Krajowy Rejestr Sądowy
Krajowy Rejestr Sądowy jest bazą danych składającą się z trzech osobnych rejestrów :
rejestru przedsiębiorców,
rejestru stowarzyszeń, innych organizacji społecznych i zawodowych, fundacji oraz publicznych zakładów opieki społecznej,
rejestru dłużników niewypłacalnych
Krajowy Rejestr Sądowy utworzono w oparciu o ustawę z dnia 20 sierpnia 1997 roku o Krajowym Rejestrze Sądowym (Dz. U z 1997 roku, nr 121, poz. 769 z późniejszymi zmianami ) .
Krajowy Rejestr Sądowy pełni dwie podstawowe funkcje [2]:
Funkcja informacyjna Krajowego Rejestru Sądowego polega na udostępnianiu określonym podmiotom szybkiej i niezawodnej informacji o statusie prawnym partnera, najważniejszych elementach jego sytuacji finansowej, czy też sposobie jego reprezentowania. Źródłem tych informacji jest Krajowy Rejestr Sądowy ukonstytuowany jako centralna baza danych wszystkich podmiotów podlegających rejestracji. Wprowadzenie skomputeryzowanej i scentralizowanej instytucji zajmującej się udzielaniem informacji o zarejestrowanych danych (Centralnej Informacji Krajowego Rejestru Sądowego, stanowiącej jednostkę organizacyjną Ministerstwa Sprawiedliwości) daje pełną gwarancję realizacji funkcji informacyjnej rejestru.
Funkcja legalizacyjna Krajowego Rejestru Sądowego polega na tym, że dopiero wpis do rejestru pozwala na dokonywanie dalszych czynności prawnych (często dopiero z chwilą wpisu do rejestru dany podmiot uzyskuje osobowość prawną )
Nowy system rejestrowy w stosunku do dawnych przepisów o rejestrowaniu podmiotów gospodarczych ma wiele zalet, ma pozwolić m.in. na:
Zapewnienie jawności i tym samym wyeliminowanie „szarej” strefy w gospodarce.
Stworzenie dodatkowego instrumentu do walki z przestępczością gospodarczą (zwłaszcza o charakterze zorganizowanym).
Uregulowanie zaległości finansowych wobec Skarbu Państwa (zysk dla budżetu).
Wyeliminowanie możliwości ukrywania działalności gospodarczej prowadzonej z wykorzystaniem form organizacyjno-prawnych fundacji i stowarzyszeń.
Nowoczesność systemu stwarzająca szansę na szybkie załatwianie spraw, a konsekwencji zlikwidowanie zjawiska zaległości w sądach rejestrowych wskutek zdecydowanego przyspieszenia postępowań.
Integracje różnych już funkcjonujących systemów informacyjnych.
Przybliżenie do standardów gromadzenia informacji o działalności gospodarczej obowiązujących w Unii Europejskiej.
Powyższe zalety wynikają z faktu, ze wszystkie dane zgromadzone w Krajowym Rejestrze Sądowym będą jawne i dostępne dla zainteresowanych (służbom państwowym w szerszym zakresie niż dla zwykłych odbiorców). KRS prowadzony w systemie informatycznym ma charakter centralny, w związku z tym dostęp do zawartych w nim danych będzie szybki i osiągalny w odniesieniu do całej (ogólnopolskiej) bazy danych.
W Krajowym Rejestrze Sądowym wykorzystywane będą informacje zawarte w bazach danych PESEL i REGON, a także informacje dostarczane przez sądy egzekucyjne, sądy upadłościowe, ZUS oraz urzędy skarbowe.
Zgodnie z ustawą [1] do rejestru przedsiębiorców są wpisywane następujące podmioty :
osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą,
spółki,
spółdzielnie,
przedsiębiorstwa państwowe,
jednostki badawczo-rozwojowe,
przedsiębiorstwa zagraniczne,
towarzystwa ubezpieczeń wzajemnych,
oddziały przedsiębiorców zagranicznych działających w Polsce,
główne oddziały zagranicznych zakładów ubezpieczeń,
oraz inne osoby prawne, jeżeli prowadzą działalność gospodarczą, a podlegające wpisowi do rejestru stowarzyszeń, innych organizacji społecznych i zawodowych, fundacji oraz publicznych zakładów opieki społecznej.
