Oświadczenie kierującego pracą

Oświadczam, że praca dyplomowa - licencjacka studentki Anety Magdaleny Niedziółki pt. „Prawne aspekty ochrony osób i mienia” została przygotowana pod moim kierunkiem, stwierdzam, że spełnia ona warunki przedstawienia jej w postępowaniu o nadanie tytułu zawodowego licencjata.

Data ………….. ………………………….

Podpis kierującego

Oświadczenie autora pracy

Świadoma odpowiedzialności prawnej oświadczam, że niniejsza praca dyplomowa - licencjacka pt. „Prawne aspekty ochrony osób i mienia” została napisana przeze mnie samodzielnie i nie zawiera treści uzyskanych w sposób niezgodny z obowiązującymi przepisami (Ustawa z dnia 04.02.1994r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (tekst jednolity: Dz. U. z 2000 r. nr 80, poz. 904 z późniejszymi zmianami).

Oświadczam, również, że przedstawiona praca nie była wcześniej przedmiotem procedur związanych z uzyskaniem tytułu zawodowego w szkole wyższej.

Oświadczam ponadto, że niniejsza wersja jest identyczna z załączona wersja elektroniczną.

Data…………….. ……………………… Podpis autora pracy

Wykazy słów kluczowych

1. bezpośrednia ochrona fizyczna,

2. bezpieczeństwo i porządek publiczny,

3. dokumentacja ochronna prowadzona przez wewnętrzne służby ochrony,

4. działalność gospodarcza,

5. kierownik jednostki,

6. koncesja,

7. licencja,

8. Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji,

9. obszar podlegający obowiązkowej ochronie,

10. ochrona osób,

11. ochrona mienia,

12. plan ochrony jednostki,

13. pracownik ochrony,

14. usługi ochrony osób i mienia,

15. użycie broni palnej przez pracownika ochrony,

16. specjalistyczne uzbrojone formacje ochronne,

17. środki porządkowe,

18. status prawny pracowników ochrony,

19. wewnętrzne służby ochrony,

20. zabezpieczenie techniczne,

AKADEMIA PODLASKA

WYDZIAŁ ZARZĄDZANIA

Kierunek Administracja

Aneta Magdalena Niedziółka

Numer albumu 46097

PRAWNE ASPEKTY OCHRONY OSÓB I MIENIA

praca licencjacka

napisana w Zakładzie Nauk Administracyjnych pod kierunkiem

dr Ryszarda Wojciechowskiego

Siedlce 2006 rok

SPIS TREŚCI

Wykaz skrótów...................................................................................................................3

Wstęp……………………………………………………………………………………...4

Rozdział I. Ochrona osób i mienia jako funkcja realizacji zasad bezpieczeństwa porządku publicznego……………………………………………………………………7

1.1. Źródła prawa………………………………………………………………………7

1.2. Zasady bezpieczeństwa i porządku publicznego……..............................................8

1.3. System organów ochrony bezpieczeństwa i porządku publicznego...…………...11

1.4. Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego i Agencja Wywiadu…………………..12

1.5 Policja…………………………………………………………………………….18

1.6. Państwowa Straż Pożarna………………………………………………………..22

1.7. Straże gminne (miejskie)…………………………………………………………25

1.8. Agencja Ochrony Osób i Mienia……………………............................................29

Rozdział II. Prawny charakter działania Agencji Ochrony Osób i Mienia…………33

1. Cele i zadania Agencji Ochrony Osób i Mienia…………………………………33

2. Obszary i obiekty Agencji Ochrony Osób i Mienia……………………………..36

Rozdział III. Status prawny Agencji Ochrony Osób i Mienia……………………….41

3.1. Warunki uzyskania koncesji……………………………………………………..41

3.2. Licencje pracownika Agencji…………………………………………………….49

3.3. Prawa i obowiązki pracowników Agencji Ochrony Osób i Mienia..…………….54

Zakończenie..…………………………………………………………………………....62

Wykaz literatury…………………………………………………………..………….....65

Wykaz skrótów

ABW i AW - Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego i Agencja Wywiadu,

CIA - Central Intelligence Agency,

Dz. U. - Dziennik Ustaw,

FBI - Federal Bureau of Investigation,

K.p.a. - Ustawa z dnia 14 czerwca 1960r. Kodeks postępowania administracyjnego(tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1071 z późn. zm.),

MSWiA - Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji,

M.P. - Monitor Polski,

NIP- numer identyfikacji podatkowej,

RP - Rzeczpospolita Polska.

Wstęp

W związku ze zwiększającym się wzrostem poziomu przestępczości - zarówno kryminalnej, jak i gospodarczej koniecznym stało się zwiększanie bezpieczeństwa obywateli. Po lawinowym wzroście przestępczości na przełomie 1989 i 1990 roku następował stały, choć już nie tak gwałtowny, proces zwiększania się liczby przestępstw. W latach 1997-2000 wzrosła jednak poważnie, często o kilkadziesiąt procent, liczba najpoważniejszych przestępstw kryminalnych - zabójstw, rozbojów i kradzieży mienia. Nasilające się zagrożenie bezpieczeństwa życia i zdrowia obywateli oraz ich własności powodowało konieczność stworzenia modelowych rozwiązań skutecznie przeciwdziałających tym negatywnym zjawiskom. Niewątpliwym krokiem naprzód było uchwalenie 22 sierpnia 1997r. Ustawy o ochronie osób i mienia. Ustawa ta reguluje całą problematykę organizacyjno-prawną dotyczącą służby ochrony. W szczególności ustawa określa: obszary, obiekty i urządzenia podlegające obowiązkowej ochronie; zasady tworzenia i funkcjonowania wewnętrznej służby ochrony; zasady prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie usług ochrony osób i mienia; wymagane kwalifikacje i uprawnienia pracowników ochrony; nadzór nad funkcjonowaniem ochrony osób i mienia oraz zasady ochrony transportowanej broni, amunicji, materiałów wybuchowych, uzbrojenia, urządzeń i sprzętu wojskowego. Jednocześnie z dniem wejścia w życie tej ustawy, tj. z dniem 27 marca 1998r. utraciły moc: dekret o Straży Pocztowej i ustawa o Straży Przemysłowej. W związku z powyższym funkcjonujące na podstawie tych aktów straże przemysłowe (portowe, bankowe, pocztowe) zastąpione zostaną wewnętrznymi służbami ochrony. Uległa również zmianie Ustawa z dnia 31 stycznia 1961r. o broni, amunicji i materiałach wybuchowych, która uprawnia podmioty powołujące wewnętrzne służby ochrony osób i mienia do otrzymywania pozwoleń na broń na okaziciela.

Celem pracy jest ukazanie jednej z płaszczyzn ochrony porządku i bezpieczeństwa publicznego w państwie realizowanej przez agencję ochrony osób i mienia.

Rozważania na temat służb ochrony osób i mienia, które mieszczą się w rozdziale I zatytułowanym „Ochrona osób i mienia jako funkcja realizacji zasad bezpieczeństwa i porządku publicznego”, rozpoczęłam od przedstawienia źródeł prawa, gdzie są przedstawione rodzaje akt regulujących problematykę ochrony bezpieczeństwa i porządku publicznego. Istotnym czynnikiem skutecznego działania wewnętrznych służb ochrony osób i mienia jest ich współdziałanie z innymi podmiotami, w szczególności z Policją, strażami pożarnymi, strażami gminnymi (miejskimi). Dlatego też w treści pracy „Zasady bezpieczeństwa i porządku publicznego” zwróciłam swoją uwagę na istotę, przedmiot, zasady współdziałania oraz pojęcie bezpieczeństwo i porządek publiczny. Jednocześnie nadmieniam, iż zarówno w aktach normatywnych jak i w literaturze prawniczej nie zostało dotychczas w sposób jasny i wyczerpujący zdefiniowane to pojecie. Współdziałanie wszystkich podmiotów w wielu sytuacjach nadzwyczajnych (pożar, włamanie, katastrofa) a także ich codzienna współpraca ma ważne znaczenie dla realizacji zadań w zakresie bezpieczeństwa i porządku publicznego. Istotą współdziałania jest, więc dążenie do skutecznego i efektywnego realizowania celów, do których podmioty te zostały powołane, ale wspólnym wysiłkiem. W rozdziale I pracy zostały też wymienione organy ochrony bezpieczeństwa i porządku publicznego: Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego i Agencja Wywiadu - organy ochrony bezpieczeństwa państwa; Policja, państwowa straż pożarna - centralne organy służące zapewnieniu bezpieczeństwa i porządku publicznego; straż gminna (miejska) - organ samorządowy, przeznaczony do ochrony porządku na terenie gminy, oraz agencje ochrony osób i mienia - niepaństwowe podmioty organizacyjne, które w ramach własnego obszaru właściwości realizują zadania z dziedziny ochrony bezpieczeństwa i porządku publicznego. Przepisy wyższego rzędu ustanawiają różne kompetencje organów władzy i administracji w sprawie ochrony porządku i bezpieczeństwa publicznego oraz formy realizacji tych kompetencji. Na organy te został nałożony, bowiem podobny zakres obowiązków i zadań w zakresie bezpieczeństwa i porządku publicznego. Jako służby wyspecjalizowane w tej dziedzinie, muszą często w wielu wypadkach wspólnie, a nawet w trybie natychmiastowym podejmować działania, bądź udzielać sobie pomocy w likwidowaniu negatywnych zjawisk społecznych godzących w interesy państwa i społeczeństwa.

W rozdziale II zatytułowanym „Prawny charakter działania agencji ochrony osób i mienia zostały wymienione cele i zadania służb ochrony osób i mienia, a także obszary, urządzenia i obiekty podlegające obowiązkowej ochronie. Ma tu swoje odzwierciedlenie kwestia dotycząca sprawowania obowiązkowej ochrony obszarów, obiektów i urządzeń szczególnie ważnych dla obronności i interesu gospodarczego kraju oraz bezpieczeństwa publicznego i innych ważnych interesów państwa, przy wykorzystaniu odpowiedniego zabezpieczenia technicznego. W rozdziale tym jest również mowa, jakie podmioty są uprawnione do sporządzania wykazów podlegających obowiązkowej ochronie.

W ostatnim rozdziale pracy, który dotyczy „Statusu prawnego agencji ochrony osób i mienia”, zostały przedstawione warunki uzyskania:

- koncesji odnośnie prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie świadczenia usług ochrony i mienia gdzie poprzez udzielenie koncesji państwo odstępuje innym podmiotom prawo do wykonywania działalności objętej wyłącznością.

- licencji pracownika ochrony fizycznej i zabezpieczenia technicznego, wydanie, odmowa wydania, zawieszenie i cofnięcie licencji.

Prawa i obowiązki pracownika agencji ochrony osób i mienia to ważny element w zakresie bezpieczeństwa i porządku publicznego. Bowiem wewnętrzne służby ochrony osób i mienia wykonując określone zadania zostały wyposażone przez państwo w odpowiednie środki działania (środki przymusu bezpośredniego). Środki te określają przepisy prawa. Zezwolenie właściwego organu na działanie służb ochrony osób i mienia oznacza zatem prawo tych służb do korzystania z przyznanych im środków działania w granicach określonych ściśle przepisami prawa. Dodatkowo należy zaznaczyć, że ustawa o ochronie osób i mienia reguluje pewne kwestie odpowiedzialności karnej pracownika ochrony. Może on ponosić również odpowiedzialność cywilną. Oba te rodzaje odpowiedzialności są od siebie niezależne.

Rozdział I.

Ochrona osób i mienia jako funkcja realizacji zasad bezpieczeństwa porządku publicznego.

1.1. Źródła prawa

Do źródeł ochrony bezpieczeństwa i porządku publicznego można zaliczyć następujące rodzaje akty:

1. akty kierujące organy ochrony bezpieczeństwa i porządku publicznego oraz określające ich kompetencję;

2. ustawodawstwo stanów wyjątkowych;

3. akty dotyczące regulacji dostępu do broni, amunicji i materiałów wybuchowych oraz uczestnictwa podmiotów niepaństwowych w ochronie bezpieczeństwa i porządku publicznego.

Do pierwszej grupy aktów o podstawowym znaczeniu dla ochrony bezpieczeństwa i porządku publicznego należy zaliczyć:

- ustawę z 24 maja 2002r. o Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego i Agencji Wywiadu;

- ustawę z 6 kwietnia 1990r. o Policji;

- ustawę z 29 sierpnia 1997r. o strażach gminnych;

- ustawę z dnia 24 sierpnia 1991r. o ochronie przeciwpożarowej oraz uchwaloną tego samego dnia ustawę o Państwowej Straży Pożarnej.

Ustawę o Państwowej Straży Pożarnej uzupełniają zapisy aktów rangi ustawowej kreujące organy, których zadania z tego zakresu stanowią jedną z płaszczyzn ich działania - Ustawa z 12 października 1990r. o Straży Granicznej lub ograniczające ich zasięg terytorialnego działania do określonych miejsc lub obszarów geograficznych, tj.:

- Straż Ochrony Kolei - art. 48 Ustawy z 27 czerwca 1997r.o transporcie kolejowym;

- Państwowa Straż Łowiecka - art. 36 ustawy z 13 października 1995r. - Prawo łowieckie;

- Straż Leśna - art. 47 ust. 1 ustawy z 28 września 1991r. o lasach;

- Państwowa Straż Rybacka - art. 22 ust. 1 ustawy z 18 kwietnia 1985r. o rybactwie śródlądowym;

- Inspekcja Transportu Drogowego - art. 48 ustawy z 6 września 2001 r. o transporcie drogowym.

Ustawodawstwo stanów nadzwyczajnych tworzą:

- ustawa z 29 sierpnia 2002r. o stanie wojennym oraz o kompetencjach Naczelnego Dowódcy Sił Zbrojnych i zasadach jego podległości konstytucyjnym organom Rzeczypospolitej Polskiej;

- ustawa z 21 czerwca 2002r. o stanie wyjątkowym;

- ustawa z 18 kwietnia 2002r. o stanie klęski żywiołowej.

Trzecią grupę stanowią akty, regulujące dostęp obywateli do broni i amunicji oraz zasady ochrony osób i mienia przez podmioty niepaństwowe, tj. ustawa z 21 maja 1999r. o broni i amunicji oraz ustawa z 22 sierpnia 1997r. o ochronie osób i mienia.

1.2. Zasady bezpieczeństwa i porządku publicznego.

Organy państwa i inne podmioty mają obowiązek rozwijania działalności w ramach porządku prawnego ustalonego w Konstytucji i innych aktach normatywnych.

W wielu źródłach powszechnie obowiązującego prawa Rzeczypospolitej Polskiej, a także w literaturze przedmiotu często spotyka się pojęcie porządek publiczny i bezpieczeństwo publiczne.

Konstytucja RP na mocy art. 146 do ogólnych zadań Rady Ministrów zalicza między innymi zapewnienie bezpieczeństwa i porządku publicznego. Natomiast przepisy ustawy z 4 września 1997r.o działach administracji rządowej stanowią, że do kompetencji ministra spraw wewnętrznych i administracji należą (…) sprawy z dziedziny ochrony, bezpieczeństwa i porządku publicznego - art. 29 Ustawy z 4 września 1997r. o działach administracji rządowej.

Pojęcia „bezpieczeństwo publiczne” i „porządek publiczny” mają w terminologii prawa rozległe zakresy znaczeniowe.

Bezpieczeństwo i porządek publiczny „to całokształt wyznaczonych przez normy prawa administracyjnego organów państwa i innych podmiotów instytucji prawnych i społecznych oraz wynikających stąd działań podejmowanych przez te organy i podmioty, zapewniających niezakłócone funkcjonowanie struktur państwa, chroniące życie i zdrowie oraz mienie nieoznaczonego kręgu obywateli, a także dziedziny życia społecznego”.

Zaznaczyć należy, że zarówno określenie istoty, jak i zakresu ochrony bezpieczeństwa i porządku publicznego stanowi wyłączną domenę państwa, które tym samym wyznacza cele (priorytety) działania i środki służące ich osiągnięciu. Właściwe jest, więc mówienie o stanie bezpieczeństwa i porządku publicznego w określonym momencie, a jego ocena może się odbywać na podstawie zróżnicowanych przesłanek. Przykładem może być tutaj przyjęcie określonego rodzaju przestępczości, które są uznane za szczególnie groźne i w związku z tym adekwatne jest tworzenie specjalnych podmiotów do zwalczania takiej przestępczości i wyposażanie ich w prawne środki działania.

Sprawne funkcjonowanie wewnętrznych służb ochrony osób i mienia wymaga stosowania takich rozwiązań organizacyjnych i prawnych, które by w maksymalnym stopniu chroniły interesy państwa i obywateli. Celem współdziałania podmiotów ochrony np. z Policją jest lepsze zapewnienie ochrony bezpieczeństwa i porządku publicznego w zakładzie pracy (obiekcie), ochrony jego mienia przed kradzieżą , włamaniami itp.

Przestrzeganie obowiązujących reguł współdziałania między odrębnymi organami opierać się musi na zasadzie praworządności. Organom państwowym nie wolno „rozwiązywać trudności, jakie przed nimi stoją, przez arbitralne odstępowanie od prawa, ustalając prymat bieżącej racji politycznej nad racją polityczną, wyrażoną w normach prawnych, które zapewniałyby obywatelom poczucie bezpieczeństwa”.Zapobieganiu konfliktom służą jasno zharmonizowane cele i zakres działania podmiotów współdziałających z celami nadrzędnymi. Cele te powinny być użyteczne i akceptowane zarówno przez podmioty współdziałające, jak i środowisko społeczne. Chodzi o to, aby podjęte działania były wykonywane efektywnie, sprawnie i skutecznie.

W prawie administracyjnym jest wymienionych wiele zasad dotyczących współdziałania z innymi podmiotami w zakresie bezpieczeństwa i porządku publicznego. Zasady oraz formy współdziałania regulowane są ustawami, rozporządzeniami, regulaminami, a także zawartymi porozumieniami. Za celowe uważam wyszczególnienie tych zasad: zasadę równorzędności i dobrowolności, zasadę celowości, efektywności i skuteczności. Zasady te wiążą się ze sobą w sposób nierozerwalny. Wszystkie wskazane zasady szczegółowo omówił Edward Ura, według którego:

Zasada równorzędności i dobrowolności nie może się opierać na wywieraniu nacisku lub presji w celu wykonania określonych czynności. Współdziałanie oparte na zasadzie równorzędności, wzajemnym zaufaniu, poszanowaniu dobrowolności przynosi zawsze pożądane efekty i przyczynia się do rozwijania aktywności społecznej. Dobrowolność polega na tym, że wszelkie działania powinny być konsultowane i uzgadniane z zainteresowanymi podmiotami, bez wywierania jakiegokolwiek przymusu jednego podmiotu na drugi. Współdziałające podmioty dobrowolnie wchodzą w określone stosunki, przyjmując na siebie pewne zobowiązania. Przestrzeganie tej zasady wśród podmiotów współdziałających w zakresie ochrony osób i mienia ma ważne znaczenie dla właściwej realizacji zadań.

Zasada celowości - cel jaki chce się osiągnąć, musi być zawsze odpowiednio zaprogramowany oraz wyraźnie sformułowany przed przystąpieniem do działania. Ponadto określony cel działania musi być wewnętrznie niesprzeczny i osiągalny oraz powinien opierać się na diagnozie prowadzącej do prognozy przyszłej sytuacji. Istotnym czynnikiem zwiększającym możliwość osiągnięcia celu jest umiejętna koncentracja sił i środków w odpowiednim miejscu i czasie. Aby więc osiągnąć odpowiednie efekty, podmioty współdziałające powinny skupić uwagę na sprawach najistotniejszych, realnych i dostosowanych do warunków, a także możliwości.

O zasadzie efektywności i wszelkich działaniach możemy mówić wówczas, gdy prowadzi ona do osiągnięcia zamierzonego celu przy możliwie małych nakładach albo jeszcze lepiej: przy mniejszych nakładach niż by ich wymagały ewentualne inne alternatywne działania. Znaczący wpływ na efektywność podejmowanych działań ma prawidłowa organizacja organów współdziałających. Prawidłowa organizacja to taka, która zapewnia maksymalną prostotę i szybkość wewnętrznego oddziaływania na zewnątrz.

Zasada skuteczności wyraża się w stopniu zbliżenia do zamierzonego celu, a więc w porównaniu uzyskanych rzeczywistych wyników działania z rezultatem, który miał być osiągnięty. Skuteczność jest bowiem podstawowym kryterium sprawności służb ochrony. Wiąże się ona z organizacją działań, która z jednej strony jest środkiem osiągania skuteczności, a drugiej zaś skuteczność działań cząstkowych przyczynia się do organizacji realizacji zadań. Miarą skuteczności działania jest stopień zbliżenia do osiągnięcia celu głównego i celów ubocznych. Każde działanie jest tym bardziej skuteczniejsze, im bardziej zbliża do osiągnięcia końcowych celów działania. Przystępując do wykonania określonego zadania podmioty współdziałające muszą pamiętać o tym, że trzeba mieć: dobry plan (program), dobre przygotowanie organizacyjne, dobrze opracowane założenia taktyczne i właściwe wyposażenie w środki (przymusu, techniczne) - proporcjonalne do potrzeb.

Podmioty ochrony osób i mienia współdziałają z wieloma organami i jednostkami. Najczęściej są to organy Policji, straży pożarnej i straży gminnej (miejskiej). Wówczas przedmiot współdziałania leży w sferze bezpieczeństwa i porządku publicznego. Istnieje jeszcze cały szereg innych podmiotów współdziałających np. kierownictwo chronionego zakładu pracy, właściciel chronionego obiektu, czy urządzenia, ochraniane osoby fizyczne. Opieranie się wiec na określonych, podstawowych zasadach jest koniecznym i niezbędnym elementem gwarantującym skuteczność ich działania. „Każde zjawisko zachodzące w sferze podmiotów współdziałających może być wykładnikiem realizacji nie jednej, lecz kilku zasad”.

