33. Pocz膮tek federalizmu
Na naszych oczach powstaje w Europie ponad setka region贸w posiadaj膮cych swoiste stolice, kt贸rych przeznaczeniem jest sta膰 si臋 z czasem podstawowymi kom贸rkami przysz艂ej federacji obejmuj膮cej ca艂y kontynent, zamiast Pa艅stw Narodowych powsta艂ych w XIX wieku. Dzieje si臋 tak za przyczyn膮 podw贸jnego dynamizmu, tworz膮cego jednostki szersze i dopasowane proporcjami do nowych zada艅, a tak偶e wsp贸lnoty mniejsze, odpowiadaj膮ce wymaganiom struktur zamieszkania.
Dostrzegamy wtedy, 偶e federalizm polityczny (wyst臋puj膮cy pomi臋dzy pa艅stwami lub wewn膮trz jednego z nich), jedyny rozpatrywany przez autor贸w klasycznych, jest w gruncie rzeczy tylko szczeg贸lnym wypadkiem pewnej o wiele szerszej koncepcji mi臋dzyludzkich stosunk贸w w zbiorowisku i - og贸lnie m贸wi膮c - stosunk贸w publicznych. Widzia艂 to wyra藕nie nieod偶a艂owany Pierre Duclos, pisz膮c, 偶e „federalizm charakteryzuje si臋 偶yciem, kt贸rego nie da si臋 okre艣li膰, a tym bardziej uj膮膰 ca艂o艣ciowo, wychodz膮c od tej formy instytucjonalnej, kt贸r膮 nazywamy Pa艅stwem". „Federalizm - dodawa艂 - to co艣 innego ni偶 prosty przepis prawny czy polityczny; jest to jeden z tych znacz膮cych sposob贸w zagospodarowania stosunk贸w politycznych, a by膰 mo偶e co艣 wi臋cej .- jeden ze znacz膮cych styl贸w 偶ycia i cywilizacji, zdolny, w podobny spos贸b jak liberalizm, socjalizm czy demokracja, wytwarza膰 my艣lowe postawy spo艂ecze艅stw oraz wyznacza膰 ludzkie 禄modele zachowa艅芦, kt贸rych historyczne znaczenie tak s艂usznie uwydatni艂 Bertrand de Jouvenel. Jeste艣my zatem daleko od owej formy 偶ycia politycznego odpowiedniej dla dzikich, o kt贸rej m贸wi艂 Littre. Ale r贸wnie偶 daleko od w膮sko pojmowanych prawnych i konstytucjonalnych definicji dziewi臋tnastowiecznych. Stoimy na progu ery wielkich zwi膮zk贸w i ma艂ych, funkcjonalnych kom贸rek spo艂ecznych, a w przoduj膮cych technikach znajdujemy mo偶liwo艣ci ich tworzenia.
Federalizm, kt贸rego da艂em tu definicj臋, rozumiany jako og贸lna metoda zagospodarowania stosunk贸w mi臋dzyludzkich, dopiero stoi u swoich pocz膮tk贸w. Nie jest tematem historii, ale rzutowaniem w przysz艂o艣膰. Wi臋cej w nim przysz艂o艣ci ni偶 przesz艂o艣ci.