W języku włoskim czasownik to kwestia do¶ć skomplikowana ze względu na ilo¶ć czasów


W języku włoskim czasownik to kwestia dość skomplikowana ze względu na ilość czasów, które występują, a także na same typy czasowników. Na razie zajmiemy się jednak podstawowymi zagadnieniami dotyczącymi włoskiego czasownika.
Czasowniki włoskie dzielą się według swoich koniugacji, czyli sposobu odmiany przez osoby. Tak więc wyróżniamy czasowniki:

- I koniugacji, zakończone na "-are";
- II koniugacji, zakończone na "-ere";
- III koniugacji zakończone na "-ire"


Czasowniki I koniugacji mają inną odmianę niż II i III itd. e odmian czasowników wszystkich trzech koniugacji znajdziemy w osobnych artykułach poświęconych temu zagadnieniu, zatytułowanych odpowiednio: "Czasowniki I koniugacji", "Czasowniki II koniugacji", "Czasowniki III koniugacji". Oprócz określenia koniugacji danego czasownika włoskiego, należy umieć jeszcze rozróżnić, czy dany czasownik jest regularny czy nie.

Czasowniki włoskie I koniugacji to te zakończone na "-are". Prezentujemy poniżej model odmiany na przykładzie czasownika "amare" - "kochać". Jest to czasownik regularny, zatem przedstawiona poniżej odmiana w czasie Presente (teraźnieszym) nie powinna wydawać się skomplikowana:

io amo (kocham)                                                                  noi amiamo (kochamy)
tu ami  (kochasz)                                                 voi amate (kochacie)
lui, lei, Lei ama (kocha)                                        loro, Loro amano (kochają)


Tak więc schemat odmiany wygląda tutaj następująco:

io  amo                                                                                noi amiamo
tu  ami                                                                                 voi amate
lui, lei, Lei ama                                                 loro, Loro amano 

W powyższym schemacie pogrubiono końcówki czasowników regularnych w czasie Presente, tak więc reguła ta odnosi się jedynie do czasowników regularnych.

Czasowniki II koniugacji w języku włoskim to te, zakończone na "-ere", takie jak : "prendere" (brać; wziąć); "dipingere" ("malować") itd. Model odmiany tych czasowników w czasie Presente jest nieco inny niż czasowników I koniugacji; mimo to jest jednak łatwy do zapamiętania. Zobaczmy:

PRENDERE (brać; wziąć)

io prendo                                                                  noi prendiamo
tu prend                                                  voi prendete
lui, lei, Lei prende                                       loro, Loro prendono

Takie same końcówki dodajemy do tematów innych czasowników zakończonych na "-ere"; również wspomnianego wyżej czasownika "dipingere" (malować). Powyższa zasada odnosi się jedynie do czasowników regularnych, a zatem nie do wszystkich czasowników języka włoskiego.

Czasowniki III koniugacji w języku włoskim to te zakończone na "-ire", NP. "partire" - odjeżdżać, "capire" - rozumieć. Oba jednak należą do dwóch nieco różniących się od siebie odmian. Pierwszy z nich, "partire" odmieniamy następująco:

io part-o
tu part-i
lui, lei, Lei part-e

noi part-iamo
voi part-ite
loro, Loro part-ono

Drugi z nich, "capire", ulega nieco innej odmianie, która wygląda tak:

io cap-isco
tu cap-isci
lui, lei, Lei cap-isce

noi cap-iamo
voi cap-ite
loro, Loro cap-iscono

Takie same końcówki dodajemy do tematów innych czasowników zakończonych na "-ire". Powyższa zasada odnosi się jedynie do czasowników regularnych, a zatem nie do wszystkich czasowników języka włoskiego.

Poniżej podajemy spis ok. 3000 włoskich czasowników. Mogą okazać się przydatne. Oto one:

abbaiare - szczekać
abbandonare - opuszczać; porzucać
abbassare - obniżać; poniżać
abbattere - przewracać; obalać
abbonare - zaprenumerować; odliczyć
abbondare - obfitować; być w obfitości
abbordare - atakować okręt, zaczepiać
abbottonare - zapinać na guziki
abbozzare - szkicować; naszkicować
abbracciare - ściskać; obejmować
abbrevviare - skracać
abbronzare - brązowić; opalać
abdicare - abdykować
abilitare - uprawniać; kwalifikować
abitare - mieszkać
abituare - przyzwyczajać
abolire - znosić; uchylać
abrogare - znosić; odwoływać
abusare - nadużywać; gwałcić
accadere - zdarzyć się; przytrafić się
accalappiare - łapać; chwytać
accampare - rozbić obóz
accantonare - robić zapasy; odkładać
accaparrare - skupywać; gromadzić
accarezzare - pieścić; głaskać
accasare - wydać za mąż; ożenić
accattare - prosić; żebrać
accavallare - nakładać; układać jedno na im
accecare - oślepić; zaślepić; ślepnąć
accelerare - przyśpieszać
accendere - zapalić; rozpalić; włączyć
accennare - dawać znak; kiwać
accentuare - akcentować; podkreślić
accertare - upewniać się; sprawdzać
accettare - przyjąć; przyjmować; zgodzić się
acchiappare - schwytać; złapać
accingersi - zabierać się (do czegoś)
acciuffare - chwytać za włosy; łapać
acclamare - oklaskiwać; chwalić
accludere - załączyć; dołączyć
accogliere - przyjąć; ugościć
accomodare - naprawiać; doprowadzać do porządku; załatwiać
accompagnare - towarzyszyć; odprowadzać
accondiscendere - zadośćuczynić; przychylić się do prośby
acconsentire - zezwolić; zgodzić się
accoppare - zabić; zamordować
accoppiare - łączyć w pary
accorciare - skrócić
accordare - pogodzić; pojednać
accorgersi - dostrzeć; dojrzeć
accorrere - przybiegać; nadbiegać
accostare - zbliżyć; przybliżyć
accreditare - czynić wiarygodnym; akredytować
accrescere - powiększać; rozszerzać
accudire - przykładać się; dbać; starać się
accumulare - gromadzić
accusare - oskarżać
acquietare - uspokoić
acquisire - nabyć; zdobyć; otrzymać
acquistare - nabywać; kupować
acuire - ostrzyć; wyostrzyć
adagiare - ułożyć ostrożnie; usadowić
adattare - przystosować; adaptować
addestrare - szkolić; tresować
addivenire - dojść; osiągnąć
addizionare - dodawać
addobbare - ozdobić; przyozdobić
addolorare - martwić; zasmucać
addomesticare - oswajać; ujarzmiać
addormentare - usypiać; znieczulić ból
addurre - przedkładać (dowód); przytoczyć
adeguare - wyrrównać; dostosować
aderire - przylegać; przyłączać się
adocchiare - wlepić wzrok; przypatrywać się
adoperare - używać; posługiwać się
adorare - wielbić; czcić
adornare - zdobić; ozdobić
adottare - adoptować; przyjąć; zastosować
adulare - pochlebiać; schlebiać
adunare - zebrać; gromadzić
affacciare - wystawiać; pokazywać (np. twarz w oknie)
affagottare - zrobić paczkę; zwinąć
affamare - głodzić
affannare - martwić; trapić; pozbawić tchu
affascinare - rzucać urok; wabić
affaticare - utrudzić; zmęczyć; znużyć
affermare - twierdzić; potwierdzić
afferrare - chwycić; schwycić
affettare - udawać; kroić w plasterki;
affezionarsi - przywiązywać się (do kogoś); polubić się
afiidare - powierzać; zawierzać
affievolire - osłabić
affiggere - przymocować; przypiąć
affilare - ostrzyć; schudnąć
affittare - wynająć; odnająć; dzierżawić
affittire - zagęszczać
affliggere - trapić; martwić; dręczyć
affluire - napływać; dopływać
affogare - topić; utonąć
affollare - napełnić; zatłoczyć
affondare - zatopić (okręt); zanurzyć
affrancare - wyzwolić; oswobodzić
affrettare - przyspieszyć; naglić
affrontare - stawić czoło
agevolare - ułatwić; umożliwić
aggiornare - aktualizować; modernizować
aggirare - okrążać; otaczać
aggiudicare - przyznać; przysądzić
aggiungere - dodać; dołączyć
aggiustare - naprawiać; regulować
aggrappare - chwycić; schwycić
aggraziare - upiększać; dodawać wdzięku
aggregare - łączyć; skupiać; scalać
aggredire - napaść; uderzyć
agguerrire - przygotowywać do walki (wojny)
agire - działać; postępować
agitare - wstrząsać; potrząsać
aguzzare - ostrzyć; wyostrzyć
aiutare - pomagać; pomóc
alienare - alienować; odstręczać
alimentare - żywić; karmić
allacciare - zasznurować; zawiązać
allagare - zatopić; zalać
allargare - rozszerzyć; poszerzyć
allarmare - alarmować; niepokoić
allegare - załączyć; dołączyć
allenare - ćwiczyć; wdrażać
allentare - rozluźnić; rozszerzyć
allettare - wabić; nęcić
allevare - wychowywać; karmić (dziecko)
alleviare - ulżyć; przynieść ulgę
allineare - ustawiać w szeregu; szeregować
alloggiare - dać (przyjąć) na mieszkanie
allontanare - oddalić; odsunąć
alludere - zrobić aluzję; napomknąć
allungare - przedłużyć; dosztukować
alterare - zepsuć; pogorszyć
alternare - robić (coś) na przemian; zamieniać; przeplatać
alzarsi - wstać; urosnąć; powstać
amalgamare - wymieszać
amare - kochać; lubić
amareggiare - zaprawiać goryczą; rozgoryczyć
ambire - pokusić się; dążyć (do czegoś)
ammaccare - spłaszczyć; poobijać; zgnieść
ammaestrare - uczyć; wychowywać
ammainare - opuścić (żagle, flagę)
ammalarsi - zachorować; rozchorować się
ammaliare - czarować; urzec; oczarować
ammanettare - nałożyć kajdanki
ammantare - okryć (płaszczem); pokryć
ammarare - wodować; siadać na wodzie
ammassare - nagromadzić; zebrać; zgromadzić
ammattire - oszaleć
ammazzare - zabić; zamordować
ammettere - przyjąć; dopuścić
ammiccare - mrugać (porozumiewawczo) oczami
amministrare - administrować; zarządzać
ammirare - podziwiać
ammogliare - ożenić
ammollire - zmiękczyć; rozmiękczyć
ammonire - napomnieć; ostrzec; przestrzec
ammorbidire - zmiękczyć; złagodzić
ammortire - osłabić; przytłumić
ammucchiare - układać w stos
ammuffire - pleśnieć
ammutolire - zamilknąć
amoreggiare - flirtować; zalecać się
ampliare - powiększać; poszerzać
amplificare - rozszerzać; wzmacniać
amputare - amputować
ancorare - zakotwiczyć; rzuca kotwicę
andare - iść; pójść; chodzić
angosciare - dręczyć; męczyć
animare - ożywić; zachęcić
annacquare - rozcieńczać; rozwadniać
annaffiare - pokropić; polać; podlać
annebbiare - zamglić; zaćmić; przytępić
annegare - utopić
annerire - poczernić; osmalić
annientare - unicestwić; zniszczyć
annodare - związać węzeł; przywiązać
annoiare - zudzić; naprzykrzać się
annotare - zanotować; zapisać sobie
annuire - potakiwać; przytakiwać
annullare - anulować; znieść
annunziare = annunciare - ogłosić; obwieścić
annusare - wdychać; wąchać; węszyć
ansimare - dyszeć; sapać
anteporre - przedkładać; przenosić
anticipare - przyspieszyć; przewidzieć
appagare - zaspokoić; zadowolić; zadośćuczynić
appaltare - zlecić; przyjąć wykonawstwo
appannare - zamglić; przyćmić; stępić
apparecchiare - porządkować; przygotowywać
apparire - pojawić się; ukazać się
appartare - usunąć na bok
appartenere - należeć (do kogoś); przysługiwać
appassire - więdnąać; schnąć
appendere - wieszać; zawieszać
appesantire - obciążać
appianare - wyrównywać; usuwać
appiccicare - zawiesić; przyczepić
applicare - przykładać; naklejać
appoggiare - oprzeć; popierać
apporre - przyłożyć; dorzucić; dołączyć
apportare - przynieść
apprendere - pojąć; zrozumieć
apprestare - przygotować
apprezzare - cenić; poważać
approdare - przybić do brzegu; wylądować
approfittare - skorzystać; wykorzystać
approfondire - pogłębić; drążyć
approntare - przygotować; przyrządzić
approvare - pochwalić, uznać
appuntare - przyszpilić; zaostrzyć
appurare - sprawdzić; skontrolować
aprire - otwierać; otworzyć
arare - orać
arginare - obwałowywać; budować tamę; powstrzymywać
argomentare - wnioskować; dedukować
armare - zbroić
armeggiare - krzątać się; intrygować; knuć
armonizzare - harmonizować; zestrajać
arrabbiarsi - rozzłościć się; wpaść w gniew
arrangiarsi - dojść do porozumienia; poradzić sobie
arrecare - przynieść; dostarczyć
arredare - urządzić; wyposażyć
arrendersi - poddać się; ustąpić
arrestare - zatrzymać; aresztować
arricchirsi - wzbogacić się
arricciare - nastroszyć; zmarszczyć; kręcić włosy
arridere - uśmiechać się (do kogoś); sprzyjać (komuś);
arrischiare - ryzykować; narażać się
arrivare - przybyć; przyjechać
arrossire - zaczerwienić się; zarumienić się
arrostire - piec; smażyć
arrotolare - zwinąć (w trąbkę; w kłębek);
arrotondare - zaokrąglić
arroventare - rozpalić; rozgrzać
arruffare - rozczochrać; zmierzwić; poplątać
arrugginire - pokryć rdzą; zardzewieć
ascendere -  wchodzić pod górę; wznosić się; dochodzić
asciugare - wycierać; osuszać
ascoltare - słuchać; nadsłuchiwać
ascondere - kryć; ukrywać
ascrivere - przyjąć na członka; przypisać coś komuś
asfaltare - asfaltować
asfissiare - zatruć; dusić (np. gazem);
aspergere - skropić; pokropić
aspettare - czekać; oczekiwać
aspirare - wdychać
asportare - wynieść; zabrać
assaggiare - skosztować; spróbować
assalire - napaść; zaatakować
assassinare - zamordować; zabić
assediare - oblegać; otaczać; blokować
assegnare - przyznać; wyznaczyć (nagrodę)
assentire - zezwolić; przystać (na coś)
asserire - twierdzić; utrzymywać
asserragliare - zabarykadować; zaryglować
assestare - uporządkować; regulować
assicurare - zabezpieczać; zapewniać
assiderare - zmrozić; przemarznąć
assillare- dręczyć; męczyć; nękać
assimilare - przyswajać; asymilować
assistere - uczestniczyć; pomagać; pielęgnować
associare - przyjąć; połączyć; dołączyć
assodare - wzmocnić; umocnić; stężeć
assoldare - nająć; zwerbować
assolvere - uniewinnić; rozgrzeszyć
assomigliare - porłównywać; upodabniać; być podobnym
assopirsi - zdrzemnąć się
assordire - ogłuchnąć
assortire - dobrać; zaopatrzyć
assottigliarsi - schudnąć; zeszczupleć
assuefarsi - przyzwyczaić się; przywyknąć
assumere - brać na siebie; zobowiązywać się; przyjąć
astrarre - abstrahować; pomijać
attaccare - przywiązać; przymocować
attegiarsi - przybrać postawę
attendere - czekać; oczekiwać
attenersi - stosować się (do czegoś); przestrzegać
attenuare - zmniejszać; osłabiać
atterrare - obalić; powalić; lądować
atterrire - przestraszyć; przerazić
attestare - zaświadczać; poświadczać
attillarsi - wystroić się
attingere - czerpać; zbierać
attirare - przyciągać; pociągać
attizzare - podniecać; pobudzać
attorcigilare - okręcać; owinąć
attorniare - otoczyć; okrążyć
attrarre - przyciągać; pociągać
attraversare - przejśćl; przebyć; pokrzyżować
attrezzare - wyposażyć
attribuire - przyznać; przydzielić
attuare - wykonać; dokonać
attutire - sciszać; łagodzić
augurare - życzyć; winszować
aumentare - powiększać; podwyższać
auspicare - życzyć; wróżyć
autenticare -zaświadczać; poświadczać
autorizzare - upoważniać; uprawniać
avanzare - iść naprzód; awansować
avariare - zepsuć się
avere - mieć
avvalorare - potwierdzać; nadać znaczenie
avvampare - zapalić się; stanąć w płomieniach
avvantaggiarsi - skorzystać; wyprzedzić
avvedersi - spostrzec się
avvelenare - otruć; zatruć
avvenire - zdarzyć się; wydarzyć się
avventarsi - rzucić się (na kogoś)
avvertire - usłyszeć; poczuć; odczuć; powiadomić
avviare - skierować; wdrożyć
avvicinare - zbliżyć; przybliżyć
avvilirsi - upadać na duchu; być przybitym
avvincere - związać; skrępować
avvisare - zawiadomić; donieść
avvistare - spostrzec; ujrzeć z daleka
avvitare - śrubować; wkręcić; umocować
avvizzire - więdnąć
avvolgere - zawijać; owijać
azzardare - odważyć się; zaryzykować
azzeccare - uderzyć; trafić