Do rejestru stowarzyszeń , innych organizacji społecznych i zawodowych, fundacji oraz publicznych zakładów opieki społecznej będą wpisywane [1]:
fundacje,
społeczno-zawodowe organizacje rolników,
izby gospodarcze,
cechy,
izby rzemieślnicze,
Związek Rzemiosła Polskiego,
stowarzyszenia,
stowarzyszenia kultury fizycznej,
związki zawodowe pracodawców,
związki zawodowe (także związki zawodowe rolników indywidualnych),
jednostki samorządu zawodowego niektórych podmiotów gospodarczych,
kolumny transportu sanitarnego,
publiczne zakłady opieki zdrowotnej.
Do rejestru dłużników niewypłacalnych będą wpisywane następujące podmioty [2]:
osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, jeżeli ogłoszono ich upadłość lub jeżeli wniosek o ogłoszenie ich upadłości został prawomocnie oddalony z powodu braku wystarczającego majątku na pokrycie kosztów postępowania upadłościowego albo umorzono prowadzoną przeciwko nim egzekucję sądową lub administracyjną z uwagi na fakt, iż z egzekucji nie uzyska się sumy wyższej od kosztów egzekucyjnych,
wspólników ponoszących odpowiedzialność całym swoim majątkiem za zobowiązania spółki, z wyłączeniem komandytariuszy w spółce komandytowej , jeżeli ogłoszono jej upadłość lub jeżeli wniosek o ogłoszenie jej upadłości został prawomocnie oddalony z powodu braku wystarczającego majątku na pokrycie kosztów postępowania upadłościowego albo umorzono prowadzoną przeciwko nim egzekucję sądową lub administracyjną z uwagi na fakt, iż z egzekucji nie uzyska się sumy wyższej od kosztów egzekucyjnych,
dłużników, którzy zostali zobowiązani do wyjawienia majątku w trybie przepisów Kodeksu postępowania cywilnego o postępowaniu egzekucyjnym ,
osoby, które przez sąd prowadzący postępowanie upadłościowe zostały pozbawione prawa prowadzenia działalności gospodarczej na własny rachunek oraz pełnienia funkcji reprezentanta lub pełnomocnika przedsiębiorcy, członka rady nadzorczej i komisji rewizyjnej w spółce akcyjnej, z ograniczoną odpowiedzialnością lub spółdzielni.
Ponadto na wniosek wierzyciela posiadającego tytuł wykonawczy wystawiony przeciwko osobie fizycznej, do rejestru dłużników niewypłacalnych będą wpisywani dłużnicy, którzy w terminie 30 dni od daty wezwania do spełnienia świadczenia nie zapłacili należności stwierdzonej tytułem wykonawczym.
Rejestracja będzie dokonywana na podstawie wniosków składanych na urzędowych formularzach (np. wnioski o „Przerejestrowanie”, wnioski o ujawnienie danych) wraz z wymaganą opłatą sądową oraz opłatą za ogłoszenie w Monitorze Sądowym i Gospodarczym .
Ustawodawca przewidział 69 wzorów urzędowych formularzy. Obejmują one wszystkie możliwe wnioski o wpis do rejestru dla wszystkich rodzajów wpisywanych podmiotów.
Dane dotyczące poszczególnych przedsiębiorców wpisanych do rejestru przedsiębiorców umieszcza się pod numerem przeznaczonym dla danego podmiotu w sześciu działach tego rejestru. W dziale 1 rejestru przedsiębiorców zamieszcza się następujące dane w przypadku osoby fizycznej:
oznaczenie (nazwisko i imiona, PESEL),
nazwę, pod którą wykonuje działalność gospodarczą,
siedzibę i adres, jak również miejsce zamieszkania i adres,
oznaczenie poprzedniego numeru rejestru sądowego lub numeru w ewidencji działalności gospodarczej,
informacje o pozostawaniu w związku małżeńskim, zawarciu małżeńskiej umowy majątkowej, ustaniu wspólności majątkowej między małżonkami, zaznaczenie ograniczenia jej zdolności do czynności prawnych, o ile takie istnieje.
