość ustawowej liczby posłów. Jeżeli wniosek zostaje odrzucony to do złożenia następnego w czasie 3 miesięcy potrzeba 115 posłów, po tym czasie znowu wystarczy 45.

• Obok wotum nieufności wobec rządu Sejm może zgłosić wotum nieufności dla ministrów. Żeby złożyć taki wniosek potrzeba 69 posłów, nie ma on charakteru konstrukcyjnego, wymagane jest 231 głosów.

---