baciare - całować
badare - uważać (na coś); troszczyć się
bagnare - kąpać; myć
balbettare - jakąć się; bełkotać
balenare - błyskać się
ballare - tańczyć; pląsać
baloccarsi - bawić się; próżnować
balzare - skakać; podskakiwać
balzellare - podrygiwać
banchettare - ucztować
bandire - ogłosić; obwieścić
barare - szachrować; oszukiwać
barattare - zmieniać; zamieniać
barbugliare - bełkotać; bulgotać
barcollare - chwiać się; kołysać się; zataczać się
barricare - barykadować
bastare - wystarczać
bastonare - okładać kijem; bić
battagliare - bojować; walczyć
battere - bić; uderzać; stukać
battezzare - chrzcić
bazzicare - uczęszczać
beatificare - beatyfikować
beccare - dziobać
beffare - kpić; żartować
beffeggiare - drwić; szydzić
belare - beczeć
bendare - zawiązywać; bandażować
benedire - poświęcić; pobłogosławić
beneficare - obdarzać; wspomagać (biednych)
beneficiare - skorzystać (z czegoś)
bere - pić
bersagliare - strzelać do celu; celować
bestemmiare - bluźnić; kląć
biasimare - ganić; potępiać
bilanciare - ważyć; równoważyć
bisbigliare - szeptać; szemrać; obgadywać
bisognare - potrzebować
bisticciare - kłócić się; spierać się
bitumare - asfaltować
bivaccare - biwakować; obozować
blandire - schlebiać (czemuś; łagodzić)
blaterare - gadać głośno, jazgotać
blindare - opancerzyć
bloccare - blokować; osaczać
boccheggiare - łapać z trudem powietrz; dusić się
bocciare - odrzucać; oblać na egzaminie
boicottare - bojkotować
bollare - pieczętować; piętnować
bollire - wrzeć; kipieć; gotować się
bombardare - bombardować
bonificare - przeprowadzać meliorację; udzielać zniżki
borbottare - mruczeć; gderać; zrzędzić
bordeggiare- lawirować
braccare - tropić
bramare - pragnąć gorąco; pożądać
brancolare - chodzić (działać) po omacku
brandire - wywijać; machać
brillare - błyszczeć; lśnić
brindare - wznosić toast
brontolare - gderać; zrzędzić
bronzare - brązowić; opalać
brucare - toczyć ( o robakach); przeglądać
bruciare - palić; spalać
brulicare - roić się; mrowić się
bucare - dziurawić; przedziurawić
burlare - żartować; kpić
bussare - pukać; stukać
buttare - rzucać; ciskać
cacciare - polować; tropić; wypędzić (kogoś)
cadere - padać; upadać
calare - spuścić; upuścić; zachodzić
calcare - deptać; podeptać
calciare - kopać; wierzgać
calcolare - liczyć; rozważać
caldeggiare - protegować; popierać
calmare - uciszać; uspokajać
calpestare - deptać; podeptać
calunniare - szkalować; spotwarzać
calzare - wkładać (buty, pończochy)
cambiare - zmienić; zamienić; wymienić
camminare - chodzić; iść
campare - żyć; bytować
campeggiare - kempingować
camuffare - przebrać; zamaskować; zakamuflować
cancellare - przekreślić; wykreślić; wymazać
cantare - śpiewać
canzonare - drwić; żartować
capire - zrozumieć; pojąć
capitare - nadarzyć się; zdarzyć się; nastąpić
capitolare - kapitulować; ustąpić
capitombolare - przewrócić się; przekoziołkować
captare - zjednać (kogoś); zyskać; złapać
caratterizzare - cechować; charakteryzować
carbonizzare - spalać na węgiel
carezzare - głaskać; pieścić
caricare - ładować; naładować
carpire - wyrwać; wyłudzić
cascare - runąć; upaść; spaść
castigare - karać
catalogare - katalogować; wyszczególniać
catturare - ująć; aresztować
causare - sprawić; spowodować
cautelare - chronić; zabezpieczyć
cavalcare - dosiadać (konia)
cedere - odstąpić; ustąpić
celare - ukryć; zataić
celebrare - święcić; obchodzić
cenare - jeść kolację
censurare - cenzurować; krytykować
centrare - trafić; centrować
cercare - szukać; poszukiwać
certificare - poświadczyć; zaświadczyć
cessare - przestać; ustać
chiacchierare - gadać; plotkować
chiamare - wezwać; wołać
chiamarsi - nazywać się
chiarificare - klarować; objaśniać
chiarire - rozjaśniać; wyświetlać
chiedere - prosić; żądać
chinare - chylić; pochylić
chiudere - zamknąć
ciarlare - gadać; paplać
cicatrizzarsi - zabliźniać się; goić się
cifrare - zaznaczać cyframi; szyfrować
cigolare - skrzypieć
cimentare - wypróbować; poddać próbie
cinematografare - flimować; kręcić film
cingere - opasać; otoczyć
cinguettare - świergotać; szczebiotać
circolare - krążyć; poruszać się; jeździć
circondare - otoczyć; okrążyć; opasać
circoscrivere - ograniczyć; określić
circuire - omotać; oszukać
citare - cytować; przytaczać
civettare - kokietować; zalecać się
civilizzare - cywilizować; wychowywać
classificare - klasyfikować; segregować
coabitare - mieszkać wspólnie; współżyć
coagularsi - krzepnąć; ścinać się
cogliere - rwać; zbierać
coincidere - zbiegać się; następować w tym samym czasie
colare - cedzić; odlać; przefiltrować
collegare - łączyć; połączyć
collezionare - zbierać; kolekcjonować
collocare - umieścić; rozmieścić
colmare - napełnić po brzegi; wypełnić
colonizzare - kolonizować
colorare - kolorować; malować; barwić
colorire - koloryzować; upiększać
colpire - uderzyć; zranić
coltivare - hodować; uprawiać
comandare - dowodzić; kierować
combattere - walczyć; bić się
combinare - połączyć; zestawić
cominciare - zacząć; zapoczątkować
commentare - objaśniać; tłumaczyć; komentować
commerciare - trudnić się handlem; handlować
commettere - zlecić; zamówić; powierzyć
commiserare - żałować (kogoś); współczuć
commuovere - poruszyć; wzburzyć
comparire - pokazać się; ukazać się; zjawić się
compatire - współczuć; litować się; pobłażać
compensare - rekompensować; wynagradzać
compiacere - być uczynnym; zadowalać
compiangere - współczuć
compilare - opracowywać; układać; pisać
completare - kompletować; uzupełniać
complimentare - gratulować; chwalić
complottare - spiskować
comporre - składać; sporządzać; przyrządzać
comportare - pociągać za sobą; zakładać
comportarsi - zachowywać się; postępować
comprare - kupić; nabyć
comprendere - obejmować; zawierać; składać się
comprimere - ściskać; uciskać; powściągać
compromettere - narażać; kompromitować
comprovare - potwierdzić; udowodnić
compungere - przygnębić; zasmucić
comunicare - przekazać (wiadomość); komunikować
concedere - udzielić; przyznać
concentrare - gromadzić; skupiać
concepire - zajść w ciążę; wymyślić
conciliare - pojednać; pogodzić
concludere - zawrzeć; realizować; ukończyć
concordare - uzgodnić; ustalić
concorrere - współzawodniczyć; konkurować
condannare - skazać; zasądzić
condensare - zagęszczać; kondensować
condire - przyprawiać
condiscendere - ulegać; ustępować; zezwolić
condividere - współuczestniczyć; dzielić (coś)
condizionare - uwarunkować; uzależnić
condonare - zmniejszyć karę
conferire - przyznać; nadać
confermare - potwierdzić; utwierdzić
confessare - wyznać; przyznać się
confezionare - konfekcjonować; pakować
confidare - zaufać; zawierzyć
confiscare - skonfiskować
confondere - wymieszać; pomieszać; pomylić
confortare - pocieszyć; podnieść na duchu
confrontare - porównać; skonfrontować
congedare - odprawić; zwolnić
congelare - zamrażać
congiungere - złączyć; łączyć
congiurare - spiskować; sprzysiąc się
congratularsi - gratulować
coniare - bić monetę; wymyślić
coniugare - odmieniać (czasownik)
conoscere - znać; poznać
conquistare - podbić; zdobyć
consacrare - wyświęcić; konsekrować
consegnare - dostarczyć; doręczyć
conseguire - osiągnąć; uzyskać
consentire - zgadzać się; zezwolić; przystać
conservare - przechowywać; konserwować
considerare - rozpatrywać; rozważać
consigliare - radzić; doradzać
consistere - polegać; opierać się (na czymś)
consolare - pocieszyć; podnieść na duchu
consolidare - umacniać; ugruntować
consultare - radzić się; prosić o radę; szukać informacji
consumare - zużywać; marnować
contagiare - zarazić

Zaczniemy od poznania cyfr włoskich, żebyśmy idąc do włoskiego negozio, czyli sklepu, nie musieli martwić się o to, że nie wiemy, jakiej kwoty za dokonane zakupy domaga się od nas kasjer.

zero - zero
uno - jeden
due - dwa
tre - trzy
quattro - cztery
cinque - pięć
sei - sześć
sette - siedem
otto - osiem
nove - dziewięć
dieci - dziesięć
undici - jedenaście
dodici - dwanaście
tredici - trzynaście
quattordici - czternaście
quindici - piętnaście
sedici - szesnaście
diciasette - siedemnaście
diciotto - osiemnaście
diciannove - dziewiętnaście
venti - dwadzieścia
ventuno - dwadzieścia jeden
ventidue - dwadzieścia dwa
trenta - trzydzieści
quaranta - czterdzieści
cinquanta - pięćdziesiąt
sessanta - sześcdziesiąt
settanta - siedemdziesiąt
ottanta - osiemdziesiąt
novanta - dziewięćdziesiąt
cento - sto
centonovantaotto - sto dziewięćdziesiąt osiem
mille - tysiąc
duemila - dwa tysiące
un milione - milion
due milioni - dwa miliony
un miliardo - miliard
tre miliardi - trzy miliardy
Uwaga!

Liczebnik "tysiąc" to po włosku "mille"; w liczbie mnogiej przyjmuje on postać: "mila". Zatem mówimy "millenovecento" (1900), ale chcąc już powiedzieć o liczbie "2900", powiemy "duemilanovecento".

Liczbniki główne piszemy w języku włoskim łącznie, np:
duemilanovecentosettantasette (2977)

Poniżej przedstawiamy kilka włoskich liczebników porządkowych (1 - 10)

primo - pierwszy
secondo - drugi
terzo - trzeci
quarto - czwarty
quinto - piąty
sesto - szósty
settimo - siódmy
ottavo - ósmy
nono - dziewiąty
decimo - dziesiąty

Liczebniki porządkowe od "10" wzwyż tworzy się poprzez odcięcie
ostatniej litery liczebnika głównego (samogłoski) i dodanie końcówki "-esimo", np:

undicesimo - jedenasty
dodicesimo - dwunasty
tredicesimo - trzynasty
quarantesimo - czterdziesty
cinquantesimo - pięćdziesiąty

Natomiast liczebniki porządkowe, gdzie występuje
"tre" (trzy) lub "sei" (sześć), zachowują końcówkę z liczebnika głównego. Popatrzmy:

ventitreesimo - dwudziesty trzeci;
quarantaseiesimo - czterdziesty szósty.

Liczebniki porządkowe zgadzają się pod względem liczby i rodzaju z rzeczownikiem, przed którym stoją.

il primo piano - pierwszy plan; pierwsze piętro

Abitiamo al quarto piano. - Mieszkamy na czwartym piętrze

Dobbiamo scendere alla seconda fermata - Musimy wysiąść na drugim przystanku.

Liczebniki porządkowe stosuje się:

- podając wieki (jako stulecia), np.:

il VI secolo a. C. (il sesto secolo avanti Cristo) - szósty wiek przed Chrystusem ;

- podając " numery" władców i papieży:

Giovanni Paolo II (secondo)

Uwaga!

Podając stulecia, nie musimy korzystać z metody przedstawionej powyżej. Jeśli mówimy o wiekach od XIII - XX, istnieje jeszcze jeden sposób, w jaki możemy je wyrazić:
 
il'900/ il Novecento - dla określenia wieku XX;
il'300/ il Trecento - dla określenia wieku XIV;
l'800/  l'Ottocento - dla określenia wieku XIX.

Pamiętajmy jednak o stosowaniu wielkiej litery, kiedy podajemy wiek tą metodą (jak pokazano w trzech ostatnich przykładach).

Tak jak w języku polskim, również i w języku włoskim
do opisywania obiektów wyrażonych za pomocą rzeczownika
służą części mowy zwane przymiotnikami. Również tak jak w języku polskim,
w języku włoskim,przymiotniki przybierają rodzaj i liczbę rzeczowników,
do których się odnoszą.

Przymiotniki rodzaju męskiego liczby pojedynczej zakończone są na "-o":

un museo moderno -nowoczesne muzeum;
un paese lontano - daleki kraj

Na powyższych przykładach widzimy zależność rodzaju i liczby
przymiotnika od rodzaju i liczby rzeczownika:un museo (rodzaj męski, liczba pojedyncza),
moderno (rodzaj męski, liczba pojedyncza). Tak więc dopasowanie
odpowiednich form wyrazów spowoduje
powstanie związku przymiotnika z rzeczownikiem.

Przymiotniki rodzaju żeńskiego liczby pojedynczej zakończone są na "-a":

una casa moderna - nowoczesny dom;
una lettera lunga - długi list

Tutaj obserwujemy tę samą zależność.

Liczba mnoga przymiotników rodzaju męskiego:

Przymiotniki rodzaju męskiego w liczbie mnogiej zakończone są na "-i", np.:

i musei moderni - nowoczesne muzea;
i paesi lontani - dalekie kraje

Liczba mnoga przymiotników rodzaju żeńskiego:

Przymiotniki te zakończone są na " -e":

le case moderne - nowoczesne domy;
le lettere lunghe - długie listy

Zwróćmy uwagę, że w drugim przykładzie pomiędzy spółgłoskę "g",
a samogłoskę "e" wstawiono nieme "h". Zrobiono to ze względu na fakt, iż
włoskie "ge" wymawia się jak "dże", zatem żeby uniknąć
nieporozumień w wymowie i znaczeniu słowa dodano "h",
aby nie zmieniać wymowy. Robimy tak również
pomiędzy "g" oraz "i", a także "c" i "e" oraz "c" i "i".

Natomiast przymiotniki zakończone w liczbie pojedynczej na "-e" (zarówno męskie, jak i żeńskie), mają w liczbie mnogiej końcówkę "-i", np.:

un uomo gentile - miły mężczyzna;   gli uomini gentili - mili mężczyźni;

una donna gentile - miła kobieta;   le donne gentili - miłe kobiety.

Pamiętajmy również, że wustępujące obok siebie rzeczowniki i przymiotniki mogą
mieć różne końcówki, np.: lingue facili, un paese turistico, una ragazza intelligente.

Szczególne przypadki tworzenia liczby mnogiej

Przymiotniki w języku włoskim w liczbie mnogiej mają końcówki "-i" oraz "e".
Od tej reguły istnieją jednak pewne wyjątki. Przymiotniki, które w liczbie pojedynczej
zakończone są na "-co" lub "-ca", zwykle tworzą liczbę mnogą w następujący sposób:

- "-chi" lub "-che", wtedy kiedy akcent pada na przedostatnią sylabę:

bianco: i capelli bianchi (białe włosy)

tedesco: le persone tedesche; (osoby niemieckie, narodowości niemieckiej)

- "-ci" lub "-che", jeśli akcent pada na trzecią sylabę od końca:

pratico: gli stivali pratici; (praktyczne buty)

Przymiotniki zakończone na "-go" lub "-ga" tworzą liczbę mnogą poprzez końcówki:
"-ghi" lub "-ghe", np.:

lungo: i capelli lunghi; (długie bluzki)

lunga: le camicette lunghe; (długie bluzki)

Te przymiotniki, które są w liczbie pojedynczej zakończone na "-io"; zakończone
są w liczbie mnogiej na "-i". Uwaga! Nie stosujemy w tym wypadku
podwojonego "-i"!

nuovo: i nuovi; (nowi)

Przymiotniki kończące się na " -ista", tworzą liczbę mnogą w rodzaju
męskim za pomocą końcówki "-i", w rodzaju żeńskim natomiast
za pomocą końcówki "-e"

realista: gli uomini realisti - (realni mężczyźni/realiści)
le donne realiste (realne kobiety/realistki)

UWAGA!

