1. Instrumenty taryfowe, parataryfowe i pozataryfowe x2

TARYFOWE

Cło - Prawnie ustalona opłata nakładana na towary przekraczające granicę państwa. Wykorzystywane jako instrument interwencjonizmu państwowego.

Rodzaje ceł:

1. kryterium: zagraniczna polityka ekonomiczna

• autonomiczne - decyzję o ich wprowadzeniu podejmuje właściwa władza w danym państwie bez żadnych konsultacji z zagranicą

• umowne - są uzgadniane z zagranicą w umowach międzynarodowych (dwu- lub wielostronnych); stosowane są np. w ramach WTO

2. kryterium: uprzywilejowanie

• minimalne - dotyczą krajów, które otrzymały tzw. klauzulę największego uprzywilejowania; klauzula ta zobowiązuje do traktowania partnera lub partnerów tak samo, czyli nie gorzej niż najbardziej uprzywilejowanego

• maksymalne - dotyczą tych państw, które nie uzyskały klauzuli największego uprzywilejowania; ich wysokość wynika z porozumienia, np. w ramach WTO

kryterium: istota zastosowania

• preferencyjne - są bardziej korzystne niż wynika to z klauzuli największego uprzywilejowania (niższe niż cła minimalne); są stosowane przez kraje, które należą do ugrupowań integracyjnych typu strefa wolnego handlu, unia celna czy wspólny rynek

• dyskryminacyjne

• retorsyjne - traktowane jako odwet za niekorzystne działania

• polityczne (np. ostatnio wobec Białorusi)

• ekonomiczne

• wyrównawcze - mają na celu zniwelować efekt subsydiowanie eksportera zagranicznego

• antydumpingowe - mają za zadanie ograniczyć i wyrównać straty powstałe wyniku sprzedaży towarów po cenach dumpingowych

• kryterium: kierunek obrotu

• importowe - nakładane w celu ochrony rynku wewnętrznego przed konkurentami zagranicznymi

• eksportowe - wpływają na ograniczenie eksportu; często nakładane na towary deficytowe

• tranzytowe - praktycznie aktualnie już nie stosowane

• kryterium: cel stosowania

• fiskalne - związane z próbą uzupełnienia wpływów budżetowych

• obronne - stosowane głównie wobec produktów, które mogłyby naruszyć status quo makroekonomiczne rozwijającego się w danym kraju przemysłu

• kryterium: metoda ustalania stawki celnej

• ad valorem (wartościowe) - ustalane są od wartości towaru

• specyficzne (ilościowe) - polegają na ustalaniu wartości cła od jednostki fizycznej towaru

• kombinowane - łączą w sobie cechy ceł wartościowych i specyficznych, np. płaci się 10% i jeżeli przekroczy się jakąś ilość to jeszcze 15$ za tonę

PARATARYFOWE

Działają jak instrumenty taryfowe tj. zwiększają cenę towaru. Jednak nie wymagają negocjacji w ramach WTO. Mogą być wprowadzane względnie autonomicznie.

Rodzaje:

1. Opłaty wyrównawcze - Opłaty nakładane na produkty pochodzące z zagranicy. Ich głównym celem jest zrównanie cen tych produktów z ich odpowiednikami krajowymi.

Powód wprowadzenia:

Zastępują cła, a nie wymagają ustaleń w ramach WTO.

Mechanizm działania:




2. inne opłaty: fiskalne, specjalne (konsularne, stemplowe, statystyczne, administracyjne)

3. podatki - Warunkiem wprowadzenia podatku importowego jest ujemne saldo rachunku obrotów kapitałowych. Jego zadaniem jest zrównoważenie sald rachunków obrotów bieżących i kapitałowych.

W Polsce współczynnik zadłużenia (wielkość [ujemnego] salda rachunku obrotów bieżących do PKB) wynosi 4,5%, a jeszcze dwa lata temu 6,7%.

Natomiast saldo obrotów kapitałowych jest dodatnie. Dlatego gdyby Polska wprowadziła podatek importowy, to mogłaby się narazić na retorsje zagraniczne.

