PYTANIA PROBLEMOWE II SEMESTR
MIĘDZYNARODOWE PRZEPŁYWY CZYNNIKÓW PRODUKCJI
1. Jakie były kiedyś podstawowe przyczyny emigracji Polaków za granicę, a jakie są obecnie ?
Kiedyś polityczne i związane z przekonaniami, a dziś głównie bytowo socjalne, służące poprawieniu statusu społecznego.
2. Jakie są następstwa fal emigracji Polaków dla naszej ojczyzny i dla samych emigrantów? Jaki jest rozkład kosztów i korzyści tych procesów?
W dokumencie PDF.
II. CŁO
1. Dlaczego stosuje się preferencyjne stawki celne wobec krajów rozwijających się?
W PDF
2. Cło importowe na buty snowboardowe wynosi w Polsce 17%. Jaki będzie roczny wpływ do budżetu państwa, jeśli w ciągu jednego roku sprowadza się do Polski 32 tys. Par butów z Chin, 4 tys. Par butów z Francji i 16 tys. Par butów z Niemiec? Ich cena przed wprowadzeniem cła wynosiła około 400 zł.
32+4+16=52 tys. Butów
52 000 x 400= 20 800 000
20 800 000 x 17%=3 536 000 <- wartość samego cła
III. BARIERY POZATARYFOWE
1. Dlaczego kraje wyrażają zgodę na dobrowolne ograniczenia eksportu? Jakie ma to skutki dla wymiany handlowej miedzy krajami w chwili ich porozumienia i w przyszłości?
Przez pojecie ograniczeń ilościowych (nazywanych też kontyngentami) rozumie się okreś1enie przez państwo wolumenu importu lub eksportu, który nie może być przekroczony w skali roku (lub w innym okresie). W przypadku, gdy kontyngent ilościowy jest ustalony na poziomie zerowym, mamy do czynienia z zakazem eksportu lub importu. Krańcowo odmiennym rozwiązaniem jest ustalenie kontyngentu na poziomie wyższym od rzeczywistego przywozu lub wywozu; w tym przypadku chodzi o kontrolę obrotów przez państwo. W przeważającej liczbie przypadków jednak ograniczenia ilościowe są ustalane w przedziale między tymi dwoma rozwiązaniami krańcowymi.
Do podstawowych przyczyn ilościowego ograniczania przywozu na1eży zaliczyć:
ochronę produkcji krajowej,
potrzebę skierowania popytu z towarów importowanych na krajowe,
przeciwdziałanie deficytowi bilansu handlowego,
względy sanitarne,
względy bezpieczeństwa.
Rzadziej są stosowane ograniczenia ilościowe w eksporcie. W tym przypadku do głównych przyczyn zalicza się:
potrzebę przeciwdziałania eksportowi towarów deficytowych na rynku krajowym,
względy bezpieczeństwa (niedopuszczenie do eksportu np. broni do kraju nieprzyjaznego),
konieczność zastosowania retorsji wobec kraju, który postępuje nie fair wobec eksportera.
Kontyngentowanie handlu zagranicznego powoduje dwojakie skutki. Po pierwsze, zmniejsza podaż towarów importowanych na rynku krajowym lub towarów eksportowanych na rynkach zagranicznych. Po drugie, prowadzi na ogół do wzrostu cen, zwłaszcza wtedy, gdy popyt na towary podlegające ograniczeniom jest mało elastyczny; w tym aspekcie ograniczenia pozataryfowe są podobne do parataryfowych.
Ograniczenia ilościowe mogą być stosowane w dwóch formach: jako globalne (nazywane też sztywnymi) lub bilateralne (nazywane elastycznymi).
Kontyngenty globalne są ustalane autonomicznie przez rządy i wyrażane w maksymalnych wielkościach importu poszczególnych towarów ze wszystkich krajów lub pewnej ich części. W okresie obowiązywania nie ulegają one zmianie. Kontyngenty bilateralne są uza1eżnione od ustępstw partnera, z natury więc ulegają zmianie w czasie.
2. W jakich branżach dopuszcza się stosowanie subsydiów eksportowych i dlaczego?
Po to aby wzmocnić export i poprawić sytuację rodzimych producentów. Głównie rolnictwo: mleczarska, wytwórcy mięsa, hodowcy zwierząt itp.