W języku włoskim istnieją również takie przymiotniki, które niezależnie od rodzaju i liczby nie zmieniają swojej końcówki, m.in.:

gli asciugamani blu (niebieskie ręczniki)
le camicette turchese (turkusowa bluzka).

Rzeczownik

W języku włoskim, tak jak i w języku polskim, występuje wiele rzeczowników. Rzeczownik włoski może być rodzaju męskiego lub żeńskiego. Uwaga! W języku włoskim rodzaj nijaki nie występuje! W rzeczowniku włoskim można wskazać liczbę i rodzaj. I tak na przykład:

albero (drzewo) to rzeczownik rodzaju męskiego liczby pojedynczej.

alberi (drzewa) to rzeczownik rodzaju męskiego liczby mnogiej

W języku włoskim rzeczowniki rodzaju męskiego zakończone są na "-o", natomiast rzeczowniki rodzaju żeńskiego na "-a". Zdarzają się też rzeczowniki zakończone na "-e", które są albo rodzaju męskiego, albo żeńskiego, zależnie od poprzedzającego je rodzajnika.

Każdy rzeczownik włoski poprzedzony jest rodzajnikiem - określonym lub nieokreślonym. W języku polskim rodzjaniki nie występują, tak więc Polacy uczący się języka włoskiego mają z nimi pewien problem.

Rodzajniki włoskie dzielą się na dwie grupy:

określone: il, la, lo, i, le,l' których używa się do określania rzeczy znanych rozmówcom; stosuje się je także, mówiąc o rzeczanych, o których wcześniej była mowa.
nieokreślone: un, un', una, uno, których używa się dla określenia rzeczy bliżej nieznanych.

O rodzajnikach jeszcze osobny artykuł, ale zajmijmy się póki co rzeczownikami. Każdy rzeczownik, jak już wspomnieliśmy, jest poprzedzony rodzjanikiem:

l'albero
un medico
le scarpe

Liczbę mnogą rzeczowników włoskich tworzy się w następujący sposób:

rzeczowniki zakończone na "-o" w liczbie mnogiej przyjmują końcówkę "-i", np.:

negozio (sklep) - negozi (sklepy)

rzeczowniki zakończone na "-a" w liczbie mnogiej przyjmują końcówkę "-e", np.:

scarpa (but) - scarpe (buty)

rzeczowniki zakończone na "-e" w liczbie mnogiej: "-i" lub "-e", w zależności od rodzaju rzeczownika.

Rzeczowniki zakończone na "-e". Przykład:

il codice - kodeks

Rzeczownik ten jest rodzaju męskiego (maschile), w związku z czym w liczbie mnogiej wygląda on w następujący sposób:

i codici - kodeksy.

W języku włoskim każdy rzeczownik poprzedzony jest rodzajnikiem. Podstawową funkcją rodzajnika jest, jak sama nazwa wskazuje, określenie rodzaju danego rzeczownika. Nie jest to jednak jedyna jego funkcja. Określa on także liczbę danego rzeczownika (pojedynczą lub mnogą), mówi nam o tym, czy dany obiekt rzeczywistości pozajęzykowej jest znany rozmówcom czy nie. Wyróżnia się w języku włoskim następujące typy rodzajników:

Rodzajnik określony

Rodzajnik określony może mieć formy: il, la, l', lo w liczbie pojedynczej, w liczbie mnogiej zaś: i, gli oraz le. Wybór właściwej formy jest uzależniony od rodzaju rzeczownika, ale również od jego pierwszej litery:

a) rzeczowniki rodzaju męskiego, które rozpoczynają się od spółgłoski poprzedzamy rodzajnikiem "il" w liczbie pojedynczej, zaś rodzajnikiem "i" w liczbie mnogiej.

il cane (pies) - i cani (psy);

b) rzeczowniki rozpopczynające się w języku włoskim od spółgłoski (a,e, i, o, u bez "y")
w liczbie pojedynczej poprzedzamy rodzajnikiem l', w liczbie mnogiej natomiast rodzajnikiem gli:

l'amico (przyjaciel) - gli amici (przyjaciele);

c)istnieje jescze jedna grupa rzeczowników w języku włoskim, a mianowicie rozpoczynających się od: "ps, pn, y, x, gn, s+spółgłoska (tzw. s impura)". Przed nimi stawiamy rodzajnik lo w liczbie pojedynczej i rodzajnik gli w liczbie mnogiej:

lo xenofobo (ksenofob) - gli xenofobi (ksenofobowie)

Na szczęście takie rzeczowniki zdarzają się w języku włoskim bardzo rzadko.

O zakresie użycia rodzajnika określonego można przeczytać w artykule zatytułowanym "Użycie rodzajnika określonego"

Rodzajnika określonego używa się w wyrażeniach zwyczajowych, wziętych z życia codziennego, np. prendere il taxi (brać taksówkę) , avere la macchina (mieć samochód), a oprócz tego w tzw. utartych zwrotach, np. fare le vacanze (urządzać wakacje). Poza tym również wtedy, kieyd mówimy o rzeczy znanej zarówno nam, jak i naszemu rozmówcy i jesteśmy w stanie ocenić, że uzna go on za jedyny mogący wchodzić w grę w danym kontekście, np.:

Sai dov'e' il libro? (quel che ho, il mio libro) - Czy wiesz, gdzie jest książka? (ta, konkretne książka, moja książka).

Również wtedy, gdy o danym obiekcie chcemy się wyrazić jako o tym, a nie innym, np.:

Potresti spiegarmi la frase italiana di cui avevamo parlato pochi giorni fa? - Czy mógłbyś mi wytłumaczyć to zdanie włoskie, o którym rozmawialiśmy parę dni temu?




Ponadto rodzajnika określonego używamy w następujących sytuacjach:

- kiedy nasze wypowiedzi mają charakter ogólny (nawet wtedy, kiedy rzeczownik użyty w liczbie pojedynczej oznacza pewną klasę obiektów), np.:

La grammatica italiana e' difficile - Gramatyka włoska jest trudna.

- podając godzinę, np.:

A che ora partite?  -O której wyjeżdżacie?
Partiamo alle sette.

- przed określeniami: signor, signora, signorina stosowanych wraz z nazwiskiem osoby,
  a także tytuł naukowy + nazwisko:

Hai visto il signor Bianco? - Czy widziałeś pana Bianco?

La signorina Verde mi ha detto che sei stanco. - Panna Verde powiedziała mi, że jesteś zmęczony.

Zdanie oznajmujące


Szyk zdania oznajmującego w języku włoskim nie różni się od zdania polskiego.
Na początku występuje podmiot, następnie orzeczenie, a po nim dopełnienie:

I libri sono interessanti. -  Książki są ciekawe.

Zdanie może też zawierać okoliczniki i przydawki:

I quattro gialli libri sulla tavola sono interessanti. - Cztery żółte książki na stole są interesujące.

Wtedy szyk zdania pozostaje nienaruszony, ponieważ przydawki są wstawione przed podmiot.

Zdanie może zawierać przydawkę również na końcu:

I libri sono sulla tavola. - Książki są na stole.

We włoskim istnieją też zdania rozpoczynające się od orzeczenia:

Potete comprarmi un chilo di pere - Możecie kupić mi kilogram gruszek

Tak więc w języku włoskim obowiązuje taki sam szyk zdania oznajmującego, jak w języku polskim w kolejności: podmiot + orzeczenie + dopełnienie

Przeczenia w języku włoskim tworzy się w następujący sposób:

I libri sono gialli. - Książki są żółte.

Przed orzeczenie w zdaniu głównym, dodajemy partykułę "non":

I libri non sono gialli. - Książki nie są żółte

Jeżeli chodzi o zdania złożone, reguła jest ta sama; przed każdym orzeczeniem, któremu chcemy zaprzeczyć, dodajemy "non":

Noi siamo a casa e loro non sono qui. - My jesteśmy w domu, a ich tu nie ma.

W języku włoskum istnieje jeszcze słówko "no", ale w żadnym wypadku nie stawiamy go przed orzeczeniem. Służy wyłącznie do wyrażania negatywnej odpowiedzi:

Sei stato in Italia? - Czy byłeś we Włoszech?
No. - Nie

Zdanie pytające

 

Tutaj sprawa jest stosunkowo prosta, ponieważ ten rodzaj zdania ma w języku włoskim taką samą strukturę jak zdanie oznajmujące (a więc: podmiot + orzeczenie + dopełnienie), z tą różnicą, że zamiast kropki, na końcu zdania stawiamy znak zapytania:

 

I libri sono gialli. - Książki są żółte. (zdanie oznajmujące)

 

I libri sono gialli? - Czy książki są żółte? (pytanie)

 

Istnieje jeszcze jeden sposób, w który można to pytanie zadać, a mianowicie: przestawiając orzeczenie przed podmiot (przez tzw. inwersję):

 

Sono gialli i libri? - Czy książki są żółte?

 

Ta forma jest nieco bardziej wygodna, jeśli chodzi o język mówiony, dlatego że wersja pytania bez inwersji wymaga odpowiedniej intonacji. Należy wiedzieć, że zdanie zakończone pytajnikiem trzeba odpowiednio zaintonować, aby nie zostało zrozumiane jako twierdzenie.

Przyimki to części mowy służące wyrażaniu kierunku, miejsca. W języku włoskim istnieje kilka tych podstawowych, które łączą się z rodzajnikami, tworząc tzw. przyimki ściągnięte, tzn: przyimki "a", "da", "di", "in", "su" łączą się z rodzajnikami (każdy z każdym) i tworzą jego formę złożoną, np. "a + il = al", "su+gli = sugli"

Przyimek "a'':

- używany jest, kiedy zamierzamy wprowadzić rzeczownik, np. tak jak w zdaniu: "Che cosa possiamo offrire al nostro nonno?" - "Co możemy ofiarować naszemu dziadkowi?". (W tym zdaniu rzeczownik występuje w funkcji dopełnienia, a zatem wprowadzamy go przyimkiem "a". Dopełnienie to jest zwane dopełnieniem bliższym.);

-stosowany jest, podając odległość, np.: "Il parcheggio e' a 200 m dal ristorante" - "Parking jest 200 metrów od restauracji";

- jest używany, łącząc ze sobą niektóre czasowniki, kiedy drugi jest bezokolicznikiem, np.: "Vogliamo cominciare a lavorare" - "Chcemy zacząć pracować";

- stosuje się mając na myśli miejsce, w którym się przebywa lub gdzie się zmierza:
"Andiamo alla zia" - "Idziemy do cioci" oraz miejsce zamieszkania (Abito a Roma, a Londra, a Parigi, a New York; ale: Abito in Polonia, in USA, in Inghliterra, in Spagna - mówiąc o kraju, używamy przyimka "in");

- wprowadza okolicznik miejsca: "Davanti al televisore" - "Przed telewizorem";

- stosowany jest w rzeczownikach, nazwach, gdzie wyraz wprowadzony przyimkiem "a" określa wyraz poprzedzający, np. "barca a vela" - "żaglówka";

-wyraża niektóre okoliczniki sposobu, np. "Gli spaghetti alle cozze mi piacciono molto" - "Bardzo mi smakuje spaghetti z małżami";

- używany jest kiedy łączymy go z wyrazami "anno" lub "anni", a także z nazwami niektórych świąt: "A quattro anni" - "W wieku czterech lat", "A Natale" - "Podczas świąt Bożego Narodzenia";

- stosuje się, mówiąc o częstotliwości lub powtarzalności pewnych zjawisk, np.: "La camera costa 40 euro al giorno" - "Pokój kosztuje 40 euro za dzień".

contaminare - zanieczyścić; skazić
contare - liczyć; obliczać
contemplare - podziwiać; kontemplować
contendere - rywalizować; współzawodniczyć
contenere - zawierać; mieścić się
contestare - zakwestionować; zaprzeczyć
continuare - kontynuować; ciągnąć
contornare - otaczać; okalać
contraddire - sprzeciwiać się; przeciwstawiać
contraffare - naśladować; imitować; fałszować; podrabiać
contrapporre - przeciwstawiać; porównać
contrarre - nabyć; zaciągnąć (np. dług), zawrzeć
contrassegnare - oznakować; ocechować
contrastare - przeszkadzać; sprzeciwiać się; kontrastować
contravvenire - popełnić wykroczenie
contribuire - przyczynić się; wnieść wkład
controbattere - kontratakować; odrzucać; zwalczać
controllare - kontrolować; sprawdzać
convalidare - zatwierdzić; uprawomocnić
convenire - uzgodnić; ustalić
convergere - zbiegać się; dążyć do tego samego
convertire - przekształcić; przeistoczyć
convincere - przekonać
convivere - mieszkać razem
convocare - zwołać; zebrać
cooperare - współdziałać; współpracować
coordinare - koordynować; uzgadniać
copiare - kopiować; przepisywać
coprire - przykryć; okryć
corazzare - opancerzyć; uodpornić
coricare - położyć do łóżka; położyć
coronare - koronować; ukończyć
correggere - poprawić; ulepszyć
correre - biec; pędzić
corrispondere - odpowiadać (czemuś); zgadazać się (z czymś); korespondować
corrompere - zepsuć; psuć
costare - kosztować
costeggiare - płynąć wzdłuż brzegu; ciągnąć się (wzdłuż czegoś)
costituire - utworzyć; założyć
costringere - zmuszać; przymuszać
costruire - budować; konstruować
covare - wysiadywać jaja, wylęgać
creare - stworzyć; założyć
credere - wierzyć; sądzić
cremare - palić (zwłoki)
crepare - pękać; zdychać
crescere - rosnąć
cristallizzare - krystalizować
criticare - krytykować
crocifiggere - ukrzyżować
crollare - wzruszyć; potrząsnąć; runąć
cucinare - gotować
cucire - szyć; zszywać
culminare - osiągnąć szczyt
cumulare - kumulować; gromadzić
cuocere - gotować; piec
curare - leczyć; pielęgnować; dbać (o coś)
curiosare - być ciekawym
curvare - zakrzywiać; wyginać
custodire - dozorować; pilnować; strzec
dannare - skazać
danneggiare - wyrządzić szkodę; uszkodzić
danzare - tańczyć
dare - dać; podarować
dattilografare - pisać na maszynie
decadere - upadać; rozpadać się
decapitare - ściąć głowę
decidere - postanowić; zdecydować
decifrare - rozszyfrować; odcyfrować
declinare - mieć się ku końcowi; kończyć się; opadać
decollare - ściąć głowę; startować
decomporre - rozkładać; gnić
decorare - ozdabiać; upiększać
decorrere - mijać; upływać (o czasie)
decrescere - zmniejszać się; ubywać
decretare - dekretować; ustanowić
dedicare - dedykować; nadać imię
definire - określić; ustalić
deformare - zniekształcić; zdeformować
degenerare - zwyrodnieć; degenerować się
degnarsi - raczyć; zechcieć
degradare - degradować; poniżać
degustare - degustować; kosztować
delegare - upoważnić; delegować
delimitare - wytyczać granice; ograniczać
delineare - naszkicować; nakreślić
delirare - majaczyć; szaleć
deludere - rozczarować; zawieść
demolire - zburzyć; wyburzyć
demoralizzare - deprymować; zniechęcać
denominare - nazwać
denotare - wskazywać (na coś)
denunciare - donieść; zadenuncjować; zerwać (sojusz)
depilare - depilować
deplorare - ubolewać; ganić
deporre - złożyć; położyć
deportare - deportować; zesłać
depositare - zdeponować
depravare - deprawować; demoralizować
deprecare - ganić; potępiać
deprimere - przygniatać; przygnębiać
depurare - czyścić; oczyszczać
deridere - drwić; szydzić
derivare - ciągnąć; wypływać; pochodzić
derogare - uchylić; odstąpić
derubare - okraść; ograbić
descrivere - opisać; określić
desiderare - pragnąć; pożądać
designare - wyznaczyć; mianować
desinare - jeść główny posiłek
destare - obudzić; pobudzić
destinare - przeznaczyć; wyznaczyć
destituire - usunąć ze stanowiska
detenere - posiadać; zatrzymać; mieć
detergere - czyścić; oczyszczać
determinare - określić; wyznaczyć
detestare - nienawidzić; czuć odrazę
detrarre - odjąć; odliczyć
dettagliare - opisać szczegółowo
dettare - dyktować; narzucać
devastare - niszczyć; pustoszyć
deviare - zboczyć z drogi; skręcić
dialogare - prowadzić dialog
dibattersi - rzucać się; miotać się
dichiarare - oświadczyć; ogłosić; wyznać
difendere - bronić
diffamare - obmawiać; szkalować
differire - odłożyć; odroczyć
diffidare - nie ufać; nie dowierzać
diffondere - rozprzestrzeniać; rozsiewać światło
digerire - trawić
digiunare - pościć; głodować
dilagare - wylać; zalać; opanować
dilaniare - rozszarpać; rozerwać na strzępy
dilapidare - trwonić; przepuszczać
dilatare - poszerzać; powiększać
dileguare - rozpraszać; rozegnać
dilettare - cieszyć; bawić; sprawiać przyjemność
diluire - rozpuszczać; rozcieńczać
diluviare - lać (o deszczu); zalewać
dimagrire - schudnąć
dimenticare - zapominać; nie pamiętać
dimettere - zwolnić; wypuścić
dimezzare - podzielić na połowę
diminuire - zmniejszyć
dimorare - przebywać; zamieszkiwać
dimostrare - okazać; udowodnić; zademonstrować
dipendere - wynikać; zależeć (od czegoś)
dipingere - malować
diradare - przerzedzać; zmniejszać częstotliwość
dire - powiedzieć; wymówić; mówić
dirottare - zmieniać kurs; skierować w inną stronę
disanimare - zniechęcać
disapprovare - ganić; potępiać
disarmare - rozbroić
discendere - zejść; zstąpić; wysiąść
disciplinare - trzymać w ryzach; regulować; normować
discolpare - usprawiedliwiać; uniewinniać
discordare - nie zgadzać się
discorrere - rozprawiać; dyskutować
discriminare - odróżniać
discutere - dyskutować; rozpatrywać
disdire - przeczyć; odwoływać; cofać
disegnare - rysować; kreślić
diseredare - wydziedziczyć
disertare - opuszczać; dezerterować
disfare - rozłożyć; rozebrać
disgiungere - rozdzielić; rozłączyć
disgregare - rozsadzać; poróżnić
disgustare - budzić niesmak; wstręt
disilludere - odebrać złudzenia; rozczarować
disinfettare - dezynfekować; odkażać
disinnestare - rozłączać; odłączać
disintegrare - rozerwać; rozsadzić
disinteressare - odciągnąć (od czegoś; zniechęcić)
dislocare - rozmieścić; rozstawić
disonorare - zhańbić; zniesławić
disordinare - porozrzucać; zrobić bałagan
disorientare - zdezorientować; zmylić

