Metoda ABC --Jest to zasada racjonalnej selekcji informacji
Etapy metody ABC:
obserwacja i rejestracja faktów -może obejmować wszystkie elementy zbiorowości lub pewną ich częśćCelem tego etapu jest ustalenie wartości cechy przyjętej jako kryterium dla danej zbiorowości
klasyfikacja danych uzyskanych w toku rejestracji -porządkujemy elementy wg. Malejącej wartości cechy, dla tych wartości tworzymy ciąg rosnący, wyznaczamy kumulowane wartości cechy i liczby elementów
sporządzamy wykres ABC w układzie wsp. Otrzymujemy 3 strefy
A-informacje na których powinna być skupiona uwaga kierownika
B-informacje mogą być grane pod uwagę
C-informacje te nie powinny być brane pod uwagę
Otoczenie -to całokształt czynników fizycznych (temp. wilgotność, oświetlenie) ekonomicznych (poziom cen, możliwości zbytu) i socjologicznych (uzdolnienia i poziom umysłowy personelu, stosunki międzyludzkie) tworzących łącznie środowisko w którym pozostałe cechy charakteryzujące system pracy.
Cykl badania metod pracy
--wybór przedmiotu i celu badania
--zbieranie informacji na temat
--analiza i znajdowanie rozwiązań
--projektowanie rozwiązania optymalnego
--wdrażanie projektu w życie
Kartowanie- polega na rejestracji badanych procesów pracy przy pomocy umownych symboli na specjalnych kartach i wykresach
Operacja- czyn. zmierzająca do zmiany właściwości fizycznych chemicznych lub kształtu przedmiotu pracy
Karta przebiegu- arkusz w którym rejestrujemy przy pomocy symboli wszystkie elementy pracy składające się na proces pracy np. karta przebiegu czynności (KPCZ)
KPCZ- służy do przebiegu pracy zespołu ludzi wykonujących pracę zespołowa albo pracy ludzkiej w powiązaniu z pracą maszyn, nie występuje manipulacja operacja przejmuje wszystkie czynności z wyjątkiem kontrolnych, przemieszczanie i oderwanie od miejsc pracy. Wszystkie czynności wykonywane przez maszyny są oznakowane tak samo jak wykonywane przez maszyny
Badanie metod pracy- sprowadza się do podziału badanego procesu pracy na odpowiednio drobne części składowe zarejestrowania ich za pomocą umownych symboli graficznych poddanie każdej z nich z osobna krytycznej ocenie i analizie pod kątem eliminacji połączenia lub uproszczenia sposobu jej realizowania a następnie opracowania zbiorczego projektu usprawniania oraz wprowadzenia go w życie.
Wybór celu i przedmiotu badania inaczej analiza potrzeb organizacyjnych obejmuje np. kierunki postępowania organizacyjnego
--okr. celu ogólnego
--wstępną analizę organizowanie
--okr. przedmiotu organizowania
--analizę aspektów ekonomicznych technicznych i psychologicznych przedmiotu org.
--analizę warunków pracy
--ustalenie środków i terminów
Rejestracja stanu faktycznego dokonany jest na różnego rodzaju kartach (KOD)
Krytyczna analiza i ocena stanu faktycznego okr. wszystko czym się zajmujemy (jak jest dlaczego tak jest jak jeszcze może być jak być powinno)
Projektowanie stanu proponowanego przedstawiamy w postaci kart propozycje lepszego programu realizacji zadania zarówno przełożeni jak i pracownicy
Wprowadzenie w życie zaprojektowanego rozwiązania
Metody mierzenia czasu
Fotografia dnia roboczego - polega na obserwowaniu z zegarkiem przebiegu pracy na danym stanowisku w ciągu dnia roboczego i rejestrowaniu następujących po sobie elementów pracy oraz czasu ich trwania na specjalnych kartach
Chronometraż - na dokładnym ustaleniu za pomocą stopera czasu trwania poszczególnych elementów pracy (do opracowania norm pracy)
Chronometraż -etapy budowy
analiza procesu pracy i podział na czynności składowe
przeprowadzenie niezbędnej ilości pomiarów
ustalenie zwartości szeregu chronometrażowego (uporządkowanie szeregu w sposób rosnący, ustalenie zwartości szeregu i obliczenie współczynnika zwartości, dokonanie pomiarów uzupełniających)