1.3. System organów ochrony bezpieczeństwa i porządku publicznego.

Obecne uregulowania prawne, w tym również ustawa o działach administracji rządowej, nie tworzą jednolitego sytemu organów ochrony bezpieczeństwa i porządku publicznego.

Jest to wynikiem tego, iż:

- wykonując zadania z zakresu ochrony bezpieczeństwa państwa, Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego i Agencja Wywiadu są organami poza działowym i nadzorowanymi przez Prezesa Rady Ministrów;

- minister właściwy do spraw wewnętrznych jest właściwy dla ochrony bezpieczeństwa i porządku publicznego ochrony granicy Państwa, kontroli ruchu granicznego i cudzoziemców, obrony cywilnej, ochrony przeciwpożarowej, przeciwdziałania skutkom klęsk żywiołowych i innych podobnych zdarzeń zagrażających bezpieczeństwu powszechnemu;

- zadania z zakresu zapewnienia bezpieczeństwa i porządku publicznego wykonuje wojewoda za pośrednictwem komendanta wojewódzkiego policji, a także Państwowej Straży Rybackiej (art. 22 ust. 3 ustawy o rybactwie śródlądowym) i Państwowej Straży Łowieckiej (art. 38 ust. 1 ustawa o lasach);

- inne działające miejscowo rodzaje straży są podporządkowane wójtowi (burmistrzowi lub prezydentowi), bądź też innym podmiotom (Służba Ochrony Kolei podporządkowana jest zarządowi kolei - art. 48 ust. 1 ustawy o transporcie kolejowym), czy w odniesieniu do Państwowej Straży Leśnej - dyrektorowi generalnemu ministerstwa środowiska.

Przeprowadzona w 1998 r. reforma ustroju terytorialnego wprowadziła nową jakość administrowania, zwłaszcza w kontekście ochrony bezpieczeństwa ludzi i utrzymania bezpieczeństwa i porządku publicznego. Nie wdając się w szersze dywagacje można przyjąć, że organami sprawującymi władzę ogólną w terytorialnych systemach bezpieczeństwa są:

1. wojewoda,

2. oraz organy administracji lokalnej:

• starosta,(prezydent miast na prawach powiatu),

• wójt, burmistrz ( prezydent miasta).

Organom tym przysługują określone zadania i kompetencje z zakresu bezpieczeństwa i porządku publicznego. W związku z powyższym organy te realizują dwie podstawowe funkcje:

1. funkcję wykonawczą,

2. funkcję w zakresie organizowania działań w strukturach ochrony bezpieczeństwa lokalnego (wojewódzkiego).

Powyższe funkcje tworzą jednolitą całość, a ich łączna realizacja wpływa jakościowo i ilościowo na stan bezpieczeństwa osób i porządku publicznego.

1.4. Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego i Agencja Wywiadu

Z problematyką bezpieczeństwa i porządku publicznego nierozerwalnie wiążą się zagadnienia bezpieczeństwa państwa i ochrony jego porządku konstytucyjnego. Bezpieczeństwo publiczne to stan braku zagrożenia dla funkcjonowania organizacji państwowej i realizacji jej interesów, umożliwiający swobodny rozwój tej organizacji.

Bezpieczeństwo państwa można rozumieć jako jeden z elementów bezpieczeństwa publicznego, gdyż powszechnie przyjmuje się, że oznacza on ochronę porządku konstytucyjnego przed zagrożeniami wewnętrznymi i zewnętrznymi.

W celu zapewnienia takiej ochrony została utworzona Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego. Zgodnie z przepisem art. 3 ust. 1 ustawy z 24 maja 2002r. o Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego i Agencji Wywiadu, centralnym organem administracji rządowej, właściwym w sprawach bezpieczeństwa państwa i ochrony jego porządku konstytucyjnego, jest Szef Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, powoływany przez Prezesa Rady Ministrów. Szef Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego wypełnia swoje obowiązki z pomocą Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, której organizację określa statut nadany przez Prezesa Rady Ministrów. Zgodnie z ustawą do zadań ABW należy:

1.rozpoznawanie, zapobieganie i zwalczanie zagrożeń godzących w bezpieczeństwo wewnętrzne państwa oraz jego porządek konstytucyjny, a w szczególności w suwerenność i międzynarodową pozycję, niepodległość i nienaruszalność jego terytorium, a także obronność państwa;

2. rozpoznawanie, zapobieganie i wykrywanie przestępstw:

a) szpiegostwa, terroryzmu, naruszania tajemnicy państwowej i innych przestępstw godzących w bezpieczeństwo państwa;

b) godzących w podstawy ekonomiczne państwa:

c) korupcji osób pełniących funkcje publiczne, jeśli może to godzić w bezpieczeństwo państwa;

d) w zakresie produkcji i obrotu towarami, technologiami i usługami o znaczeniu strategicznym dla bezpieczeństwa państwa;

e) nielegalnego wytwarzania, posiadania i obrotu bronią, amunicją i materiałami wybuchowymi, bronią masowej zagłady, środkami odurzającymi, psychotropowymi w obrocie międzynarodowym oraz ścigania sprawców;

3.realizowanie w granicach swojej właściwości zadań służby ochrony państwa oraz wykonywanie funkcji krajowej władzy bezpieczeństwa w zakresie ochrony informacji niejawnych w stosunkach międzynarodowych;

4.uzyskiwanie, analizowanie, przetwarzanie i przekazywanie właściwym organom informacji mogących mieć istotne znaczenie dla ochrony bezpieczeństwa wewnętrznego państwa i jego porządku konstytucyjnego;

5.podejmowanie innych działań określonych w odrębnych ustawach i umowach międzynarodowych.

Ustawa o Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego stanowi, że w granicach swoich zadań szef ABW wykonuje czynności operacyjno-rozpoznawcze i dochodzeniowo-śledcze w celu rozpoznawania, zapobiegania i wykrywania przestępstw, a także czynności operacyjno-rozpoznawcze celem uzyskania informacji istotnych dla ochrony bezpieczeństwa państwa i jego porządku konstytucyjnego. Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego podejmuje także określone czynności na polecenie sądu lub prokuratora.

Do realizacji tych zadań przysługują funkcjonariuszom Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego uprawnienia takie same jak policjantom. Mają oni, więc prawo do:

- legitymowania osób w celu ustalenia tożsamości;

- zatrzymania osób w trybie i w wypadkach określonych w przepisach kodeksu postępowania karnego;

- przeszukania osób i pomieszczeń w trybie i w wypadkach określonych w przepisach kodeksu postępowania karnego i innych ustawach;

- dokonywania kontroli osobistej, a także przeglądania zawartości bagaży i sprawdzania ładunku w portach i na dworcach, w środkach transportu lądowego, powietrznego i wodnego w razie istnienia uzasadnionego podejrzenia popełnienia czynu zabronionego pod groźbą kary;

- obserwowania i rejestrowania z użyciem środków technicznych obrazu zdarzeń i dźwięku towarzyszącego tym zdarzeniom w miejscach publicznych;

- żądania niezbędnej pomocy od instytucji państwowych, organów administracji rządowej i samorządu terytorialnego oraz przedsiębiorców prowadzących działalność w dziedzinie użyteczności publicznej (wymienione instytucje, organy i przedsiębiorcy obowiązani są, w zakresie swojego działania, do udzielenia tej pomocy w związku z obowiązującymi przepisami prawa);

- zwracania się o niezbędną pomoc do innych niż wyżej wymienionych przedsiębiorców, jednostek organizacyjnych i organów społecznych, jak również zwracania się w nagłych wypadkach do każdej osoby o udzielenie doraźnej pomocy w ramach obowiązujących przepisów prawa.

W razie niepodporządkowania się wydanym na podstawie prawa poleceniom funkcjonariuszy Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego mogą oni również stosować fizyczne, techniczne i chemiczne środki przymusu bezpośredniego, służące do obezwładniania bądź konwojowania osób oraz do zatrzymywania pojazdów. Natomiast, gdy okażą się one niewystarczające lub ich użycie ze względu na okoliczności danego zdarzenia nie będzie możliwe, mają oni również prawo użycia broni palnej.

Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego i Agencja Wywiadu, realizując swoje zadania, mogą korzystać z jawnej i tajnej pomocy osób nie będących funkcjonariuszami. Nie wolno im tylko korzystać z tajnej współpracy osób wymienionych w art. 3 ustawy z dnia 11 kwietnia 1997r. o ujawnieniu pracy lub współpracy lub służby w organizacjach bezpieczeństwa państwa lub współpracy z nimi w latach 1944-1990 oraz pomocy osób pełniących funkcje publiczne.

Dane o osobie udzielającej pomocy ABW i AW można ujawnić jedynie na żądanie prokuratora lub sądu w celu ścigania karnego za zbrodnię lub występek, którego skutkiem była śmierć bądź też na żądanie Rzecznika Interesu Publicznego lub w celu przeprowadzenia postępowania sprawdzającego na podstawie przepisów o ochronie informacji niejawnych.

Agencja Wywiadu jest właściwa w sprawach ochrony bezpieczeństwa zewnętrznego państwa - została powołana ustawą z 24 maja 2002r. Szef Agencji Wywiadu jest centralnym organem administracji rządowej podległym bezpośrednio premierowi. Do zadań Agencji Wywiadu należy:

1. uzyskiwanie, analizowanie, przetwarzanie i przekazywanie właściwym organom informacji mogących mieć istotne znaczenie dla bezpieczeństwa i międzynarodowej pozycji Polski oraz jej potencjału ekonomicznego i obronnego;

2. rozpoznawanie i przeciwdziałanie zagrożeniom godzącym w bezpieczeństwo, obronność, niepodległość i naruszalność terytorium Polski;

3. ochrona zagranicznych przedstawicielstw Polski i ich pracowników przed działaniami obcych służb specjalnych i innymi działaniami mogącymi przynieść szkodę interesom państwa;

4. zapewnienie ochrony kryptograficznej i łączności z polskimi placówkami dyplomatycznymi i konsularnymi oraz poczty kurierskiej;

5. rozpoznawanie międzynarodowego terroryzmu, ekstremizmu oraz międzynarodowych grup przestępczości zorganizowanej;

6. rozpoznawanie międzynarodowego obrotu bronią, amunicją i materiałami wybuchowymi, środkami odurzającymi i substancjami psychotropowymi oraz towarami, technologiami i usługami o znaczeniu strategicznym dla bezpieczeństwa państwa, a także rozpoznawanie międzynarodowego obrotu bronią masowej zagłady i zagrożeń związanych z rozprzestrzenianiem tej broni oraz środków jej przenoszenia;

7. rozpoznawanie i analizowanie zagrożeń występujących w rejonach napięć, konfliktów i kryzysów międzynarodowych, mających wpływ na bezpieczeństwo państwa oraz podejmowanie działań mających na celu eliminowanie tych zagrożeń,

8. prowadzenie wywiadu elektronicznego;

9. podejmowanie innych działań określonych w odrębnych ustawach i umowach międzynarodowych.

Tylko zadania związane z ochroną zagranicznych przedstawicielstw Polski i ich pracowników przed działaniem obcych wywiadów mogą być realizowane na terytorium kraju. Wszystkie pozostałe zadania AW realizuje poza jego granicami. Ustawowe ograniczenie możliwości działania Agencji Wywiadu na terenie kraju zmierza do standardów obowiązujących w państwach zachodnich. Na przykład CIA nie może bez zgody FBI podejmować żadnych działań na terenie Stanów Zjednoczonych.

Szef Agencji Wywiadu organizuje współpracę pomiędzy organami administracji rządowej w ramach Wspólnoty Informacyjnej Rządu w zakresie wymiany informacji istotnych dla bezpieczeństwa zewnętrznego i międzynarodowej pozycji Polski.

Funkcjonariusze Agencji Wywiadu mają prawo do:

1. wykonywania czynności operacyjno- rozpoznawczych w celu rozpoznania, zapobiegania i wykrywania przestępstw oraz ścigania ich sprawców;

2. wykonywania czynności operacyjno-rozpoznawczych i analityczno-informacyjnych w celu przetwarzania informacji istotnych dla ochrony bezpieczeństwa państwa i jego porządku konstytucyjnego;

3. żądania niezbędnej, nieodpłatnej pomocy od instytucji państwowych, organów administracji rządowej i samorządu terytorialnego oraz przedsiębiorców prowadzących działalność w zakresie użyteczności publicznej w zakresie ich działania i w ramach obwiązującego prawa;

4. zwracania się o pomoc do innych przedsiębiorstw, jednostek organizacyjnych, a w nagłych wypadkach do każdej osoby o udzielenie doraźnej pomocy, w ramach obowiązujących przepisów prawa.

Czynności operacyjno-rozpoznawcze (kontrola operacyjna, zakup kontrolowany i przesyłka niejawnie nadzorowana), Agencja Wywiadu realizuje na terenie Polski za pośrednictwem Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego. Funkcjonariusze Agencji Wywiadu, podobnie jak Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego w czasie wykonywania czynności operacyjno-rozpoznawczych mogą posługiwać się dokumentami uniemożliwiającymi ich identyfikację i środków, którymi się posługują.

Funkcjonariuszom Agencji Wywiadu przysługuje prawo użycia broni wyłącznie w czasie wykonywania ustawowych zadań:

- w celu odparcia bezpośredniego i bezprawnego zamachu na życie, zdrowie lub wolność funkcjonariusza lub innej osoby albo w celu przeciwdziałania czynnościom zmierzającym bezpośrednio do takiego zamachu;

- przeciwko osobie nie podporządkowującej się wezwaniu do natychmiastowego porzucenia broni lub innego niebezpiecznego narzędzia;

- przeciwko osobie, która usiłuje bezprawnie, przemocą odebrać broń palną funkcjonariuszowi lub innej osobie uprawnionej do jej posiadania;

- w celu odparcia niebezpiecznego, bezpośredniego, gwałtownego zamachu na obiekty lub urządzenia ważne dla bezpieczeństwa lub obronności państwa.

Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego i Agencja Wywiadu zostały powołane ustawą z dnia 24 maja 2002r., a mocą powołanej ustawy art. 221 zniesiono Urząd Ochrony Państwa. Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego ukierunkowana jest na zapewnienie bezpieczeństwa całego państwa i utrzymanie jedności ustroju politycznego. Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego podlega bezpośrednio Prezesowi Rady Ministrów.

1.5. Policja

Ustawa o Policji określa podstawowe cele, do których realizacji utworzona została Policja. Jak stanowi art.1 ust. 1 tego przepisu, najogólniejszym i nadrzędnym celem, dotyczącym działania Policji jest ochrona bezpieczeństwa ludzi oraz utrzymanie bezpieczeństwa i porządku publicznego. Do realizacji tak oznaczonego celu ustawa określa katalog szczegółowych zadań do wypełnienia przez Policję.

Zgodnie z art. 1 ust. 2 ustawy, do podstawowych zadań Policji należą:

1. ochrona życia i zdrowia ludzi oraz mienia przed bezprawnymi zamachami naruszającymi te dobra;

2. ochrona bezpieczeństwa i porządku publicznego, w tym zapewnienie spokoju w miejscach publicznych oraz w środkach publicznego transportu i komunikacji publicznej, w ruchu drogowym i na wodach przeznaczonych do powszechnego korzystania;

3. inicjowanie i organizowanie działań mających na celu zapobieganie popełnianiu przestępstw i wykroczeń oraz zjawiskom kryminogennym i współdziałanie w tym zakresie z organizacjami państwowymi, samorządowymi, a także organizacjami społecznymi;

4. wykrywanie przestępstw i wykroczeń oraz ściganie ich sprawców;

5. nadzór nad strażami gminnymi (miejskimi), tworzonymi na podstawie ustawy oraz nad specjalistycznymi uzbrojonymi formacjami ochronnymi;

6. kontrola przestrzegania przepisów porządkowych i administracyjnych związanych z działalnością publiczną lub obowiązujących w miejscach publicznych;

7. współdziałanie z policjami innych państwa oraz ich organizacjami międzynarodowymi na podstawie umów i porozumień międzynarodowych oraz odrębnych przepisów;

8. gromadzenie, przetwarzanie i przekazywanie informacji kryminalnych.

Policja realizuje także zadania wynikające z umów i porozumień międzynarodowych, na zasadach i w zakresie w nich określonych. Przedstawione zadania Policji są bardzo rozległe. Ustawodawca obok siebie umieścił ochronę bezpieczeństwa i porządku publicznego, wykrywanie przestępstw oraz kontrolę przestrzegania przepisów porządkowych i administracyjnych.

Centralnym organem administracji rządowej, właściwym w sprawach ochrony bezpieczeństwa ludzi oraz utrzymywania bezpieczeństwa i porządku publicznego, jest Komendant Główny Policji, podległy ministrowi właściwemu ds. wewnętrznych. Jest on powoływany i odwoływany przez Prezesa Rady Ministrów na wniosek Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji.

Zadania Policji sformułowane w art. 1 ust. 2 pkt 1 ustawy o Policji - ochrona życia i zdrowia ludzi oraz mienia przed bezprawnymi zamachami naruszającymi te dobra - wynikają bezpośrednio z art. 1 ust. 1 ustawy. W ustępie 1 ustawodawca mówi ogólnie o ochronie ludzi. Ma zatem na myśli wszelkie dobra prawne, przynależne człowiekowi, a więc i prawa osobiste, i majątkowe w najszerszym znaczeniu. W ustępie 2 pkt 1 natomiast wymienia się jedynie jako podlegające ochronie życie, zdrowie ludzi oraz mienie. Takie sformułowanie kategorii poszczególnych dóbr podlegających ochronie można traktować jedynie jako wyliczenie przykładowe.

W art. 1 ust. 2 pkt 3 ustawa o Policji wymienia inicjowanie i organizowanie działań mających na celu zapobieganie popełnianiu przestępstw i wykroczeń oraz zjawiskom kryminogennym i współdziałanie w tym zakresie z organami państwowymi, samorządowymi i organizacjami społecznymi. Rozlegle pojęte działania prewencyjne mają bardzo duże znaczenie w zwalczaniu przestępczości, większe może nawet niż same działania represyjne, stąd słusznie ustawodawca wymienia je w pierwszej kolejności. W ramach prewencji wykonywane są spotykane codziennie na ulicach patrole policyjne, czy obchodzący swoje rejony służbowe dzielnicowi. Prewencję, więc podnosi się jako działanie, które w pierwszej kolejności powinno być podejmowane, jeszcze przed popełnieniem czynów zabronionych. W omawianym zakresie ustawodawca zaleca Policji współpracę z innymi organami samorządowymi i społecznymi. Współdziałanie to może wyrażać się w sygnalizowaniu o stwierdzonych nieprawidłowościach, które umożliwiły popełnienie przestępstw, ale także może polegać na aktywnych, bezpośrednich inicjatywach dotyczących np. działań uświadamiających społeczeństwo, sponsorowania przedsięwzięć sprzyjających profilaktyce. Mogą to być także programy pod nazwą „Bezpieczne Miasto, Wieś, Osiedle”.

Innym zadaniem Policji jest nadzór nad strażami gminnymi (miejskimi) oraz nad specjalistycznymi uzbrojonymi formacjami ochronnymi w zakresie określonym w odrębnych przepisach. Straż gminna może być tworzona na podstawie ustawy z 29 sierpnia 1997r. o strażach gminnych. Jest to samodzielna, umundurowana formacja powołana do ochrony porządku publicznego na terenie gminy, która pełni służebną funkcję wobec społeczności lokalnej, wykonując swoje zadania z poszanowaniem godności i praw obywatelskich. Specjalistyczne uzbrojone formacje ochronne natomiast działają na podstawie ustawy z 22 sierpnia 1997r. o ochronie osób i mienia, a są to uzbrojone i umundurowane zespoły pracowników przedsiębiorców lub jednostek organizacyjnych, powołane do ich ochrony, a także przedsiębiorcy, którzy uzyskali koncesję na prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie usług ochrony i mienia, posiadający zezwolenie na broń na okaziciela, wydawane na podstawie odrębnych przepisów.

Zarówno straże gminne (miejskie), jak i specjalistyczne formacje ochronne podlegają nadzorowi właściwych organów Policji (Komendanta Głównego Policji i właściwego terytorialnie Komendanta Wojewódzkiego Policji) w zakresie zasad i sposobów realizacji zadań, sposobów użycia środków przymusu bezpośredniego lub broni palnej oraz posiadania niezbędnych kwalifikacji.

Gromadzenie, przetwarzanie i przekazywanie informacji kryminalnych, a także prowadzenie Krajowego Systemu Informatycznego to, nowoczesne narzędzia w pracy Policji, które niewątpliwie przyczyniają się do zwiększenia efektywności i skuteczności jej działania.

Prezentując zadania Policji należy podkreślić, że zgodnie z art. 2 ustawy o Policji, zadania przewidziane dla Policji wykonują w Siłach Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej oraz w stosunku do żołnierzy Żandarmeria Wojskowa, wojewoda i wojskowe organy porządkowe, w trybie i na zasadach określonych w odrębnych przepisach.

Wojewoda oraz wójt (burmistrz, prezydent miasta) lub starosta, sprawujący władzę administracji ogólnej, organy gminy, powiatu i samorządu województwa wykonują zadania dotyczące bezpieczeństwa i porządku publicznego na zasadach określonych w odrębnych ustawach .

Realizując ustawowo określone zadania, Policja korzysta z wielu przyznanych jej uprawnień, na które to składają się:

• legitymowanie osób w celu ustalenia ich tożsamości;

• zatrzymanie osób w trybie i przypadkach określonych w przepisach k.p.k. i innych ustaw;

• zatrzymywanie osób stanowiących w sposób oczywisty bezpośrednie zagrożenie dla życia i zdrowia ludzkiego, a także mienia;

• poszukiwanie osób i pomieszczeń w trybie i w przypadkach określonych w przepisach k.p.k. i innych ustawach;

• dokonywanie kontroli osobistej, a także przeglądanie zawartości bagaży i sprawdzanie ładunku w portach, na dworcach oraz w środkach transportu lądowego, powietrznego i wodnego w razie istnienia uzasadnionego podejrzenia popełnienia czynu zabronionego pod groźbą kary;

• żądanie niezbędnej pomocy od instytucji państwowej , zwracanie się o taką pomoc do jednostek gospodarczych, organizacji społecznych oraz zwracanie się w nagłych wypadkach do każdego obywatela o udzielenie doraźnej pomocy.