W języku włoskim, podając godzinę, używamy trzeciej osoby liczby mnogiej czasownika "essere"(być) - "sono". Zaraz po niej korzystamy z rodzajnika żeńskiego liczby mnogiej. Po rodzajniku następuje godzina, wyrażona nie - jak w języku polskim - liczebnikiem porządkowym, ale liczbenikiem głównym. Zatem chcąc po włosku powiedzieć:

Jest trzynasta czterdzieści pięć

powiemy to w sposób następujący:

Sono le tredici e quarantacinque (minuti)

Rozważmy ten przykład:

1. Czasownik "essere" w trzeciej osobie liczby mnogiej - "sono"
2. Rodzajnik żeński liczby mnogiej - "le"
3. Liczebnik główny oraz spójnik - "tredici", "e"
4. Kolejny liczebnik główny oznaczający minuty - "quarantacinque"

Tak samo postępujemy dla pozostałych liczebników, np.:

Sono le diciotto e cinquantotto minuti,
Sono le nove e quattro etc.

Uwaga!

Istnieje jednak jeden wyjątek, dla którego zamiast rodzajnika żeńskiego liczby mnogiej używamy rodzajnika żeńskiego liczby pojedynczej. Ma to miejsce, kiedy mówimy o godzinie pierwszej. Powiemy wtedy:

E' l'una - Jest pierwsza.

Widzimy, że oprócz rodzajnika zmianie uległ też czasownik - z liczby mnogiej przekształcił się w liczbę pojedynczą (pozostał jednak w trzeciej osobie).

Istnieje również sytuacja, w której stosujemy liczbę pojedynczą czasownika "essere", ale bez rodzajnika. Mianowicie, mówiąc o godzinie dwunastej w południe:

E' mezzogiorno

lub dwunastej w nocy:

E' mezzanotte.

Niektóre godziny możemy również wyrazić w inny sposób, chociażby przedstawiony powyżej przykład:

Sono le tredici e quarantacinque minuti.

można zastąpić i powiedzieć:

Sono le tredici e tre quarti. - Jest trzynasta i trzy kwadranse

lub

Sono le quattordici meno un quarto. - Jest za piętnaście druga.

albo:

Mancano quindici minuti alle quattordici - Do czternastej brakuje piętnastu minut.

czy choćby:

Manca un quarto alle quattordici (alle due) - Do czternastej (drugiej) brakuje kwadransa.

un quarto - kwadrans.
mancare - brakować
W każdym przypadku mamy na myśli godzinę 13.45.

Inne przykłady godzin:

Sono le dieci meno venti (9.40)
Manca un quarto alle sedici (15.45)
Sono le sei (6.00)

Ciekawostka

W radio usłyszymy wersję nieco bardziej oficjalną, a więc zamiast np.:

Sono le tredici e quarantacinque

będzie to:

Sono le ore tredici e quarantacinque minuti.

małpa - la scimmia bawół - il bufalo
dzik - il cinghiale daniel - il daino
tygrys - la tigre wilk - il lupo
jaguar - il giaguaro łoś - l'alce
pantera - la pantera świstak - la marmotta
słoń - l'elefante norka - il visone
nosorożec - il rinoceronte kangur - il canguro
ryś - la lince antylopa - l'antilope
lew - il leone renifer - la renna
leopard - il leopardo osioł - l'asino
niedźwiedź - l'orso jeleń - il cervo
krowa - la vacca bóbr - il castoro
hipopotam - l'ippopotamo wiewiórka - lo scoiatto
koza - la capra mysz - il topo
byk - il toro koń - il cavallo
zebra - la zebra żyrafa - la giraffa
wąż - il serpente żmija - la vipera
jaszczurka - la lucertola żuraw - la gru
rekin - lo squalo żółw - la tartaruga
mewa - il gabbiano łabędź - il cigno
żaba - la rana pingwin - il pinguino
gazela - la gazzella foka - la foca
bocian - la cicogna wieloryb - la balena
delfin - il delfino sęp - l'avvoltoio
struś - lo struzzo sowa - la civetta
mucha - la mosca kanarek - il canarino
motyl - la farfarlla pająk - il ragno
kogut - il gallo mrówka - la formica
sokół - il falco kos - il merlo
papuga - il pappagallo gołąb - il colombo
kruk - il corvo skorpion - lo scorpione
pszczoła - l'ape pchła - la pulce
komar - la zanzara kos - il merlo
wróbel - il passero słowik - l'usignolo
jaskółka - la rondine wesz - il pidocchio

Passato Prossimo jest czasem przeszłym dokonanym. Oznacza to, że opisuje czynności, które miały miejsce w przeszłości i zostały już zakończone. Jest to czas złożony z czasownika posiłkowego (avere, essere) oraz imiesłowu czasu przeszłego (partecipio passato). Główną zasadą rozróżniania czasowników posiłkowych jest fakt, że z "essere" łączymy czasowniki wyrażające ruch, typu "andare" oraz czasowniki zwrotne. Tworzymy go w następujący sposób dla czasowników:

I koniugacji: na przykładzie "parlare" (z czasownikiem "avere"):

io ho parlato
tu hai parlato
lui, lei ha parlato

noi abbiamo parlato
voi avete parlato
loro hanno parlato.

Zatem, jak widzimy odmieniamy czasownik "avere" przez osoby i do każdej osoby dodajemy nieodmienny imiesłów czasu przeszłego, utworzonego po zmianie końcówki
czasownika głównego "parlare" na "parlato"; z "-are" na "-ato". Tak jest w przypadku I koniugacji.

II koniugacji: na przykładzie "credere" (z czasownikiem "avere"):

io ho creduto
tu hai creduto
lui, lei ha creduto

noi abbiamo creduto
voi avete creduto
loro hanno creduto

Tutaj tworzenie czasu polega na tym samym, zmienia się jedynie końcówka. Cząstkę "-ere" z czasownika głównego zastępujemy "-uto".

III koniugacji: na przykładzie "dormire" (z czasownikiem posiłkowym "avere"):

io ho dormito
tu hai dormito
lui, lei ha dormito

noi abbiamo dormito
voi avete dormito
loro hanno dormito

W tym wypadku końcówka czasownika zmieniła się w "-ito"

Język włoski (z włoskiego lingua italiana, sk. l'italiano) jeden z pierwszych języków romańskich. Język urzędowy we Włoszech, San Marino, Watykanie, Szwajcarii oraz na Istrii.

.:: Język włoski składa się z 21 liter ::.

a, b, c, d, e, f, g, h, i, l, m, n, o, p, q, r, s, t, u, v, z,

0x01 graphic

Litery j, k, w, x, y występują tylko w wyrazach obcego pochodzenia. Dla przeciętnego Polaka wymowa języka włoskiego nie sprawia większych trudności.

Samogłoski a, e, i, o, u, wymawia się podobnie jak w języku polskim

Spółgłoski b, d, f, l, m, n, p, r, t, wymawia się podobnie jak w języku polskim

Spółgłoski c, g, h, q, s, v, z, wymawia się nieco inaczej jak w języku polskim

Wymowa i artykulacja a, o, u, również przed spółgłoskami wymawia się jak K = ca co cu = ka, ko, ku,

Wymowa i artykulacja e, i, jak cz = Eccellente = Eczellente

Wymowa i artykulacja c przed dyftongiem uo brzmi bardziej jak kł niż ku

Wymowa i artykulacja ch wymawia się jak che chi ke ki

Wymowa i artykulacja g przed a o u wymawia się jak g np. il gatto [kot]

Wymowa i artykulacja g przed e i wymawia się jak

Wymowa i artykulacja g przed dyftongami ua ue ui brzmi bardziej jak gł niż gu

Wymowa i artykulacja h jest literą niemą i nie wymawia się jej wcale.

Wymowa i artykulacja q wymawia się jak k występuje zawsze z krótko wymawianą głoską u

Wymowa i artykulacja s wymawia sie zasadniczo jak polskie s a między dwiema samogłoskami jakz

Wymowa i artykulacja v wymawia się jak w

Wymowa i artykulacja z na początku wyrazów wymawia się jak dz lub jak c zależnie od prowincji zródłosłowu

Alla stazione - Na dworcu

Arrivo Partenza [partenca] - przyjazd odjazd

Attenti al treno! - uwaga pociąg

Il Caffè [kaffe] - Kawiarnia

Destra. Sinistra - Prawa. Lewa

Pericolo di morte - Grozi śmiercią

Lo sportello dei biglietti - Kasa bilitowa

L`ufficio informazioni - Biuro informacyjny

Nel treno - W pociągu

Caldo Freddo - Gorąco Zimno

Carrozza Letto - Wagon Sypialny

E vietato fumare - Palenie wzbronione

Spingere Tirare - Pchnąć Ciągnąć

Vagone carrozza - Wagon

Nella strada - Na ulicy i szosie

Attenti Lavori in corso - Uwaga! Pracują!

Fermata - Przystanek

Passaggio per pedoni - Przejście dla pieszych

Posteggio vietato - postój zabroniony

Senso unico - Ruch jednokierunknowy

Strada sbarrata - Droga zamknięta!

Tenera la destra! - Jechać prawą stroną!

In citta - W mieście

Albergo - Hotel

Banca - Bank

Commissariato di Pubblica Sicurezza - Komisariat policji

Questura - Komenda policji

Farmacia [farmaczija] - Apteka

Ospedale - Szpital

Ristorante - Restauracja

Ufficio postale - Poczta

Kolory - colori

Biały -a - bioano bioanca

Brązowy - bruno

Ciemny [skuro] - skuro

Czarny - nero

Czerwony - rosso

Fioletowy - violetto

Jasny - chiaro [kjaro]

Niebieski - azzurro [adzdzurro

Popielaty - grigio [gridżio]

Zielony - verde

Żółty - giallo [dżiallo]

Kształty - Forme

Kula kulisty - la sfera, sferico

Kwadrat - il quadrato

Koło okrągły - il cerchio [czerkjo] rotondo

Prostokąt - il rettangolo

Trójkąt - triangolo

Wymiary - Le misure

Długi krótki - lungo corto, breve

Duży, mały - grande, picolo

Głęboki płytki - profondo, piatto

Gruby cienki - spesso sottile

Szeroki wąski - largo stretto

Wysoki niski - alto basso

Tytułowanie - Formule di cortesia

Pan Pani Panna - il signore la signora la signorina

Panowie panie panny - i signori le sognore lesignorine

Panie doktorze [skuro] - Dottore

Jesteś dobrym przyjacielem - Sei un buon amico

Czy jestes studentką - Sei una studentessa?

Panie Rossi pan jest bardzo dobry - Signor Rossi, Lei e molto buono

Pozdrowioenia - Forumle di saluto

Dzień dobry panu - Buon giorno

Dzień dobry pani - Buon giorno signora

Dobry wieczór panom - Buona sera signori

Jak sie pan czuje - come sta ?

Czuje się bardzo dobrze - Sto molto bene

Czuje się niezbyt dobrze - Sto poco bene

Doskonale - Benone

Kiedy pan przyjechał - Quando è arrivato

Przyjechałem dzisiaj - Sono arrivato oggi

Jak długo sie pan zatrzyma - Quanto temp si tratterra

Pozdrowienia ode mnie - Saluti de parte mia

Żegnaj do widzenia - addio Arrivederci

Bywaj zdrów - Ciao

Czym moge panu służyć - Che cos posso fare per Lei?

Cała przyjemnośc po mojej stronie - Tutto il piacere èmio

Bardzo mi przyjemnie - Piacere

Chciałbym mówić z pania X - Vorrei parlare con la signora X

Pytania - Domande

Kto to jest? - Chi è

Jak sie to nazywa - come si chama

Czy rozumie pan, co mówię - Capisce cio che dico

Skąd pan przybywa - de dove viene

Czego pan sobie życzy - Che cos desidera

Gdzie pan mieszka - dove abita

Dokąd pan się udaje - dove si reca

Pytania - Domande

Prośba życzenie? - Praghiera richiesta

Czy mogę prośic o ogień - Mi fa accendere

Pan będzie łaskaw - Abbia la gentilezza [abbja la dzentilecca]

Zrobi mi pan wielka grzeczność - mia fara un gran favore

Do pańskiej yspozycji - A sua dispozicione

Podziękowanie - Ringraziamento

Dziękuję Serdeczne podziękowania - Grazie Mille grazie tante grazie

Dziękuję panu za... - La ringrazzio [ringracjo]

Jestem, panu wdzięczny za... [skuro] - Le sono grato

Proszę, to nic - noon e nula

To jest przyjemność dla mnie - E un piacere per me

Odmowa zaprzeczenie - Riffuto negazione

Nie zpewnością nie - No, no di czerto

Nie wiem Nie znam - Non so Non conosco

Nie wiedziałem - non sapevo

Nie mam - Non ho ?

Pan się myli - Lei sbaglia

Przeciwnie - Al contrario

Nie mogę Nie mogłem - Non posso Non ho potuto

Przykro mi - Mi rincresce

Nie można - Non si puo

Nie wierzę - Non credo

Watpliwości i niepewność Dubblo ed incertezza

Może - forse

Nie wiadomo jeszcze - Non si sa ancora

Kto to wie - Chi lo sa?

Wątpie w to - ne dubito

Nie wiem co zrobić - non so che fare

Zdaje mi się - Mi pare

Zadowolenie i uznanie - Soddisfazione

Jestem zadowolony - Sono contento

Jestem panu wdzięczny - le sono grato

Jestem zadowolony z tej podróży - Sono lieto di questo viaggio

Wpaniale Doskonale - Magnifico Benisimo Splendido

Zdumienie, ubolewanie przeproszenie - Rincrescimento scuse - Praghiera richiesta

Jestem zdumiony - Ne sono stupito

Ależ proszę pana - per carita

Jeszcze jak - Altro che!