okr. czasu normalnego wykonania
uzupełnienie normy o jakieś dodatkowe czasy
Metoda ob. migawkowych -obserwator w losowo dobranych momentach (lub powtarzających się w ściśle okr. i niezmiennym rytmie) dokonuje obchodu stanowisk pracy objętych badaniem i rejestruje zaobserwowany rodzaj zużycia czasu wynikający z charakteru wykonywanych czynności lub przerw w pracy
Metoda normatywówelementarnych (np. MTM)
Tempo 80 -to stan aktywności przeciętnego pracownika który wykonuje swoje czynności bez straty czasu przy min. ruchów max. wprawie
Tempo 60 - normalne jest t. człowieka maszerującego po gładkiej równej nawierzchni bez obciążenia przy tem. normalnej z szybkością 4.5 km/h
Etapy mierzenia i normowania czasu pracy:
wybór przedmiotu i celu badania-określamy przeznaczenie wyników pomiaru, określamy liczbę i rodzaj stanowisk do badania, opis wszystkich elementów składowych danego przedmiotu
przygotowanie czynnika ludzkiego-wyjaśniamy pracownikom powód i cel badań
przygotowanie pomiarów-określamy niezbędną liczbę pomiarów, wyznaczamy granice czasowe badań, przygotowujemy przyrządy pomiarowe, arkusze
przeprowadzenie pomiarów-celem jest ustalenie tempa pracy
opracowanie wyników pomiarów
ustalenie normy czasu:
1) zestawienie tempa pracy w porządku rosnącym od strony lewej do prawej
2) wypisanie pod ocenami tempa pracy odpowiadające im czasy wykonania
3) wybieramy reprezentatywne tempo pracy
4) sumujemy czasy wykonania dla odpowiednich temp
5) wyznaczamy dla sum czasy zredukowane
6) ustalamy sumę czasów zredukowanych
7) dzielimy sumę czasów zredukowanych przez ogólną liczbę pomiarów
Wartościowanie prac jest to systematyczne postępowanie polegające na ocenianiu trudności pracy i jej uciążliwości w celu ustalenia odpowiedniej obsady stanowisk pracy oraz wysokości płac zasadniczych zatrudnionych na nich pracowników ściśle powiązanej z badaniem metod oraz ograniczoną analizą pracy
Kryteria syntetyczne według Bedaux
wykształcenie, zręczność i doświadczenie potrzebne do wykonania danej pracy
wymagania umysłowe dotyczące danej pracy oraz odpowiedzialność ciążąca na wykonawcy
wymagania psychofizyczne stawiane pracownikowi przy wykonywaniu pracy
ryzyko związane z wykonywaniem pracy (choroby zawodowe, wypadki)
Metody analityczne pracy - polegają na ocenie stopnia trudności pracy poprzez szczegółowe poznanie i opisanie wymagań oraz war. związanych wykonywaniem poszczególnych prac a następnie przypisywanie ich okr. war. punktowych ze względu na cały szereg kryteriów oceny
Metody sumaryczne
Metoda sumaryczno porównawcza polega na wybraniu pracy najprostszej lub najbardziej typowej dla danego przedsiębiorstwa, branży a następnie porównywaniu z nią wszystkich pozostałych rodzajów prac
Metoda porównywania parami polega na tym że z każdą z rozpatrywanych prac porównuje się ze wszystkimi pozostałymi
Przeprowadzenie metody analitycznego war. pracy
Przygotowanie zakładu pracy -przygotowani czynnika ludzkiego i środków pomocniczych (uświadomienie pracowników, przeszkolenie kadry kierowniczej) (nie obniżamy pensji)
Dokonanie wstępnej analizy pracy
Okr. metody analitycznej -polega na adaptacji przez zakład pracy jakiejś metody opisanej w literaturze (chodzi o ustalenie odpowiedniego zestawu kryteriów syntetycznych, a w ich obrębie elementarnych oraz okr. wag tych kryteriów) (np. wiedza i umiejętności zawodowe, odpowiedzialność, wysiłek, war. środowiska pracy)
Opracowanie opisów dla stanowisk
I cz. zawiera dane dotyczące miejsca danego stanowiska w strukturze organizacyjnej i przestrzennej zakresu wykonywanych czynności (zadań), zainstalowanego wyposażenia itp.
II cz. podaje się wymagania i uciążliwości występujące na danym stanowisku.
