1. Część teoretyczna

Przelew - jest to przegroda usytuowana w korycie powodująca spiętrzenie się wody i przelewanie się wody ponad jej górną krawędzią.

Wyróżniamy różne typy podziału przelewów:

• Podział ze względu na przekrój ścianki.

- przelew o ostrej krawędzi - strumień odrywa się od budowli. Przestrzeń pod strumieniem jest wypełniona powietrzem atmosferycznym.

- przelew o grubszych ściankach tzw. kształtach praktycznych - strumień przykleja się do budowli

- przelew o szerokiej koronie - korona jest na tyle szeroka, że powstaje nad nią ruch o liniach prądu równoległych do korony

• Podział ze względu na położenie dolnego zwierciadła cieczy

- przelew niezatopiony - poziom dolnego zwierciadła cieczy nie wpływa na wydatek przelewu

- przelew zatopiony - poziom dolnego zwierciadła cieczy wpływa na wydatek przelewu

• Podział w zależności od stosunku szerokości przelewu do szerokości korony

- przelew bez bocznego dławienia - kiedy szerokość przepływu b jest równa szerokości koryta doprowadzającego B

- przelew z bocznym dławieniem - kiedy szerokość przepływu b jest mniejsza od szerokości koryta B

• Podział ze względu na położenie krawędzi przepływu

1. przelew prosty

2. przelew ukośny

3. przelew łamany

4. przelew krzywoliniowy

• Podział ze względu na kształt wycięcia

1. przelew prostokątny

2. przelew trapezowy

3. przelew trójkątny

4. przelew półokrągły

Przepływ przez przelew niezatopiony o ostrej krawędzi (h_d < P₁)

Przepływ przez przelew zatopiony o ostrej krawędzi (h_d > P₁)

Oznaczenia symboli na rysunkach:

z - wysokość spiętrzenia (różnica między wodą górną i dolną)

H - wysokość wzniesienia wody górnej

H₀ - wysokość strumienia wody dopływającej do przelewu

P - wzniesienie krawędzi przelewu ponad dnem koryta dopływowego

P₁ - wzniesienie krawędzi przelewu ponad dnem koryta odpływowego

v₀ - prędkość strumienia wody

a - wzniesienie wody dolnej ponad krawędzią przelewu

g - przyspieszenie ziemskie

h_d - wzniesienie wody dolnej ponad dnem koryta odpływowego

Literatura:

Lubczyńska Urszula - „Hydraulika stosowana w inżynierii środowiska”

---