23.05.1999
WBM - Mechanika
Grupa: 3 Semestr: 2
SPRAWOZDANIE Z LABORATORIUM MATERIALOZNASTWA
Temat: Żeliwo białe.
Żeliwo białe krzepnie zgodnie z układem metastabilnym Fe-Fe3C, a jego struktura składa się z ledeburytu i perlitu. Jest ono bardzo twarde i kruche oraz bardzo odporne na ścieranie. Im mniejsza zawartość perlitu, tym większa odporność na ścieranie.
Przykłady zastosowań:
Płyty ścierne w młynach
Gniazda zaworowe
Walce z żeliwa odbielanego:
Żeliwo przy normalnej szybkości chłodzenia krzepnące jako szare jest odlewane w formy, które na obwodzie walca mają ochładzalniki stalowe. Na tych ochładzalnikach żeliwo krzepnie jako białe, głębiej jako połowiczne (pstre), tzn. o strukturze składającej się z obszaru żeliwa białego i szarego leżących obok siebie, a rdzeń krzepnie jako żeliwo szare, jest więc dość ciągliwy. Jeszcze bardziej odporne na ścieranie, a zatem doskonale nadające się do kruszenia materiałów twardych (min. Na wykładziny młynów do cementytu, do obróbki wstępnej rud) jest białe żeliwo stopowe np. Ni-Hard o zawartości 2%Cr, 4%Ni, 0,6%Mn, 0,6%Si, 3%C. Struktura tego żeliwa składa się z martenzytu z austenitu szczątkowym z wytrąceniami węglików. Ni-Hard po odlaniu ma duże naprężenia i jest kruche, dlatego stosuje się odpuszczanie w ciągu 5 godzin w temperaturze 275st.C. Żeliwo ciągliwe jest otrzymywane z żeliwa białego w wyniku wyżarzania grafityzującego. Podczas tej operacji cementyt ulega rozpadowi i wydzielają się tzw. węgliki żarzenia. Żeliwo ciągliwe charakteryzuje się dobrymi własnościami wytrzymałościowymi i plastycznymi. Jest stosowane między innymi w przemyśle: górniczym, samochodowym, ciągnikowym, rolniczym, do wytwarzania licznych drobnych części maszyn.
Jeżeli wyżarzanie prowadzi się w ośrodku chroniącym przed utlenianiem (w skrzyniach z piaskiem lub w specjalnej atmosferze ochronnej), to w wyniku otrzymuje się strukturę ferrytyczną z rozsianym w dużej ilości węglem żarzenia. Przełom takiego żeliwa jest ciemny oraz matowy i stąd nazwa żeliwo ciagliwe czarne.
Jeśli wyżarzenie prowadzi się w ośrodku utleniającym (skrzynie z tlenkiem żelazowym lub w specjalnej atmosferze utleniającej), to wydzielony węgiel żarzenia w dużej mierze się spala i w wyniku otrzymuje się strukturę perlityczno - ferrytyczną z rozsianym w małych ilościach węglem żarzenia. Przełom takiego żeliwa jest jasny i błyszczący zbliżony do przełomu stali i stąd nazwa żeliwo ciągliwe białe.