Wycena punktowa stanowisk (musi być odbierana przez pracowników jako kompetentna, sprawiedliwa)
Przechodzenie z wyników wartoś. na płace
Analiza wartości -jej celem jest likwidacja dysharmonii funkcji i spełniających je systemów przez ustalenie takiej kompozycji systemu która pozwoli zadowalająco spełniać wszystkie konieczne funkcje przy relatywnie najniższym koszcie
System -jest to kompleks elementów wzajemnie powiązanych ze względu na spełniane funkcje. Każdy system jest podsystemem jakiejś większej całości i zarazem stanowi nadsystem dla systemów niższego rzędu
Metodyka analizy wartości
przygotowanie czynnika ludzkiego (członków dyrekcji, zespołów zakładowych, kadrę kierowniczą)
wybór przedmiotu (w tym przypadku dokonujemy diagnozy organizacyjnej oraz ustalamy hierarchię potrzeb organizacji
rozpoznanie systemu (okr. jego granic, ustalenie elementów środowiska zewnętrznego) Na podstawie analiz potrzeb okr. funkcje podstawowe tzw. zewnętrzne Po ich zdefiniowaniu opracowujemy drzewo funkcji
zbieranie informacji (inf. zewnętrzne -dotyczące systemów analogicznych i wewnętrzne -dotyczące rozpatrywanego systemu)
analiza funkcji i poszukiwanie nowych rozwiązań
opracowanie projektu szczegółowego
wdrożenie projektu
STYLE KIEROWANIA
Kierownik-Autokrata -dzieli ludzi na tych którzy podejmują decyzje i tych którzy obowiązani są te decyzje wykonać. Kierownik autokrata koncentruje w swym ręku wszystkie decyzje co do przebiegu pracy w podległym sobie zespole nie pozostawiając podwładnym żadnego marginesu swobody działania. Blokuje wszelkie informacje napływające z zewnątrz, niechętnie przyjmuje przejawy inicjatywy ze strony podwładnych, woli oddziaływać za pomocą kar niż nagród.
Kierownik-Demokrata -przed podjęciem decyzji zasięga opinii współpracowników. Rozstrzyganie spraw szczegółowych związanych z wykonywaniem odpowiednich zakresów czynności pozostawia podwładnym którzy tym samym mają względnie dużą swobodę działania i wykonują przydzielone zadania samodzielnie (nie interesuje się drobiazgami związanymi z przebiegiem pracy, stwarza warunki sprzyjające wyzwalaniu się inicjatywy i pomysłowości, pobudza do działania drogą przekonywania i dyskusji a nie rozkazywania co wytwarza dobry klimat pracy i silną więź współdziałania)
Kierownik orientujący się na styl laissez-faire nie interesuje się biegiem spraw i są najbardziej zadowoleni wówczas gdy podwładni z niczym się do niego nie zwracają.
Styl Biurokratyczny -kier. nie orientuje się na zadania ani na ludzi jest jednak efektywny dzięki temu że ściśle przestrzega zasad i przepisów przyjętych w swojej instytucji i nie komplikuje sobie życia stwarzaniem problemów.
Styl Altruistyczny -kier. dba o przyjazne kontakty z otoczeniem. Uważa że ludzie szczęśliwi są bardziej wydajni, przywiązuje większą wagę do dobrych stosunków towarzyskich w podległym zespole niż do realizacji zadań (ułatwia pracę podwładnym, zapobiega konfliktom, akceptuje słabą wydajność)
Styl Promocyjny -kier. preferuje efektywność i kontakty z ludźmi, stara się by jego współpracownicy rozwijali swoje umiejętności w dobrej atmosferze pracy. Różni się od altruisty tym że wymaga i zachęca.
Styl Autokratyczno-Życzliwy -(nastawiony na efektywność i kontakty z ludźmi) kier. potrafi stawiać wymagania personelowi nie stwarzając atmosfery napięcia i poirytowania (osiąga to zamierzał lecz w sposób łagodniejszy niż autokrata)
Styl Kompromisowy -kier. zdaje sobie sprawę z konieczności uwzględnienia zarówno orientacji na ludzi jak i na zadania lecz w praktyce przy podejmowaniu decyzji nie potrafi tego założenia zrealizować. (podejmuje decyzje pod naciskiem faktów dokonanych lub silną presją otoczenia)
Styl realizacyjny -(zorientowany zarówno na ludzi i zadania jak też na efektywność) kier. stawiają duże i ambitne zadania i wymagają od współpracowników dużej wydajności (oddziaływają indywidualnie na każdego, silnie angażują się zarówno w wykonywanie zadań jak i w sprawy ludzkie stwarzając własnym przykładem bardzo silną motywację
Style kierowania a style wykonawstwa Lebela
Podstawą do precyzowania jest „trójkąt zarządzania”, którego wierzchołki symbolizują różne orientacje.