Tabela: Przykłady wniosków dla spółki jawnej.
Lp. |
Symbol formularza |
Opis wniosków |
KRS-W1 |
Wniosek o rejestrację podmiotu w rejestrze przedsiębiorców |
|
KRS-Z1 |
Wniosek o zmianę danych podmiotu w rejestrze przedsiębiorców |
|
KRS-Z30 |
Sprawozdania finansowe i inne dokumenty |
|
KRS-Z40 |
Zaległość podatkowa, celna, na rzecz ZUS |
|
KRS-Z41 |
Wierzytelność |
|
KRS-Z61 |
Likwidacja, rozwiązanie / unieważnienie |
|
KRS-X2 |
Wykreślenia podmiotu z Krajowego Rejestru Sądowego |
Przykładami innych rejestrów o funkcjach podobnych jak KRS są:
Krajowy rejestr urzędowy podmiotów gospodarki narodowej, który nosi skróconą nazwę REGON,
Ewidencja działalności gospodarczej,
Numer identyfikacji podatkowej, zwany NIP - ewidencja prowadzona przez urzędy skarbowe.
Krajowy rejestr urzędowy podmiotów gospodarki narodowej REGON zgodnie z § 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 27 lipca 1999 r. w sprawie sposobu i metodologii prowadzenia i aktualizacji rejestru podmiotów gospodarki narodowej jest prowadzony przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego w sposób zinformatyzowany i obejmuje:
osoby prawne,
jednostki organizacyjne nie mające osobowości prawnej,
osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą.
Osoba fizyczna jest obowiązana do złożenia wniosku do rejestru podmiotów na formularzu RG-1 "Wniosek o wpis do krajowego rejestru urzędowego podmiotów gospodarki narodowej lub o zmianę cech objętych wpisem" - w ciągu 14 dni od zaistnienia okoliczności uzasadniających zarówno wpis jak i zmianę lub skreślenie, w urzędzie statystycznym (lub jego oddziale) działającym w województwie, na którego terenie osoba fizyczna ma miejsce zamieszkania. We wniosku tym ujmowane są następujące informacje:
nazwa i adres siedziby,
nazwisko i imiona,
miejsce zamieszkania,
PESEL,
forma prawna i forma własności,
wykonywana działalność, w tym rodzaj przeważającej działalności,
data powstania i rozpoczęcia działalności,
nazwa organu rejestrowego lub ewidencyjnego,
nazwa rejestru (ewidencji) i nadany przez ten organ numer.
Do wniosku osoba fizyczna dołącza odpis, wyciąg lub zaświadczenie z ewidencji działalności gospodarczej, wymagane przepisami Prawa działalności gospodarczej i innych ustaw, potwierdzające powstanie podmiotu lub podjęcie działalności gospodarczej.
W myśl art. 43 ust. 1 ustawy z dnia 29 czerwca 1995 r. o statystyce publicznej (Dz. U. Nr 88, poz. 439 z późn. zm.) urzędy statystyczne wydają wpisanym do rejestru podmiotów osobom fizycznym prowadzącym działalność gospodarczą zaświadczenia o nadanym im numerze identyfikacyjnym REGON, który składa się z dziewięciu cyfr, które nie mogą mieć ukrytego lub jawnego charakteru znaczącego, określającego pewne cechy podmiotu, przy czym osiem pierwszych cyfr stanowi liczbę porządkową, a dziewiąta cyfrę kontrolną.