Do katalogu szczególnych uprawnień Policji należy zaliczyć także środki przymusu bezpośredniego.

Prawo do korzystania z prawnych środków działania mają także inne podmioty: Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Straż Graniczna, uzbrojone formacje ochronne, straż gminna (miejska) itd. Niejednokrotnie w zakresie stosowania tych środków organy Policji sprawują nad nimi nadzór.

Podczas korzystania ze swych uprawnień w ochronie bezpieczeństwa i porządku publicznego należy mieć na uwadze, by dany środek prawny był stosowany w sposób odpowiadający jego charakterowi i w granicach niezbędnej potrzeby, w sposób możliwie najmniej naruszający dobra osobiste, wobec których został podjęty.

1.6. Państwowa Straż Pożarna

Z ochroną bezpieczeństwa i porządku publicznego wiąże się również ochrona przeciwpożarowa. Zgodnie z art. 1 ustawy z dnia 24 sierpnia 1991r. o ochronie przeciwpożarowejpolega ona na realizacji przedsięwzięć mających na celu ochronę życia, zdrowia, mienia lub środowiska przed pożarem, klęską żywiołową albo innym miejscowym zagrożeniem poprzez zapobieganie powstawaniu i rozprzestrzenianiu się pożaru klęski żywiołowej, czy innego miejscowego zagrożenia, zapewnienie sił i środków do zwalczania pożaru, klęski żywiołowej lub innego miejscowego zagrożenia, prowadzenie działań ratowniczych.

Centralnym organem administracji rządowej w sprawach organizacji krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego oraz ochrony przeciwpożarowej jest Komendant Główny Państwowej Straży Pożarnej. Jednostkami ochrony przeciwpożarowej są jednostki organizacyjne Państwowej Straży Pożarnej, jednostki organizacyjne wojskowej ochrony przeciwpożarowej, zakładowa straż pożarna, zakładowa służba ratownicza, gminna zawodowa straż pożarna, powiatowa (miejska) zawodowa straż pożarna, terenowa służba ratownicza, ochotnicza straż pożarna, związek ochotniczych straży pożarnych oraz inne jednostki ratownicze.

Państwowa Straż Pożarna to umundurowana i wyposażona w specjalistyczny sprzęt formacja, przeznaczona do walki z pożarami, klęskami żywiołowymi i innymi miejscowymi zagrożeniami, do której podstawowych zadań należy:

1. rozpoznawanie zagrożeń pożarowych i inny miejscowych zagrożeń;

2. organizowanie i prowadzenie akcji ratowniczych w czasie pożarów, klęsk żywiołowych lub likwidacji miejscowych zagrożeń;

3. wykonywanie pomocniczych specjalistycznych czynności ratowniczych podczas klęsk żywiołowych lub likwidacji miejscowych zagrożeń przez inne służby ratownicze;

4. kształcenie kadr na potrzeby Państwowej Straży Pożarnej i innych jednostek ochrony przeciwpożarowej oraz powszechnego systemu ochrony ludności;

5. nadzór nad przestrzeganiem przepisów przeciwpożarowych;

6. prowadzenie prac naukowo-badawczych dotyczących ochrony przeciwpożarowej oraz powszechnego systemu ochrony ludności.

Państwowa Straż Pożarna jest organizatorem krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego, mającego na celu ochronę życia, zdrowia, mienia lub środowiska naturalnego przez walkę z pożarami lub innymi klęskami żywiołowymi, ratownictwo techniczne, chemiczne, ekologiczne i medyczne. Krajowy system ratowniczo-gaśniczy stanowi integralną część organizacji bezpieczeństwa wewnętrznego w państwie i obejmuje niezbędne środki i zasoby ludzkie, ich organizację, kierowanie, szkolenie oraz finansowanie.

Kierownictwo nad krajowym systemem ratowniczo-gaśniczym należy do Komendanta Głównego Państwowej Straży Pożarnej, a na obszarze kraju do starostów odpowiednio na terenie województwa lub powiatu. Koordynują oni przede wszystkim funkcjonowanie tego systemu, kontrolują wykonywanie zadań, natomiast w sytuacjach nadzwyczajnych zagrożeń życia, zdrowia lub środowiska kierują tym systemem. Wojewoda i starosta wykonują wymienione zadania z pomocą zespołów do spraw ochrony przeciwpożarowej i ratownictwa.

Funkcjonariuszom straży pożarnej, prowadzącym akcje ratowniczą, przyznano pewien zakres niezbędnych uprawnień, koniecznych do właściwego i sprawnego prowadzenia akcji. Strażnicy biorący udział w akcji ratowniczej w zakresie niezbędnym do prowadzenia akcji mają prawo do korzystania:

• z dróg, gruntów i zbiorników wodnych państwowych, komunalnych i prywatnych;

• z komunalnych i prywatnych ujęć wodnych i środków gaśniczych.

W okolicznościach uzasadnionych stanem wyższej konieczności strażak kierujący akcją ratowniczą ma prawo zarządzania:

1. ewakuacji ludzi i mienia z terenu objętego akcją ratowniczą;

2. koniecznych prac wyburzeniowych i rozbiórkowych;

3. wstrzymania komunikacji w ruchu lądowym;

4. udostępnienia pojazdów, środków i przedmiotów niezbędnych do akcji ratowniczej;

5. zakazu przebywania osobom postronnym w rejonie akcji ratowniczej.

Ponadto kierujący akcją ma prawo:

1. zażądać niezbędnej pomocy od instytucji państwowych, jednostek gospodarczych, organizacji społecznych i obywateli;

2. odstąpić od zasad działania uznanych powszechnie za bezpieczne.

Dodatkowe uprawnienia przysługują strażakom w związku ze sprawowaniem nadzoru nad przestrzeganiem przepisów przeciwpożarowych, rozpoznawaniem zagrożeń pożarowych i innych miejscowych zagrożeń oraz przygotowaniem do działań ratowniczych. Strażacy, podejmują w tym zakresie czynności kontrolno-rozpoznawcze, mają prawo:

1. wstępu do wszystkich obiektów i pomieszczeń, z wyłączeniem części mieszkalnej oraz stanowiących własność bądź zarządzanych przez:

1. siły zbrojne Rzeczypospolitej Polskiej, Policję, Agencję Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencję Wywiadu i Straż Graniczną;

2. obce misje dyplomatyczne, urzędy konsularne bądź inne instytucje międzynarodowe korzystające z immunitetów dyplomatycznych lub konsularnych;

2. żądania wyjaśnień w sprawach związanych z ujawnionymi nieprawidłowościami.

W związku z powyższym, straż pożarna, realizując swoje zadania należące do sfery ochrony bezpieczeństwa i porządku publicznego, korzysta z rozległych uprawnień, celem ochrony życia i zdrowia wielu osób, a także mienia. W niektórych przypadkach nie jest możliwe samodzielne wykonywanie czynności przez organy straży pożarnej, zwłaszcza w sytuacjach prowadzenia akcji ratowniczych na dużą skalę - podczas katastrof kolejowych, lotniczych - albo w sytuacji gdy powodzenie akcji zależy od użycia specjalistycznego sprzętu - podczas katastrof w górnictwie. W takich sytuacjach konieczna jest współpraca straży pożarnej z innymi służbami, w szczególności z Policją, a także ze służbami ochrony osób i mienia, jednostkami obrony cywilnej, pogotowia ratunkowego. Straż pożarna jest, bowiem jednostką przygotowaną w sposób szczególniejszy do ochrony przeciwpożarowej. Natomiast wszelkie działania porządkowe powinny być wykonywane przez inne właściwe jednostki, w tym przez podmioty niepaństwowe z zakresu ochrony bezpieczeństwa i porządku publicznego.

Współpraca formacji ochronnych z jednostkami ochrony przeciwpożarowej polega na podejmowaniu działań ochronnych i zabezpieczających w przypadku wystąpienia w granicach chronionych obszarów, obiektów i urządzeń:

- pożaru,

- klęski żywiołowej lub

- innego miejscowego zagrożenia.

Niezmiernie ważną rzeczą podczas współdziałania służb ochrony osób i mienia z jednostkami ochrony przeciwpożarowej jest zapewnienie koordynacji w trakcie wykonywania konkretnych czynności. Współpraca tych organów nie przybiera, bowiem sformalizowanej postaci porozumień bądź innych aktów, lecz odbywa się w momencie podjęcia właściwych zadań w chwili wystąpienia zagrożenia bezpieczeństwa życia i zdrowia ludzkiego.

1.7. Straże gminne (miejskie)

Do ochrony porządku publicznego na terenie gminy może być utworzona samorządowa umundurowana formacja ochronna, tzw. straż gminna. W gminach miejskich nosi ona nazwę „straż miejska”. Zawarte w ustawie o strażach gminnych (art. 1. ust. 1) sformułowanie „ może być utworzona” oznacza, że gmina nie ma obowiązku jej tworzenia. Funkcjonowanie straży gminnych (miejskich) jest jedną z wielu dopuszczalnych form realizacji zadania własnego gminy, polegającego na ochronie porządku publicznego na jej terenie. Wspólna straż gminna może być także tworzona przez gminy sąsiadujące na obszarze jednego województwa zwłaszcza, jeżeli jedna z gmin nie byłaby zdolna samodzielne utworzyć takiej straży.

Utworzenie straży gminnej (miejskiej) następuje zawsze na mocy uchwały rady gminy, przed której podjęciem konieczne jest zasięgnięcie opinii właściwego terytorialnie Komendanta Wojewódzkiego Policji. Podobna procedura obowiązuje również podczas tworzenia wspólnej straży dla kilku gmin, z tym jednak, że w takim wypadku dodatkowo niezbędne jest zawarcie porozumienia komunalnego pomiędzy zainteresowanymi gminami, zgodnie ustawą o samorządzie gminnym.

Straż gminna (miejska) wykonuje zadania w dziedzinie ochrony porządku publicznego, wynikające zarówno z ustaw, jak i aktów prawa miejscowego. Do jej zadań, należy w szczególności:

1. ochrona spokoju i porządku w miejscach publicznych;

2. czuwanie nad porządkiem i kontrola ruchu drogowego - w zakresie określonym w przepisach o ruchu drogowym;

3. współdziałanie z właściwymi podmiotami w zakresie ratowania życia i zdrowia obywateli, pomocy w usuwaniu awarii technicznych i skutków klęsk żywiołowych oraz innych miejscowych zagrożeń;

4. zabezpieczenie miejsca przestępstwa, katastrofy lub innego podobnego zdarzenia albo miejsc zagrożonych takimi zdarzeniami przed dostępem osób postronnych lub zniszczeniem śladów i dowodów do momentu przybycia właściwych służb, a także ustalenie, w miarę możliwości, świadków zdarzenia;

5. ochrona obiektów komunalnych i urządzeń użyteczności publicznej;

6. współdziałanie z organizatorami i innymi służbami w ochronie porządku podczas zgromadzeń i imprez publicznych;

7. doprowadzanie osób nietrzeźwych do izby wytrzeźwień lub miejsca ich zamieszkania, jeżeli osoby te zachowaniem swoim dają powód do zgorszenia w miejscu publicznym, znajdują się w okolicznościach zagrażających ich życiu lub zdrowiu albo zagrażają życiu i zdrowiu innych osób;

8. informowanie społeczności lokalnej o stanie i rodzajach zagrożeń, a także inicjowanie i uczestnictwo w działaniach mających na celu zapobieganie popełnianiu przestępstw i wykroczeń oraz zjawiskom kryminogennym i współdziałanie w tym zakresie z organami państwowymi, samorządowymi i organizacjami społecznymi;

9. konwojowanie dokumentów, przedmiotów wartościowych lub wartości pieniężnych na potrzeby gminy.

Podstawowym środkiem działania straży gminnych (miejskich) jest sygnalizowanie stwierdzonych uchybień właściwym organom, a jedynym środkiem represyjnym wobec osób naruszających porządek publiczny pozostaje postępowanie mandatowe, z zakresu kodeksu wykroczeń. Rola prewencyjno-patrolowa straży ma istotne znaczenie dla zapobiegania naruszeniom prawa, a przez to również służy odciążeniu Policji od jej obowiązków.

Ustawa o strażach gminnych określa także, jakie uprawnienia przysługują funkcjonariuszowi straży gminnej (miejskiej) w związku z wykonywaniem tych zadań. Mianowicie ma on prawo do:

1. udzielania pouczeń;

2. legitymowania osób w uzasadnionych przypadkach w celu ustalenia ich tożsamości;

3. ujęcia osób stwarzających w sposób oczywisty bezpośrednie zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzkiego, a także dla mienia i niezwłocznego doprowadzenia ich do najbliższej jednostki Policji;

4. nakładania grzywien w postępowaniu mandatowym za wykroczenia określone w trybie przewidzianym przepisami o postępowaniu w sprawach o wykroczenia;

5. dokonywania czynności wyjaśniających, kierowania wniosków o ukaranie do sądu, oskarżania przed sądem i wnoszenia środków odwoławczych - w trybie i zakresie określonych w Kodeksie postępowania w sprawach o wykroczenia;

6. usuwania pojazdów i ich unieruchamiania przez blokowanie kół w przypadkach, zakresie i trybie określonych w przepisach o ruchu drogowym;

7. wydawania poleceń;

8. żądania niezbędnej pomocy od instytucji państwowych i samorządowych;

9. zwracania się w nagłych przypadkach, o pomoc do jednostek gospodarczych, prowadzących działalność użyteczności publicznej oraz organizacji społecznych, jak również do każdej osoby o udzielenie doraźnej pomocy na zasadach określonych w ustawie o Policji;

10. obserwowania i rejestrowania z użyciem środków technicznych obrazu zdarzeń w miejscach publicznych.

Szczegółowe zasady współpracy straży gminnych z Policją określa odpowiedni przepis Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji. Natomiast bardziej szczegółowe formy i sposoby współpracy właściwych terytorialnie jednostek Policji i straży gminnych określane są w porozumieniach zawieranych pomiędzy jednostkami Policji a wójtem, burmistrzem, prezydentem miasta.

Policja współpracuje ze strażami w realizacji ich ustawowych zadań. Jednocześnie komendanci obydwu jednostek zobowiązani są do współpracy, a zwłaszcza poprzez:

1. okresowe spotkani komendantów w celu dokonywania ocen zagrożenia bezpieczeństwa ludzi oraz porządku i bezpieczeństwa publicznego, a także wytyczenie wspólnych zadań;

2. wzajemne, bieżące konsultacje w sprawie wykonywanych zadań;

3. organizowanie odpraw w razie konieczności podjęcia wspólnych zadań Policji i straży;

4. wyznaczenie policjantów i strażników do utrzymywania bieżących kontaktów.

W sytuacji powszechnego zagrożenia bezpieczeństwa publicznego, katastrofy lub klęski żywiołowej, na mocy zarządzenia podjętego na wniosek Komendanta Głównego Policji, straż gminna może być wykorzystana do prowadzenia wspólnych działań z Policją. W wypadku wystąpienia zagrożenia bezpieczeństwa publicznego, katastrofy lub klęski żywiołowej na obszarze województwa lub gminy z wnioskiem takim może wystąpić również komendant wojewódzki lub powiatowy Policji.

Natomiast u podstaw obowiązku współpracy wewnętrznych służb ochrony i straży miejskich leży tożsamość wykonywanych przez nich zadań.

1.8. Agencja ochrony osób i mienia

Rozwój ekonomiczny kraju, powstawanie nowych przedsiębiorstw, a przy tym stale wzrastająca przestępczość w Polsce oraz inne zmienne spowodowały zapotrzebowanie na agencje (firmy) oferujące usługi ochroniarskie. Zasady prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie usług ochrony osób i mienia oraz kontroli tej działalności określa ustawa o ochronie osób i mienia, zwana dalej „ustawą”, oraz akty wykonawcze wydane na jej podstawie.

Ochrona może być wykonywana na zasadach wewnętrznej służby ochrony, działającej na obszarach i w obiektach, mających znaczenie dla obronności, istotnych dla gospodarki państwowej lub bezpieczeństwa publicznego (art. 5 ustawy), bądź też w ramach działalności gospodarczej.

Ustawa pozwala na tworzenie dwóch kategorii służb ochrony osób i mienia. Mogą to być:

• specjalistyczne uzbrojone formacje ochronne, bądź

• wewnętrzne służby ochrony.

Zgodnie z art. 2 ustawy, specjalistyczne uzbrojone formacje ochronne oznaczają wewnętrzne służby ochrony oraz przedsiębiorców, którzy uzyskali koncesję na prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie ochrony osób i mienia, posiadających pozwolenie na broń na okaziciela, wydane na podstawie odrębnych przepisów. Koncesję wydaje się na wniosek przedsiębiorcy przez ministra właściwego do spraw wewnętrznych i po uprzednim zasięgnięciu opinii właściwego dla siedziby przedsiębiorcy komendanta wojewódzkiego Policji.

Nadzór nad specjalistycznymi uzbrojonymi formacjami ochronnymi stanowiących wewnętrzne służby ochrony wykonuje Komendant Główny Policji. Nadzór ten odnosi się także do przedsiębiorców, którzy uzyskali koncesję na prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie usług ochrony osób i mienia posiadających pozwolenie na broń na okaziciela, tzw. świadectwo broni. Natomiast nie dotyczy przedsiębiorców, którzy nie posiadają świadectwa broni. Kategoria tych przedsiębiorców podlega jedynie kontroli zarządzanej przez organ koncesyjny. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 11 sierpnia 1998r. w sprawie szczegółowych zasad wydawania upoważnień do kontroli oraz trybu wykonywania czynności nadzoru Komendanta Głównego Policji nad działalnością uzbrojonych formacji ochronnych, określa szczegółowe zasady wydawania upoważnień do kontroli działalności uzbrojonych formacji ochronnych oraz trybu wykonywania czynności nadzoru nad specjalistycznymi formacjami ochronnymi. Kolejnym podmiotem uprawnionym do nadzoru i kontroli jest Minister Obrony Narodowej (w zakresie określonym w art. 43 ustawy).

Kontrole mogą być prowadzone ze względu na zakres i tryb ich wszczynania. Są kontrole:

• problemowe - obejmujące wybrany zakres zagadnień związanych z ochroną lub prowadzoną działalnością ochronną ,

• kompleksowe - obejmujące całokształt zagadnień związanych z ochroną lub prowadzoną działalnością ochronną,

• planowe - wynikające z rocznego planu kontroli specjalistycznych uzbrojonych formacji ochronnych, zatwierdzonego przez właściwego terytorialnie Komendanta Wojewódzkiego Policji,

• doraźne - interwencyjne, wynikające z potrzeby zbadania nagłych zdarzeń.

Z czynności tej sporządza się protokół, po jednym egzemplarzu dla kontrolującego, kontrolowanego i kierownika jednostki ochronnej.

Nadzór zaś nad działalnością wewnętrznych służb ochrony oraz pracowników przedsiębiorstw świadczących usługi ochrony osób i mienia należy do uprawnień właściwych ministrów i kierowników urzędów centralnych i dotyczy podległych lub podporządkowanych im albo nadzorowanych przez nich jednostek organizacyjnych.

„Wewnętrzne służby ochrony to uzbrojone i umundurowane zespoły pracowników przedsiębiorców lub jednostek organizacyjnych, powołane do ich ochrony”. Mogą one wykonywać usługi w zakresie ochrony osób i mienia po uzyskaniu koncesji.

„Właściwy terytorialnie komendant wojewódzki Policji może w drodze decyzji administracyjnej, wydać zezwolenie na utworzenie wewnętrznej służby ochrony w jednostce, w skład, której nie wchodzą obszary, obiekty i urządzenia umieszczone w ewidencji. Decyzja właściwego terytorialnie Komendanta Wojewódzkiego Policji o utworzeniu w danej jednostce wewnętrznej ochrony może być wydana tylko na wniosek kierownika tej jednostki. Wniosek taki musi być uzasadniony ważnym interesem gospodarczym lub publicznym”.

Zezwolenie na utworzenie wewnętrznej służby ochrony nie może być wydane, jeżeli plan ochrony nie zawiera niezbędnych informacji, a ponadto jednostka wnioskująca nie zapewnia spełnienia warunków wynikających z przepisów wydanych na podstawie ustawy.

Zgodnie z postanowieniem art. 11 ust. 2 ustawy zezwolenie na działalność wewnętrznej służby ochrony cofa w drodze decyzji administracyjnej właściwy miejscowo komendant wojewódzki Policji, jeżeli:

1. kierownik jednostki `złoży taki wniosek,

2. nie utworzono wewnętrznej służby ochrony w okresie 3 miesięcy od dnia wydania zezwolenia,

3. nie usunięto w wyznaczonym terminie stwierdzonych podczas kontroli rażących uchybień lub nieprawidłowości w organizacji wewnętrznej służby ochrony,

4. działalność wewnętrznej służby ochrony prowadzona jest niezgodnie z planem ochrony,

5. ustały okoliczności, dla których zezwolenie zostało wydane.

Podejmowanie, wykonywanie i zakończenie działalności gospodarczej jest wolne dla każdego na równych prawach, z zachowaniem warunków określonych przepisami prawa. Prawne podstawy i gwarancje wolności gospodarczej określone zostały w ustawie z dnia 2 lipca 2004r.o swobodzie działalności gospodarczej.

Osoby zagraniczne z państw członkowskich Unii Europejskiej podejmujące działalność gospodarczą na terenie Polski, podlegają przepisom prawa polskiego, mają, zatem takie same prawa i obowiązki jak przedsiębiorcy polscy.

Ograniczenie wolności działalności gospodarczej jest dopuszczalne tylko w drodze ustawy i tylko ze względu na ważny interes publiczny.