Cała sytuacja jest spowodowana jest luką w przepisach prawa międzynarodowego, które nie przewidują takiej sytuacji jak w Polsce.

Główne przyczyny dodatniego salda na rachunku obrotów kapitałowych:

• wysokie stopy procentowe, które przyciągają kapitał spekulacyjny (nomadyczny, krótkoterminowy)

• deficyt budżetowy

Aby Polska mogła wprowadzić podatek importowy, musiałaby przeprowadzić arbitraż w ramach WTO. Prawdopodobnie decyzja byłaby dla Polski pozytywna, jednak najszybciej zostałaby podjęta za 2 lata. Ponadto koszt takiego postępowania jest bardzo wysoki.

4. subsydia (dopłaty do kredytów, granty pieniężne, ulgi podatkowe, dopłaty bezpośrednie, udziały kapitałowe) - Wywodzą się z koncepcji Alfreda Chandlera, która stwierdza, że w dobie wysokiej konkurencji bez zaangażowania rządu firmy nie będą w stanie osiągać sukcesu.

Polegają na pokryciu części wydatków, które przedsiębiorstwa ponoszą przy wytwarzaniu produktów.

Subsydia eksportowe- Są to świadczenia ze strony państwa na rzecz eksporterów. Wyrażają się one w formie różnicy pomiędzy wyższą ceną krajową towaru a jego niższą ceną na rynku zagranicznym.

Subsydiowanie umożliwia eksporterom obniżenie cen na rynku zagranicznym bez zmniejszania ich zysków. W ich zakres wchodzą m.in. premie, ulgi i ułatwienia.

Rodzaje:

1. bezpośrednie- premie uzależnione od wielkości eksportu , zwrot różnicy między wyższą ceną krajową a niższą światową, wypłaty na sfinansowanie badań, reklamy na rynkach zagranicznych

2. pośrednie- ułatwienia fiskalne (obniżka podatku, zmniejszenie kwoty zysku podlegającej opodatkowaniu, przyśpieszona amortyzacja, zwrot ceł, prawo produkowania w strefach wolnocłowych)

ulgi kredytowe (niższe oprocentowanie, dopłaty do oprocentowania, gwarancje)

finansowanie wydatków marketingowych

rozwiązania dodatkowe

• dotyczą sytuacji specyficznych

• zamrożenie przez państwo poziomu cen wewnętrznych; wówczas eksporter może uzyskać prawo podniesienia ceny wewnętrznej towaru eksportowanego

• ograniczenia dewizowe; eksporter może uzyskać pozwolenie na wykorzystanie dochodów dewizowych na sfinansowaniu importu towarów zaopatrzeniowych

Powody stosowania:

1. umożliwienie wyeksportowania nadwyżek towarowych niemożliwych do sprzedania na rynku wewnętrznym (szczególnie dotyczy to towarów rolnych)

2. umożliwienie pełniejszego wykorzystania możliwości produkcyjnych i wzrostu zatrudnienia

3. przeciwdziałają deficytowi bilansu handlowego

Skutki uboczne:

1. nasilają inflację w kraju eksportującym

2. ograniczają zainteresowanie eksporterów obniżką kosztów

3. zmieniają proporcje podziału produktu krajowego brutto między różne grupy społeczne

5. dumping - Polega na sprzedaży produktów poniżej kosztów ich wytworzenia. (to się „troszkę” kłóci z tym co było na ćwiczeniach)

Różnica między dumpingiem a subsydiami polega na tym, że subsydia są inicjowane od strony państwa, a dumping od strony przedsiębiorstw.