Jaka szkoda - Che peccato

Przykro mi - mi dispiace

Przepraszam pana - scusi [skuzi]

Przepraszam panią - scusi signora

Drobnostka - di nulla

Rzeczowniki rodzaju męskiego zakończone na a, e, o przybierają w liczbie mnogiej końcówkę i np.

il poeta - poeta i poeti - poeci

il padre - ojciec i padri - ojcowie

il libro - książka i libri - książki

lo stato - państwo, stan gli stati - państwa, stany

0x01 graphic

Rzeczowniki rodzaju żeńskiego zakończone na a przyjmują w liczbie mnogiej e, a kończące się na e przyjmują w liczbie mnogiej ,b.i,/b. np.

la finestra - okno le finestre - okna

la madre - matka le madri - matki

Rzeczowniki rodzaju męskiego i żeńskiego z akcentem na końcowej samogłosce, wyrazy obcego pochodzenia (jednosylabowe), rzeczowniki złożone oraz nieliczne rzeczowniki kończące się spółgłoską zachowują w liczbie mnogiej formę liczby pojedyńczej np.

il bazar - bazar i bazar - bazary

la citta - miasto le citta - miasta

il lapis - ołówek i lapis - ołówki

il tram - tramwaj i tram - tramwaje

Rzeczowniki rodzaju męskiego i żeńskiego o końcówce co, go, ca, ga, przyjmują w l. mn. końcówkę chi, ghi, che, ghe, np.

il cieco - ślepiec i ciechi - ślepcy

la lago - jezioro le laghi - jeziora

il l`amica - przyjaciółka le amiche - przyjaciółki

il ruga - zmarszczka le rughe - zmarszczki

.:: Deklinacja rzeczowników ::.

W języku włokim nie ma takiej deklinacji jak w języku polskim. Końcowa samogłoska nigdy nie zmienia się w liczbie pojedyńczyej. Zmiana następuje tylko w liczbie mnogiej. Przypadki tworzy się za pomocą przyimków

adi;(z) a;(o) da;(do) in;(od) per;(w) con;(dla) su;(z) fra;(na) tra;(między)

Czasowniki w języku włoskim dizlimy na regularne - verbi regolari i nieregularne - verbi irregolari. W czasownikach regularnych temat nie zmienia się wcale, zmianie podlegają tylko końcówki stosowanie do czasu, osób i liczby.

Rozróżniamy 3 koniugacje

0x01 graphic

I - z bezokolicznikiem zakończonym na - arenp.

parlare - mówić

amare - kochać

II - z bezokolicznikiem zakończonym na - ere np.

credere - wierzyć

temere - bać się

III - z bezokolicznikiem zakończonym na - ire np.

sentire - słyszeć

finire - kończyć

Niżej podajemy tylko 5 czasów najczęściej używanych, których znajomość pozwoli na swobodne porozumiewanie się. Są to:

presente - Czas terazniejszy, używany podobnie jak w języku polskim

passato prossiomo - Czas przeszły dokonany stosowany wtedy, gdy omawiana czynność była jednorazowa i już została zakończona

imperfetto - Czas przeszły niedokonany używany w opowiadaniach, gdy dana czynność czy proces trwały przez dłuższy okres czasu

futuro semplice - Czas przyszły prosty

condizionale presente - Czas terazniejszy trybu warunkowego

Z podanych czasów tylko passato prossimo jest czasem złóżonym i tworzy się z czasownika posiłkowego essere - być lub avere - mieć i z imiesłowu czasu przeszłego participio passato.

Z czasownikiem posiłkowym essere odmieniają się wszystkie czasowniki zwrotne (np. mi sono lavato - umeyłem się) i nieprzechodnie wyrażające stan, proces lub ruch (np. io sono nato - urodzilem się; tu sei andato - ty poszedłeś).

Przymiotnik umieszczony przed lub po rzeczowniku zgadza się z nim w rodzaju liczbie i przzypadku i odmienia się jak rzeczownik. Przymiotniki mogą mieć zakończenie - o (rodz. męski), - a (rodz. żeński) lub - e (Oba rodzaje).

Liczba pojedyńcza

0x01 graphic

buono - dobry

buona - dobra

alto - wysoki

alta - wysoka

grande - wielki

grande - wielka

felice - szczęśliwy

felice - szczęśliwa

Liczba mnoga

buoni - dobrzy

buone - dobre

alti - wysocy

alte - wysokie

grandi - wielcy

grandi - wielkie

felici - szczęśliwi

felici - szczęśliwe

Jeśli przymiotnik odnosi sie do kilku os¢b r¢żnej płci, to ma końc¢wkę rodzaju męskiego, np.

Il padre e la madre sono buoni - Ojciec i matka są dobrzy

Stopień wyższy tworzymy za pomocą przysł¢wka piu (więcej) umieszczonego przed przymiotnikiem. Przy porównaniu jako odpowiednika polskiego "niż" lub "od" używa się w języku włoskim che lub di np.

Antonio è piu intelligente di Paolo - Antoni jest inteligetniejsy od Pawłapiu

Paolo è piu studioso che intelligente - Paweł jest bardziej pilny niż inteligentny.

Stopień najwyższy względny tworzy się przez dodanie rodzajnika określonego do formy stopnia wyższego np:

Giovanni e il piu diligente scolaro della classe - Jan jest najpilniejszym uczniem w klasie.

rzysłowia i aforyzmy:

1.L'apetito vien mangiando - Apetyt rośnie w miarę jedzenia
2.Errare e umano - Błądzenie jest rzeczą ludzką
3.Essere e non essere - Być albo nie być
4.Il fine giustifica i mezzi - Cel uświęca środki
5.Volere e potere - Chcieć to móc
6.Il troppo stroppia - Co za dużo to niezdrowo
7.Il tempo e il migliore dai medici - Czas jest najlepszym lekarzem
8. La via diritta e sempre la piu breve - Prosta droga jest najlepsza
9. Ride bene chi ride ulitimo - Ten się śmieje kto się smieje ostatni
10. Valgono piu i fatti delle parole - Czyny znaczą więcej niż słowa
11. Di notte tutti i gatti sono bigi - W nocy wszystkie koty są szare
12. Tanto rumore per nulla - Wiele hałasu o nic
13.L'eccezione cnferma la regola - Wyjątek potwierdza regulę
14. Il vecchio amore non arrugiuisce - Stara miłość nie rdzewieje
15.Ch cerca trova - Kto szuka ten znajdzie

Idiomy:

1.voltare le spalle a una persona - odwrucić się do kogoś plecami
2.non muovere un ditto - nie ruszyć palcem
3.fare rizzare i capelli - włosy staja dęba
4.non mettere il naso fuori di casa - nie wyściubiać nosa z domu
5.fare con i piedi - robić coś byle jak
6.fare qualcosa su due piedi - zrobić coś w podskokach
7.mettere il naso negli afari degli altri - wtykać nos w nie swoje sprawy
8.parlare a quatr'occhi - rozmawiać w cztery oczy
9.avere sopra i capelli - mieć powyżej uszu (włosów)
10.dire le cose in facia - mówić coś (rzeczy) prosto w twarz

CZAS PROSTY

1. PRESENTE (teraźniejszy) - wyraża:

a) akcję, stan lub sposób bycia, które mają miejsce w momencie, w którym się o nich mówi.

La ragazza parla.

b)fakt lub zdarzenie zwyczajowe, które regularnie się powtarza.

Il treno per Roma parte alle due. (Pociąg do Rzymu odjeżdza o godz.drugiej)

c)fakt, który jest prawdą uniwersalną lub przysłowiem.

Il cane e' un mammifero. (Pies jest ssakiem)
La liberta' non ha un prezzo. (Wolność nie ma ceny)



TWORZYMY GO W SPOSÓB NASTĘPUJĄCY:

Do tematu (przypomnijmy, że temat jest to grupa „rdzeń + końcówka charakteryzująca koniugację”) dodajemy następujące końcówki odmiany:

Końcówki odmiany:

1 kng. 2 kng. 3 kgn.


-o -o -o
-i -i -i
-a -e -e
-iamo -iamo -iamo
-ate -ete -ite
-ano -ono -ono

W języku włoskim istnieją trzy koniugacje:
1. Do pierwszej, należą czasowniki, które w bezokoliczniku kończą się na
„-are” (cantare, pensare, parlare,....)
2. Do drugiej , czasowniki, które kończą się na ,,-ere” (leggere, vedere,….)
3. Do trzeciej, czasowniki, które kończą się na ,,-ire” (sentire, offrire,.....)

PODSTAWOWE CZASOWNIKI REGULARNE (koncówki -are, -ire, -ere)
-Are
(io)-o (noi)-iamo
(tu)-i (voi)-ate
(lui/lei)-a (loro)-ano
Abbinare-połączyć
Abitare-mieszkać
Accettare-przyjąć
Accompagnare-towarzyszyć
Aiutare-pomagać
Amare-kochać
Arrivare-przyjezdżać
Ascoltare-słuchać
Aspettare-czekać
Cambiare-zmieniać
Cercare-starać się
Collegare-łączycpołączuć
Cominciare-zaczynać się
Completare-dokończyć
Comprare-kupić
Contare-liczyć
Continuare-trwać dalej
Costare-kosztować
Cucinare-gotować
Curare-leczyć
Desiderare-życzyć sobie
Dettare-dyktować
Dimenticare-zapomnieć
Durare-trwać
Entrare-wchodzić
Fumare-palić
Giocare-bawić się
Guadagnare-zyskać
Guardare-starać się
Immaginare-wyobrazić,wymysleć
Imparare-uczyć się
Insegnare-nauczać
Inviare-wysyłać
Invitare-zaprosić
Lasciare-opuscić
Lavare-myć
Lavorare-pracować
Mancare-brakować,
Mangiare-jeść
Occupare-zajmować
Osservare-obserwować
Pagare-płacić
Parlare-mówić,rozmawiać
Passare-przechodzić
Pensare-mysleć
Prenotare-zamówić
Preparare-przygotować
Presentare-przedstawić
Provare-wypróbować
Rascontare-opowiadać
Regalare-podarować
Restare-zostać
Riordinare-uporządkować
Riparare-osłonić,schronić się
Sembrare-wydawać się
Sottolineare-podkreślić
Sperare-mieć nadzieje
Stirare-prasować
Studiare-studiować
Telefonare-telefonować
Trovare-znaleźć
Usare-używać
Viaggare-podróżować

-Ere
(io)-o (noi)-iamo
(tu)-i (voi)-ete
(lui/lei)-e (loro)-ono
Accendere-zapalać
Chiedere-prosić
Chiudere-zamknąć
Conoscere-znać
Correggere-ukarać,poprawić
Correre-biec,płynąć
Credere-wierzyć,myśleć
Crescere-zwiększać,rozwijać się
Difendere-bronić
Dividere-dzielić
Esprimere-wyrazić
Leggere-czytać
Mettere-
Perdere-stracić
Permettere-pozwolić
Prendere-wziać
Riflettere-odbijać
Ripetere-powtarzać
Rispondere-odpowiadać
Scegliere-wybrać
Scendere-zejść
Scrivere-pisać
Spegnere-gasić
Spendere- wydawać
Vendere-sprzedawać
Vivere-żyć


-ire(IIIa)
(io)-o (noi)-iamo
(yu)-i (voi)-ite
(lui/lei)-e (loro)-ono
-ire(IIIb)
(io)-isco (noi)-iamo
(yu)-isci (voi)-ite
(lui/lei)-isce (loro)-iscono
aprire(a)-otwierać
capire(b)-rozumieć
costruire(b)-budować
finire(b)-kończyć
offrire(a)-częstować
partire(a)-wyjechać
preferire(b)-woleć
pulire(b)-czyścić
sentire(a)-słyszeć,próbowac
servire(a)-słuzyć

DNI TYGODNIA:
Lunedi - poniedziałek
Martedi - wtorek
Mercoledi - środa
Giovedi - czwartek
Venerdi - piątek
Sabato - sobota
Domenica - niedziela

MIESIĄCE:
Gennaio - styczeń
Febbraio - luty
Marzo - marzec
Aprile - kwiecień
Maggio - maj
Giogno - czerwiec
Luglio - lipiec
Agosto - sierpień
Settembre - wrzesień
Ottobre - październik
Novembre - listopad
Dicembre - grudzień

PORY ROKU:
Primavera - wiosna
Estate - lato
Autunno - jesień
Inverno - zima

ZNAKI ZODIAKU:
Capricorno - koziorożec
Acquario - wodnik
Pesce - ryby
Ariete - baran
Toro - byk
Gemelli - bliźnięta
Cancro - rak
Leone - lew
Vergine - panna
Bilancia - waga
Scorpione - skorpion
Saggitario - strzelec

I mezzi do transporto urbano

Czyli środki transportu miejskiego. Opracowanie przeznaczone głownie dla osób korzystających z „Progetto Italiano”: koniec rozdziału drugiego (i mezzi do transporto urbano).

SŁOWNICTWO (część pierwa)
I mezzi di transporto urbano- środki transportu miejskiego
Piú usati- najczęściej używane
L'autobus- autobus
Il tram- tramwaj
Mentre- natomiast
C'e- trudno jednoznacznie przetłumaczyć na polski, ale w tłumaczeniu na angielski będzie znaczyło dokładnie to samo co „it's”. Tak wiec znaczenie będzie się zmieniało wraz z kontekstem.
Anche- także
Usare- używać
Possible- możliwe
Che si compra- kupiony (dosłownie: który jest kupiony)
Tabaccheria- rodzaj kiosku-sklepu z papierosami we Włoszech połączonego z palarnią
Cartoleria- kasa biletowa na stacji (albo sklep papierniczy? Nie jestem pewna)
Epicola- kiosk (z gazetami)
Piú convenienti- dużo tańszy
Stazioni- stacje
Sono sotteranee- są pod ziemią
Metropolitana- koleje
Vendita- sprzedaje
Ci sono- odpowiednik angielskiego „there are”
Inizio- początek
Corsa- podróż
Devono- muszą
Convalidare- kasować
Timbratre- stemplować
Sempre- zawsze
Convalida- potwierdzenia
(Si) trovano- znajduja (się)
Macchinette per la convalida- kasownik (biletów)

SŁOWNICTWO (część druga)
Spostamenti- ruch
Cittá- miasto
Traffico- korek uliczny
Gravi- naprawdę
Sopratutto- nade wszystko
Grande- duży
Quelle- tamte, to
A causa- z powodu
Alto numero- duża liczba
Non è tanto- nie jest zbyt
Pulito- czysty
Molto difficile- bardzo trudne
Trovare un parcheggio- znaleźć miejsce do parkowania
Giovani- młodzi
Preferiscono- preferują
Il motorino- mały motor
La bicicletta- rower
Chi- który
Sopportare- tolerować, uznawać
Spesso- często
In ritardo- spóźniony
Pieni di gentle- dużo ludzi.

Il Biglietto (bilet): intero (zwykły) o ripotto (ulgowy)
Abbonamento- karta miejska
I carnet di dieci biglieti- karnet 10-o biletowy
Il biglietto: orario (godzinny), giornalero (dzienny), settimanale (tygodniowy), mensile (miesięczny).
Il biglietto a corsa semrice- bilet jednorazowy
Il controllore- kanar

Tutaj mamy przykłady użycia wyżej podanych wyrażeń i słów, oraz informacje na temat środków transportu we Włoszech.

In Italia i mezzi do transporto urbano piú usati sono l'autobus e il tram. Mentre a Roma, a Milano o a Napoli c'e anche il metro.

- Scuza, dove posso comprare i biglietti? (Przeprszam, gdzie mogę kupić bilet?)
- Puoi comprare i biglietti in tabacceria, bar e cartoleria.
- Qualle biglietti e piú convementi?(który bilet jest najtańszy?)
- I carnet di dieci biglietti.

- Dove è stazione della metropolitana? (gdzie jest stacja kolejowa?)
- È sotteraneo.

All'inizio della corsa i passeggeri devono sempre convalidare il loro biglietto. (na początku podróży pasażerowie muszą zawsze skasować swoje bilety).

- Dove posso convalida il mio biglietto per il metro? (gdzie moge skasować bilet w metrze?)
- Macchinette per la convalida si trovano nelle stazioni. (Kasowniki biletów znajdują się na stacji)

Molti sono gli Italiani preferiscono usare l'auto per gli spostamenti in cittá. (wielu włochów używa samochodu do poruszania się w mieście).

Di conseguenza dell'alto numero di macchine, in Italia, l'atmosfera non e tanto pulita (w konsekwencji dużej ilości samochodów, we Włoszech, atmosfera nie jest zbyt czysta).

Italiani hanno motlo difficile trovare un parcheggio- Włosi mają duże problemy z parkowaniem.

Per fortuna, almeno i piú giovanni preferiscono usare il motorino e, spesso, la bicicletta per andare a schuola o all' universita. (na szczęście większość młodych pereferuje używanie motoru lub często roweru by dojechać do szkoły lun na uniwestytet).

Taxi é per chi non ha la macchina e non sopporta i mezzi do transporto publico, che nen sono in ritardo e pieni di gentle. (Takksówki sa dla tych, którzy nie tolerują publicznych środków transportu, które często się spóźniają i są pełne ludzi).

Il diario di Bridget Jones - tłumaczenie poszczególnych tekstów z filmu.