Ochrona osób i mienia, zgodnie z przepisami ustawy, realizowana jest w formie:

1.bezpośredniej ochrony fizycznej:

a) stałej lub doraźnej,

b) polegającej na stałym dozorze sygnałów przesyłanych, gromadzonych i przetwarzanych w elektronicznych urządzeniach i systemach alarmowych,

c) polegającej na konwojowaniu wartości pieniężnych oraz innych przedmiotów wartościowych lub niebezpiecznych,

2. zabezpieczenia technicznego, polegającego na:

a) na montażu elektronicznych urządzeń i systemów alarmowych, sygnalizujących zagrożenie chronionych osób i mienia, oraz eksploatacji, konserwacji i naprawach w miejscach ich zainstalowania,

b) montażu urządzeń i środków mechanicznego zabezpieczenia oraz ich eksploatacji, konserwacji, naprawach i awaryjnym otwieraniu w miejscach zainstalowania.

W związku z powyższym pracownicy ochrony muszą legitymować się odpowiednimi kwalifikacjami stanowiącymi podstawę do uzyskania uprawnień. Uprawnieniem tym jest licencja, a więc zezwolenie na wykonywanie określonych ustawą zadań związanych z ochroną osób i mienia.

Rozdział II

PRAWNY CHARAKTER DZIAŁANIA AGENCJI OCHRONY OSÓB I MIENIA

2.1. Cele i zadania agencji ochrony osób i mienia.

Celem tworzenia służb ochrony i mienia jest to, że mają one się znajdować w bliskim zasięgu, właśnie na wypadek nagłych zagrożeń bezpieczeństwa i porządku na terenie chronionych przez nie obszarów, obiektów czy urządzeń, aby zapewnić większą skuteczność podejmowanej interwencji. Najczęściej to właśnie one znajdują się jako pierwsze na miejscu, w którym wystąpiło zagrożenie życia, zdrowia lub innych dóbr obywateli i zobowiązane są do rozpoczęcia akcji ratunkowej. Z chwilą przybycia na miejsce jednostek specjalistycznych przekażą kierownictwo akcją temu organowi, informując jednocześnie o podjętych do tej pory przez siebie działaniach. W razie konieczności zapewniają bezpieczeństwo, ład i porządek na obszarze zagrożenia, co ma istotne znaczenie dla sprawnego przeprowadzenia akcji ratunkowej.

Zgodnie z obowiązującą ustawą z dnia 22 sierpnia 1997r. o ochronie osób i mienia, „ochrona osób jest działaniem mającym na celu zapewnienie bezpieczeństwa życia, zdrowia i nietykalności osobistej, natomiast ochrona mienia jest działaniem zapobiegającym przestępstwom i wykroczeniom przeciwko mieniu, a także przeciwdziałającym powstawaniu szkody, wynikającej z tych zdarzeń oraz nie dopuszczające do wstępu osób nieuprawnionych na teren ochroniony”. Z tego też względu mówiąc o bezpieczeństwie i porządku publicznym można powiedzieć, iż służby ochrony osób i mienia realizują te zasady dotyczące zagrożenia, mając przy tym na uwadze, cele zwarte w ustawie, ale tylko wtedy, kiedy takie zagrożenia zaistnieją na obszarze chronionej przez nie jednostki.

Ochrona osób i mienia realizowana może być w dwu formach, tj. w formie bezpośredniej ochrony fizycznej, bądź w formie zabezpieczenia technicznego (np. montaż elektronicznych urządzeń i systemów alarmowych, sygnalizujących zagrożenie chronionych osób i mienia).

„Bezpośrednia ochrona fizyczna polega na stałym lub doraźnym kontakcie wzrokowym agenta (grupy) z osobą chronioną. Ochrona ta może być wykonywana w formie stałego dozoru sygnałów przesyłanych, gromadzonych, lub przetwarzanych za pomocą elektronicznych urządzeń oraz sygnałów alarmowych. Do tego typu ochrony zalicza się również konwojowanie wartości pieniężnych oraz innych wartościowych lub niebezpiecznych przedmiotów”.

„Zabezpieczenie techniczne polega na montażu elektronicznych urządzeń lub sygnałów alarmowych, które sygnalizują ewentualnie występujące zagrożenia chronionych osób”. Możliwość zminimalizowania występującego niebezpieczeństwa zapewnia monitoring, czyli elektronicznie sterowana za pomocą różnych systemów alarmowych obserwacja i rejestracja wszelkiego rodzaju zdarzeń zaistniałych w obiekcie lub obszarze chronionym. System ten pozwala na monitorowanie mieszkania, domu, sklepu lub urzędu.

W praktyce powinno to odbywać się następująco: Patrol interwencyjny ochrony natknął się na włamywaczy, których ma cały czas w zasięgu wzroku; równocześnie zawiadamia on dyżurnego jednostki Policji właściwej ze względu na miejsce popełnienia przestępstwa. Innym przykładem może być zawiadomienie Policji przez zainteresowanego o konieczności interwencji. Oficer dyżurny, wysyłając radiowóz, jednocześnie zawiadamia znajdujący się w pobliżu miejsca zdarzenia patrol interwencyjny ochrony, który ułatwia rozpoznanie, zwiększając tym samym skuteczność akcji pościgowej za przestępcami.

Ustawa o ochronie osób i mienia wyraźnie stanowi, że wewnętrzne służby ochrony, zajmujące się ochroną osób i mienia współpracują z Policją, jednostkami ochrony przeciwpożarowej, obrony cywilnej i strażami gminnymi (miejskimi).Podmioty te w określonym zakresie mogą zawierać porozumienia administracyjne. Porozumienie nazywane niekiedy uzgodnieniem, stanowi prawną formę współpracy (współdziałania) organów nie podporządkowanych sobie hierarchicznie.

Funkcje koordynacyjne w zakresie osiągnięcia skuteczności i efektywności wspólnych działań powinny należeć do Policji. Instytucja ta posiada najszersze kompetencje, gdyż z natury rzeczy dysponuje bezpośrednią łącznością z pogotowiem ratunkowym, strażą pożarną, Strażą Graniczną, strażą gminną (miejską), zarządem dróg, zarządem transportu, jak również jednostkami specjalistycznymi w postaci pogotowia energetycznego, chemicznego i wodnego.

Tak, więc służby ochrony i Policja jako jednostki wyspecjalizowane w tej dziedzinie muszą w wielu przypadkach wspólnie, a bywa, że w trybie natychmiastowym podejmować działania, bądź udzielać sobie pomocy w likwidowaniu negatywnych zjawisk społecznych, godzących w interesy państwa i społeczeństwa. Wynika ono z zakresu obowiązków i realizacji zadań o podobnym charakterze, jakie zostały nałożone na obydwa te podmioty w zakresie ochrony bezpieczeństwa i porządku publicznego.

Podstawowym zadaniem służb ochrony jest podejmowanie bezpośrednich działań, zmierzających do ochrony życia i zdrowia obywateli, ochrony ich mienia wówczas, gdy dobra te w jakikolwiek sposób zostały zagrożone niebezpieczeństwem. Najważniejszym celem takich akcji jest szybkie niesienie pomocy i likwidacja zaistniałego zagrożenia. Obojętnie, która z uprawnionych służb jako pierwsza znajduje się na miejscu zdarzenia, ma obowiązek niezwłocznie przystąpić do akcji ratunkowej oraz powiadomić inne służby (pogotowie ratunkowe, straże pożarne itp.) o zaistniałej konieczności przeciwdziałania. Kompetencje służb ochrony nie wykluczają, bowiem w żadnym zakresie kompetencji Policji.

Zgodnie z art.8 ustawy o ochronie osób i mienia, do zadań wewnętrznych służb ochrony należy w szczególności:

1. zapewnienie ochrony mienia w granicach ochrony obszarów i obiektów;

2. zapewnienie ochrony ważnych urządzeń jednostki, zajmujących się poza granicami chronionych obszarów i obiektów;

3. konwojowanie mienia jednostki;

4. wykonywanie inny zadań, wynikających z planu ochrony jednostki.

Usługi świadczone przez agencje ochrony w zakresie zapewnienia bezpieczeństwa i porządku na terenie chronionego obiektu, pracującego w nim personelu oraz klientów korzystających z tegoż obiektu mogą polegać na:

• obserwacji osób wchodzących i wychodzących na terenie chronionym;

• zapobieganiu kradzieżom zarówno na szkodę chronionego obiektu, jak również klientów;

• przeciwdziałaniu wszelkim próbom rozboju na terenie obiektu i przyległego parkingu;

• skutecznej interwencji pracownika ochrony w przypadku zagrożenia osób, obiektu i mienia;

• ujawnianiu sprawców przestępstw i wykroczeń (wśród klientów, pracowników obiektu, oraz pracowników ochrony);

• podejmowaniu działań zmierzających do zatrzymania sprawców celem niezwłocznego przekazania ich Policji;

• uniemożliwieniu wstępu na chroniony obiekt osobom nieupoważnionym;

• stałej łączności z własną bazą monitorowania, a w sytuacjach nagłych i krytycznych natychmiastowym wsparciu patrolami interwencyjnymi.

Usługi ochrony mienia są szczególnymi usługami, których celem jest zapewnienie nieprzerywalnego korzystania z rzeczy przez uprawnionego. Dotyczą one przeciwdziałania kradzieżom i dewastacjom mienia, w tym również w czasie jego transportu, a zatem działaniom przestępczym.

2.2 Obszary i obiekty agencji ochrony osób i mienia.

Uwzględniając treść przepisów rozdziału 2 ustawy o ochronie osób i mienia należy podkreślić trzy istotne okoliczności:

1. Obowiązkowej ochronie podlegają:

• obszary, obiekty i urządzenia ważne dla obronności, interesów gospodarczych państwa, bezpieczeństwa publicznego i inny ważnych interesów państwa,

• albo inne obszary, obiekty i urządzenia poddane tej ochronie w drodze decyzji administracyjnej wojewody.

Do ważnych obszarów, obiektów i urządzeń w zakresie obronności państwa należą w szczególności: zakłady produkcji specjalnej oraz zakłady, w których prowadzone są prace naukowo-badawcze lub konstruktorskie w zakresie takiej produkcji. Ponadto zakłady produkujące, remontujące i magazynujące uzbrojenie, urządzenia i sprzęt wojskowy oraz magazyny rezerw państwowych.

W zakresie ochrony interesu gospodarczego państwa w szczególności podlegają: zakłady mające bezpośredni związek z wydobyciem surowców mineralnych o strategicznym znaczeniu dla państwa, porty morskie i lotnicze, banki i przedsiębiorstwa wytwarzające, przechowujące bądź transportujące wartości pieniężne w znacznych ilościach.

W przypadku bezpieczeństwa publicznego obowiązkowej ochronie podlegają: zakłady, obiekty i urządzenia mające istotne znaczenie dla funkcjonowania aglomeracji miejskich, których zniszczenie lub uszkodzenie może stanowić zagrożenie dla życia i zdrowia ludzi oraz środowiska, w szczególności elektrownie i ciepłownie, ujęcia wody, wodociągi i oczyszczalnie ścieków. Istotne znaczenie mają tutaj także zakłady stosujące, produkujące lub magazynujące w znacznych ilościach materiały jądrowe, źródła i odpady promieniotwórcze, materiały toksyczne, wybuchowe bądź chemiczne, łatwopalne, rurociągi paliwowe oraz inne urządzenia znajdujące się na otwartym terenie, których zniszczenie lub uszkodzenie może stanowić zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzi, środowiska albo spowodować poważne straty materialne.

Ochrona tych obiektów i urządzeń wymaga obowiązkowego i starannego zabezpieczenia przez specjalistyczne służby ochrony, a także właściwego zabezpieczenia technicznego ze względu na bezpieczeństwo publiczne, a w szczególności, gdy zagrożone jest życie i zdrowie ludzi oraz gdy chodzi o ochronę środowiska.

Obowiązkowej ochronie ze względu na inne ważne interesy państwa podlegają ochronie: zakłady o unikalnej produkcji gospodarczej, obiekty i urządzenia telekomunikacyjne, pocztowe oraz telewizyjne i radiowe, muzea i inne obiekty, w których zgromadzone są dobra kultury narodowej i archiwa państwowe.

Użyty przez ustawodawcę zwrot „ w szczególności” pozwalają objąć obowiązkową ochroną także inne obszary, obiekty i urządzenia poza tymi, które zostały wymienione w art. 5 ust. 2 ustawy z innych uzasadnionych powodów ( np. zmiana produkcji, celu i przeznaczenia obiektu lub ze względu na bezpieczeństwo państwa bądź porządek publiczny).

Szczegółowe wykazy obszarów, obiektów i urządzeń w zakresie obronności państwa sporządzają: Prezes Narodowego Banku Polskiego, Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji, ministrowie, kierownicy urzędów centralnych i wojewodowie w stosunku do podległych, podporządkowanych jednostek organizacyjnych. Umieszczenie w wykazie określonego obszaru, obiektu lub urządzenia następuje w drodze decyzji administracyjnej. Sporządzone przez naczelne i centralne organy państwa wykazy przesyłane są do poszczególnych województw.

Wojewodowie prowadzą ewidencję obszarów, obiektów i urządzeń podlegających obowiązkowej ochronie, znajdujących się na terenie województwa. Prowadzona ewidencja w tych sprawach ma charakter poufny. Na uwagę zasługuje fakt, że wojewoda w drodze decyzji administracyjnej, może umieścić w ewidencji jeszcze inne obiekty i urządzenia niż te, które określone zostały przez naczelne i centralne organy administracji rządowej. Wydawanie decyzji administracyjnych w tych sprawach przez wojewodę musi być zgodne z ogólnym postępowaniem administracyjnym.

2. Bezpośrednią ochronę fizyczną tych obszarów, obiektów i urządzeń mogą wykonywać tylko specjalistyczne uzbrojone formacje ochronne, a więc:

• wewnętrzne służby ochrony będące uzbrojonymi i umundurowanymi zespołami pracowników przedsiębiorstw lub jednostek organizacyjnych, specjalnie powołanymi do wykonywania ochrony fizycznej własnych lub będących w ich dyspozycji obszarów, obiektów czy urządzeń;

• albo przedsiębiorcy, którzy uzyskali koncesję na prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie ochrony osób i mienia, posiadający pozwolenie na broń na okaziciela (art. 5 ust. 1 w związku z art. 2 pkt. 7 ustawy), a nadto uprawnieni do wykonywania tego rodzaju i formy ochrony, czego potwierdzeniem winien być odpowiedni zapis w koncesji (art. 18 ust. 2 ustawy).

Oznacza to, że nie każdy przedsiębiorca przez fakt uzyskania jakiejkolwiek koncesji na prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie usług ochrony osób i mienia jest jednocześnie („niejako automatycznie”) uprawniony do wykonywania ochrony w charakterze specjalistycznej uzbrojonej formacji ochronnej. Przeciwnie, może to wykonywać tylko ten przedsiębiorca, który spełnia łącznie dwa warunki:

• w ramach uzyskanej koncesji został uprawniony do wykonywania ochrony na obszarach, obiektach i przy urządzeniach objętych ochroną obowiązkową w formie specjalistycznej uzbrojonej formacji ochronnej (zgodnie z treścią art. 18 ust. 1 pkt 3 ustawy koncesja powinna zawierać określenie zakresu działalności gospodarczej i formy usługi);

• w oparciu o przepisy ustawy z dnia 21 maja 1999 r. o broni i amunicji uzyskał pozwolenie na broń na okaziciela,

3. Ustawodawca nakazuje kierownikowi jednostki (albo osobie upoważnionej przez kierownika jednostki), który bezpośrednio zarządza obszarem, obiektem czy urządzeniem objętym obowiązkową ochroną uzgodnić plan ochrony z właściwym terytorialnie komendantem wojewódzkim Policji. Ten obowiązek dotyczy tylko przypadków obowiązkowej ochrony, zaś nie dotyczy przypadków ochrony dobrowolnej wykonywanej przez przedsiębiorcę w ramach świadczenia usług ochrony osób i mienia.

Kierownik jednostki ma prawo, zaplanować ochronę obowiązkową opartą na:

1.ochronie fizycznej spełniającej wymagania przewidziane w ustawie dla specjalistycznej uzbrojonej formacji ochronnej,

2. odpowiednim zabezpieczeniu technicznym,

3. formie mieszanej, tzn. zarówno ochronie fizycznej, jak i zabezpieczeniu technicznym

Można wyodrębnić trzy podstawowe rodzaje planów i instrukcji sporządzanych w realizacji usług ochrony osób i mienia:

• w stosunku do obszarów , obiektów i urządzeń podlegających obowiązkowej ochronie - plan ochronny,

• w stosunku do obszarów, obiektów i urządzeń nie podlegających obowiązkowej ochronie, mających być ochraniane przez wewnętrzne służby ochrony - wniosek o powołanie wewnętrznych służb ochrony, zawierający informacje jak w planie ochrony dla obszarów podlegających obowiązkowej ochronie,

• w stosunku do transportów podlegających obowiązkowej ochronie - plan ochrony transportu .

Plan ochrony powinien między innymi zawierać zasady organizacji i wykonywania ochrony jednostki. Plan ochronny to dokument uwzględniający charakter produkcji lub rodzaj działalności jednostki, który zawiera analizę stanu potencjalnych zagrożeń i aktualnego stanu bezpieczeństwa tej jednostki, ocenę obecnego stanu jej ochrony, dane dotyczące specjalistycznej uzbrojonej formacji ochronnej, w szczególności stan etatowy, rodzaj oraz ilość uzbrojenia i wyposażenia, sposób zabezpieczenia broni i amunicji, a także dane dotyczące rodzaju zabezpieczeń technicznych oraz zasady organizacji i wykonywania ochrony jednostki. Najczęściej jest to zawarte w stosownych instrukcjach, które są integralną częścią planu.

Ewidencja prowadzona przez wojewodę powinna zawierać dokładną nazwę oraz adres obszaru, obiektu lub urządzenia, które wchodzą w skład struktury organizacyjnej jednostki zarządzającej przez jej kierownika. Ewidencja ma charakter poufny.

Jednostki wieloobiektowe, np. takie jak banki mają w większości strukturę organizacyjną w formie oddziałów oraz podległych im filii, ekspozytur, agencji i punktów kasowych. Uzgodnieniu podlegają plany ochrony tylko tych obiektów, które wymienione są z nazwy i adresu w ewidencji.

Podobna sytuacja będzie dotyczyć obiektów pocztowych (obwodowe urzędy poczty, rejonowe urzędy poczty, urzędy przewozu poczty i urzędy pocztowe) oraz innych zakładów wieloobiektowych, w tym przemysłowych, komunalnych, administracyjnych itd. Wszystkie wątpliwości, co do zakresu objęcia bądź wyłączenia w planie ochrony konkretnego obszaru, obiektu i urządzenia należy wyjaśniać z wojewodą prowadzącym ewidencję. Plan ochronny może opracować wyłącznie osoba posiadająca licencję pracownika ochrony fizycznej drugiego stopnia. Musi być to odzwierciedlone na stronie tytułowej planu, łącznie z numerem licencji oraz wskazaniem organu, który ją wydał.

Ze strony kierownika jednostki obowiązek zapewnienia właściwej ochrony jednostki powstaje z chwilą uprawomocnienia się decyzji uprawnionego organu oraz umieszczenia obiektu w stosownej ewidencji.

Rozdział III

STATUS PRAWNY AGENCJI OCHRONY OSÓB I MIENIA

3.1.Warunki uzyskania koncesji

Zgodnie z ustawą podjęcie działalności gospodarczej w zakresie usług ochrony i mienia wymaga uzyskania koncesji, określającej zakres i formy prowadzenia jej działalności. Koncesji nie wymaga natomiast działalność w zakresie montażu elektronicznych urządzeń i sygnałów alarmowych oraz montażu urządzeń i środków mechanicznego zabezpieczenia oraz ich eksploatacji, konserwacji, naprawy i awaryjnego otwierania w miejscach zainstalowanych.

Przedsiębiorca będący osobą fizyczną, może ubiegać się o wydanie koncesji, jeżeli posiada licencję pracownika ochrony fizycznej drugiego stopnia (ochrona fizyczna) lub licencję pracownika zabezpieczenia technicznego drugiego stopnia (zabezpieczenie techniczne). W przypadku, gdy o koncesję ubiega się przedsiębiorca inny niż osoba fizyczna - licencję drugiego stopnia powinna posiadać, co najmniej jedna osoba będąca wspólnikiem spółki prawa handlowego, członkiem zarządu, prokurentem lub pełnomocnikiem ustanowionym przez przedsiębiorcę do kierowania działalnością określoną w koncesji.

Koncesję na prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie usług ochrony osób i mienia wydaje minister właściwy do spraw wewnętrznych, po zasięgnięciu opinii właściwego Komendanta Wojewódzkiego Policji.

 „Koncesja to zezwolenie na prowadzenie działalności gospodarczej polegającej na świadczeniu usług w zakresie ochrony osób i mienia”. Prowadzenie działalności gospodarczej bez wymaganej koncesji stanowi przestępstwo określone w ustawie o ochronie osób i mienia, zagrożone grzywną, karą ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.W postępowaniu związanym z uzyskaniem koncesji stosuje się przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego, zwanego dalej „Kpa”.

 Koncesja wydawana jest w drodze decyzji administracyjnej, na wniosek przedsiębiorcy, spełniającego prawem przewidziane wymagania.

 Do wniosku o wydanie koncesji należy dołączyć następujące dokumenty:

1. dokument określający:

- status przedsiębiorcy (przedsiębiorca będący osobą fizyczną - zaświadczenie o wpisie do ewidencji działalności gospodarczej)

- adres jego siedziby lub miejsca zamieszkania, wraz ze wskazaniem obszaru i miejsca wykonywania działalności,

- zakres oraz formę usług ochrony,

- termin ważności koncesji i datę planowanego rozpoczęcia działalności gospodarczej w zakresie usług ochrony osób i mienia,

2. dokument potwierdzający posiadanie licencji drugiego stopnia osoby lub osób, o których mowa w art. 17 ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy,

3. zaświadczenie o niekaralności przedsiębiorcy oraz osób, o których mowa w art. 17   ust. 1 pkt 2 ustawy, wystawione nie wcześniej niż 3 miesiące przed złożeniem wniosku,

4.dokument potwierdzający tytuł prawny do lokalu będącego siedzibą przedsiębiorcy i miejscem wykonywania działalności gospodarczej w zakresie usług ochrony osób i mienia,

5. zaświadczenie o numerze identyfikacyjnym REGON, wydane nie wcześniej niż 3 miesiące przed złożeniem wniosku,

6. zaświadczenie właściwego urzędu skarbowego, że przedsiębiorca nie zalega z wpłatami należności budżetowych.