Instrumenty parataryfowe

1. ograniczenia ilościowe

2. licencje importowe

3. dobrowolne ograniczenia eksportowe (VER - voluntary export restraint)

4. porozumienia o dobrowolnym ograniczeniu eksportu (VRA - voluntary restraint agreement)

5. ograniczenia dewizowe

6. zakupy rządowe

2. Produkt wytworzony a produkt rozdzielony

3. Formy inwestycji zagranicznych

4. Bretton Woods

5. Efekt Fischera x2

6. Formy integracji regionalnej (unia celna, unia walutowa - proste w Bożyku) x2

7. Teorie wymiany międzynarodowej

8. Teorie kursów walutowych i ryzyko

9. Paradoks Leontiefa

10. Terms of trade i jego rodzaje (egz pis)

11. . Jak wpływa elastyczność podaży na działanie subwencji eksportowych.(egz)

12. Różnice między akredytywą a gwarancją bankową (egz)

13. Jak przy pomocy instrumentów pochodnych zabezpieczyć się przed spadkiem
    ceny na giełdzie (egz)

14. Co to jest kontrakt clearingowy (egz)

15. Dowód składowy. (egz)

16. Współczesny system walutowy

17. Mechanizmy przywracania równowagi w bilansie handlowym

18. System waluty złotej i przyczyny upadku

19. Akredytywa z góry/z dołu

20. Dowód składowy

21. Unfair Trade

22. Opcje i rodzaje

23. Terms of trade

24. Wypełnij poniższy schemat tak, by przedstawiał zasady płatności akredytywą dokumentową

25. Na czym polega inkaso akceptacyjne (D/A)

26. Jakie znasz dokumenty handlowe będące papierami wartościowymi

27. Kto i kiedy wszczyna postępowanie antydumpingowe

28. Co to jest leasing wspomagany

29. Wypełnij poniższy schemat tak, by przedstawiał on jedną z form rozliczeń kontraktowych w handlyu międzynarodowym. Napisz jaka to forma.

30. Co to jest dowód składowy i jakie znasz jego części oraz ich przeznaczenie.

31. Co to jest leasing zwrotny.

32. Na czym polega akredytywa akceptacyjna (letter of credit L/C)

33. Co to jest oferta otwarta

34. Teoria merkantylistyczna jest we współczesnym świecie bankrutem - jeśli tak to dlaczego?

35. Wykorzystując teorię korzyści komparatywnych wskaż zalety wolnego handlu?

36. Wykorzystując tzw. nową teorię handlu międzynarodowego oraz teorię M. Portera wykaż, że interwencja państwa może wspomagać tzw. narodową teorię korzyści komparatywnych w niektórych branżach

37. Jesteś prezesem firmy produkcyjnej tekstylia w USA. Twoja produkcja wymaga dużych nakładów pracy, ale niekoniecznie siły roboczej wysoko wykwalifikowanej. Rada Nadzorcza twojej firmy sugeruje Ci otwarcie kolejnych fabryk w Nowym Yorku, Paryżu i w Pd. Karolinie. Czy powinieneś to uczynić w świetle teorii handlu zagranicznego.

38. Skomentuj następujące stwierdzenie: „polityka gospodarcza nakierowana na ograniczenie konkurencji towarowej z krajami o niskiej cenie siły roboczej nie pozwala osiągnąć danemu krajowi większego tempa wzrostu gospodarczego”.

39. czy budżet państwa jest bilansem? Jeśli ktoś źle odpowie, to od razu pan Nowak mu podziękuje za odpowiedź i poprosi o przyjście za tydzień...Mam nadzieje, że odpowiedź - budżet nie jest bilansem - nie jest dla was zaskoczeniem, gdyż przecież budżet to zestawienie strumieniowe, a nie majątkowe tak jak bilans.

40. co jest pewnie, a co niepewne w budżecie? No i chyba każdy student, który miał 5 u pani Sokół odpowie: pewne są wydatki, a niepewne dochody

41. Czy VAT jest sprawiedliwy? Tu jest więcej miejsca na inwencje dla takich studentów jak Streber Żbik, ale chyba najrozsądniej jest odpowiedzieć, że nie, gdyż podatki pośrednie płacą ostateczni kupujący, czyli gospodarstwa domowe.

42. Czy subwencje są korzystne? Kolejne pytanie, gdzie twórczość artystyczna będzie dopuszczana.

t

P_K

P

---