IL DIARIO DI BRIDGET JONES


Tutto cominciò il primo gennaio del mio trentaduesimo anno da singol. - Wszystko się zaczęło w Sylwestra w moim 32-im roku samotności.

Sei arrivata, panochietta. - Tu jesteś kluseczko.

Non troverai mai un uomo se ti vesti come una appena scapata da Auschvitz. - Nigdy nie złapiesz chłopaka, jak ubierasz się jak dopiero co byś uciekła z Auschvitz.

Veramente non e mio zio,è un uomo che pretende che io lo chiamo zio, mentre lui mi tocca io culo e mi fa la domanda piu odiata dai singol di tutto il mondo. - Tak naprawdę, to wcale nie mój wujek, chce bym go nazywała wujkiem, podczas gdy on maca mnie po tyłku...

Allora, hai passato il capodanno con i tuoi genitori? - Więc, zatrzymałeś się u rodziców na Nowy Rok?

Io ero in una parte di Londra, ho paura di essermi presa una sbronza. - Ja byłam w Londynie, obawiam się, że mam kaca.

Vorrei tanto, passare il giorno a vomitare come tutte le persone normali, invece... - Wolałabym leżeć z głową w sedesie, jak normalny człowiek, natomiast...

Buoni propositi per l'anno nuovo: smettere di bere...smettere di fumare... - Postanowienia noworoczne: przestać pić...rzucić palenie...

E mantenere questi propositi per l'anno nuovo. - I dotrzymywać noworocznych postanowień.


E smettere di dire cazzate a sconosciuti. - I przestać pleść kompletnych bzdur nieznajomym.

Mamma non ho bisogno di un appuntamento al buio, soprattutto con una zitella, che fuma come un camino, beve come pesce e si veste come sua madre. - Mamo nie potrzebuję randki w ciemno, przede wszystkim ze starą panno, która kopci jak komin, pije jak ryba i ubiera się jak jej matka.

Decisione numero uno: perdere 10 chili. - Postanowienie numer jeden: zrzucić 10 kg.

Numero due: mettere sempre a lavare mutande della sera prima. - Numer 2: zawsze odkładać majtki do prania noszone tego dnia.

Trovare un ragazzo dolce, carino... - Znaleźć miłego, sensownego chłopaka...

E smettere di innamorarmi di: alcolizzati, maniaci di lavoro, fobici di rapporti seri, guardoni, megalomani, potenti sentimentali e pervertiti. - I przestać się zakochiwać się w: alkocholikach, pracocholikach, w obawiających się związków, podglądaczach, megalomanach, głupkach i zboczeńcach.

Problema serio: Sembra che tu abbia dimenticato la gonna. La gonna e'la malattia?” - Poważny kłopot: „Wydaje się, że zapomniałaś spódnicy. Spódnica ma chorobowe?”

La gonna non è ne malata ne assente. - Spódnica nie jest chora ani nieobecna.

Mi piacciono le tue tette sotto la camicietta. - Lubię twoje cycki w tej bluezeczce.

Tu che ci fai qui? - Co tu robisz?

Mi stavo chiedendo la stessa cosa. - Miałem pytać o to samo.

Mark è un coglione precocemente attempato con ex moglie di razza crudele. - Mark jest przedwcześnie podstarzałym kutasem z byłą żoną okrutnej rasy.

Natasha è un avvocato famoso specializzato in diritto di famiglia. - Natasha jest znakomitą prawniczką, specjalizuje się w prawie rodzinnym.

Bridget lavora in una casa editrice e ha l'abitudine di giocare nuda nella mia piscina. - Bridget pracuje w wydawnictwie i ma przyzwyczajenia bawić się naga w moim basenie.

Il più grande libro dei nostri tempi. - Najwspanialsza książka naszych czasów.

Mandali tutti al diavolo. - Wyślij ich wszystkich do diaba. (Pieprz ich.)

Che ne pensi di questa situazione... - Co myślisz o sytuacji w...

Non me ne frega un cazzo. - Nic mnie to kurwa nie obchodzi.

C'è un odioso bastardo,niente\' altro che un noioso bastardo. - To okropny palant, oprócz tego, że jest nudnym palantem.

Cazzo...queste sono delle mutande enormi. - Ja pierdolę...to są ogromne gacie.

Ho passato trentacinque anni a pulire la sua casa, a lavare la biancheria, a crescere i suoi figli. - Spędziłam 35 lat sprzątając mu dom, piorąc ubrania, wychowując jego dzieci.

Non sono più una povera zitella. - Nie jestem już tragiczną starą panną.

Che palle! - Ale jaja!

Potremo fare un salto ad una festa. - Moglibyśmy podskoczyć na przyjęcie.

Avevi detto che è magra. - Mówiłeś, że jest szczupła.

Nessuno è mai stato licenziato per essersi scopato il capo. - Nikt nie wylatuje za przespanie się z szefem.

Devo andare via fra più meno tre minuti. - Muszę odejść mniej więcej w ciągu trzech minut.


Ma se restare qui significa trovarmi a dieci metri da te, francamente, preferirei andare a pulire il culo di Saddam Hussain. - Ale jeśli pozostanie tutaj oznacza pracę w odległości 10 metrów od ciebie, szczerze, wolałabym wycierać tyłek Saddamowi Hussainowi.

Sono di una famiglia disgraziata. - Jestem z rozbitej rodziny.

Come va la tua vita amorosa? - Jak tam życie miłosne.

Sembra che tu faccia di tutto per farmi sentire una perfetta idiota ogni volta che ci vediamo. - Wygląda na to, że się bardzo starasz sprawić, bym się czuła jak zupełna idiotka, za każdym razem jak się widzimy.

No, tu mi pace da morire, così come sei. - Nie, lubię cię bardzo taką, jaką jesteś.

Julian è un grosso pezzo di merda. - Julian jest wielkim palantem.

Sono venuto a congratularmi. - Przyszedłem pogratulować.

Per Bridget...che non sa cucinare, ma che adoriamo così com\'è. - Za Bridget...która nie potrafi gotować, ale kochamy ją taką, jaka jest.

Che idiota! - Co za dureń (idiota).

Sto diventando pazza, non faccio niente altro che pensare a te!!! - Wariuję, nie robię nic innego niż myślę o tobie!!!

Mi ha mollata. - Rzuciła mnie.

Mi è mancata tanto. - Bardzo mi ciebie brakowało.

Devo prendere la pistola o preferisci la spada? - Mam wziąć pistolet, czy wolisz miecz?

Avrei dovuto farlo anni fa... - Powinienem był to zrobić dawno temu...

Stronzo!!! - Palant!!!

Dai l\'impresione di essere una persona per bene, normale e che sa cucinare... ma sei come tutti gli altri!!! - Sprawiasz wrażenie moralnego, normalnego i pomocnego w kuchni...ale jesteś taki jak wszyscy inni!!!

Noi due ci apparteniamo. - Pasujemy do siebie.

Non sono disposta a mettere in gioco la mia vita per un uomo che non è sicuro. - Nie mam zamiaru ryzykować całego życia dla mężczyzny, który nie jest pewien.

Sto ancora cercando qualcosa di più srtaordinario di te. - Ciągle poszukuję czegoś bardziej niezwykłego od ciebie.

Ovviamente con un po' di forza da parte tua a prestarmi un poco di attenzione. - Naturalnie jeśli się wysilisz, by zwracać na mnie więcej uwagi.

Mi rendo conto, certe volte sono insopportabile. - Zdaję sobie sprawę, że czasami jestem nie do wytrzymania.

Io proprio non funziono senza di te. - Nie czuję się dobrze bez ciebie.

Soprattutto finocchi... - Głównie pedały...

Auguri, pazza ragazza.. - Powodzenia, szalona dziewczyno...

Non dicevo sul serio. - Nie miałam na myśli tego, co myślałam. (Nie mówiłam naprawdę).

Lo sanno tutti che i diarii sono pieni di stronzate. - Wszyscy wiedzą, że pamiętniki są pełne bzdur.


I bravi ragazzi non baciano così... - Grzeczni chłopcy tak nie całują...

Cazzo...fanno anche di più. - Kurwa...Robią jeszcze więcej.

Czas. Posiłkowy + imiesłów przyszły

• Participio passato:

Parl-are Parl-ato
Vend-ere Vend-uto
Dorm-ire Dorm-ito

• Verbo ausiliare:

Essere - czynności związana z ruchem (np. andare, entrare, venire, uscire,...)
Avere - czynności pozostałe (np. mangiare, comprare, correre, ballare, passegiare,...)


• Passato prossimo:

Mangiare Uscire

Ho mangiato sono uscito/a
Hai mangiato sei uscito/a
Ha mangiato ĕ uscito/a
Abbiamo mangiato siamo usciti/e
Avete mangiato sete usciti/e
Anno mangiato sono usciti/e


AVERE: Bigać correre ESSERE: wchodzić entrare
Łazić girare wychodzić uscire
Spacerować passegiare



Essere: sono stato Avere: ho avuto
sei stato hai avuto
e stato ha avuto
siamo stato abbiamo avuto
sete stato avete avuto
sono stato anno avuto

Jedzenie - słówka

Il vitto- jedzenie
I frutti- owoce
1. la mela- jabłko
2. la pesca- brzoskwinia
3. il limone- cytryna
4. la prugna- śliwka
5. la fragola- truskawka
6. la ciliegia- czereśnia
7. il cocomero- arbuz
8. la banana- banan
9. l' ananas- ananas
10. il melone- melon
11. la castagna- kasztan jadalny
12. l' uva- winogrono
13. l' aranca- pomarańcza
14. la figa- figa
15. la pera- gruszka
16. il ribes- porzeczka
17. l' amarena- wiśnia
18. la fragola di bosco- poziomka
19. la nociciola- orzech laskowy
20. il noce- orzech włoski
21. il mandarino- mandarynka
22. il lampone- mandarynkail
23. il pompelo- grejfrut
24. i datteri- daktyle

Le verdure- warzywa
1. la cipolla- cebula
2. la cicoria- cykoria
3. il cavolifore- kalafior
4. la patata- kartofel
5. la carota- marchew
6. il cetriolo- ogórek
7. il prezzemelo- pietruszka
8. il pomodoro- pomidor
9. il pisello- zielony ogórek
10. l' aglio- czosnek
11. la lattuga- sałata ogrodowa
12. la zucchina- kabaczek
13. il peperone- papryka
14. il finocchio- koper włoski
15. la zucca- dynia
16. il cavolo- kapusta
17. il fagiolo- fasola
18. il fagiolino- fasolka
19. il spinacio- szpinak

Il pesce e il frutti al mare- ryby i owoce morza
1. il pesce- ryba
2. l' anguilla- węgorz
3. il polpo- ośmiornica
4. il melruzzo- dorsz
5. il storione- jesiotr
6. il calmaro- kalmar
7. la carpa- karp
8. il gambretto- krewetka
9. l' aragosta- langusta
10. il salmone- łosoś
11. la cozza- małż jadalny
12. la seppia- mątwa
13. la trota- pstrąg
14. il palombo- rekin jadalny
15. la sandra- sandacz
16. la sardina- sardynka
17. l' aringa- śledź
18. il tonno- tuńczyk
19. il pesce fresco- świeża ryba
20. il pesce surgelato- ryba mrożona
21. il pesce salato- ryba solona
22. il pesce affumicato- ryba wędzona
23. il pesce seccato- ryba suszona
24. la sogliola- sola


Il carne- mięso
1. il carne di montone- baranina
2. la bistecca- befsztyk
3. la pancetta affumicata- bekon
4. la pancetta- boczek
5. il cane di vitello- cielęcina
6. lo salame- kiełbasa
7. il prosciutto- szynka
8. la mortadella- mortadela
9. la sarsiccia- biała kiełbasa, serdelek
10. wurstel- parówki
11. il filetto- polędwica
12. la coppa- salceson
13. la costoletta di maiale- schab
14. il lardo- słonina
15. il fegato- wątróbka
16. il carne di maiale- wieprzowina
17. il carne di manzo- wołowina
18. il costole- żeberka
19. l' oca- gęś
20. il tacchino- indyk
21. l' anitra- kaczka
22. la gallina- kura
23. il pollo- kurczak
24. il cane macinata- mięso mielone
25. il pasticcio- pasztet

Il pane- pieczywo
1. il panino- bułka
2. il brioche- bułka słodka
3. il pane- chleb
4. il pane integrale- chleb razowy
5. croissant- rogalik
6. il biscotto- sucharek

Il latticini- nabiał
1. l' uovo- jajko
2. yogurt- jogurt
3. la margarina- margarina
4. il burro- masło
5. il latte- mleko
6. il latte in polvere- mleko w proszku
7. il latte in scatola- mleko w puszce
8. il formaggio- ser
gatunki serów:
- bel paese
- fontina
- gorgonzola
- mozarella
- parmigiano
- stracchino
9. la panna- śmietana
10. la ricotta- twarożek

I articuli alimentare- artykuły spożywcze
1. lo zucchero- cukier
2. la farina- mąka
3. i fiocchi d' avena- płatki owsiane
4. il riso- ryż
5. il miele- miód
6. la pasta- makaron
rodzaje makaronów:
- spaghettini
- spaghetti
- rigatoni
- penne rigate
- pennine rigate
- penne
- lisce
- fusilli
- pipe rigate
- tortiglioni

I dolciumi- wyroby cukiernicze
1. il gelato- lód
2. la torta- ciasto
3. la cioccolata- czekolada
4. la ciambella- obważanek
5. il pasticino- ciastka
6. il candito- lizak
7. la marmellata- marmolada
8. la caramella- cukierek
9. il biscotto- biszkopt
10. la frutta cotta- owoce gotowane w syropie
11. la macedonia- sałatka owocowa
12. il pecorino con pere- owczy ser z gruszką
13. zabaione- krem z żółtek

Le bibite- napoje
1. te- herbata
2. la ciccolata- kakao
3. le caffe- kawa
4. le caffelatte- kawa z mlekiem
5. coctail- koktajl
6. il frullato- koktajl mleczny
7. cognac- koniak
8. il ghiaccio- lód
9. l' aranciata- oranżada
10. la birra- piwo
11. lo succo di frutta- sok owocowy
12. il vino bianco- białe wino
13. il vino rosso- wino czerwone
14. il vino rosato- wino różowe
15. il vino dolce- wino słodkie
16. il vino semisecco- wino półwytrawne
17. il vino secco- wino wytrawne
18. lo spumante- wino musujące
19. la vodka- wódka
20. l' acquq minerale- woda mineralna
21. la grappa- wódka grappa z winogron

I condimenti- przyprawy
1. lo sale- sól
2. il pepe- pieprz
3. l' olio- olej
4. l' aceto- ocet
5. la papricia- papryka mielona
6. lo senape- musztarda
7. la saliva- szałwia
8. il basilico- bazylia

I piatti- dania
1. l' insalata russa- sałatka jarzynowa z majonezem
2. il prosciutto crudo- szynka surowa wędzona
3. il prosciutto cotto- szynka gotowana
4. il prosciutto con melone- szynka z melonem
5. il bordo- rosół
6. minestrone- zupa jarzynowa
7. la zuppa di cetriolo- zupa ogórkowa
8. la zuppa di cipolla- zupa cebulowa
9. la minestra di barbabietole- barszcz czerwony
10. la frittata- jajecznica
11. la minestra- zupa
12. il cane cruda- mięso mielone surowe
13. il cane ai ferri- mięso z rusztu
14. la cotoletta alla milanse- kotlet panierowany
15. la grassa- tłusta
16. la porchetta- pieczony prosiak

Jedzenie

Du saucisson-kiełbasa du pate-pasztet
du jambon-szynka une viande-mięsa
du veau-cielęcina du boeuf-wołowina
du porc-wieprzowina de l'agneau-jagnięcina
une volaille-drób du canard-kaczka
du poulet-kurczak des pates-makaron gateau-tort
crepes-nalesniki une soupe-zupa un beurre-masło
l'eau-woda le lait-mleko un pain-pieczywo
les biscuits-ciastka les oeufs-jajka
la charcuterie-wędliniarnia la boulangerie-piekarnia
la patisserie-cukiernia la boucherie-mięsny
la cremerie-mleczarnia
le marchand de fruits et legumes-warzywniak