absolutystyczny - nastawiony tylko na rezultaty
narcystyczny - dominuje zajmowanie się sobą
paternalistyczny - oparty na trosce o wykonawców
koncentracyjny - oparty na utrzymaniu dobrych stosunków z wykonawcami
partycypacyjny - dąży do wytworzenia współpracy w zespole
technokratyczny - zakłada preferowanie kompetencji
zarządzający - koordynujący całość
Style wykonawstwa:
pracuś - myśli tylko o pracy, o zadaniach, mało troszczy się o stosunki z otoczeniem
zbuntowany - pragnie siebie afirmować, ma trudności z integracją w zespole i zaakceptowaniem kierownika
posłuszny - podporządkowuje się kierownikowi
współdziałający - akceptuje dialog z ryzykiem „gadaniny” i zmniejszeniem rezultatów
uległy - akceptuje to co się dzieje, dobrze integruje z zespołem, jego osobowość ulega zaparciu
niezależny - zajmuje miejsce stosownie do swoich kompetencji i umiejętności, źle znosi ograniczenia ze strony kierownictwa
partner - świadomy swoich ograniczeń, sytuuje się dobrze wśród innych, nie jest prawdziwym liderem
Według G. Wallasa w procesie twórczym występują fazy w znaczeniu psychologicznym:
--preparacja -obejmująca wszelkie świadome próby rozwiązania problemu a także całe wcześniejsze przygotowanie osoby a więc jej edukację oraz przyswojone w jej toku pojęcia , metody myślenia
--inkubacja -okres w którym nie myślimy w sposób zamierzony i świadomy o problemie, w fazie tej jednak mogą zachodzić w naszym mózgu nieświadome procesy mające wpływ na losy problemu.
--olśnienie -oznaczające pojawienie się w świadomości idei rozwiązania
--weryfikacja -faza świadomej oceny i precyzowania idei
W strukturze logiczno -metodologicznej procesu twórczego w przypadku rozwiązywania problemów praktycznych wyróżniamy fazy:
rozpoznawanie i definiowanie problemu -polegające na uświadomieniu sobie celu jaki należy osiągnąć oraz granic i struktury zadania które ma być rozwiązane
poszukiwanie możliwych rozwiązań poprzez "odnowienie" problemu, eksplorację pola rozwiązań przy wykorzystaniu rozmaitych środków stymulujących inwencję
ocena wariantów rozwiązań i wybór wariantu optymalnego -zakładające wartościowanie projektowanych rozwiązań z punktu widzenia przyjętych kryteriów wyboru a następnie okr. wariantu najlepszego
Fazy Mieszane
faza logiczna -obejmuje formułowanie problemów, zbieranie danych i wstępne poszukiwanie rozwiązań
faza intuicyjna -zakłada nabranie pewnego dystansu do problemu (wskutek zaniechania myślenia analitycznego -uruchomienie myślenia intuicyjnego
faza krytyczna -sprowadza się do weryfikacji rozwiązania i dokładnego sprecyzowania idei rozwiązania powziętej w fazie poprzedniej
Metoda morfologiczna -jest logiczno-analityczną metodą poszukiwania i osiągania twórczych rozwiązań problemów drogą systematycznej analizy wszystkich możliwych rozwiązań.
Etapy analizy morfologicznej
rozpoznanie problemu (przebiega on w dwóch fazach: wytyczania granic problemu oraz jego ścisłego zdefiniowania
etap analizy -sprowadza się do ustalenia szczegółowej struktury rozpatrywanego problemu. W pierwszej fazie analizy, 1)identyfikuje się tzw. parametry -problemu (wzajemnie uniezależnione czynniki, cech, funkcje, lub elementy problemu), 2)określenie wszystkich możliwych stanów, 3)budowa tablicy morfologicznej, 4)redukcja przestrzeni morfologicznej, 5)wybór rozwiązań
Metoda MTM -jest metodą polegającą na dzieleniu każdej operacji ręcznej na niezbędne ruchy elementarne i na wiązaniu z każdym z nich z góry wyznaczonego normatywu czasu. Metodę tą wykorzystujemy do pracy ręcznej. Nie ma zastosowania tam, gdzie swoboda działań człowieka jest ograniczona czynnikami od niego niezależnymi
Podstawą opracowania metody MTM
każda praca składa się z różnych lecz poznawalnych ruchów elementarnych
każdy ruch elementarny ma stałą wartość
war. czasowe dla wszystkich ruchów elementarnych zostały dokładnie zmierzone
Główne obszary zastosowania
normowanie czasu pracy (procesów już realizowanych jak i tych które dopiero projektujemy)
badania usprawniające istniejące metody pracy
projektowanie metod pracy wraz z organizacją stanowisk pracy
projektowanie oraz synchronizowanie linii produkcyjnych
Jednostką pomiaru jest TMU = 0,036s. Poziom tempa odpowiada poziomowi wydajności pracownika przeciętnego
Wg. MBP stosunek poziomu wydajności normalnej (dniówkowy system płacy) do poziomu wydajności optymalnej (akordowy system płacy)wynosi 100-1333.