Numer identyfikacyjny REGON podmiotu skreślonego z rejestru podmiotów jest przechowywany w zbiorze historycznym i nie jest wykorzystywany do identyfikacji innego podmiotu. Pozostaje on nie zmieniony w czasie istnienia podmiotu i nie przechodzi na następcę prawnego, a ponadto zmiany cech podmiotu objętych wpisem do rejestru podmiotów nie powodują nadania nowego numeru REGON. Także nie powoduje nadania nowego numeru identyfikacji REGON likwidacja i ponowne podjęcie działalności gospodarczej przez osobę fizyczną.
Podjęcie działalności gospodarczej przez osoby fizyczne, w tym również wykonujące działalność na podstawie koncesji i zezwoleń, wymaga zgłoszenia do ewidencji działalności gospodarczej, prowadzonej przez gminy jako zadanie zlecone z zakresu administracji rządowej. Ewidencja działalności gospodarczej jest jawna.
Zgodnie z art. 88b ust. 2 ustawy Prawo działalności gospodarczej, zgłoszenie o dokonanie wpisu do ewidencji działalności gospodarczej powinno zawierać:
oznaczenie przedsiębiorcy,
oznaczenie miejsca zamieszkania i adresu przedsiębiorcy, a jeżeli stale wykonuje działalność poza miejscem zamieszkania - również wskazanie siedziby i adresu zakładu głównego, oddziału lub innego stałego miejsca wykonywania przez przedsiębiorcę działalności gospodarczej,
określenie przedmiotu wykonywanej działalności gospodarczej,
wskazanie daty rozpoczęcia działalności gospodarczej.
Należy pamiętać, że do zgłoszenia należy dołączyć dokument potwierdzający tytuł prawny przedsiębiorcy do lokalu (nieruchomości) stałego miejsca wykonywania działalności.
Na przedsiębiorcy ciąży obowiązek zgłoszenia organowi ewidencyjnemu zmian stanu faktycznego i prawnego odnoszącego się do niego i wykonywanej przez niego działalności gospodarczej, objętego danymi zawartymi w zgłoszeniu i powstałymi po dniu dokonania wpisu do ewidencji działalności gospodarczej - w terminie 14 dni od dnia powstania tych zmian.
Zgodnie z art. 5 ust. 1 ww. ustawy z dnia 13 października 1995 r. o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników (Dz. U. Nr 142, poz. 702 z późn. zm.) osoby fizyczne, które na podstawie odrębnych ustaw są podatnikami - podlegają obowiązkowi ewidencyjnemu oraz otrzymują numer identyfikacji podatkowej, zwany NIP. Zgłoszenia identyfikacyjnego dokonuje się jednokrotnie, bez względu na rodzaj oraz liczbę opłacanych przez podatnika podatków, formę opodatkowania, liczbę oraz rodzaje prowadzonej działalności gospodarczej oraz liczbę prowadzonych przedsiębiorstw.
Zgłoszenie identyfikacyjne składane, w przypadku osoby fizycznej prowadzącej samodzielnie działalność gospodarczą, na formularzu NIP-1 powinno zawierać, m.in.:
pełną i skróconą nazwę (firmę),
adres siedziby,
numer identyfikacyjny REGON,
organ ewidencyjny lub rejestrowy i numer nadany przez ten organ,
wykaz rachunków bankowych,
adres miejsca przechowywania dokumentacji rachunkowej,
przedmiot wykonywanej działalności określony według obowiązujących standardów klasyfikacyjnych.
Numer NIP podaje się na wszelkich dokumentach związanych z wykonywaniem zobowiązań podatkowych oraz niepodatkowych należności budżetowych, do których poboru obowiązane są organy podatkowe i celne. W sprawach dotyczących zobowiązań podatkowych oraz niepodatkowych należności budżetowych podatnicy mają obowiązek podawać NIP na żądanie, m.in.:
organów administracji rządowej i samorządowej,
organów kontroli skarbowej,
przedstawicieli Najwyższej Izby Kontroli,
banków.
Bibliografia:
[1] USTAWA z dnia 20 sierpnia 1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym (Dz. U z 1997
roku, nr 121, poz. 769).
[2] Informacje zawarte na stronie http://www.ms.gov.pl/krs/krs.shtml
[3] Biuletyn informacyjny wydawnictwa Gofin