Comida - jedzenie

las galletas - ciastka
el pan - chleb
el jamón - szynka
el pollo - kurczak
la sal - sól
el vino - wino
el chorizo - kiełbasa
las chuletas de cordero - kotlety
el arroz - ryż
la leche - mleko
el queso - ser
la merluza - dorsz, morszczuk
el azúcar - cukier
el aceite de oliva - oliwa z oliwek
el huevo - jajko los huevos - jajka
la lechuga - sałata la lechugas - sałata
la patata - ziemniak las patatas - ziemniaki
las sardinas - sardynki
El yogur - jogurt
la nata - śmietana
la harina - mąka
el zumo - sok
el aceite - olej
la mantequilla - masło
la carne - mięso
el marisco - owoc morza
el tomate - pomidor
la verdura - sałata
el desayuno - śniadanie
la comida, el almuerzo - obiad
la cena - kolacja
la merienda - podwieczorek
primero - pierwsze danie
la segunda - drugie danie
la cuchara - łyżka
el tenedor - widelec
el cuchillo - nóż
una barra de… - bochenek… (czegoś)
una docena de… - tuzin…
un vaso de... - szklanka… (czegoś)
una batella de… - butelka…
una lata de… - puszka…
un paquete de… - paczka, opakowanie…, torebka…
un bote de… - słoik…
un kilo de… - kilogram…
un litro de... - litr...
un poco de... - trochę…
un trozo de… - kawałek…
desayunar - jeść śniadanie
almozar (o:ue) - jeść obiad
merendar (e:ie) - jeść podwieczorek
cenar - jeść kolację

Kolory

beżowy - beigne
biały - bianco
brązowy - marrone
czarny - nero
czerwony - rosso
fioletowy - viola
liliowy - lilla
niebieski - blu
pomarańczowy - arancione
różowy - rosa
srebrny - argento
szary - grigio
turkusowy - turchese
zielony - verde
złoty - color oro
żółty - giallo

Słówka - hotel, dom, meble, kolory

Un hotel- hotel
Une chambre- pokój
Le cowr- podwórko
Une salle de bains- łazienka
Une clouche- prysznic
Sur le rue- na ulicy
Sur le cowr- na podwórku
Le television- telewizor
Le restaurant- restauracja
Sont- bez
Avec- z
Une solution- rozwiązanie
Il y a- znajduje się
Moins-minus
A prix zdenit- zniżka
Je venx- chcę
Nous vondrions- chcielibyśmy
Jurtement- właśnie
Tent pis- trudno
Pourquoi- dlaczego by nie
Aloas- więc
Couibien- ile
Aimer- lubić
Preferer- woleć
Detester- nienawidzić
Adorer- uwielbiać
Batiment- budynek
Une maison- dom
Un peu- trochę
Porfois- czasem
La cheminee- komin
Le toit- dach
Le grenier- poddasze
Le mur- ściana
Le garage- garaż
Le porte- wejście
Le deuxiene etage- II piętro
Le premieretage- I piętro
Le rez-de-chausea- parter
Le balcon- balkon
Le jardin- ogród
Une cuisine- kuchnia
Une salle de bains- łazienka
Un salon- salon
Les toilettes- toaleta
Un sejour- pokój dzienny
Un chambre- sypialnia
J'entree- przedpokój
Le care- piwnica
Un achat- kupić
Une vente- sprzedać
La recherche- poszukiwać
Une location- wynająć
A'vendre- na sprzedaż
A'louer- do wynajęcia
L'escalier- schody
L'ascen seur- winda
Une piece- pomieszczenie
Inmeuble- budynek
Grand- duży
Petit- mały
Comfortable- wygodny
Joli- ładny
Agreable- przyjemny
Blanc- biały
Orange- pomarańczowy
Noir- czarny
Vert- zielony
Bleu- niebieski
Gris- szary
Rose- różowy
Marron- brązowy
Rouge- czerwony
Jeune- żółty
Sur- na
Sous- pod
Au-dessus- ponad
Au-dessous- podpod
Entre- między
A cote- obok
A'gauche- na lewo
A droite- na prawo
Dans- w
Au-millen- pośrodku
Derant- przed
Deriere- za
En face- na przeciwko
Au coin- na rogu
Les meubles- meble
Une table- stół
Un canape- kanapa
Un fomtenil- fotel
Un tapis- dywan
Une peinture- obraz
Une armoize- szafa
Une etagere- półka
Une chaise- krzesło
Une lampe- lampa
Un lit- łóżko
Un lavabo- umywalka w łaz.
Un evier- umywalka w kuchni
Un frigo- lodówka
Une baignoire- wanna
Une douche- prysznic
Un parapet- parapet
Une machine a laver- pralka
Sur le mur- na ścianie
Par terre- na ziemi
An plafond- na suficie
Est- jest
Se trouve- znajduje się
On voit- widać
On peut voir- możemy zobaczyc
Nous avons- mamy
Contre- przy
Une plante- kwiat doniczkowy

kolory czesci ciala dni tygodnia

Kolory
Biały - bianco
Blekitny - azzurr
Brazowy - marrone
Ciemny - scuro
Czarny - nero
Czerwony - rosso
Jasny - chiaro
Kolorowy - colorato
Niebieski - blu
Rozowy - rosa
Srebrny - argentato
Szary - grigio
Zielony - verde
Zloty - dorato
Zolty - giallo

Czesci ciala
Brzuch - pancia
Czolo - fronte
Dlon - mano
Gardlo - gola
Glowa - testa
Jezyk - lingua
Kark - nuca
Kolano - ginocchio
Kosc - malleolo
Krew - sangue
Kregoslup - spina dorsale
Miesien - muscolo
Mozg - cervello
Nerw - nervo
Noga - gamba
Nos - naso
Oko - occhio
Palec - dito
Piers - petto
Kl. Piersiowa - torace
Plecy - schiena
Policzek - guancia
Ramie - braccio
Serce - cuore
Skora - pelle
Szyja - collo
Twarz - faccia
Ucho - orecchio
Usta - bocca
Zab - dente
Zoladek - stomaco
Zyla - vena

Czas
Czas - tempo
Czasami - qualche volta
Do - fino
Od - da
Dzien - giorno
Dzisiaj - oggi
Dzisiaj rano - stamattina
Dzisiaj w nocy - stanotte
Dzisiaj wieczorem - stasera
Godzina - ora
Pol godziny - mezz'ora
Jutro - domani
Kazdy - ogni
Co pol godziny - ogni mezz'ora
Kwadrans - quarto d'ora
Miesiac- mese
Na czs - in tempo
Noc - notte
Po poludniu - di pomeriggio
Pojutrze - dopodomani
Pozniej - piu tardi
Pozno - tardi
Przed mc - nu mese fa
Przed polud- di mattina
Przedtem - prima
Ranek - mattina
Rok - l'anno
W przy r. - l'anno prossimo
Sekunda - secondo
Teraz - odesso
Tydzien -settimana
Tygodniowo - settimanale
W ciagu dnia -di giorno
W nocy - di notte
Wczesnie - presto
Wczesniej - prima
Wczoraj - ieri
Wkrotce - presto

Wiosna - primazera
Lato - estate
Jesien -autunno
Zima - inverno

Styczen - gennaio
Luty - febbraio
Marzec - marzo
Kwiecien - aprile
Maj - maggio
Czerwiec - giugno
Lipiec - luglio
Sierpien - agosto
Wrzesien - settembre
Pazdziernik - ottobre
Listopad - novembre
Grudzien - dicembre

Ubranie
Bluza - camicetta
Czapka - beretto
Dres - tuta da gimnastica
Dzinsy - jeans
Elegancki - elegante
Kolnierz - collo
Koszula - camicia
Koszulka - maglietta
Krawat - cravatta
Krotki - corto
Kurtka - giacca
Lustro - specchio
Marynarka - giacca
Material - materiale
Pasek - cintura
Pasowac - stare bene
Pizama - pigiama
Plaszcz - cappotto
Przymierzac - provare
Rekawiczki - ganti
Rozmiar - taglia
Skarpetki - calzini
Skora - pelle
Spodnie - pantaloni
Spodnica - gonna
Sukienka - vestito
Sweter - maglione
Szalik - sciarpa
Zamek - la chiusura lampo
Buty - scarpe

odmiana czasownika.

Czasowniki regularne :
- are
parlare - mówić
abitare
studiare
lavorare - pracować
amare- kochać
ascoltare - sluchać
cantare - spiewac

- ere
vedere - zobaczyć
prendere - brać
premettere - pozwalać
vendere - sprzedawać
aprire - otwierać aprire la porta - drzwi , la finestra - okno
dormire - spać

¨ Odmiana czasownika przez osoby :

1os - końcówka „o” l.mn
2os - „i” my - „ iamo
3 os „a” wy - „ate”
oni - „ano”

np.

io - parlo noi - parliamo
tu - parli voi - parlate
lui/ lei - parla loro - parlano


Chi - kto ? (ki)
Che - co ? (ke)
Dove - gdzie ?
Quando - kiedy
Come - jak
Perche' - dlaczego

Dove abita, Signiora? - gdzie pani mieszka ?
Perche' non mangiate - dlaczego nie jecie ?
Ascoltiamo a musica ? - posluchamy muzyki?
Perche' non canti? - dlaczego ty nie spiewasz ?
Dove lavorate - fdzie pracujecie ?
Perche' lui non lavora ? - dlaczego on ine pracuje ?
Dove lavora Carlo ?
Carlo lavora in ufficio - carlo pracuje w biurze
Ami Luisa? - kochasz luise ?
Chi amo Luisa ? - kto kocha luise?
Che cosa prendi ? - czego się naoijesz?
Perche' non prendi niente - dlaczego nic nie bierzesz ?


Odmiana przykład :

Dormo Dormiano
Dormi Dormete
Dorme Dormono

Tu kolejny przyjkład , zapislaam tylko l.mn

Apriamo
Aprite
Apromo


La cucina - kuchnia ( kuczina)
La stanza - pokój
il soggiorno - pokój dzienny
il bagno - łazienka ( banjo)


¨ przyimek „da” + okolicznik miejsca oznacza = OD
-tygodnia
-miesiaca
-pięciu dni

Da una settimana - od tygodnia
Da due anni - od 2 lat

Io abito a Zg da tredici anni

Da sempre - od zawsze


Słówka z czytanki :

Come stai - jak się masz
Avanti - wejdź, proszę wejść
Il cappotto - płaszcz
La cosa - rzecz
Il posto - miejsce
Rumoroso - hałaśliwy
Senza - bez
Contare - liczyć
Abbastanza - dosyć
Qui - tu

Odmiana czasowników passato prossimo

AVERE (Ho, hai, ha, Abbiamo, avete, hanno)

abitare - mieszkać
accendere - acceso - zapalić, włączyć
aprire - aperto - otwierać
ascoltare - słuchać
avere - być
bere - bevuto - pić
capire - rozumieć
cercare - szukać
chiedere - chiesto - pytać
chiudere - chiuso - zamykać
cominciare - rozpoczynać
comprare - kupować
conoscere - znać
correre - corso - biegać
dare - dawać
decidere - deciso - zdecydować
dire - detto - powiedzieć
dormire - spać
dovere - musieć
fare - fatto - robić
finire - kończyć
guardare - oglądać
lavorare - pracować
leggere - letto - czytać
mangiare - jeść
mettere - messo - położyć, brać
offrire - offerto - oferować
parlare - mówić
passare - spedzać
perdere - perso - zgubić
permettere - permesso - pozwalać
piangere - pianto - płakać
potere - móc
pranzare - jeść obiad
preferire - woleć
prendere - preso - brać
promettere - promesso - obiecać
rendere - reso - oddać
ricevere - otrzymywać
rispondere - risposto - odpowiadać
rompere - rotto - zniszczyć
sapere - wiedzieć, umieć
scegliere - scelto - wybierać
scopire - scoperto - odkryć
scrivere - scritto - pisać
sentire - czuć/słyszeć
spegnere - spento - zgasic
spendere - speso - wydawać
spiegare - spiegato - wyjasnić
studiare - studiować
tradurre - tradotto - przetłumaczyć
trascorrere - trascorso - spędzać
trovare - znaleźć/zastać
vedere - visto - widzieć
vendere - venduto - sprzedawać
vivere - vissuto - żyć
volere - chcieć


ESSERE(Sono, sei, e, Siamo, siete, sono)

andare - iść
arrivare - przyjeżdżać
cadere - przewrócić się
costare - kosztować
diventare - zostać kimś
entrare - wychodzić
essere - stato - być
mancare - brakować
morire - morto - umrzeć
nascere - nato - urodzić się
partire - odjeżdżać
passare - przechodzić
piacere - piaciuto - podobać się
restare - zostawać
rimanere - rimasto - zostawać
riuscire - udać się coś zrobić
salire - siadać
scendere - sceso -schodzić
scomparire - scomparso -
sembrare - wydawać się
succedere - seccesso - zdarzyć się
tornare - wracać
uscire - wychodzić
venire - venuto - przychodzić

Końcówki czasowników:
On -o Ona -a
Oni -i One - e
Jeżeli czasownik nie ma drugiej formy tzn że jest regularny i odmienia się wg schematu:
-are ato
-ere uto
-ire ito

PASSATO PROSSIMO

1.Jest to czas, ktory wyraza czynnosci przeszle dokonane, calkowicie dokonczone.

2.Pod wzgledem budowy jest czasem zlozonym, sklada sie bowiem z 2 elementow.

np. Ieri ho mangiato al ristorante.
Ieri abbiamo mangiato al ristorante.

Czas ten tworzy sie za pomoca 2 czasownikow posilkowych. W wiekszosci przypadkow jest to czasownik "avere", ktory jest odmieniony w czasie terazniejszym, do ktorego dodaje sie imieslow przymiotnikowy bierny zwany "participo passato" czasownika wlasciwego.

3.Regularnie utworzony imieslow zalezy od grupy koniugacyjnej, do ktorej nalezy czasownik i ma nastepujace koncowki:

-ARE -ATO
-ERE -UTO
-IRE -ITO

np. incontrARE : Ho incontrato gli amici.

vendERE : Lei ha venduto la macchina.

finIRE : Avete finito di lavorare?

To abide- I can't abide it/ him= nie mogę tego/ go znieść
Abide by- przestrzegać

To act- grac, działać
Act on- postępować zgodnie z...
Act out- odegrać; urzeczywistniać

To add- dodawać
Add on- dodawać
Add up- doesn't add up= to nie robi większego wrażenia

To admit- przyznawać się, przyjmować
Admit of- dopuszczać
Admit to- przyznawać się

To allow- pozwalać, przeznaczać
Allow for- uwzględniać

To answer- odpowiadać
Answer back- odpyskowywać
Answer for- ręczyć za...
Answer to- odpowiadać

To approve- zatwierdzać
Approve of- akceptować

To ask- pytać, zapraszać, zadawać
Ask after- she asked after you= pytała co u ciebie
Ask for- prosić

To average- osiągać
Average out- wynosić średnio

PRONUNCIA E SCRITTURA ( WYMOWA A PISOWNIA )

Wymowa spółgłosek B D F L M N P R T V nigdy nie ulega zmianie np. BALENO, BANDIERO, BANANA, BOTTONE, BURRO, BELLO, ABITO, FIORE

Po Q następuje zawsze litera U i wymawiamy je KŁ np. QUATTRO, QUARANTA, QUADRO, QUESTO, QUI, RELIQUIA, QUINTA

V odpowiada polskiemu W np. vento (wento)

Literze H nie odpowiada żaden dźwięk np. ho (o), hanno (anno)

C przed I czytamy CZI, przed E - CZE
CI = CZI, CE = CZE np. cenere, cervo, bacio, circolo, cena
A przed każdą inną literą czytamy jak polskie K np. cane, crudo, cubo, carico, coltello

G przed I czytamy DŻI , przed E - DŻE
GI = DŻI, GE = DŻE np. genio, giovane, gesto, giorno,
A przed każdą inną literą jak polskie G np. gatto, gamba, gobbo, mago, gomma

Gdy H wepchnie się między G i I, G i E, C i I, C i E czytamy:
CHIRURGO (kirurgo)
FOCHE (foke)
AGHI (agi)
ALGHE (alge)

GN czytamy jak polskie Ń np. sogno, montagna, insegnante, rogno, giugno, signore

GLI czytamy jak polskie LI np. famiglia, meglio, luglio, foglio, bottiglia

S między dwoma samogłoskami oraz przed prawie wszystkimi spółgłoskami czytamy jak polskie Z np. esame, casa, sbaglio, svezia
A na początku wyrazu, po spółgłosce oraz SS czytamy jak polskie S np. sole, scopo, salute, scaricare, stella

SCI = SZI, SCE = SZE np. scena, scienza, pesce, scima

ubriaco - pijany
elegante - elegancki
magro - chudy
grasso - gruby
alto - wysoki
basso - niski
biondo - blondyn
bruno - brunet
giovane - młody
vecchio - stary
sportivo - wysportowany
allegro - wesoły
intelligente
stupido - głupi
distratto - roztargniony
volgare - wulgarny
interessante - interesujący
insolito - niezwykły
ricco - bogaty
povero - biedny
curioso - ciekawy
non curioso
gentile - uprzejmy
scortese - nieuprzejmy
sognatore - marzyciel
realista
simpatici - sympatyczny
antipatici
riservati - skryty
invadente - otwary
affettuoso - czuły
freddo - zimny
tradicionale
moderno - nowoczesny
egoista
generoso - szczodry
chiacchierono - gadatliwy
taciturno - nieśmiały

Regularna odmiana przymiotników

I STOPIEŃ - równy POSITIVO

określa pewną właściwość bez porównania jej z inną:

Il Carvino è alto 4.478 m. Cervino jest wysoki 4.478m. (ma 4.478 m wysokości)


II STOPIEŃ - wyższy COMPARATIVO

wyraża porównanie właściwości o równym lub różnym stopniu natężenia. Porównując właściwości o równym stopniu natężenia stosujemy przysłówki:

così ... come (tak ... jak)
Roma è così bella come Venezia. Rzym jest tak piękny jak Wenecja.
tanto ... quanto (tyle ... ile)
Il lago Maggiore è tanto bello quanto Jezioro Maggiore jest tak piękne jak
importante. ważne.

