Pytanie nr 71 Rozmieszczenie ludności w Polsce

Liczba ludności w dowolnym kraju kształtowana jest przez:

• kataklizmy - w Polsce przede wszystkim II Wojna Światowa,

• migracje zagraniczne,

• przyrost naturalny,

Przed wybuchem II Wojny Światowej ludność Polski liczyła 35 mln ludzi. W wyniku strat wojennych oraz bezpośredniej eksterminacji ludności polskiej zginęło 6, 028 mln ludzi. Ponadto w czasie wojny wywieziono z obszaru Polski do Niemiec 2,3 mln ludzi a kolejne 2 mln deportowano z obszaru kraju. W latach 1946 - 2001 liczba ludności Polski wzrosła z 23, 6 do 38, 1 mln ludzi. Bardzo dynamiczny przyrost rzeczywisty był wynikiem wysokiego przyrostu naturalnego. Migracje bowiem wtedy charakteryzowały się nadwyżką wyjazdów nad przyjazdami do kraju (1946 - 2001: - 1970,7 tyś osób)

W okresie powojennym zachodziły intensywne migracje wewnętrzne ludności o podłożu ekonomicznym. Zachodziły one zazwyczaj w dwóch kierunkach:

• ze wsi do miast

• z obszarów mniej uprzemysłowionych do obszarów bardziej uprzemysłowionych

Konsekwencja migracji i przestrzennie zróżnicowanej dynamiki przyrostu naturalnego jest utrzymywanie się międzyregionalnych różnic gęstości zaludnienia ukształtowanych pod wpływem czynników naturalnych i ekonomicznych. Prz średniej gęstości zaludnienia wynoszącej 122 osoby/km2, w Świętochłowicach wynosił 4238 osób/km2, zaś najmniejsza gęstość zaludnienia zaobserwowana była w powiecie bieszczadzkim 20 osób/km2. Najsłabiej zaludnionymi regionami Polski są: Rejon Podlasia, Mazur, Pomorza i Ziemi Lubuskiej oraz wschodnie obszary województwa lubelskiego i podkarpackiego.

Dużą koncentrację ludności zaobserwować można natomiast w „trójkącie”: Przemyśl - Zgorzelec - Trójmiasto.

Ponadto w wyniku wspomnianych wcześniej migracji do miast, zwiększył się odsetka ludności miejskiej z 31,8 % do 61,6 % (wskaźnik urbanizacji)w latach 1946-2003. Procesy urbanizacyjny nie przebiegały w przestrzeni w jednakowym czasie. Przeważająca część ogólnego przyrostu ludności miejskiej skoncentrowała się w wielkich miastach. W latach 1950- 1995 liczba ludności pięciu największy miast Polski - Warszawy (obecnie 1,705 mln ludności), Krakowa i Łodzi (po ok 755 tyś. Ludności), Wrocławia (655 tyś) oraz Poznania (560 tyś) wzrosła z 2,4 do 4,5 mln. Największe aglomeracja na obszarze Polski to katowicka (3,5 mln), warszawska (2,6), łódzka (1 milion mieszkańców). Najwyższe gęstości zaludnienia w poszczególnych województwach można uszeregować następująco:Śląskie - 398 osób na km2, Małopolskie - 212 osób na km2, Dolnośląskie - 150 osób na km2, Łódzkie - 147 osób na km2, Mazowieckie - 142 osób na km2.

Obecnie zaobserwować można stopniowy spadek liczby ludności Polski z 38, 6 mln w roku 1995 do 38,1 mln mieszkańców w roku 2001.Złożył się na to szereg czynników tj.

• Niż demograficzny - echo niżu wojennego

• znaczne nasilenie przemian społecznych - opóźnienie wieku zawierania małżeństw, związki nieformalne moda na „single”, wzrost aktywności zawodowej - związane z wkraczaniem do fazy regresu demograficznego.

• Zróżnicowanie obszarów starości i młodości demograficznej,

• nasilenie bezrobocia i brak poczucia stabilizacji społecznej,

Obserwować można również stopniowy spadek liczby ludności miast na rzecz obszarów wiejskich. Powiedzieć można, że proces urbanizacji największych miasta w Polsce wszedł w fazę suburbanizacji lub dezurbanizacji Przyczyny należy upatrywać w :

• załamaniu miejskiego stylu życia oraz braku miejsc pracy - załamaniu industrialnego typu rozwoju

• narastaniu bezrobocia oraz ubożenia mieszkańców miast przy wzroście kosztów utrzymania się wmieście itp - odpływ na wieś najczęściej na obszary z których ludzie Ci migrowali do miast, najczęściej też po uzyskaniu świadczeń np emerytalnych

• nasilaniu sie procesu suburbanizacji, będącego naturalną koleją rzeczy w miastach :)

---