 Ponadto dołącza się informację o numerze identyfikacji podatkowej (NIP)- (wymóg wprowadzony ustawą z dnia 2 lipca 2004 r. Przedsiębiorca nie będący osobą fizyczną obowiązany jest ponadto dołączyć:

1. umowę (statut) spółki, akt założycielski lub inny przewidziany przepisami prawa dokument dotyczący utworzenia, działalności i organizacji przedsiębiorcy, statuujący daną jednostkę oraz określający jej strukturę organizacyjną,

2. odpis z właściwego rejestru, jeżeli przedsiębiorca podlega wpisowi do rejestru - wydany nie wcześniej niż 3 miesiące przed złożeniem wniosku,

3. wykaz członków zarządu, prokurentów i pełnomocników, z podaniem adresów ich miejsc zamieszkania,

4. listę udziałowców lub akcjonariuszy, posiadających co najmniej 50% udziałów lub akcji,

5. dokument określający proporcję udziału kapitału polskiego i obcego w spółce oraz jego wysokość, z podaniem adresów siedziby lub miejsc zamieszkania wspólników - gdy spółka jest podmiotem z udziałem zagranicznym.

„Wniosek winien być opatrzony znakami opłaty skarbowej również, co od każdego załącznika. Wniosek (wraz z załącznikami) w sprawie udzielenia koncesji Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji na prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie usług ochrony osób i mienia można kierować drogą pocztową lub składać osobiście (bądź przez umocowanego pełnomocnika) w biurze podawczym Departamentu Zezwoleń i Koncesji MSWiA”.

Koncesji udziela się na czas oznaczony, nie krótszy niż 5 lat i nie dłuższy niż 50 lat, chyba, że przedsiębiorca wnioskuje o udzielenie koncesji na czas krótszy.

 Zgodnie z przepisami ustawy o ochronie osób i mienia przedsiębiorca jest obowiązany zawiadomić Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji, w terminie 14 dni, o zmianie następujących okoliczności prawnych i faktycznych:

1. firmy przedsiębiorcy, oznaczenia jego siedziby i adresu albo adresu zamieszkania,

2. numeru w rejestrze przedsiębiorców albo ewidencji działalności gospodarczej oraz numeru identyfikacji podatkowej (NIP),

3. imion i nazwisk wspólników lub członków zarządu, prokurentów oraz pełnomocników w razie ich ustanowienia, ze wskazaniem osób posiadających licencję drugiego stopnia,

4. miejsc wykonywania działalności gospodarczej.

Wniosek o dokonanie zmian w koncesji winien być opatrzony znakami opłaty skarbowej. W przypadku wniosku o udzielenie koncesji, załączniki składane do wniosku o zmianę koncesji muszą być złożone w oryginale lub urzędowo poświadczonej kopii.

W toku postępowania administracyjnego strony uprawnione są w szczególności do:

- uzyskania należytej i wyczerpującej informacji o okolicznościach faktycznych i prawnych, które mogą mieć wpływ na ustalenie praw i obowiązków będących przedmiotem postępowania administracyjnego,

- czynnego udziału w każdym stadium postępowania, a przed wydaniem decyzji wypowiedzenia się, co do zebranych dowodów i materiałów oraz zgłoszonych żądań,

- uzyskania wyjaśnień zasadności przesłanek, którymi kieruje się organ koncesyjny przy załatwianiu sprawy,

- występowania w postępowaniu administracyjnym przez pełnomocnika,

- zapoznania się - na każdym etapie postępowania - z aktami sprawy.

 Wszelkie pytania, które pojawiają się w toku postępowania administracyjnego, należy kierować do Departamentu Zezwoleń i Koncesji Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji, w formie pisemnej, wykazując przy tym interes prawny lub obowiązek.

Istotną rolę w przedmiocie otrzymania koncesji odgrywają terminy. Postępowanie administracyjne w sprawie udzielenia przez Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji koncesji trwa - stosownie do przepisów K.p.a. - około 2 miesięcy, o ile wraz z wnioskiem zostały złożone wszystkie wymagane dokumenty oraz wpłynęły wymagane przepisami prawa opinie innych organów. W przypadku, gdy w toku postępowania zachodzi konieczność uzupełnienia materiału dowodowego w sprawie, termin ten może ulec przedłużeniu, dlatego też w interesie strony jest jak najszybsze przedłożenie wszystkich wymaganych do uzyskania koncesji dokumentów, co ułatwi załatwienie sprawy bez zbędnej zwłoki.

Decyzja administracyjna Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji, udzielająca lub odmawiająca udzielenia koncesji na prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie usług ochrony osób i mienia, jest wydawana niezwłocznie po zakończeniu postępowania administracyjnego prowadzonego w tym zakresie.

W uzasadnionych przypadkach, można ubiegać się o uzyskanie przyrzeczenia udzielenia koncesji, zwanego „promesą”. Wniosek (wraz z załącznikami) o uzyskanie promesy musi spełniać wszystkie wymogi formalno-prawne, takie jak w przypadku występowania o udzielenie koncesji. Promesa, będąca decyzją administracyjną, wydawana jest po przeprowadzeniu postępowania administracyjnego, tak jak przy koncesji, w terminie około 2 miesięcy.

 Promesa jest ważna 6 miesięcy od daty jej wydania. Określa ona warunki, po spełnieniu, których można ubiegać się o udzielenie koncesji. W takim przypadku Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji nie może odmówić wydania koncesji, chyba, że ulegnie zmianie stan faktyczny, istotny dla rozstrzygnięcia sprawy lub ze względu na zagrożenie obronności i bezpieczeństwa państwa lub obywateli. Koncesja, udzielana w następstwie promesy, wydawana jest w terminie nie dłuższym niż 1 miesiąc.

W przypadku, gdy strona nie jest zadowolona z wydanej ostatecznej decyzji Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji, zgodnie z treścią pouczenia zawartego w decyzji, przysługują środki odwoławcze w postaci:

- wystąpienia z wnioskiem o ponowne rozpatrzenie sprawy zakończonej ostateczną decyzją,

- zaskarżenia decyzji do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego po wyczerpaniu w/w środka odwoławczego.

 „Niezależnie od kontroli sądowej, wszelkie skargi i wnioski, co do prowadzonego postępowania administracyjnego oraz sposobu działania Departamentu Zezwoleń i Koncesji MSWiA można kierować w formie pisemnej do Dyrektora Departamentu Zezwoleń i Koncesji lub Wydziału Skarg i Wniosków Departamentu Kontroli Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji”.

Za wydanie koncesji jest się zobowiązanym uiścić opłatę skarbową . Po dokonaniu wpłaty na koncesji zamieszcza się adnotację, w której stwierdza się wysokość i datę wpłaty oraz numer pokwitowania lub numer rachunku bankowego urzędu gminy (miasta). W celu sporządzenia stosownej adnotacji na koncesji, należy przesłać (przesyłką poleconą) lub dostarczyć niezwłocznie po wniesieniu opłaty oryginał  lub odpis dowodu wpłaty.

 Opłatę należy wnieść w terminie 14 dni od daty doręczenia zawiadomienia i niezwłocznie dowód wpłaty przesłać lub dostarczyć organowi administracji. W przypadku nie wniesienia opłaty skarbowej w w/w terminie organ prześle wnioskodawcy koncesję, a do organu podatkowego informację w celu wszczęcia postępowania w sprawie określenia zaległości w opłacie skarbowej, a następnie jej wyegzekwowania. Niezapłacona w terminie opłata skarbowa staje się zaległością podatkową, za którą pobierane są odsetki za zwłokę, naliczane do dnia zapłaty podatku, włącznie z tym dniem.

Wniosek (wraz z załącznikami) oraz wszystkie dokumenty kierowane do Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji w toku postępowania administracyjnego, należy składać w języku polskim.

Dokumenty sporządzone w języku obcym należy przedkładać wraz z tłumaczeniem dokonanym przez przysięgłego tłumacza.

 Dokumenty, stanowiące załączniki do wniosku, powinny być składane - w miarę możliwości - w oryginale, natomiast kserokopie dokumentów muszą być potwierdzone urzędowo, tzn. przez notariusza, radcę prawnego, adwokata lub instytucję, która dany dokument wydała.

 Cudzoziemcy, którzy chcą składać osobiście wyjaśnienia i oświadczenia, nie znając języka polskiego, powinni korzystać z pomocy tłumacza.

Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji cofa, w drodze decyzji administracyjnej,  koncesję albo zmienia jej zakres , jeżeli:

1. wydano prawomocne orzeczenie zakazujące przedsiębiorcy wykonywania działalności gospodarczej objętej koncesją,

2. przedsiębiorstwa nie podjął w wyznaczonym terminie działalności objętej koncesją mimo wezwania organu koncesyjnego lub trwale zaprzestał wykonywania działalności gospodarczej objętej koncesją,

3. w wyznaczonym terminie nie usunął stanu faktycznego lub prawnego niezgodnego z warunkami określonymi w koncesji lub z przepisami regulującymi działalność gospodarczą objętą koncesją,

4. rażąco narusza warunki określone w koncesji lub inne warunki wykonywania działalności gospodarczej, określone przepisami prawa.

 Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji może cofnąć koncesję albo zmienić jej zakres ze względu na zagrożenie obronności i bezpieczeństwa państwa lub bezpieczeństwa obywateli, a także w razie ogłoszenia upadłości przedsiębiorcy. Kontrolę nad działalnością gospodarczą w zakresie usług ochrony i mienia wymagającą koncesji wykonuje Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji, a z jego upoważnienia Komendant Główny Policji. Ten z kolei organ może powierzyć przeprowadzanie kontroli komendantom wojewódzkim Policji.

Przedsiębiorca, któremu cofnięto koncesję z powodu:

• rażącego naruszenia warunków określonych w koncesji lub innych warunków wykonywania koncesjonowanej działalności gospodarczej, określonych przepisami prawa,

• nie usunięcia w terminie stanu faktycznego lub prawnego niezgodnego z warunkami określonymi w koncesji lub z przepisami regulującymi działalność gospodarczą objętą koncesją,

nie może występować z wnioskiem o ponowne udzielenie koncesji w takim samym zakresie przed upływem 3 lat od dnia wydania decyzji o cofnięciu koncesji. Tak stanowi prawo o swobodzie działalności gospodarczej. Utrata koncesji z wyżej wymienionych przyczyn oznacza „wypadnięcie” przedsiębiorcy - na okres 3 lat z rynku branżowego.

W przypadku, gdy organ koncesyjny przewiduje udzielenie ograniczonej liczby koncesji, fakt ten ogłasza w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski”. Jeżeli liczba przedsiębiorców, spełniających warunki do udzielenia koncesji i dających rękojmię prawidłowego wykonywania działalności objętej koncesją, jest większy niż liczba koncesji przewidzianych do udzielenia, organ koncesyjny zarządza przetarg, którego przedmiotem jest udzielenie koncesji.

Według informacji posiadanych przez Polski Związek Pracodawców OCHRONA wynika, że na rynku usług ochronnych na koniec roku 2003 działało 3640 koncesjonowanych podmiotów. Natomiast najwięcej koncesjonowanych firm pojawiło się w roku 2000, kiedy to Departament Zezwoleń i Koncesji MSWiA wymienił 1529 koncesji w trybie art. 55 ustawy i wydał 801 nowych. W 2001r. koncesje uzyskało 797 podmiotów, a w 2002r. już tylko 513.

Również z danych posiadanych przez wspomniany wyżej Polski Związek Pracodawców OCHRONA w 2003r. 46 koncesjonowanych przedsiębiorców zaprzestało działalności, powiadamiając o tym organ koncesyjny. W ośmiu przypadkach stwierdzono wygaśnięcie koncesji z różnych przyczyn. W dwóch - powiadomiono prokuraturę. Tego samego roku resort przeprowadził 183 kontrole w koncesjonowanych podmiotach, w większości przypadków zlecając czynności kontrolne właściwym organom Policji. W wyniku przeprowadzonych kontroli generalnie stwierdzono, coraz lepszy poziom dostosowania prowadzonej działalności do wymogów ustawy. 22 przedsiębiorcom cofnięto koncesję z powodu stwierdzonych naruszeń prawa w tym:

• w 5 przypadkach z powodu nie prowadzenia wymaganej dokumentacji,

• w 3 przypadkach na skutek zagrożenia bezpieczeństwa wewnętrznego lub dóbr osobistych obywateli (w tej liczbie z powodu zatrudnienia przy wykonywaniu zadań ochronnych osób karanych),

• w 5 przypadkach stwierdzono nie posiadanie przez świadczącego usługi licencji pracownika ochrony II stopnia,

• w 2 przypadkach powodem cofnięcia koncesji była utrata licencji II stopnia przez osoby trzecie, wchodzące w skład kierownictwa firmy,

• w 4 przypadkach przyczyną było nie powiadomienie organu koncesyjnego o rozpoczęciu działalności lub niepodjęcie działalności w ustawowym terminie,

• w 2 przypadkach stwierdzono istnienie okoliczności wskazujących na zaprzestanie działalności,

• w 1 przypadku powodem było uniemożliwienie przeprowadzenia kontroli.

Podobną liczbę kontroli resort planuje przeprowadzić w latach następnych z uwagi na fakt, iż ochrona osób i mienia jest działalności, w której splatają się jednocześnie interesy państwa i interesy poszczególnych obywateli. Stąd ustawodawca stworzył szczególne wymogi w odniesieniu do osób i jednostek zajmujących się tą działalnością. Natomiast organ koncesyjny ma obowiązek domagania się od wykonawców koncesji szczególnej staranności w tej mierze. Niezależnie od powyższego uprawnienia kontrole przysługują właściwym organom Policji w ramach ustawowego nadzoru nad specjalistycznymi uzbrojonymi formacjami ochronnymi.

3.2. Licencje pracownika ochrony

Ważne znaczenie w zakresie określonym ustawą ma także posiadanie licencji pracownika ochrony fizycznej pierwszego lub drugiego stopnia, bądź licencji pracownika zabezpieczenia technicznego pierwszego lub drugiego stopnia. „Licencja jest to zezwolenie uprawnionego organu na wykonywanie zadań związanych z ochroną osób i mienia w zakresie wymaganym ustawą”.

Kandydaci na pracowników ochrony muszą spełniać określone ustawą wymagania, do których należy: wykształcenie, odbycie szkolenia i złożenie odpowiedniego egzaminu, który łączy się głównie z uzyskaniem licencji pierwszego, bądź drugiego stopnia. Kryterium podstawowym, koniecznym do uzyskania odpowiedniej licencji jest zakres i waga chronionych obiektów.

Licencja pracownika ochrony fizycznej pierwszego stopnia „wymagana jest do wykonywania czynności przez członków specjalistycznych uzbrojonych formacji ochronnych, członków zespołów konwojujących wartości pieniężne oraz inne przedmioty wartościowe lub niebezpieczne, pracowników ochrony wykonujących bezpośrednio czynności związane z ochroną osób, osoby nadzorujące i kontrolujące pracowników ochrony fizycznej nie posiadających licencji pracowników ochrony mających prawo do stosowania środków przymusu bezpośredniego i użycia broni palnej. Licencja pracownika ochrony fizycznej pierwszego stopnia wymagana jest także od pracowników ochrony wykonujących zadania na obszarach, w obiektach i urządzeniach podlegających obowiązkowej ochronie.”.

O wydanie licencji pracownika ochrony fizycznej pierwszego stopnia może się ubiegać osoba, która: ma obywatelstwo polskie, ukończyła 21 lat, ukończyła szkołę podstawową, ma pełną zdolność do czynności prawnych stwierdzoną własnym oświadczeniem, nie była skazana prawomocnym orzeczeniem za przestępstwo umyślne oraz ma uregulowany stosunek do służby wojskowej. Ponadto należy posiadać nienaganną opinię wydaną przez komendanta wojewódzkiego Policji właściwego ze względu na miejsce zamieszkania, posiadać zdolność fizyczną i psychiczną do wykonywania zadań, stwierdzoną orzeczeniem lekarskim, legitymować się dyplomem lub świadectwem szkoły lub innej placówki oświatowej, które potwierdzają uzyskanie specjalistycznego wykształcenia, albo ukończyć kurs pracowników ochrony pierwszego stopnia i zdać egzamin przed właściwą komisją.

Licencja pracownika ochrony fizycznej drugiego stopnia „upoważnia do wykonywania czynności bezpośredniej ochrony fizycznej, konwojowania wartości pieniężnych, opracowywania planu ochrony oraz organizowania i kierowania zespołami pracowników ochrony fizycznej. O wydanie licencji pracownika ochrony fizycznej drugiego stopnia może się ubiegać osoba, która ma obywatelstwo polskie, ukończyła 21 lat, ma pełną zdolność do czynności prawnych i nie była skazana prawomocnym orzeczeniem za przestępstwo umyślne, posiada co najmniej wykształcenie średnie. Istotną różnicę między licencją pracownika ochrony pierwszego, a drugiego stopnia stanowią wymagania w zakresie posiadanego wykształcenia. Dodatkowo kandydat posiadać musi nienaganną opinię wydaną przez miejscową Policję i zdolność fizyczną, psychiczną do wykonywania zadań stwierdzoną orzeczeniem lekarskim, a także legitymować się dyplomem lub świadectwem szkoły lub innej placówki oświatowej, które potwierdzają uzyskanie specjalistycznego wykształcenia, bądź ukończyć kurs pracowników ochrony drugiego stopnia i zdać egzamin przed właściwą komisją”. Mówiąc o kwalifikacjach pracownika ochrony w zakresie przygotowania do wykonywania zawodu można dostrzec za Z.T. Nowickim,że „ Patrząc na całość można je podzielić na wymagania wstępne - formalne, które upoważniają osobę do wystąpienia z wnioskiem o wydanie licencji pracownika ochrony oraz wymagania merytoryczne, które stanowią podstawę podjęcia decyzji w tej sprawie przez Komendanta Wojewódzkiego Policji”. Osoba ubiegająca się o wydanie licencji pracownika ochrony składa pisemny wniosek do właściwego, ze względu na swoje miejsce zamieszkania, komendanta wojewódzkiego Policji. Ustalono opłatę za wydanie licencji w wysokości 50% opłaty skarbowej od koncesji na prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie usług ochrony osób i mienia, przy czym opłata za wydanie duplikatu licencji wynosi 20% tej kwoty. Wskazane opłaty wnosi się przy wydawaniu licencji lub jej duplikatu do kasy lub na rachunek bankowy właściwy terytorialnie Komendy Wojewódzkiej Policji.

Wniosek o wydanie licencji pracownika ochrony składa się na piśmie, do właściwego ze względu na swoje miejsce zamieszkania Komendanta Wojewódzkiego Policji. Wniosek ten powinien zawierać, co najmniej wskazanie osoby, od której pochodzi, jej adres, określenie rodzaju licencji oraz podpis wnioskodawcy. Do wniosku dołącza się następujące dokumenty:

1. kopię stron dowodu osobistego zawierających imię, nazwisko, datę i miejsce urodzenia, numer ewidencyjny (PESEL) i adres zamieszkania,

2. oświadczenie o zdolności do czynności prawnych stwierdzone własnoręcznym podpisem, złożonym w obecności pracownika komendy wojewódzkiej Policji przyjmującego wniosek,

3. zaświadczenie o uregulowanym stosunku do służby wojskowej, wydane przez właściwe organy wojskowe (tylko osoba ubiegającą się o wydanie licencji pracownika ochrony fizycznej pierwszego stopnia),

4. orzeczenie lekarskie stwierdzające fizyczną i psychiczną zdolność do wykonywania zadań pracownika ochrony, wydane przez jednostki uprawnione do przeprowadzenia badań ubiegających się o wydanie licencji,

5. dwie fotografie,

6. kopię świadectwa ukończenia szkoły, odpowiednio podstawowej lub co najmniej średnie,

7. kserokopię dyplomu lub świadectwa szkoły lub innej placówki oświatowej, które potwierdzają uzyskanie specjalistycznego wykształcenia, zaświadczenia o ukończeniu kursu pracownika ochrony, odpowiednio pierwszego lub drugiego stopnia, lub kopię świadectwa potwierdzającego zdanie egzaminu z zakresu znajomości pełnienia służby strażniczej z bronią i ewentualnie zaświadczenia potwierdzającego odbycie szkolenia dla kadry kierowniczej w Straży Przemysłowej, wydanych do dnia 27 marca 1998r.

Licencję pracownika ochrony odbiera się osobiście za pokwitowaniem, po okazaniu dowodu wniesienia opłaty za wydanie licencji.

W przypadku zmiany adresu zamieszkania, nazwiska lub imienia zobowiązanym się jest do powiadomienia o tym komendanta wojewódzkiego Policji, który wydał licencję oraz dołączyć do dokumentacji wydania licencji pisemne oświadczenie, o zmianie adresu zamieszkania, z podaniem nowego, lub kopię dokumentu urzędowego potwierdzającego zmianę nazwiska lub imienia. W wypadku zmiany nazwiska lub imienia pracownika ochrony, Komendant Wojewódzki Policji wydaje nową licencję, anulując dotychczasową.

W ochronie są też pracownicy zabezpieczenia technicznego. Licencja pierwszego stopnia „upoważnia takiego pracownika do montażu elektrycznych urządzeń i systemów alarmowych, urządzeń i środków mechanicznego zabezpieczenia oraz ich eksploatacji, konserwacji, napraw i awaryjnym otwieraniu w miejscach zainstalowania”.