IV. WOLNY HANDEL A PROTEKCJONALIZM
1. Na czym polega strategiczna polityka handlowa i dlaczego jej głównym założeniem jest istnienie rynków niedoskonale konkurencyjnych?
W latach osiemdziesiątych dwudziestego wieku powstało wiele prac dotyczących analizy narzędzi polityki handlowej takich jak; cła czy kontyngenty, jednak przy założeniach odbiegających od modelu tradycyjnego, to znaczy w przypadku niedoskonałej konkurencji czy wzrastających korzyści skali. Prace te nazwane zostały teorią strategicznej polityki handlowej.
Problem zakresu interwencjonizmu i protekcjonizmu państwa w sferze gospodarczej uważany jest za jeden z najważniejszych problemów o charakterze ekonomicznym i politycznym. Ważne jest bowiem, aby interwencjonizm nie naruszał zakresu wolności mikro podmiotów gospodarczych, a jednocześnie wprowadzał on do gospodarki element społeczny, łagodzący tzw. niedoskonałości (błędy) rynku (market failures). Jak twierdzi S.J. Bailey, kapitalizm jest nie istnieje bez państwa, a państwo musi istnieć łącznie z sektorem publicznym, dzięki któremu może ono sprawować swe funkcje społeczne i ekonomiczne
2. Jak państwo może wspierać rozwój gałęzi i branż uznawanych za nowoczesne?
Subwencje, dotacje, ulgi podatkowe i zwolnienia, tworzenie specjalnych stref gdzie przedsiębiorcy mają doskonałe warunki rozwoju np.: mazowiecka strefa ekonomiczna.
V. MIEDZYNARODOWA PLITYKA HANDLOWA
1. Wymień i scharakteryzuj długookresowe skutki powstania unii celnej?
Skutki unii celnej:
Statyczne (krótkookresowe) - wynikają z faktu, że dostępne zasoby mogą mieć różne zastosowania. Efekty:
a) Efekt kreacji handlu (trade creation effect) polegający na zwiększeniu handlu między partnerami w wyniku ograniczania protekcjonizmu na obszarze unii celnej. W efekcie import z krajów partnerskich staje się tańszy i może zastąpić droższą produkcję krajową, a to oznacza wzrost ogólnej efektywności. Warunkiem powstania efektu kreacji handlu jest wzrost całkowitego importu. Zasoby uwolnione w wyniku zaspokojenia popytu przez import mogą być produktywnie zastosowane w innych dziedzinach gospodarki.
b) Efekt zmiany kierunków handlu (trade diversion effect) polegający na zastępowaniu tańszego importu z krajów trzecich przez droższy import z krajów należących do unii celnej. Ponieważ cłami nadal objęty jest import z krajów nie należących do unii celnej, a cła na terytorium unii zostały zlikwidowane, działający w ramach unii partner może wyeliminować bardziej efektywnego zewnętrznego dostawcę. Zmiana kierunku handlu oznacza jedynie przegrupowanie w ramach istniejącego wolumenu importu. W wyniku zmian kierunku handlu ogólna efektywność ulega zmniejszeniu, ponieważ obniżenie ceny przez tańszego partnera nie rekompensuje wpływów z opłat celnych nałożonych na zewnętrzny import.
Dynamiczne (długookresowe) m.in.:
a) korzyści skali,
b) wzrost konkurencji,
c) zwiększenie skali przepływu kapitału w formie Bezpośrednich Inwestycji Zagranicznych.
Wpływ unii celnej na funkcjonowanie przedsiębiorstw: m.in. możliwość zakupu tańszych półproduktów i importu z innych krajów należących do unii celnej, zwiększenie rozmiarów potencjalnego rynku, co umożliwia wydłużenie serii produkowanych wyrobów - w efekcie prowadzi do obniżenia kosztów produkcji, możliwości przeznaczania większej ilości środków na badania i rozwój, na unowocześnianie linii produkcyjnych, na podnoszenie jakości, na marketing etc.; rośnie specjalizacja produkcji; zwiększenie konkurencji, co wiąże się z ponoszeniem dodatkowych kosztów służących zwiększeniu efektywności, innowacyjności i szybkiej reakcji na potrzeby konsumentów; możliwość podjęcia współpracy (np. w formie podwykonawstwa) z firmami zagranicznymi lokującymi swój kapitał na rynku danego kraju; itp.
2. Jaki wpływ na swobodę wymiany handlowej mają międzynarodowe porozumienia w dziedzinie ochrony środowiska?