Nowa lewica, ruch społeczno-polityczny i ideologiczny, powstały w latach 60. XX w. w środowiskach młodzieżowych, studenckich i intelektualnych w Stanach Zjednoczonych i krajach Europy Zachodniej. Określenie "nowa lewica" pochodziło od grupy wydającej w Oxfordzie "New Left Review", a pojawiło się w eseju C.W. Millsa List do Nowej Lewicy z 1960 i wiązało się z odrzuceniem programowych założeń i form działania “starej lewicy”, czyli socjaldemokracji oraz marksizmu-leninizmu.
Pod względem ideologicznym i filozoficznym nowa lewica nie tworzyła jednolitej, spójnej koncepcji, była zbiorem poglądów zaczerpniętych z marksizmu, maoizmu, anarchizmu, trockizmu, egzystencjalizmu, liberalizmu, różnego typu religii. Esencję ideową wyrażało hasło 3 x M (Marks, Mao, Marcuse). Ideologia nowej Lewicy odrzucała przemysłowego i konsumpcyjnego modelu społeczeństwa, które zostało uznane za jednowymiarowe i represyjne, pełne sprzeczności i ograniczeń. Przedstawiciele nowej lewicy głosili idee nonkonformistycznej kultury, wyrażali protest przeciwko porządkowi prawnemu i elitom władzy. Szczyt popularności programu Nowej Lewicy nastąpił w okresie rewolty studenckiej w 1968.
NOWA LEWICA , ang. New Left
określenie, jakie odnosili do siebie młodzi radykałowie lat 60. pragnąc odróżnić się od tradycyjnej lewicy związanej z istniejącymi partiami socjalistycznymi i komunistycznymi; nazwa powstała w W. Brytanii i nawiązywała do czasopisma "New Left Review" (istnieje do dziś); w USA najsilniejszą organizacją N.L. była "Students for a Democratic Society", która 1968 miała na uczelniach amer. ponad 300 tys. członków, stając się gł. siłą w ruchu sprzeciwu wobec wojny w Wietnamie i w walce o prawa obywatelskie (zwł. dla Murzynów). N.L. kwestionowała przeświadczenie tradycyjnej lewicy, że gł. siłą postępu jest proletariat, stawiając na jego miejscu studentów czy ludzi wyrzuconych poza margines cywilizacji przemysłowej (kolorowi, mieszkańcy Trzeciego Świata). U podstaw ideologii N.L. legło przeświadczenie, że tym, co należy w pierwszym rzędzie przezwyciężyć, nie jest polityczna niesprawiedliwość czy przemoc, ale hegemonia kulturowa (dlatego np. dla N.L. w RFN gł. przeciwnikiem stał się prasowy koncern A. Springera); nadzieje na przemiany polit. wiązano z rewolucją kulturalną, odrzuceniem tradycyjnych hierarchii wartości w imię tzw. kontrkultury. Zaproponowany przez N.L. dyskurs akceptujący rolę ruchów spontanicznych, etnicznych, rasowych, a także odwołujących się do identyfikacji seksualnych mniejszości bardzo szybko oddziałał na środowiska akademickie, przybierając zwł. w USA formę krytykowanej dziś "politycznej poprawności". Z czasem większość działaczy N.L. zasiliło ruchy ekologiczne, antynuklearne, feministyczne, mniejszości seksualnych, skrajną lewicę (Czerwone Brygady we Włoszech, Czarne Pantery w USA), polityczną prawicę (np. A. Glucksmann), czy związało swoje kariery z tradycyjnymi partiami (T. Hayden, J. Lang czy R. Debray).