Licencja pracownika zabezpieczenia technicznego drugiego stopnia upoważnia do wykonywania czynności w tym samym zakresie, co pracownika zabezpieczenia technicznego posiadającego licencje pierwszego stopnia, a ponadto przysługuje im prawo opracowywania projektów zabezpieczenia technicznego, organizowania i kierowania zespołami pracowników zabezpieczenia technicznego. O licencję pracownika zabezpieczenia technicznego może się ubiegać osoba, która ma obywatelstwo polskie ukończyła odpowiednio 18 lat (w przypadku pierwszego stopnia), 21 lat (w przypadku drugiego stopnia), ma pełną zdolność do czynności prawnych i nie była skazana prawomocnym orzeczeniem za przestępstwo umyślne, posiada wykształcenie, co najmniej średnie techniczne o specjalności elektronicznej, łączności lub mechanicznej, albo stopień specjalizacji zawodowej przyznany na podstawie odrębnych przepisów.

Opiniowanie pracowników ochrony powinno nastąpić raz na trzy lata. Negatywna opinia o osobie ubiegającej się o licencję pracownika ochrony, bądź o pracowniku ochrony jest podstawą do odmowy wydania licencji pracownika ochrony lub wszczęcia postępowania administracyjnego o cofnięcie licencji.

Organem uprawnionym do wydania, odmawiania wydania, zawieszenia i cofnięcia licencji jest komendant wojewódzki Policji. Licencje wydaje się na czas nieokreślony w formie decyzji administracyjnej.

Komendant Wojewódzki Policji może odmówić wydania licencji, jeżeli osoba nie spełnia warunków określonych w ustawie. Może też cofnąć licencję, jeżeli pracownik ochrony przestał spełniać określone warunki, zgłosił pisemnie zaprzestanie wykonywania zadań pracownika ochrony, bądź wykonuje zadania z naruszeniem przepisów prawa stwierdzone w trybie odrębnych przepisów. We wszystkich tych sytuacjach komendant rozstrzyga w formie decyzji administracyjnej. Rozstrzygnięcia te są typową prawną formą działania organu administracyjnego.

Jeżeli Komendant Wojewódzki Policji posiada informacje o wszczęciu postępowania karnego w stosunku do pracownika ochrony o przestępstwo przeciwko życiu, zdrowiu i mieniu, wówczas zawiesza on prawa wynikające z licencji do czasu wydania prawomocnego rozstrzygnięcia w sprawie. W takim przypadku zatrzymuje dokument dotyczący posiadania licencji.

Licencja wygasa z mocy prawa w przypadku niewykonywania zawodu przez pracownika ochrony przez okres dłuższy niż dwa lata.

Od decyzji Komendanta Wojewódzkiego Policji w zakresie wydawania, odmowy wydania, zawieszenia lub cofnięcia licencji stronie przysługują środki odwoławcze. Może ona wnieść odwołanie z żądaniem uchylenia wydania decyzji, jej zmiany lub stwierdzenia nieważności albo żądać jej sprostowania lub uzupełnienia.

Zgodnie z art. 111§1 k.p.a. strona może w terminie 14 dni od dnia doręczenia jej decyzji zażądać uzupełnienia decyzji co do rozstrzygnięcia bądź co do prawa odwołania, wniesienia w stosunku do decyzji powództwa do sądu powszechnego lub skargi do sądu administracyjnego albo sprostowania zamieszczenia w decyzji pouczenia w tych kwestiach.

Przepisy ustawy o ochronie osób i mienia pozwalają stwierdzić, że kompetencje nie licencjowanego pracownika ochrony fizycznej, dalej pracownika bez licencji mają charakter złożony. Obowiązuje go szereg ograniczeń odnoszących się do zespołów pracowniczych, których nie może być członkiem, czynności, których nie może wykonywać oraz środków ochrony fizycznej, których nie może wykorzystać.

Pracownik bez licencji nie może:

• być członkiem specjalistycznych uzbrojonych formacji ochronnych, zespołów konwojujących wartości pieniężne oraz inne przedmioty wartościowe lub niebezpieczne, a także pracownikiem ochrony wykonującym zadania na obszarach, w obiektach i urządzeniach podlegających obowiązkowej ochronie,

• wykonywać bezpośrednio czynności związanych z ochroną osób,

• nadzorować i kontrolować pracy pracowników ochrony fizycznej nie posiadających licencji,

• nie posiada też prawa do stosowania określonych w ustawie środków przymusu bezpośredniego, użycia broni palnej w przypadkach określonych w ustawie.

Niekwalifikowaną ochronę fizyczną zapewniają różne podmioty. Są to zarówno koncesjonowane przedsiębiorstwa ochrony osób i mienia, jak i przedsiębiorcy, którzy tworzą ochronę spośród własnych pracowników lub osób zatrudnionych na umowę - zlecenie. Pracownicy ci na ogół nie posiadają elementarnych wiadomości na temat potencjalnych zagrożeń oraz środków ich zwalczania, z reguły są nie oznakowani, brak im wyposażenia w środki obrony i ochrony osobistej, zadania wykonują w osamotnieniu. Zasadą jest nie ubezpieczenie działalności ochronnej od możliwych ryzyk.

W tym stanie rzeczy kwalifikowana ochrona jest droższa od niekwalifikowanej. W praktyce różnice w cenach są bardzo znaczne.

Przedsiębiorcy świadczący ochronę kwalifikowaną traktują tych drugich, jako osoby uprawiające praktyki nieuczciwej konkurencji oraz sprzedawców usług ochronnych o niskiej wartości. Dlatego, część przedsiębiorców poparła prace związane z ustawą o ochronie, w szczególności jej unormowania związane z licencjonowaniem pracowników. Mieli nadzieję, że w ten sposób stworzone zostaną jednolite dla wszystkich warunki świadczenia usług ochronnych. Oczekiwali zwłaszcza, że wysokie wymagania kwalifikacyjne obejmą wszystkich pracowników ochrony fizycznej.

Należy też zwrócić uwagę, że praca w ochronie niekwalifikowanej obarczona jest bardzo dużym ryzykiem bezpośredniego starcia z bandytą. Jak podaje dr Zbigniew Tomasz Nowicki w zbadanych w roku 1999 w 120 sprawach o takie zamachy przestępcze, w obiektach gospodarczych i administracyjnych ( poza bankami, pocztami i kantorami walutowymi), bandyci zaatakowali w 93 przypadkach pracowników dozoru obiektów (77,5 % z ogółu), w jednym przypadku nastąpił skutek śmiertelny, w 21 pracowników obiektu (7,5%) i tylko w 6 przypadkach agentów ochrony firm komercyjnych (5%).

3.3. Prawa i obowiązki pracowników Agencji Ochrony Osób i Mienia.

Ustawa o ochronie osób i mienia nakłada na pracowników ochrony prawa i obowiązki w zależności od posiadanych kwalifikacji. Mianem pracownika ochrony ustawa określa trzy rodzaje osób:

1. posiadających licencję pracownika ochrony fizycznej,

2. posiadających licencje pracownika zabezpieczenie technicznego, wykonujących zadania:

1. w ramach wewnętrznej służby ochrony,

2. albo na rzecz przedsiębiorcy, który uzyskał koncesję na prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie ochrony osób i mienia,

1. wykonujących zadania ochrony fizycznej w zakresie nie wymagającym licencji.

Zadania związane z ochroną osób i mienia mogą wykonywać pracownicy, którzy posiadają urzędowe zezwolenie na wykonywanie zawodu, nazywane licencją, a także osoby, które nie posiadają takiej licencji. W przypadku nie posiadania licencji przez pracownika, zakres wykonywania zadań związanych z ochroną osób i mienia jest ograniczony przez ustawę.

Pracownik agencji ochrony obowiązany jest przestrzegać przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, a w szczególności obowiązany jest on:

• znać przepisy i zasady bezpieczeństwa i higieny pracy, brać udział w szkoleniu i instruktażu z tego zakresu oraz poddawać się wymaganym egzaminom sprawdzającym,

• wykonywać pracę w sposób zgodny z przepisami i zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy oraz stosować się do wydawanych w tym zakresie poleceń i wskazówek przełożonych,

• stosować środki ochrony zbiorowej, a także używać przydzielonych środków ochrony indywidualnej oraz odzieży i obuwia roboczego, zgodnie z ich przeznaczeniem,

• poddawać się wstępnym, okresowym i kontrolnym oraz innym zaleconym badaniom lekarskim i stosować się do wskazań lekarskich,

• niezwłocznie zawiadamiać przełożonych o zauważonym w zakładzie pracy wypadku albo zagrożeniu życia lub zdrowia ludzkiego oraz strzec współpracowników, a także inne osoby znajdujące się w rejonie zagrożenia o grożącym im niebezpieczeństwie,

• współdziałać z pracodawcą i przełożonymi w wypełnianiu obowiązków dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy.

„Podstawowym obowiązkiem pracownika ochrony jest ustalenie uprawnień osób do wstępu, wjazdu, wyjazdu oraz przebywania na terenie chronionego obszaru lub obiektu”.Na pracownikach ochrony ciąży odpowiedzialność porządkowa - za nie przestrzeganie ustalonego porządku, regulaminu pracy, przepisów bezpieczeństwa, higieny pracy, a także przepisów przeciwpożarowych; oraz odpowiedzialność materialna - obejmuje ona obowiązek naprawienia szkody wyrządzonej przez pracownika przy wykonywaniu powierzonych mu czynności.

Pracownicy - o których mowa - mają prawo do stosowania w określonych sytuacjach środków przymusu bezpośredniego oraz broni palnej. Środki prawne stosowane przez pracowników ochrony można podzielić na dwie zasadnicze grupy: podstawowe i pomocnicze.

„Do środków podstawowych zaliczyć można: ustalenie uprawnień do przebywania osób na obszarach lub w obiektach chronionych; legitymowanie osób w celu ustalenia ich tożsamości; wezwanie osób do opuszczenia obszaru lub obiektu w przypadku stwierdzenia braku uprawnień do przebywania na terenie chronionym, bądź też stwierdzenia zakłócenia porządku publicznego; ujęcie osób stwarzających w sposób oczywisty bezpośrednie zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzkiego, a także dla chronionego mienia w celu niezwłocznego oddania tych osób Policji. Skuteczność użycia tych środków zagwarantowana jest w uzasadnionych przypadkach możliwością zastosowania środków przymusu bezpośredniego”.

Pracownikowi ochrony przysługują kompetencje ściśle określone dla stanowiska lub funkcji, jaką wykonuje. W sposób szczegółowy sprawy te regulują regulaminy, które określają wszystkie sprawy związane z funkcjonowaniem służb ochronnych w przedsiębiorstwach, zakładach, bankach i inny obiektach, w których taka ochrona jest wykonywana.

Do drugiej grupy zaliczyć należy środki przymusu bezpośredniego. Stosowane mogą być w wypadku zagrożenia dóbr powierzonych ochronie lub odparcia ataku na pracownika ochrony. Rodzajami środków przymusu bezpośredniego są:

• siła fizyczna w postaci chwytów obezwładniających oraz podobnych technik obrony,

• kajdanki,

• pałki obronne wielofunkcyjne,

• psy obronne,

• paralizatory elektryczne,

• ręczne miotacze gazu,

• broń gazowa.

Użycie odpowiedniego środka przymusu bezpośredniego jest związane z możliwością, wyborem w konkretnej sytuacji. „Użycie prawnie dozwolonego środka przez wewnętrzne służby ochrony ma sens i jest uzasadnione tylko wtedy, gdy to jest konieczne i prowadzi do realizacji celu w przypadku, gdy staje się on skutecznym narzędziem działania”.

Istnieje również zakaz stosowania środków przymusu bezpośredniego z wyjątkiem siły fizycznej i kajdanek w stosunku do:

1. osoby, której wygląd wskazuje na wiek do 13 lat,

2. kobiet o widocznej ciąży,

3. osób o widocznej niepełnosprawności,

4. osób w podeszłym wieku.

Podczas wykonywania zadań ochrony obszarów, obiektów i urządzeń podlegających obowiązkowej ochronie pracownicy tych służb korzystają z ochrony prawnej przewidzianej w kodeksie karnym dla funkcjonariuszy publicznych. „Ochrona ta polega przede wszystkim na tym, że wszelkie działania podjęte przeciwko pracownikowi ochrony podczas wykonywania przez niego zadań w zakresie obowiązkowej ochrony mogą stanowić przestępstwa, które według kodeksu karnego określa się jako przestępstwa skierowane przeciwko funkcjonariuszom publicznym”. Słusznie stwierdza T. Hanausek, że „aby ponieść pełną odpowiedzialność za wystąpienie przeciwko pracownikowi ochrony, sprawca musi wiedzieć, że ma do czynienia z takim pracownikiem.”. Dlatego w takiej sytuacji ważny jest ubiór. Ubiór ten to umundurowanie używane przez specjalistyczną uzbrojoną formacją ochronną umożliwiające jej identyfikację.

Na pracowniku ochrony ciążą też pewne prawa po zastosowaniu środków przymusu bezpośredniego. Jeżeli w skutek zastosowania środka przymusu bezpośredniego nastąpiło pogorszenie stanu zdrowia osoby, pracownik ochrony jest obowiązany natychmiast udzielić osobie tej pomocy przedmedycznej, a w razie potrzeby lub na jej prośbę - podjąć niezwłoczne działania w celu zapewnienia pomocy lekarskiej. Jeżeli nastąpiła śmierć lub podejrzenie śmierci osoby, wobec której zastosowano środek przymusu, pracownik ochrony obowiązany jest niezwłocznie wezwać lekarza.

„Każdy przypadek zastosowania środków przymusu bezpośredniego oraz towarzyszące mu okoliczności dokumentuje się w ewidencji prowadzonej przez wewnętrzną służbę ochrony lub przedsiębiorcę prowadzącego działalność gospodarczą w zakresie usług ochrony osób i mienia”. Prowadzenie takiej dokumentacji ma znaczenie w przypadku, gdy zachodzi potrzeba przeprowadzenia postępowania wyjaśniającego np. w związku ze złożoną skargą. Natomiast, gdy wstępnie zebrane dane wskazują, że zostały w sposób wyraźny naruszone zasady o użyciu środków przymusu, to kompetentne organy ścigania mogą podjąć decyzję o wszczęciu postępowania karnego.

Szczególnych charakter zadań, jakie wykonują pracownicy agencji ochrony powoduje, że wykonując nałożone na nich obowiązki, często są narażeni na zachowania niebezpieczne dla życia lub zdrowia własnego oraz ochrony osób i mienia. Stąd uzasadniona jest konieczność wyposażenia ich w broń palną na czas wykonywania przez nich zadań. Zastosowanie tego środka przymusu jest ściśle określone w różnych sytuacjach oraz naznaczone zasadami prawnymi. Dopuszczenie użycia broni może mieć miejsce jedynie wówczas, gdy inne łagodniejsze środki przymusu bezpośredniego są niewystarczające.

Prawną podstawę do wydania pozwoleń i użycia broni palnej przez pracowników wewnętrznych służb ochronnych określają następujące akty normatywne:

- ustawa z dnia 22 sierpnia 1997r. o ochronie osób i mienia;

- ustawa z dnia 21 maja 1999 r. o broni i amunicji;

- ustawa z dnia 2 lipca 2004r. o swobodzie działalności gospodarczej ;

- rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 czerwca 1998r. w sprawie szczegółowych warunków i sposobu postępowania pracowników ochrony przy użyciu broni palnej;

- rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 4 czerwca 1998r. w sprawie wzoru i trybu wydania licencji pracownika ochrony fizycznej i licencji pracownika zabezpieczenia technicznego oraz trybu i częstotliwości wydawania przez organy Policji opinii o pracowniku ochrony.

O pozwolenie o broń może się ubiegać osoba, która spełnia odpowiednie warunki określone w ustawie o broni i amunicji, a także instytucja, zakład bądź przedsiębiorstwo, którym broń jest niezbędnie potrzebna dla ochrony ich mienia. W inny sposób i na innych zasadach niż broń osobista wydaje się pozwolenie na broń na okaziciela. To kierownik określonej jednostki lub przedsiębiorstwa czyni starania o pozwolenie na broń na okaziciela. W sprawie tej przedkłada właściwemu terytorialnie Komendantowi Wojewódzkiemu Policji odpowiedni wniosek i wymagane dokumenty. „Świadectwo - pozwolenie na broń, wydaje się wówczas nie pracownikowi ochrony, lecz kierownikowi jednostki lub przedsiębiorcy, którzy udostępnią tę broń pracownikowi ochrony na czas wykonywania przez niego zadań”. Świadectwo broni oraz pozwolenie na broń wydają właściwi terytorialnie Komendanci Wojewódzcy Policji.

Pozwolenie na broń na okaziciela wydawane jest na podstawie ustawy o broni i amunicji w celu ochrony osób i mienia :

• przedsiębiorcom i jednostkom organizacyjnym, którzy na podstawie odrębnych przepisów powołali wewnętrzne służby ochrony, jeżeli broń jest im niezbędna dla wykonania zadań tych służb wynikających z planu obrony,

• przedsiębiorcom, którzy uzyskali koncesję na prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie usług ochrony osób i mienia, jeżeli broń jest im niezbędna w zakresie i formach określonych w koncesji.

Komendant Wojewódzki Policji wydający pozwolenie na broń może zaniechać faktycznego i prawnego uzasadnienia decyzji odmownej, jeżeli uzna, że wymaga tego interes bezpieczeństwa państwa lub porządek publiczny. Jest to wyjątek od zasady niezbędności uzasadnienia decyzji odmownych. W niczym jednak nie narusza to zasady dwuinstancyjności postępowania administracyjnego. Od decyzji Komendanta Wojewódzkiego Policji w sprawie pozwolenia na broń strona może odwołać się do Komendanta Głównego Policji. Decyzja organu odwoławczego podlega też zaskarżeniu do Naczelnego Sądu Administracyjnego.

W uzasadnionych przypadkach Komendant Wojewódzki Policji cofa pozwolenie na broń, bądź zmienia jej rodzaj i ilość. Przypadki te mogą odnosić się do następujących okoliczności: na wniosek zainteresowanego, gdy ustały okoliczności, dla których pozwolenie zostało wydane; w razie stwierdzenia uchybień lub nieprawidłowości wykonywania zadań ochrony przez specjalistyczną uzbrojoną formację ochrony albo w sposobie zabezpieczenia oraz ewidencji broni i amunicji, a także, gdy zmienił się zakres ochrony osób i mienia wykonywany przez specjalistyczną uzbrojoną formację ochronną.

W zależności od potrzeb pracownik ochrony może otrzymać do wykonania zadań ochrony osób i mienia broń palną oraz broń sygnałową, ręczny miotacz gazu, paralizator elektryczny i amunicję. Broń palna długa może być wykorzystana wyłącznie do ochrony konwojowanych wartości pieniężnych oraz innych przedmiotów wartościowych lub publicznych.

Broń palna to szczególny środek przymusu bezpośredniego. Pracownik ochrony nosi przydzieloną broń palną tylko wtedy, gdy występuje w umundurowaniu lub ubiorze używanym przez specjalistyczną uzbrojoną formację ochronną . Natomiast nie może nosić broni, gdy pełni służbę w innym ubraniu.

„Pracownik ochrony podczas wykonywania zadań obowiązany jest posiadać przy sobie licencje, świadectwo broni i imienne zaświadczenie wydane przez przedsiębiorcę stwierdzające wykonywanie zadań ochrony z bronią”. Ustawa o ochronie osób i mienia zawiera też ograniczenia dotyczące pracownika ochrony w zakresie takim, iż nie może on nosić przy sobie broni palnej, jeżeli wykonuje bezpośrednio zadania w zakresie utrzymania bezpieczeństwa i porządku publicznego podczas trwania masowych imprez publicznych. Posiadanie broni w czasie imprez masowych mogłoby stosunkowo łatwo doprowadzić do tragicznych wypadków np. do utraty broni, a w konsekwencji do zagrożenia bezpieczeństwa publicznego. O przypadkach użycia broni mówi ustawa o ochronie osób i mienia, a także określa ogólne zasady, które powinny być przestrzegane przez pracowników ochrony przy użyciu broni palnej.

Jeżeli chodzi o użycie broni palnej przez pracowników służby ochrony w granicach chronionych obiektów, to może mieć to miejsce w następujących przypadkach:

• w celu odparcia bezpośredniego i bezprawnego zamachu na życie lub zdrowie pracownika ochrony albo innej osoby;

• przeciwko osobie, która nie zastosowała się do wezwania natychmiastowego porzucenia broni lub innego niebezpiecznego narzędzia, którego użycie zagrozić może życiu lub zdrowiu pracownika ochrony albo innej osoby;

• przeciwko osobie, która usiłuje bezprawnie, przemocą odebrać broń palną pracownikowi ochrony;

• w celu odparcia gwałtownego, bezpośredniego i bezprawnego zamachu na ochraniane osoby, wartości pieniężne oraz inne przedmioty wartościowe lub niebezpieczne.

W ustawie podkreśla się, że użycie broni palnej powinno nastąpić w sposób wyrządzający możliwie najmniejszą szkodę osobie, przeciwko której użyto broni i nie może zmierzać do pozbawienia jej życia, a także narażać na bezpieczeństwo utraty życia lub zdrowia innych osób.

Zakazuje się użycia broni, o czym mówi również ustawa w stosunku do:

• kobiet o widocznej ciąży;

• osób, których wygląd wskazuje na wiek do 13 lat;

• osób w podeszłym wieku oraz o widocznej niepełnosprawności.

Naruszenie zasad o użyciu broni może narazić pracownika ochrony na cofnięcie mu licencji, a nawet może nastąpić cofniecie koncesji jego pracodawcy, jeżeli swoim działaniem przyczynił się on do niezgodnego z prawem użycia broni palnej, a działanie to stwarzała zagrodzenie dla interesów gospodarki narodowej, obronności lub bezpieczeństwa państwa, albo zagrożenia bezpieczeństwa lub dóbr osobistych obywateli.