Organizacja burzy mózgów
podział na dwa zespoły. Pierwszy do realizacji sesji pomysłowości (12 osób w tym przewodniczący sesji i sekretarz) Drugi do odroczonego w czasie wartościowania pomysłów (3 osobowy)
okr. czasu i miejsca przeprowadzania sesji pomysłowości
wcześniejsze powiadomienie grupy o temacie sesji pomysł.
ośmielenie osób, grupy realizującej sesje pomysł. do publicznego wypowiadania swoich poglądów i opinii
przeprowadzenie sesji pomysł.
sesja wartościowania pomysłów realizowana przez zespół 3-osobowy (zaleca się podzielenie otrzymanych pomysłów na 3 grupy
pomysły tzw. gorące kwalifikujące się do bezpośredniego zastosowania
pomysły których wdrożenie uzależnione jest od przeprowadzenia dodatkowych badań i analiz
pomysły nieużyteczne
Organizacja sesji pomysłowości
przewodniczący zapoznaje uczestników z 4 zasadami "burzy mózgów" oraz z procedurą przebiegu sesji
przewodniczący zapisuje na tablicy problem który ma być przedmiotem rozważań
przewodniczący prosi o podawanie pomysłów rozwiązania problemów (za jednym razem można podać 1 pomysł)
sekretarz powinien siedzieć naprzeciwko przewodniczącego i zapisywać każdy pomysł bez podania autorstwa
jeśli tempo zgłaszania pomysłów spada przewodniczący zgłasza pomysły ze swojej listy
przewodniczący powinien zwracać uwagę na tworzenie pomysłów kombinowanych opartych na bazie wcześniej zgłoszonych i zachęcać do nich gdyż takie pomysły okazują się najbardziej cenne
kiedy sesja zbliża się do końca przewodniczący wywiera pewną presję na grupę celem uzyskania ostatnich pomysłów następnie zamyka sesję (30-1h)
Zasady przeprowadzania sesji pomysł.
wyłączenie wszelkiej oceny krytycznej w procesie generowania pomysłów (techniki odroczonego wartościowania) zasada "0" krytyki
w trakcie generowania pomysłów mile widziane jest niczym nie skrępowana wyobraźnia
winno się dążyć do zgromadzenia możliwie dużej liczby pomysłów
duże znaczenie obok zgłaszania własnych pomysłów ma ulepszanie i rozwijanie pomysłów zgłoszonych przez innych
Etapy metody arytmetycznej (normowanie czasu)
zestawia się występujące w arkuszu chronometrażowym war. oceny tempa pracy w porządku rosnącym
wpisuje się pod poszczególnymi ocenami tempa pracy odpowiadające im czasy wykonania
wybiera się reprezentacyjne dla danego elementy tempo (któremu odpowiada największa liczba czasów wykonania)
sumuje się czasy wykonania odpowiadające poszczególnym ocenom tempa pracy
wyznacz się dla sum o których mowa w punkcie 4 tzw. czasy zredukowane mnożąc war. sum przez wielkość odpowiadającego im tempa pracy a następnie dzieląc otrzymany iloczyn przez wielkość tempa reprezentatywnego
ustala się sumę czasów zredukowanych
dzieli się sumę czasów zredukowanych przez ogólną liczbę pomiarów chronometrażowych
Pc = Ps + Pg + Pe Pg = (Ps + Pg)*K
Ps -powierzchnia statyczna (równa polu podstawie danego urządzenia)
Pg -powierzchnia grawitacyjna (zapas podręczny zasobów)
Pe -powierzchnia ewolucyjna (jest związane z ruchem międzystanowiskowm pracowników i materiałów)
N -wpół. okr. liczbę stron z których jest obsługiwane urządzenie
K -współ. zależny od branży dla której to wyliczamy
Praca pochodzi z serwisu www.e-sciagi.pl