Porównując właściwości o różnym stopniu natężenia możemy wyrazić:

a) większe natężenie właściwości:
più ... di (więcej ... od)
Il Monte Rosa è più alto del Cervino. Monte Rosa jest wyższa od Cervino.
più ... che (bardziej, więcej ... niż)
Il territorio italiano è più montuoso Terytorium Włoch jest bardziej górzyste
che pianeggiante. niż równinne.


b) mniejsze natężenie właściwości:
meno ... di (mniej ... od)
Il Monte Rosa è meno alto del Monte Monte Rosa jest mniejsza od Monte
Bianco. Bianco.
meno .. che (mniej ... niż)
La Polonia è meno montuosa che Polska jest mniej górzysta niż równinna.
pianeggiante.


III STOPIEŃ - najwyższy :

1. SUPERLATIVO RELATIVO najwyższy względny

oznacza największe względnie najmniejsze natężenie właściwości w porównaniu z innymi osobami lub rzeczami. Tworzy się on przez dodanie do przymiotnika w wyższym stopniu rodzajnika określonego:

il più alto (najwyższy) ... di
il meno alto (najniższy) ... di

La mia amica è la più alta della classe. Moja przyjaciółka jest najwyższa z klasy.


2. SUPERLATIVO ASSOLUTO najwyższy bezwzględny

wyraża największe natężenie właściwości bez porównania jej z czymkolwiek. Tworzy się on przez oddanie końcówki -issimo do tematu przymiotnika:

alto (wysoki) - altissimo (bardzo wysoki)
grande (wielki) - gradissimo (bardzo wielki)
basso (niski) - bassissimo (bardzo niski)
corto (krótki) - cortissimo (bardzo krótki)



UWAGA!
Niektóre przymiotniki tworzą stopień najwyższy bezwzględny przez:
- powtórzenie przymiotnika:
alto (wysoki) - alto alto (bardzo wysoki)
cattivio (zły) - cattivo cattivo (bardzo zły, podły)
- użycie przysłówka molto, tanto i assai:
arretrato (zacofany) - molto arretrato (bardzo zacofany)
numeroso (liczny) - assai numeroso (barzdo liczny)

Rodzajnik

ARTICOLO

Język włoski ma tylko dwa rodzaje: męski (maschile) i żeński(feminile).
Brak rodzaju nijakiego.

Rodzaj rzeczownika można poznać po jego zakończeniu, ale wskazywanie rodzaju jest przede wszystkim funkcją rodzajnika.

Istnieją trzy typy rodzajników:
1. Rodzajnik określony (articolo determinativo)
-w rodzaju męskim l. poj. il,lo l.mn. i,gli
-w rodzaju żeńskim l. poj. la l.mn. le

2. Rodzajnik nieokreślony (articolo indeterminativo):
-un, uno w rodzaju męskim
-una w rodzaju żeńskim

Nie mają one liczby mnogiej.


3.Rodzajnik cząstkowy (articolo partitivo):
- del, dei, degli w rodzaju męskim
- della, delle w rodzaju żeńskim

Szyk wyrazów w jęz. włoskim

  1. W wypowiedziach włoskich najczęściej występuje szyk następujący: podmiot, orzeczenie, dopełnienie bliższe, dopełnieni dalsze. Jest to szyk prosty - costruzione diretta.
    2. Gdy chcemy podkreślić ważność orzeczenia, możemy je postawić przed podmiotem. Np.: Cantava il celebre tenore italiano, Enrico Caruso (Śpiewał słynny tenor włoski Enrico Caruso
    3. Podmiot stawia się po orzeczeniu w zdaniu pytającym i rozkazującym. Np.:Che faccio io? (Co ja robię?), Faccio io! (Ja to zrobię!)
    4. Gdy nie grozi to nieporozumieniem, możemy dopełnienie bliższe postawić przed podmiotem i przed czasownikiem.
    5. Dopełnienie bliższe można jednak stawiać przed czasownikiem i wtedy, gdy nie ma różnicy co do liczby i osoby między podmiotem a dopełnieniem, ale po dopełnieniu bliższym trzeba postawić odpowiedni zaimek: lo, la, li, le. Np.: Questa signora l'ho vista ieri. (Tą panią widziałem wczoraj.)
    6. Okolicznik miejsca i czasu stawia się przeważnie na początku wypowiedzenia, przed podmiotem; czasem - na końcu wypowiedzi. Np.: Ieri abbiamo trovato molti fiori freschi. (Wczoraj znaleźliśmy dużo świeżych kwiatów)
    7. Okolicznik sposobu stawia się zaraz po czasowniku. Np.: Poi hanno lentamente abbassato. (Potem opuścili go powoli)
    8. Dla szczególnego podkreślenia jakiejś części wypowiedzi można ją postawić między przecinkami wewnątrz zdania. Np.: Lo studente, di notte, studiava. (Student nocami studiował)
    9. Dla osiągnięcia pewnych efektów stylistycznych można zupełnie odwrócić szyk wyrazów - jest to szyk przestawny, czyli po włosku: costruzione inversa.

Ubrania - słówka

I vestiti- ubrania

1. la felpa- gruba bluza
2. la tuta da ginnastica- dres
3. i pantaloni corti/ gli shorts- krótkie spodnie
4. la manica- rekaw
5. la manica corta- krótki rękaw
6. il vestito- suknia
7. la minigonna- spódnica mini
8. la maglietta- T- shirt
9. la tuta da lavoro- kombinezon roboczy
10. il camice- fartuch lekarski
11. l'uniforme- mundur
12. la camicetta- bluzka
13. la gonna- spódnica
14. la gonna lunga- długa spódnica
15. la gonna a pieghe- plisowana spódnica
16. la gonna blue jeans- spódnica dżinsowa
17. il vestito da donna- suknia
18. l' impermeabile- nieprzemakalny płaszcz
19. la tasca- kieszeń
20. la camicia- koszula
21. la cravatta- krawat
22. i guanti- rękawiczki
23. il capello- kapelusz
24. i pantaloni- spodnie
25. la giacca a vento- wiatrówka
26. i blue jeans- spodnie dżinsowe
27. il giubbone- kurtka
28. il maglione- sweter
29. la cuffia- czapka
30. il berretto- czapka
31. il giubbotto- kurtka
32. la sciarpa- szalik
33. il cappotto- płaszcz
34. il bavero- kołnierz
35. il bottone- guzik
36. il collo- kołnierz
37. la giacca- marynarka
38. la pellicia- kożuch, futro
39. i sandali- sandały
40. la cintura- pasek
41. il pigiama- piżama
42. le pantole- pantofle
43. la biancheria intima- bielizna osobista
44. l' ombrello- parasol
45. il golfino- pulower
46. il portafoglio- portfel
47. la portamente- portmonetka
48. la foulard- apaszka
49. le mutandine- figi
50. le mutande- kalesony
51. il reggipetto- biustonosz
52. il reggiseno- biustonosz
53. la vastaglia- szlafrok
54. le scarpe- buty
55. le scarpe estive- buty letnie
56. le scarpe per l'inverno- buty zimowe
57. le scarpe con tacco alto- buty na wysokim obcasie
58. le scarpe di gomma- buty gumowe
59. le scarpe da tennis- tenisówki
60. la giacca di camoscio- skórzana kurtka
61. il soprabito di pelle- płaszcz skórzany
62. il camicetta senza maniche- bluzka bez rękawków
63. l' anello- pierścionek
64. l' orecchino- kolczyk
65. il ciondolo- wisiorek
66. l' orologio da polso- zegarek na rękę
67. la molletta- spinka
68. il braccioletto- bransoleta
69. la spilla- broszka
70. la calzamaglia- rajtuzy

Chi sono Anna e Sofia?- ( ki e? ) - Kto to jest? ( pytanie o l.poj )
E Maria.- ( e marija ) - To jest Maria.
E il professore. - ( e il professore ) -To jest nauczyciel.
E l'impiegato.- ( e limpejgato ) - To jest urzędnik.
Chi sono? - ( ki sono ) - Kto to jest? (pytanie o l.mn )
Sono Maria e Sofia. - ( sono marija e sofija ) - To są Maria i Zofia.
Sono gli ingegneri.- ( sono lji indżeńjeri )- To są inżynierowie.
Sono le regazze. - ( sono le regacce )- To są dziewczynki.
Che cosa e? ( ke koza e ) Co to jest? ( pytanie o l.poj. )
E un ufficio. ( e unfficzo ) To jest (jakieś) biuro.
E la penna. ( e la penna ) To jest pióro.
E il bagno. ( e il bańjo ) To jest łazienka.
Che cosa sono? ( ke koza sono ) Co to jest? ( pytanie o l.mn )
Sono le camere. ( sono le kamere ) To są pokoje.
Sono gli autobus. ( sono lji ałtobus ) To są autobusy.
Sono i biglietti. ( sono i biljeti ) To są bilety.
Sono gentili i figli? [ sono dżentili i filji? ] Czy dzieci są miłe?
Sì, i figli sono gentili. [ s.i i filji sono dżentili ] Tak, dzieci są miłe.
È vecchia la mamma? [ e wekkja la mamma ] Czy mama jest stara?
No, la mamma non è vecchia, è giovane. [ no la mamma non e wekkja la dżowane ] Nie, mama nie jest stara, jest młoda.
Come è la camera? [ kome e la kamera ] Jaki jest pokój?
La camera e piccola. ( la camera e pikkola ) Pokój jest mały.
Come e il professore? ( kome e il professore ) Jaki jest profesor?
Il professore e gentile.(il professore e dżentile ) Profesor jest miły.
Como sono le cucine? ( komo sono le kuczine ) Jakie są kuchnie?
Che cosa comprano gli studenti? [ ke koza komprano lji studenti ] Co kupują studenci?
Gli studenti comparo una bottigla di vino ( lji studenti komprano una bottilja di wino ) Studenci kupują butelkę wina
Chi guarda un vestito di lana? ( ki głarda un westito di lana ) Kto ogląda sukienkę z wełny?
Le donne guardano un vestito di lana. ( le donne głardano un westito di lana ) Kobiety oglądają wełnianą sukienkę.
Di che cosa e la tavola? ( di koza e la tawola ) Z czego jest stół?
La tavola e di legno. ( la tawola e di leńjo ) Stół jest z drewna.
Anna e Sofia sono le zie di Maria. [ anna e sofija sono le dzije di marija ] Anna e Sofia sono le zie di Maria.
Come sono le cucine? [ kome sono le kuczine ] Jakie są kuchnie?
Le cucine sono vecchie. [ le kuczine sono wekkje ] Kuchnie są stare.
Come sono gli impiegati? [ komo sono lji impjegati ] Jacy są urzędnicy?
Gli impiegati sono giovani. [ lji impjegati sono dżowani ] Urzędnicy są młodzi.
Com'è il mercato? [ kome il merkato ] Urzędnicy są młodzi.
Il mercato è piccolo. [ il merkato e pikkolo ] Targ jest mały.
Gli amici sono gentili e giovani. [ lji amiczi sono dżentili e dżowani ] Przyjaciele są mili i młodzi.
Come sono gli amici? [ kome sono lji amiczi ] Jacy są przyjaciele?
Com'è la citta? [ kome la czitta ] Jakie jest miasto?
La citta è vecchia. [ La czitta e wekkja ] Miasto jest stare.
Sono gentili i figli? [ sono dżentili i filji? ] Czy dzieci są miłe?
Sì, i figli sono gentili. [ s.i i filji sono dżentili ] Tak, dzieci są miłe.
È vecchia la mamma? [ e wekkja la mamma ] Czy mama jest stara?
No, la mamma non è vecchia, è giovane. [ no la mamma non e wekkja la dżowane ] Nie, mama nie jest stara, jest młoda.

Zawody - słówka

I mestieri- zawody
1. la giornalaia- sprzedawczyni gazet
2. il cuoco- kucharz
3. la sarta- krawcowa
4. il sarto- krawc
5. l' autista- kierowca autobusu
6. l' agricoltore- rolnik
7. la parrucchiera- fryzjerka
8. il barbiere- fryzjer meski
9. il negoziante- sklepikarz
10. il commesso- sprzedawca
11. la musicista- muzyczka
12. il fotografo- fotograf
13. il pilota- pilot
14. il postino- listonosz
15. la segretaria- sekretarka
16. l' insegnante- nauczyciel
17. il veterinario- weterynarz
18. il cameriere- kelner
19. l' idraulico- hydraulik
20. il tassista- taksówkarz
21. il poliziotto- policjant
22. l' ingegnere- inżynier
23. il pompiere- strażak
24. il meccanico- mecahnik
25. il benzinaio- pracownik stacji benzynowej
26. l' operaio- robotnik
27. il medico- lekarz
28. il dentista- dentysta
29. l' infermiera- pielegniarka
30. lo psichiatra- psychiatra
31. lo psicologo- psycholog
32. la studentessa- uczennica
33. la casalinga- kura domowa
34. il panettiere- piekarz
35. il fabbro- kowal
36. il minatore- górnik
37. l' ospite- gospodarz
38. la padrona di casa- gospodyni
39. la donna di pulizie- sprzątaczka
40. lo spazzino- śmieciarz
41. il bancario- bankowiec
42. il ragioniere- księgowy
43. il muratore- murarz
44. il construttore- budowniczy
45. l' architetto- architekt
46. il pittore- malarz
47. il poeta- poeta
48. il cantante- piosenkarz
49. la cantante- piosenkarka
50. lo scrittore- pisarz
51. la scrittice- pisarka
52. la giornalista- dziennikarka
53. il giornalista- dziennikarz
54. il capo- szef
55. la direttore- szefowa
56. il calzolaio- szewc
57. la spina- szpieg
58. il deputato- poseł
59. il giurista- prawnik
60. il presidente- prezydent
61. il procuratore- prokurator
62. l' investigatore- detektyw
63. l' elettricista- elektryk
64. il professore- wykładowca
65. lo specialista di elettronica- elektronik
66. il lavoratore- pracownik
67. il datore di lavoro- pracodawca
68. l' apprendista- praktykant
69. lo sportivo- sportowiec
70. l' orefice- jubiler
71. la cosmetista- kosmetyczka
72. il prete- ksiądz
73. la monaca- zakonnica
74. il monaco- zakonnik
75. disocupato- bezrobotny
76. il pensionato- emeryt, rencista



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
tabele i miary kaloryczne, indeks glikemiczny, Indeks glikemiczny (IG) to lista produktów uszeregowa
Rodzaje zdań ze względu na ilość orzeczeń
Podział węży tłocznych ze względu na średnicę ściąga
Klasyfikacja oprogramowania ze względu na jego funkcje, edukacja i nauka, Informatyka
11 Klasyfikacja robotów ze względu na obszar zastosowania
Dyskryminacja ze względu na płeć i jej przeciwdziałanie (2004)
Podział trójkątów ze względu na boki i kąty, materiały szkolne, wielokąty
M Domańska, Dyskryminacja ze wzgledu na wiek w orzecznictwie TS eps 2011 04 028
Podział sztucznych satelitów ze względu na
F 1 Podział diod ze względu na wykonanie
ze wzgledu na ksztalt i wielkosc wyrobiska
rodzaje rąk ze względu na uszkodzenie nerwu
20 Charakterystyka rodziny, szkoły, miejsca pracy, państwa ze względu na dystans władzy
02 2 Przeniesienie pracownicy do innej pracy niż określona w umowie o pracę ze względu na stan cią
gis, GIS sciaga, Podział sztucznych satelitów ze względu na:
Kotły, kotły, Kryteria podziału kotłów ze względu na: A) zastosowanie: *kotły główne- ich zadaniem j
ANALIZA ZADAŃ z rozbiciem na podpunkty, ANALIZA ZADAŃ z rozbiciem na podpunkty ─ wartościowanie

więcej podobnych podstron