Zakończenie

Wprowadzenie w życie ustawy o ochronie osób i mienia zbiegło się z reformą ustrojową państwa. Duże znaczenie dla poprawy bezpieczeństwa ma reforma administracyjna państwa, wprowadzoną z początkiem 1999 roku. Położono wówczas podwaliny pod szersze zaangażowanie się wspólnot samorządowych w problematykę porządku publicznego. Zmiany te znacznie zwiększyły zadania Komendantów Wojewódzkich Policji w zakresie służb ochrony osób i mienia. W Komendach Wojewódzkich Policji skoncentrowane są wielorakie zadania i kompetencje dotyczące: nadzoru i kontroli, organizowania i przeprowadzania egzaminów osób ubiegających się o licencje, prowadzenie szkoleń, zbieranie opinii do wniosków o podjęcie decyzji przez Komendanta Wojewódzkiego Policji - w zakresie wydawanych pozwoleń na broń, wydawania licencji, cofania zawieszania licencji itp.

Celem tworzenia służb ochrony osób i mienia jest to, że mają się one znajdować w bliskim zasięgu, na wypadek nagłych zagrożeń bezpieczeństwa i porządku publicznego na terenie chronionych przez siebie obszarów, aby zapewnić skuteczność podejmowanej interwencji. Są, więc bardzo ważnym ogniwem mającym na celu zapewnienie bezpieczeństwa, ładu i porządku na obszarze zagrożenia, co ma istotne znaczenie dla sprawnego przeprowadzenia akcji ratunkowej. Służby ochrony osób i mienia podejmują też pewne działania o charakterze profilaktycznym. Obowiązane są informować Policję o wszelkich wydarzeniach, dotyczących kradzieży mienia, włamań, niszczenia urządzeń, o pojawieniu się osób podejrzanych w rejonie zakładu.

Zapewnienie bezpieczeństwa obywatelom jest powinnością państwa. Nie wyklucza to jednak możliwości korzystania przez obywateli oraz instytucje i przedsiębiorstwa z ochrony osób i mienia świadczonej przez odpowiednio zorganizowane i dopuszczone przez państwo podmioty gospodarcze (przedsiębiorców). Organizowana w ten sposób ochrona ma charakter uzupełniający w stosunku do ochrony publicznej sprawowanej przez wyspecjalizowany aparat państwowy. Obecnie nie istnieje problem dopuszczenia do funkcjonowania niepublicznej ochrony osób i mienia, lecz jedynie dylemat, kto powinien być dopuszczony do wykonywania tego rodzaju działalności i jakie powinien mieć kwalifikacje. Można stwierdzić, że ochronę powinna zapewniać osoba spełniającą określone wymagania pod względem przygotowania zawodowego, cech charakteru oraz posiadanej reputacji. W szczególności nie może to być osoba skazana za przestępstwo umyślne, albowiem nie jest do zaakceptowania sytuacja, by usługi z zakresu ochrony mogła wykonywać osoba karana. Zwłaszcza, gdy zważy się na fakt, iż w ostatnich latach zauważalne było zjawisko przenikania struktur przestępczych do podmiotów odpowiedzialnych za ochronę i zabezpieczenie banków i innych obiektów, w których są produkowane, gromadzenie przechowywane wartości pieniężne, przedmioty wartościowe i materiały niebezpieczne.

Nie należy do rzadkości fakt, że dozoru mienia podejmują się firmy nie posiadające koncesji na prowadzenie działalności w dziedzinie ochrony osób i mienia, ale wykonując taką usługę podejmują się czynności wynikającej z Ustawy o ochronie osób i mienia. Gdyby działanie ustawy ograniczyć jedynie do kwalifikowanej ochrony (tj. wykonywanej przez pracowników z licencjami), z branży wypadłaby ponad połowa zatrudnionych pracowników, tych, którzy nie posiadają licencji. Niekwalifikowaną ochronę fizyczną wykonują różne podmioty. Są to zarówno koncesjonowane przedsiębiorstwa ochrony osób i mienia, jak i przedsiębiorcy, którzy tworzą ochronę spośród własnych pracowników lub osób zatrudnionych na umowę-zlecenie. Pracownicy ci na ogół nie posiadają elementarnych wiadomości na temat potencjalnych zagrożeń oraz środków ich zwalczania, z reguły są nieoznaczeni, brak im wyposażenia w środki obrony i ochrony osobistej, zadania wykonują w osamotnieniu. Zasadą jest nie ubezpieczenie działalności ochronnej od możliwych ryzyk. W tym stanie rzeczy kwalifikowana ochrona jest droższa od niekwalifikowanej. W praktyce różnice w cenach są bardzo znaczne.

Przedsiębiorcy świadczący ochronę kwalifikowaną traktują tych drugich jako osoby uprawiające praktyki nieuczciwej konkurencji oraz sprzedawców usług ochronnych o niskiej wartości. Należy zauważyć, że praca w ochronie niekwalifikowanej obarczona jest bardzo dużym ryzykiem bezpośredniego starcia z bandytą. Zagrożone obiekty na ogół pozbawione są też należytych zabezpieczeń technicznych oraz ochrony fizycznej. W zebranych 120 sprawach, 98% zamachy przestępcze dotyczyły kradzieży oraz kradzieży z włamaniem, skierowane przeciwko obiektom, w których brak jest kwalifikowanych środków zabezpieczenia technicznego i ochrony fizycznej.

Kolejną przesłanką, która niedostatecznie wpływa na pracę w dziedzinie ochrony osób i mienia jest fakt, że na stanowiskach bezpośrednio związanych z dozorem i ochroną mienia zatrudniane są osoby, „co do których orzeczono całkowitą niezdolność do pracy, niepełnosprawność z powodu choroby narządów ruchu oraz takie, którym na podstawie orzeczenia przysługuje pomoc osób drugich”, tak stwierdziła Najwyższa Izba Kontroli po przeprowadzonej kontroli w 2004r.Toteż nie dziwi, że ustalenia te upoważniają Najwyższą Izbę Kontroli do przedstawienia wniosku o „ rozważenie celowości podjęcia inicjatywy ustawodawczej w celu znowelizowania ustawy o rehabilitacji w kierunku wyeliminowania z ubiegania się o status zakładu pracy chronionej pracodawców prowadzących działalność gospodarczą w zakresie ochrony mienia i dozoru.

Firmy ochrony osób i mienia posiadają własne stanowiska kierowania i stacje monitorowania, zorganizowane na różnym poziomie technicznym i funkcjonalnym. Informacja o zagrożeniu kryminalnym przekazywana z chronionego obiektu, bardzo często nie zweryfikowana, jest przekazywana drogą telefoniczną do właściwej terytorialnie jednostki Policji. Powoduje to wydłużenie znacznie czasu reakcji w sytuacjach rzeczywistego zagrożenia, niekiedy powoduje również bezpodstawne podjecie działań w przypadkach, kiedy zdarzenie nie wymaga interwencji Policji. Brak uregulowań i możliwości technicznych dotyczących sprawnego obiegu informacji alarmowej i jej weryfikacji powoduje, że firmy ochrony osób i mienia nie w pełni spełniają oczekiwanej przez obywateli i instytucje roli w ogólno krajowym systemie ochrony bezpieczeństwa, ładu i porządku publicznego.

Mając na uwadze bardzo dużą liczebność osobową tych firm, „przekraczającą nieraz stan osobowy Policji państwowej, a nawet sił zbrojnych”, państwo musi skutecznie oddziaływać na rozwój i działalność tej grupy podmiotów gospodarczych. Jest to działalność szczególna, która musi być ciągle monitorowana. Odpowiednie stymulowanie i optymalizowanie działalności firm ochrony osób i mienia może wywierać istotny wpływ na poziom szeroko rozumianego bezpieczeństwa i porządku prawnego.

WYKAZ LITERATURY:

Akty prawne:

1. Ustawa z dnia 22 sierpnia 1997r. o ochronie osób i mienia (Dz. U. nr 114, poz. 740 z późn. zm.) - tekst jednolity Dz. U. z 2005r. Nr 145 z późn. zm.;

2. Ustawa z dnia 6 kwietnia 1990r. o Policji (Dz. U. z 2002r. Nr 7, poz. 58 z późn. zm.);

3. Ustawa z dnia 24 sierpnia 1991r. o Państwowej Straży Pożarnej (Dz. U. z 2002r. Nr 147, poz. 1230 z późn. zm.);

4. Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997r. o strażach gminnych (Dz. Nr 123, poz. 779 z późn. zm.);

5. Ustawa z dnia 21 maja 1999r. o broni i amunicji (Dz. U. z 2004r. Nr 52, poz. 525 z późn. zm.);

6. Ustawa z dnia 2 lipca 2004r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. Nr 173, poz. 1807);

7. Ustawa z dnia 24 maja 2002r. o Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego oraz Agencji Wywiadu (Dz. U. z 2002r. Nr 74 poz. 676);

8. Ustawa z dnia 22 sierpnia 1997r. o bezpieczeństwie imprez masowych (tekst jedn. Dz. U. z 2001r., Nr 120, poz. 1298 z późn. zm.);

9. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 14 października 1998r. w sprawie szczegółowych zasad i wymagań, jakim powinna odpowiadać ochrona wartości pieniężnych przechowywanych i transportowanych przez przedsiębiorców i inne jednostki organizacyjne (Dz. U. Nr 129, poz. 858z późn. zm.);

10. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 17 listopada 1998r. w sprawie wewnętrznych służb ochrony (Dz. U. z 1999r. Nr 4, poz. 31 z późn. zm.);

11. Rozporządzenie Ministra Obrony Narodowej z dnia 2 czerwca 1999r. w sprawie wewnętrznych służb ochrony działających na terenach komórek i jednostek organizacyjnych resortu obrony narodowej (Dz. U. Nr 58, poz.619);

12. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z 12 sierpnia 2004r. w sprawie zakresu i sposobu współpracy Policji ze strażami gminnymi (miejskimi) oraz zakresu sprawowania przez Komendanta Głównego Policji nadzoru nad działalnością straży (Dz. U. z 2004r, Nr 187., poz. 1943),

13. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 18.12.1998r. w sprawie określenia szczegółowych zasad współpracy specjalistycznych uzbrojonych formacji ochronnych z Policją, jednostkami ochrony przeciwpożarowej, obrony cywilnej i strażami gminnymi (miejskimi) (Dz. U. Nr 161,poz.1108),

14. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 27 maja 1998r. w sprawie rodzajów dokumentów wymaganych przy składaniu wniosku o udzielenie koncesji na prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie usług ochrony osób i mienia (Dz. U. nr 69, poz.457);

15. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 22 lipca 1998r. w sprawie wysokości i trybu wnoszenia opłaty z wydanie licencji pracownika ochrony (Dz. U. Nr 98, poz. 627);

16. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia z dnia 30 czerwca 1998r. w sprawie szczegółowych warunków i sposobów użycia przez pracowników ochrony środków przymusu bezpośredniego (Dz. U. Nr 89, poz. 563);

17. Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 5 grudnia 2000r. w sprawie sposobu pobierania, zapłaty i zwrotu opłaty skarbowej oraz sposobu prowadzenia rejestrów tej opłaty (Dz. U. Nr 110, poz. 1176 z późn. zm.),

18. Rozporządzenie Rady Ministrów z 17 września 1990r.w sprawie określenia przypadków oraz warunków użycia przez policjantów środków przymusu bezpośredniego (Dz. U. Nr 70,poz.40 z późn. zm.).

Literatura przedmiotu:

1. Aleksandorwicz T. „Komentarz do ustawy o ochronie osób i mienia”, Wydano: Wydawnictwo Prawne LexisNekxis, Warszawa 2001r.

2. pod red. Bednarka W. i. Pikulskiego St „Prawne i administracyjne aspekty bezpieczeństwa osób i porządku publicznego w okresie transformacji ustrojowo-gospodarczej: materiały z konferencji naukowej”, Wydano: Uniwersytet Warmińsko-Mazurski, Olsztyn 2000r.

3. Chmaj M. „Prawo administracyjne materialne”, Wydano: Wyższa Szkoła Handlu i Prawa, Warszawa 2003r.

4. Czarnecki B., Siemiński W. „Kształtowanie bezpiecznej przestrzeni publicznej”, Wydano: Wydawnictwo ”Difin”, Warszawa 2004r.

5. Derejczyk, M., Kudłaszyk A. „Pracownik ochrony fizycznej”, Wydano: Oficyna Wydawnicza Ośrodka Postępu Organizacyjnego Sp. z o.o., Bydgoszcz 1999r.

6. pod. red. Enerlich M., Milewicz M., Wojtal J., „Ochrona osób i mienia. Licencja.”, Wydano: Wydawnictwo „Dom Organizatora”, Toruń 2001r.

7. Gruza, E., Żebrowska D. „Straż gminna (miejska). Komentarz do przepisów”, Wydano: Wydawnictwo Comer, Toruń 1996r.

8. Hanausek T. „Ustawa o ochronie osób i mienia z 22 sierpnia 1997r.”; Toruń 1998r.

9. Hanausek T. „Ustawa o Policji. Komentarz”, Kraków 1996r.

10. Kotowski W. „Ochrona osób i mienia. Komentarz praktyczny”, Wydano: Dom Wydawniczy ABC, Warszawa 2004r.

11. pod. red. Rajchela K. „Zarządzanie ochroną porządku i bezpieczeństwa publicznego w państwie” Wydano: Oficyna Wydawnicza Politechniki Rzeszowskiej, Rzeszów 2005r.

12. Sprengel B. „Ustrój organów administracji bezpieczeństwa i porządku publicznego”, Wydano: Wyższa Szkoła Humanistyczno-Ekonomiczna, Włocławek 2004r.

13. Tyrała P. „Zarządzanie kryzysowe”, Wydano: Wydaw. Adam Marszałek, Toruń 2003r.

14. Ura E. „Prawne zagadnienia ochrony osób i mienia”, Wydano: Wydawnictwo Oświatowe FOSZE, Rzeszów 1998r.

15. Wołpiuk W.J. „Państwo wobec szczególnych zagrożeń: komentarz wybranych przepisów Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997r.”, Wydano: Wydawnictwo „Scholar”, Warszawa 2002r.

16. Zakrzewski R. „Bezpieczeństwo i porządek publiczny”, Wydano: Wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa 1995r.

17. Zieleniewski J. „Organizacja zespołów ludzkich. Wstęp do teorii organizacji i kierowania”, Wydano: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1978r.

Czasopisma:

1. Biuro Służby Prewencyjnej Komendy Głównej Policji - Koncepcja Ogólnopolskiego Systemu Powiadamiania i Alarmowania Jako Ważny Element Programu Poprawy Bezpieczeństwa Obywateli i Państwa „Bezpieczna Polska”; Warszawa 2002r.

2. Biurowy Serwis Informacyjny „IKOP” - redagowany przy współpracy Polskiego Związku Pracodawców Ochrona; Wydawnictwo KARAT s.c., Warszawa 2003r.

3. Roczny rozszerzony biuletyn statystyczny za rok 1998. Komenda Główna Policji. Biuro Informatyki.

Wydawnictwa monograficzne:

1. dr Nowicki Z. - Pracownik ochrony fizycznej bez licencji. Zarys problemów. Wykład na IX Walnym Zgromadzeniu Krajowego Związku Pracodawców Agencji Ochrony Osób, Mienia I Usług Detektywistycznych, Spała 1998 r.

2. opracował: dr Trzciński Z. „ Wybrane problemy dotyczące Ustawy o ochronie osób i mienia”, Warszawa dnia 16 października 1997r.

Źródła internetowe:

1. http://www.bip.gov.pl/,

2. http://www.zjazdpts.amu.edu.pl/.

Załączniki:

- Tabele: 1. Tabela służby; 2. Tabela z badań przeprowadzonych przez Zakład Zarządzania Kryzysowego Szkoły Głównej Służby Pożarniczej dotycząca bezpieczeństwa na szczeblu powiatu; 3.Tabela przedstawiająca wielkość branż ochrony osób i mienia w poszczególnych krajach UE.

- Wzory: wzór nr 1 - licencja pracownika zabezpieczenia technicznego pierwszego stopnia; wzór nr 2 - licencja pracownika ochrony fizycznej drugiego stopnia.

1. Tabela służby

Tabela służby zawiera następujące elementy:

1. rodzaje służby, np.:

posterunek stały (PS) - wystawiony w miejscu wymagającym ochrony całodobowej lub w określonej z góry porze doby,

posterunek doraźny (PD) - wystawiony w miejscu wymagającym ochrony natychmiastowej i tymczasowej,

obchód (OB.) - przeprowadzany w celu skontrolowania sposobu wykonywania zadań ochrony przez pracowników ochrony oraz rozpoznania aktualnego stanu bezpieczeństwa jednostki,

konwój (K) - wykonuje zadania ochrony wartości pieniężnych oraz innych przedmiotów wartościowych lub niebezpiecznych podczas przenoszenia lub przewożenia.

2. rozmieszczenie służby ochrony i zadania pracowników pełniących służbę:

a. rozmieszczenie służby , np.:

posterunek stały nr 1 (PS-1) - wejście główne osobowe, w bloku nr …. od strony ulicy …. ,

posterunek stały nr 2 (PS-2) - magazyn broni i amunicji , w bloku nr ….,

patrol stały nr 1 (PS-1) - od posterunku stałego nr 1 do posterunku stałego nr 2, wzdłuż wewnętrznego ogrodzenia obiektu.

b. zadania pracowników ochrony pełniących służbę, np.:

posterunek stały nr 1 (PS-1):

- kontrola dokumentów osób wchodzących do obiektu,

- podejmowanie interwencji w razie naruszenia bezpieczeństwa i porządku publicznego,

- wykonywanie innych poleceń dowódcy zmiany.

posterunek stały nr 2 (PS-2):

- ochrona rejonu magazynu,

- nie dopuszczanie do wejścia w rejon magazynu osób postronnych po jego zamknięciu,

- zezwolenie na otwarcie magazynu osobie odpowiedzialnej za przechowywanie broni i amunicji,

- utrzymywanie stałej łączności z dowódcą zmiany.

patrol nr 1 (P-1):

- nie dopuszczanie do przedostania się osób postronnych prze ogrodzenie,

ochrona budynków na trasie patrolu,

- sprawdzanie uprawnień osób do przebywania na trasie obiektu.

3. obsada służby i czas jej pełnienia np.:

posterunek stały nr 1 (PS-1):

- dwuosobowy w godz. 6.00-14.00

posterunek stały nr 2 (PS-2):

- jednoosobowy w godz. 14.00-6.00,

patrol nr 1 (P-1):

- dwuosobowy w godz. 22.00-6.00.

Tabelę służby sporządza szef ochrony.

L.p.	Rodzaj służby numer posterunku, patrolu	Miejsce wystawienia	Czas służby	Zadania do wykonania
1 11	2	3	4	5

Tabela 1.

Badania przeprowadzone przez Zakład Zarządzania Kryzysowego Szkoły Głównej Służby Pożarniczej, których celem była empiryczna diagnoza problemów związanych z bezpieczeństwem publicznym na szczeblu lokalnym. Materiał empiryczny zastosowany w niniejszym opracowaniu zebrany został w IV kwartale 2003r. Przeprowadzono 218 ankiet ze starostami oraz 500 ankiet z mieszkańcami powiatów: Mysłowice, Krosno, Wieruszów i Wyszków.

Tabela 1 (dane w procentach)

Jakimi sposobami mieszkańcy powiatu mogą przyczynić się do poprawy bezpieczeństwa?	Jest to sposób właściwy	Jest to sposób niewłaściwy	Trudno powiedzieć
Przez wybór odpowiednich, kompetentnych osób do władz samorządowych.	91,9	1,9	6,2
Większą troskę i opiekę nad dziećmi i młodzieżą.	89,9	3,4	6,7
Odpowiednią edukację i organizację akcji promujących bezpieczne zachowania.	86,0	5,6	8,4
Współpracę z odpowiednimi służbami odpowiedzialnymi za bezpieczeństwo.	84,3	3,1	12,5
Informowanie odpowiednich władz o pojawiających się niebezpieczeństwach.	82,8	5,9	11,3
Rozsądne zachowanie i unikanie niebezpiecznych sytuacji	79,8	7,1	13,00
Udział w zebraniach i spotkaniach z radnymi.	61,8	13,00	25,2
Tworzenie fundacji, stowarzyszeń, inicjatyw społecznych na rzecz bezpieczeństwa.	52,6	14,3	33,00
Zatrudnianie prywatnych firm zajmujących się ochroną bezpieczeństwa.	41,3	23,3	35,3
Przekazywanie określonych kwot na rzecz bezpieczeństwa gminy i powiatu.	31,5	36,1	32,4
Upominanie się przez petycje, strajki, manifestacje o załatwienie najistotniejszych problemów.	27,2	37,8	35,0

Ogólnie można wyróżnić kilka zachowań preferowanych bardziej lub mniej przez mieszkańców, na rzecz poprawy bezpieczeństwa. Pierwszy - to aktywny udział w wyborze władz samorządowych, a później współpraca z instytucjami i służbami odpowiedzialnymi za poziom bezpieczeństwa. Drugi - działania, które można nazwać „pracą u podstaw”, tzn. wychowywanie i organizowanie przedsięwzięć zwiększających bezpieczeństwo. Trzeci - działania angażujące własne środki finansowe obywateli.

Tabela 2.

W Polsce mamy jedną z „najpotężniejszych wśród krajów Unii Europejskiej branż ochrony osób i mienia. W 2004 roku zostało wydanych 4600 koncesji, z tego ponad 4200 działających przedsiębiorstw i 200 tys. zatrudnionych pracowników ochrony - stawia to nas wśród potentatów w tej dziedzinie. Według CoESS (Confederation of European Security Services - „Panoramic Overview Private Security) polski sektor ochrony - pod względem liczby zatrudnionych plasuje się na pierwszym miejscu w Unii Europejskiej. Tabela pokazuje wielkość branży w poszczególnych krajach Unii na tle liczby ludności.

