Andrzej Gnat .2001-01-21

Norbert Linke

Grupa II

Włóknem nazywamy ciało silnie wydłużone, wrzecionowate, cienkie i przędliwe. Ze względu na pochodzenie i sposób produkcji dzielimy je na włókna naturalne i sztuczne.

Włókna naturalne mogą być pochodzenia roślinnego (bawełna, len, konopie, juta, kapok, bambus, klekotnica), zwierzęcego (wełna owcza, królicza, nić motyla jedwabnika, sierść wielbłąda) i mineralnego (azbest).

Włókna sztuczne mogą być pochodzenia organicznego i nieorganicznego.

Grupę włókien sztucznych pochodzenia organicznego stanowią takie włókna jak jedwab octanowy, wiskozowy, białkowe pochodzenia zwierzęcego i roślinnego. Z porównania wynika, że z 1m³ drewna można wyprodukować tyle włókna, ile daje plantacja bawełny z ½ ha, albo z 320 000 kokonów jedwabiu lub ile otrzymujemy z 25-30 owiec w ciągu roku.

Włókna wywarzane z węgla, ropy naftowej i gazu ziemnego drogą syntezy chemicznej noszą nazwę włókien sztucznych syntetycznych.

Włókna otrzymywane z rozwłóknienia ścnków oraz odpadów otrzymywanych podczas przerobów surowców włókienniczych (ścinki tkanin, przędza) nazywamy włóknami ponownymi.

Zasadniczym powodem niezwykłej kariery włókien sztucznych są ich własności i nieustanny wzrost jakości. Tkaniny z włókien sztucznych to materiały lekkie, często lżejsze od tradycyjnych, naturalnych, odporne na większość czynników agresywnych zawartych w atmosferze, w wodzie, a także na większość używanych środków chemicznych.

Podział włókien pod względem próby spalenia, wytrzymałości na tarcie, wytrzymałości na rozerwanie oraz wygląd włókna pod mikroskopem:

1. WŁÓKNA NATURALNE:

• Bawełna -pali się łatwo, równo, pozostawia szary popiół, wydziela zapach palonego papieru; łatwo się przeciera, pozostają dziury; łatwo rozrywa się, nitki są nierówne, nie strzępią się; włókno do 4 cm, długie, przekrój poprzeczny zbliżony do wstęgi z brzegami zgubionymi, skręcone spirale.

• Len - pali się łatwo, równo, pozostawia szary popiół, wydziela zapach palonego papieru; łatwo się przeciera, pozostają dziury; trudno się rozrywa, po rozerwaniu nitki są różnej długości i wysuwają się z tkaniny; długość do 80 cm, przekrój poprzeczny wieloboczny;

• Wełna - pali się łatwo, krótkim, żółtym płomieniem, powstaje krucha kulka, wydziela zapach spalonych włosów; przeciera się powierzchnia, poczym powstaje dziura; nie rozrywa się, w miejscu nacięcia strzępi się, ulega zniekształceniu, nitki wysuwają się z tkaniny; włókno faliste o powierzchni pokrytej łuskami, przekrój poprzeczny zbliżony do elipsy;

2. WŁÓKNA SYNTETYCZNE:

• Stilon - pali się i topi, po wyjęciu z płomienia gaśnie, po wystygnięciu pozostaje twarda kulka; przeciera się łatwo, po bokach występują cieniutkie niteczki; łatwo rozrywa się, nitki na całej tkaninie wyciągają się; włókno długie, przekrój poprzeczny zbliżony do koła;

• Elana - pali się i topi, po wyjęciu z płomienia gaśnie, po wystygnięciu pozostaje twarda kulka; przeciera się łatwo, po bokach występują cieniutkie niteczki; łatwo rozrywa się, nitki naciągają się; włókno długie, przekrój poprzeczny zbliżony do koła;

• Anilana - Pali się i topi, po wyjęciu z płomienia pali się, topi, pozostawia zwęgloną kulkę włókno bardzo podatne na mechacenie się; trudno rozrywa się, nitki w miejscu przerwania są nierówne, strzępi się; włókno długie, przekrój poprzeczny zbliżony do elipsy.

2. Ćwiczenie:

Nr	Próba spalania	Wytrzymałość na tarcie	Wytrzymałość na rozerwanie	Nazwa włókna
1.	pali się łatwo, równo, pozostawia szary popiół, wydziela zapach palonego papieru	łatwo się przeciera, pozostają dziury	łatwo rozrywa się, nitki są nierówne, nie strzępią się; włókno do 4 cm, długie	Bawełna
2.	Pali się i topi po wyjęciu z płomienia, gaśnie po wystygnięciu	Powstaje twarda kulka	Trudno się rozrywa, nitki naciągają się	Elana
3.	pali się łatwo, krótkim, żółtym płomieniem, powstaje krucha kulka, wydziela zapach spalonych włosów	przeciera się powierzchnia, poczym powstaje dziura	nie rozrywa się, w miejscu nacięcia strzępi się, ulega zniekształceniu, nitki wysuwają się z tkaniny	Wełna
4.	Pali się i topi, po wyjęciu z płomienia pali się, topi, pozostawia zwęgloną kulkę	włókno bardzo podatne na mechacenie się	trudno rozrywa się, nitki w miejscu przerwania są nierówne, strzępi się; włókno długie	Anilana
5.	pali się łatwo, równo, pozostawia szary popiół, wydziela zapach palonego papieru	łatwo się przeciera, pozostają dziury	trudno się rozrywa, po rozerwaniu nitki są różnej długości i wysuwają się z tkaniny	Len

---