Kraj	Liczba ludności	Liczba firm ochrony	Liczba zatrudnionych
Austria	8.200.000	200	6.790
Belgia	10.300.000	146	18.321
Czechy	10.200.000	2.210	28.101
Cypr	776.000	48	1.500
Dania	5.400.000	413	5.250
Estonia	1.400.000	70	4.900
Finlandia	5.200.000	250	6.000
Francja	60.400.000	4.700	117.000
Gracja	10.700.000	830	25.000
Hiszpania	40.280.000	998	89.449
Holandia	16.300.000	818	30.000
Irlandia	3.900.000	300	20.000
Litwa	3.600.000	67	10.000
Luxemburg	462.000	10	2.200
Łotwa	2.300.000	270	5.000
Malta	397.000	6	700
Niemcy	82.500.000	3.000	170.000
Polska	38.600.000	4.200	200.000
Portugalia	10.500.000	92	28.000
Słowacja	5.400.000	1.730	20.839
Słowenia	2.000.000	126	4.500
Szwecja	9.000.000	280	17.000
Węgry	10.000.000	3.900	80.000
W. Brytania	60.270.000	1.700	150.000
Włochy	58.100.000	1.240	55.000

Wzór nr 1.

Licencja pracownika zabezpieczenia technicznego pierwszego stopnia - blankiet o wymiarach 9,5 x 6,5 obustronnie foliowany, zaopatrzony w lewym dolnym roku w wizerunek godła państwowego.

Wzór nr 2.

Licencja pracownika ochrony fizycznej drugiego stopnia - blankiet o wymiarach 9,5 x 6,5 obustronnie foliowany, zaopatrzony w lewym dolnym roku w wizerunek godła państwowego.

( tekst jedn. Dz. U. z 2005r. Nr 145, poz.121).

Dekret z dnia 17 października1946r. o Straży Pocztowej (Dz. U z 1946,Nr 59,poz.323).

Ustawa z dnia 31 stycznia 1961r. o Straży Przemysłowej (Dz. U z 1961r. Nr 6, poz. 42).

(Dz. U. Nr 6, poz.43 z późn. zm.)

Por. J. Paśnik [w:]red. naukowy Marek Chmaj „Prawo administracyjne materialne” Wydano: Wyższa Szkoła Handlu i Prawa, Warszawa 2003r. s. 363.

(Dz. U. Nr 74, poz. 676 z późn. zm.).

( tekst jedn. Dz. U. Nr 7 z 2002r.,poz. 58 z późn. zm.).

(Dz. U. Nr 123,poz.779 z późn. zm.).

(tekst jedn. Dz. U. Nr 147 z 2002r., poz. 1229 z późn. zm.)

(tekst jedn. Dz. U. Nr 147 z 2002r., poz. 1230 z późn. zm.).

(tekst jedn. Dz. U. Nr 171 z 2002r., poz. 39 z późn. zm.).

(Dz. U. Nr 96, poz. 591 z późn. zm).

(tekst jedn. Dz. U. Nr 42 z 2002r., poz. 372 z późn. zm.)

(Dz. U. Nr 101, poz. 449 z późn. zm.)

(tekst jedn. Dz. U. Nr 66 z 1999r., poz. 750 z późn. zm.).

(Dz. U. Nr 125, poz. 1371 z późn. zm.)

(Dz. U. Nr 156, poz. 1301).

(Dz. U. nr 113, poz. 986).

(Dz. U. Nr 62, poz. 558).

(Dz. U. Nr 53, poz. 549 z późn. zm.)

(Dz. U. Nr 114, poz. 740 z późn. zm.).

Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997r. (Dz. U. z dnia 16 lipca 1996r. Nr 78, poz. 483).

(tekst jedn. Dz. U. z 2003r. Nr 159, poz. 1548 z późn. zm.)

Por. J. Paśnik [w:] Marek Chmaj „Prawo administracyjne materialne”, Warszawa 2003r. ,s. 361.

Tamże s.362.

Por. E. Ura „ Prawne zagadnienie ochrony osób i mienia”, Wydawnictwo Oświatowe FOSZE, Rzeszów 1998r., s.127

Por. E. Ura ”Praworządność w działalności organów bezpieczeństwa i porządku publicznego, „Zeszyty Naukowe” ASW 1976, Nr 12.

Zob. E. Ura „Prawne zagadnienia ochrony (….), op. cit. s.140 i nast.

Por. J. Zieleniewski „ Organizacja zespołów ludzkich. Wstęp do teorii organizacji i kierowania”, Wydano: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1978r., s.243.

E. Ura, „ Prawne zagadnienia ochrony (…)”, op. cit. s. 140.

Por. J. Paśnik [w:] Marek Chmaj „Prawo administracyjne materialne”, op. cit. s. 364.

(tekst jedn. Dz. U. Nr 66 z 1999r., poz. 750 z późn. zm.).

Ustawa z dnia 28 września 1991r. o lasach (Dz. U. Nr 101, poz. 449 z późn. zm.)

Zob. art. 47 ust.1a Ustawa z dnia 28 września 1991r. o lasach (Dz. U. Nr 101, poz. 449 z późn. zm.)

Por. J. Dobkowski [w:] pod. red. W. Bednarka i S. Pikulskiego „ Prawne i administracyjne aspekty bezpieczeństwa osób i porządku publicznego w okresie transformacji ustrojowo-gospodarczej: materiały z konferencji naukowej, Mierki 26-27.10.2000r.”, Wydano: Uniwersytet Warmińsko-Mazurski, Olszyn 2000r. s. 267.

Zob. art. 1 Ustawy z dnia 5.06.1998r. o administracji rządowej w województwie (Dz. U. z 2001r. Nr 80, poz. 872).

Por. J. Dobkowski [w:] pod. red. W. Bednarka i S. Pikulskiego „ Prawne i administracyjne aspekty (….)”, op. cit. s.271.

Por. E. Ura „Prawo administracyjne”, Rzeszów 1997r. s.352.

(Dz. U. Nr 74 poz. 676 z późn. zm.)

Zob. pod red. K. Rajchela „Zarządzanie ochroną porządku i bezpieczeństwa publicznego w państwie: wybrane prawno-organizacyjne aspekty działania policji”, Wydano: Oficyna Wydawnicza Polityki Rzeszowskiej, Warszawa 2005r. s.246.

Zob. pod red. K. Rajchela „Zarządzanie ochroną porządku i bezpieczeństwa publicznego (…), op. cit. s.247.

Por. B. Sprengel „Ustrój organów administracji bezpieczeństwa i porządku publicznego”, Wydano: Wyższa Szkoła Humanistyczno-Ekonomiczna, Włocławek 2004r. s. 71.

(Dz. U. Nr 74, poz. 676 z późn. zm.).

Zob. B. Sprengel „Ustrój organów administracji bezpieczeństwa (….)”, op. cit. s.72.

Zob. B. Sprengel „Ustrój organów administracji bezpieczeństwa (….)”, op. cit. s. 73.

(Dz. U. Nr 74, poz. 676 z późn. zm.)

(Dz. U. z 2002 r Nr 7. poz. 58 z późn. zm.)

(Dz. U. z 2002 r. Nr 7, poz. 58 z późn. zm.)

T. Hanausek „Ustawa o Policji. Komentarz”, Kraków 1996r. s.19.

Por. pod. red. K. Rajchela „Zarządzanie ochroną porządku i bezpieczeństwa (….)”,op. cit.. s.53.

Por. pod red. K. Rajchela „Zarządzanie ochroną porządku i bezpieczeństwa (….)”, op. cit. s.53.

. Tamże s. 53.

Zob. art. 1 ust.2 pkt. 5 Ustawy z dnia 6 kwietnia 1990r. o Policji ( Dz. U. z 2002r., Nr 7, poz.58 z późn. zm.).

(Dz. U. z 1997r., Nr 123 ,poz. 779 z późn. zm.).

(tekst jedn. Dz. U. z 2005r. Nr 145, poz. 1221).

Pod red. K. Rajchela „Zarządzanie ochroną porządku i bezpieczeństwa (…)”,op. cit.. s.54.

Zob. art. 23 Ustawy z dnia 6 kwietnia 1990r. o Policji ( Dz. U. z 2002r., Nr 7, poz.58 z późn. zm.).

Por. rozporządzenie Rady Ministrów z 17.09.1990r.w sprawie określenia przypadków oraz warunków użycia przez policjantów środków przymusu bezpośredniego (Dz. U. Nr 70,poz.40 z późn. zm.) oraz rozporządzenie Rady Ministrów z 21.05.1996r. w sprawie szczegółowych warunków i sposobu postępowania przy użyciu broni palnej przez policjantów (Dz. U. Nr 63,poz.296).

(Dz. U. z 2002r., Nr 147, poz. 1229 z późn. zm.).

Zob. art. 1 ust. 1 Ustawy z 24 sierpnia 1991r. o Państwowej Straży Pożarnej (Dz. U. z 2002., Nr 147, poz. 1230 z późn. zm.)

Por. rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych z 29 grudnia 1999r. w sprawie szczegółowych zasad organizacji krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego (Dz. U. Nr 111, poz. 1311).

Zob. art. 14 ust. 3 i 4 Ustawy z 24 sierpnia 1991r. o ochronie przeciwpożarowej (Dz. U. z 2002r., Nr 147., poz. 1229 z późn. zm.).

Zob. art. 21 Ustawy o Państwowej Straży Pożarnej (Dz. U. z 2002.r., Nr 147., poz. 1230 z późn. zm.).

Por. pod. red. K. Rajchela „ Zarządzanie ochroną porządku i bezpieczeństwa (…)”,op. cit., s. 250.

Zob. pod. red. K. Rajchela „ Zarządzanie ochroną porządku i bezpieczeństwa (…)”,op. cit., s.250.

Por. pod red. M. Enerlich, J. Wojtal, M. Milewicz „ Ochrona osób i mienia. Licencja” Wydano: TNOiK „Dom Organizatora, Toruń 2001r. s.88.

Zob. art. 1 ust. 1 Ustawy z 29 sierpnia 1997r. o strażach gminnych (Dz. U. Nr 123, poz. 779 z późn. zm.).

Por. E. Gruza, D. Żebrowska „Straż gminna (miejska),Komentarz do przepisów”, Wydano: Wydawnictwo Comer, Toruń 1996r. s.13.

Zob. art.2 ust.1 Ustawy op. cit.

Zob. art. 74 ust. 1 Ustawy z dnia 8.03. 1990r. o samorządzie gminnym (tekst jedn. Dz. U z 2001r. Nr 142, poz. 1591 z późn. zm.).

Zob. art. 11 Ustawy o strażach gminnych, op. cit.

Zob. pod red. K. Rajchela „Zarządzanie ochroną porządku i bezpieczeństwa (…)”,op. cit. s.238.

Por. E. Gruza, D. Żebrowska „Straż gminna (miejska),Komentarz do przepisów”, op. cit. s.49.

Zob. art. 12 Ustawy z 29 sierpnia 1997r. o strażach gminnych (Dz. U. Nr 123, poz. 779 z późn. zm.).

Zob. rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z 12 sierpnia 2004r. w sprawie zakresu i sposobu współpracy Policji ze strażami gminnymi (miejskimi) oraz zakresu sprawowania przez Komendanta Głównego Policji nadzoru nad działalnością straży (Dz. U. z 2004r, Nr 187., poz. 1943).

Tamże, § 3 ust.1.

pod. red. K. Rajchela „Zarządzanie ochroną porządku i bezpieczeństwa (…)”,op. cit. s.240.

Ustawa o ochronie osób i mienia z dnia 22 sierpnia 1997r. (tekst jedn. Dz. U z 2005r. Nr 145 poz. 1221).

Zob. art.15 ustawy op. cit., nadto J. Paśnik [w:] Marek Chmaj „Prawo administracyjne materialne”, Warszawa 2003r. s. 381.

(tekst jedn. Dz. U z 2005r. Nr 145 poz. 1221).

Zob. art. 16 ustawy op. cit.

Zob. art. 2 pkt 7 ustawy op. cit.

(Dz. U. Nr 116, poz. 752).

W. Kotowski „ Ochrona osób i mienia, Komentarz praktyczny”, Wydawnictwo: Dom Wydawniczy ABC, Warszawa 2004r. s.311.

Zob. art. 45 ustawy op. cit.

Pod red. M. Enerlich, J. Wojtal, M. Milewicz „Ochrona osób i mienia, licencja“, Wydawnictwo: TNOiK „Dom Organizatora”, Toruń 2001r. s. 33.

E. Ura ”Prawne zagadnienia ochrony (…)”,op. cit. s. 17.

(Dz. U. Nr 173, poz.1807).

(tekst jedn. Dz. U. z 2005r. Nr 145 poz. 1221)

Zob.art.2 pkt 4 i 5 ustawy op. cit.

W. Kotowski „Ochrona osób i mienia (…)„op. cit., s. 147.

Tamże W. Kotowski s. 148.

Zob. art. 12 ustawy o ochronie osób i mienia (tekst jedn. Dz. U. z 2005r.,Nr 145, poz. 1221) nadto rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 18.12.1998r. w sprawie określenia szczegółowych zasad współpracy specjalistycznych uzbrojonych formacji ochronnych z Policją, jednostkami ochrony przeciwpożarowej, obrony cywilnej i strażami gminnymi (miejskimi) (Dz. U. Nr 161,poz.1108).

E. Ura „Prawne zagadnienia ochrony (…)”, op. cit., s. 128

Branżowy Serwis Informacyjny IKOP- wydawany przy współpracy Polskiego Związku Pracodawców OCHRONA, Wydawnictwo KARAT s. c. Warszawa, wydanie 17/2002r.

(tekst jedn. Dz. U. z 2005r. Nr 145, poz. 1221).

Zob. art. 5 ust. 1 i 6 op. cit.

Por. E. Ura „Prawne zagadnienia ochrony osób i mienia”, op. cit. s.13.

E. Ura „Prawne zagadnienia ochrony osób i mienia”, op. cit. s.13.

Por. W. Kotowski „Ochrona osób i mienia (…)”,op. cit. s.157.

Opracował dr Z. Trzciński „Wybrane problemy dotyczące ustawy o ochronie osób i mienia”, Warszawa 1997r. s. 8.

(Dz. U. z 2004r.Nr 52, poz. 525 z późn. zm.).

Zob. art. 7 ust. 1 Ustawy z dnia 22 sierpnia 1997r. o ochronie osób i mienia (tekst jedn. Dz. U. z 2005r. Nr 145, poz.1221).

Zob. art. 5 ust. 1 ustawy op. cit.

Zob. art. 7 ustawy op. cit.

Zob. art. 10 ustawy op. cit., nadto rozporządzenie Ministra Obrony Narodowej z dnia 2.06.1999r. w sprawie wewnętrznych służb ochrony działających na terenie komórek i jednostek organizacyjnych resortu obrony narodowej (Dz. U. nr 58, poz.619).

Zob. art. 7 ust. 1a ustawy op. cit.

W. Kotowski „Ochrona osób i mienia (…)”op. cit. s. 95.

Zob. art. 15 Ustawy o ochronie osób i mienia (tekst jedn. Dz. U z 2005r. Nr 145 poz. 1221).

W. Kotowski „Ochrona osób i mienia (…)” op. cit. s. 78.

Zob. art. 49 ustawy op. cit.

Zob. rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 27.05.1998r. w sprawie rodzajów dokumentów wymaganych przy składaniu wniosku o udzielenie koncesji na prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie usług ochrony osób i mienia (Dz. U. Nr 69, poz. 457).

Ustawa z dnia 2.07. 2004r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. Nr 173, poz. 1807).

Internet str. http:// www.bip.gov.pl/.

Zob. art. 18 ust. 3 Ustawy o ochronie osób i mienia (tekst jedn. Dz. U z 2005r. Nr 145 poz. 1221).

Internet str. http://www.bip.gov.pl/.

Zob. § 7 ust 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 5.12.2000 r. w sprawie sposobu pobierania, zapłaty i zwrotu opłaty skarbowej oraz sposobu prowadzenia rejestrów tej opłaty (Dz. U. Nr 110, poz. 1176 z późn zm.)

Zob. art. 22 Ustawy o ochronie osób i mienia (tekst jedn. Dz. U z 2005r. Nr 145 poz. 1221).

Zob. art. 22 ust. 3 ustawy op. cit.

Zob. art. 61 w związku z art. 58 ust. 2 Ustawy o swobodzie działalności gospodarczej z dnia 2.07.2004r.(Dz. U. Nr 173, poz.1807).

Branżowy Serwis Informacyjny „IKOP” - wydawany przy współpracy Polskiego Związku Pracodawców OCHRONA, wydawnictwo KARAT s.c., Warszawa ,wydanie 6/2003r. s.4.

Branżowy Serwis Informacyjny „IKOP” - wydawany przy współpracy Polskiego Związku Pracodawców OCHRONA, wydawnictwo KARAT s.c., Warszawa ,wydanie 6/2003r., s.6.

pod. red. M. Enerlich, J. Wojtal, M. Milewicz, „Ochrona osób i mienia. Licencja“, op. cit. s. 54.

E. Ura „Prawne zagadnienia ochrony (…)”,op. cit., s.38.

E. Ura „Prawne zagadnienia ochrony (...)”, op. cit. s.41.

Z.T. Nowicki, „Konstytucja ochroniarstwa w Polsce”, Ochrona Nr 1/1998r.

Zob. rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 22.07.1998r. w sprawie wysokości trybu wnoszenia opłaty za wydanie licencji pracownika ochrony (Dz. U. Nr 98, poz.627), wydane na podstawie art. 30 ust. 4 ustawy.

Por. M. Derejczyk. A. Kudłaszyk „ Pracownik ochrony fizycznej”, Wydawnictwo: Oficyna Wydawnicza Ośrodka Postępu Organizacyjnego Sp. z o.o., Bydgoszcz 1999r., s.243.

E. Ura „Prawne zagadnienia ochrony (…)”, op. cit. s. 59.

Zob. art. 32 ust. 1 ustawy o ochronie osób i mienia (tekst jedn. Dz. U z 2005r. Nr 145 poz. 1221).

Por. W. Kotowski „Ochrona osób i mienia (…)”op. cit. s. 248.

Zob. art. 25 ust. 2, art. 26 ust. 1 pt. 5 oraz art. 36 ust. 1 pkt 4 i 5 ustawy op. cit.

Wykład na IX Walnym Zgromadzeniu Krajowego Związku Pracowników Agencji Ochrony Osób, Mienia i Usług Detektywistycznych praca pt.” Pracownik ochrony fizycznej bez licencji - zarys problemów” ,Spała - 9 października 1999r.

Zob. M. Derejczyk, A. Kudłaszyk „Pracownik ochrony fizycznej”, op. cit. s. 179 i następne.

Zob. E. Ura „Prawne zagadnienia ochrony (…)”,op. cit. s. 65.

E. Ura „Prawne zagadnienia ochrony (…)”,op. cit s. 62.

Zob. rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30.06.1998r. w sprawie szczegółowych warunków i sposobów użycia przez pracowników ochrony środków przymusu bezpośredniego (Dz. U. Nr.89, poz.563).

E. Ura „ Prawne zagadnienia ochrony (…)”,op. cit. s.62.

Zob. art. 42 ustawy o ochronie osób i mienia (tekst jedn. Dz. U z 2005r. Nr 145 poz. 1221) oraz Ustawa z dnia 6.06.1997r. Prawo karne (Dz. U. Nr 88,poz.553 z późn. zm.).

E. Ura „Prawne zagadnienia ochrony (…)”, op. cit. s. 63.

T. Hanausek ”Ustawa o ochronie osób i mienia z dnia 22 sierpnia 1997r ”., Toruń 1998r., s. 93.

Zob. rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 17 listopada 1998r. w sprawie wewnętrznych służb ochrony (Dz. U. z 1999r. Nr 4, poz.31; zm. Dz. U. z 2001r. Nr 119, poz.1273).

E. Ura, „Prawne zagadnienia ochrony (…)”, op. cit., s. 80.

(tekst jedn. Dz. U z 2005r. Nr 145 poz. 1221).

(Dz. U. z 2004r. Nr 52, poz.525 z późn. zm.).

(Dz. U. Nr 173, poz. 1807).

(Dz. U. Nr 86, poz. 543).

(Dz. U. Nr 78, poz. 511).

E. Ura „ Prawne zagadnienia ochrony (…)”,op. cit. s. 86.

(Dz. U. z 2004r. Nr 52, poz.525 z późn. zm.).

Zob. art. 40 ust. 1 ustawy o ochronie osób i mienia (tekst jedn. Dz. U z 2005r. Nr 145 poz. 1221).

E. Ura „Prawne zagadnienia ochrony (…)”, op. cit. s.90.

Zob. art. 41 ustawy op. cit.

Zob. Ustawa z dnia 22.08.1997r. o bezpieczeństwie imprez masowych (tekst jedn. Dz. U. z 2001r., Nr 120, poz. 1298 z późn. zm.) , nadto rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 2.07.2002r. w sprawie wymogów, jakie powinny spełniać służby porządkowe organizatora imprezy masowej w zakresie wyszkolenia i wyposażenia oraz szczególnych warunków i sposobów ich działania (Dz. U. Nr 113, poz. 986).

Zob. art. 36 pkt 5 ustawy op. cit.

Por. W. Kotowski „ Ochrona osób i mienia (…)”,op. cit. s. 292.

Roczny rozszerzony biuletyn statystyczny za rok 1998r. Komenda Główna Policji. Biuro Informatyki, s. 109-110.

Informacje zawarte w Branżowym Serwisie Informacyjnym „IKOP” wydawanym przy współpracy Polskiego Związku Pracodawców OCHRONA, Warszawa 2004r.

Zob. pod red. W. Bednarka i St.Pikulskiego „Prawne i administracyjne aspekty bezpieczeństwa osób i porządku publicznego w okresie transformacji ustrojowo-gospodarczej: materiały z konferencji naukowej, Mierki 26-27.X.2000r. ,Wydano: Uniwersytet Warmińsko-Mazurski, Olsztyn 2000 r. s. 129.

Za B. Kwiatkowską „Działalność władz samorządowych i poczucie bezpieczeństwa w społecznościach lokalnych” http://www.zjazdpts.amu.edu.pl./

Czasopismo Branżowy Serwis Informacyjny „IKOP” - redagowany przy współpracy Polskiego Związku Pracodawców OCHRONA , Wydawnictwo KARAT s.c. Warszawa, Wydanie 17/2004.

2

---