Co to jest ETYKA??
Jest to ogolna nazwa dla roznych sposobow rozumienia i badania zycia moralnego. Dzieli sie na aksjologie-nauka o wartosciach i deontologie- nie wiem powinnosciach??
Aksjologia- bada nature roznego rodzaju wartosci, ich poch. , sposob istnienia, strukture, hierarchie, zasady funkcjonowania, zmiennosc w czasie i przestrzeni
Deontologia z gr. deon- to co niezbedne wlasciwe, obowiazek- to nauka o powinnosciach i obowiazkach. Jest deontologia lekarska. stanowi ona swoisty kodeks postep. moralnego lekarzy w stos. do pacjentow, innych lekarzy, badan naukowych.
Etyka normatywna0- probuje odp na pyt: jakie ogolne normy dzialania i oceniania sa warte morlanej akceptacji i why tak sie dzieje. Normy wypracowuje sie zazwyczaj w ramach teorii etycznych. Kazda teoria etyczna ma swoej konsekwencje znajdujace wyraz w pewnych rodzajach postep. i oceniania. Etyka ta okresla dobro najwyzsze, w tym wzgle. jednak nigdy nie byla jednomyslna., np hedonisci- najwyzsza wartosc to przyjemnosc:)
Etyka nienormatywna ustala to co zachodzi w swiecie pojec, faktow, nie zas to co zach. w sensie moralnym. dzieli soe na etyke opisowa zajm. sie ona bad faktow zachowan przkonan moralnch- analiz i wyj. nie ocenia oraz na Metaetyke- w jej zakres wchodzi anal. jezyka, pojec i metod rozumownia w etyce, bada znaczenie takich terminow jak slusznosc, obow, zasada, moralnosc, odpowiedz. wypracowuje teorie wiedzy moralnej, ustala swoiste dla moralnosci wzorce rozumowania i uzasadnia.
Rygoryzm - dążył do surowego, bezwzględnego przestrzegania norm moralnych, obowiązujących w grupie społecznej. Głosił zasadę wypełniania obowiązku. Skrajna wersja rygoryzmu moralnego zakłada, że wartości i normy moralne są trwałe i uniwersalne i ze powinny być przestrzegane niezależnie od okoliczności.
Utylitaryzm - zakłada, że największym dobrem i celem moralnym jest pożytek jednostki i społeczeństwa. Według utylitarystów postępowanie ludzkie jest moralne wówczas, gdy kierowanie się w nim dobrze pojętym interesem własnym jednostki nie stoi w sprzeczności interesami ogółu, lecz przeciwnie służy pomnażaniu ogólnospołecznego dobra i szczęścia
Deklaracje Świat. Stow. Lek.
Deklaracja Genewska - 48, uzup. 68, 83 - rodzaj współ. wersji przysięgi Hipokratesa, wymaga od lekarza poświęcenia życia służbie ludzkości, uczynienia zdrowia chorego swoją główną troską, szacunku dla powierzonych mu tajemnic, niedopuszczenie aby względy religijne, narodowościowe, rasowe, partyjne lub klasowe mogły wpływać na niego w wykonaniu obowiązków wobec chorego, najwyższego respektu dla życia ludzkiego od jego początku, żąda też od lekarza, by nie używał swej profesjonalnej wiedzy przeciwko prawom ludzkości.
Międzyn. Kodeks Etyki Lek. Św. Stow. Lek. Londyn 1949, 68, 83 - uznaje m.in. przestrzeganie dekl. Genewskiej, zachowanie najwyższego poziomu zawodowego, nie kierowanie się motywem zysku w decyzjach klinicznych, uczciwościw kontaktach z pacjentami i kolegami lekarzami, ujawnienia przypadków lekarskiej nieuczciwości i niekompetencji.
Deklar. Helsińska - 1964, 75,83 - Reg. Sposób prowadzenia badań biomedycznych na człowieku, wśród wielu jej zasad znajduje się nakaz mówiący, że „interes osoby poddanej badaniu musi przeważać nad interesem nauki i społeczeństwa”
Deklar. Z Lizbony - 1981- dot. Praw pacjenta, wymienia ona m.in.: prawo do swobodnego wyboru lekarza , którego oceny etyczne i kliniczne nie są poddane zewnętrznym naciskom, prawo do zgody lub odmowy leczenia po otrzymaniu pełnej informacji , prawo do zachowania tajemnicy, prawo do godnej śmierci, prawo do otrzymania lub odrzucenia moralnej lub duchowej pociechy w tym pomocy kapłana wyznawanej religii
Deklaracja z Sydney - 1968, 83 - dot. Śmierci i stwierdza m.in., że „celem kliniki nie jest jednak utrzymanie przy życiu izolowanych komórek, ale utrzymywanie przy życiu człowieka”, wysuwa także wymóg by w przypadku zamierzonej transplantacji stwierdzenie śmierci dawcy było dokonane przez dwóch lekarzy, którzy nie są odpowiedzialni za zabieg transplantacji.
Deklaracja z Oslo- dotyczy aborcji, 1970, 83. Jest to najbardziej niejednoznaczna ze wszystkich deklaracji ponieważ wymaga od lekarzy najwyższego szacunku dla życia ludzkiego od jego początku, a jednocześnie uznaje, że stosunek do życia dzieci nienarodzonych jest kwestią jednostkowego przekonania i sumienia, które muszą być respektowane, zawsze sankcjonuje aborcję ze wzg zdrowotnych
Deklaracja z Tokio - dotyczy tortur j jednocześnie zabrania lekarzowi aprobowania, usprawiedliwiania i uczestniczenia w torturach lub innych działaniach nieludzkich lub poniżających człowieka. Zabrania także przymusowego żywienia osób zdolnych do świadomej decyzji, które podejmują strajk głdowy
Deklaracja Hawajska 1977, 83 dot etyki psychiatrycznej i wymaga pacjentowi zapewnienia najlepszej z dostępnych metod leczenia i możliwości wyboru gdy dostępna jest więcej niż jedna taka metoda, wymaga ograniczenia przymusu leczenia dla przypadków gdy pacjent nie ma zdolności wyrażania swoich życzeń, z uwagi na chorobę psychiczną nei jest w stanie ocenić co leży w jego interesie albo gdy pacjent stanowi w związku ze swą chorobą poważne zagrożenie dla innych. Wymaga respektowania poufnego charakteru informacji uzyskanych od pacjentów lub uzyskanych dzięki obserwacji w czasie badania lub leczenia. Zabrania psychiatrze uczestniczenia w przymusowym leczeniu, gdy nie ma objawów choroby psychicznej. Udział pacjenta w badaniu musi być całkowicie dobrowolny i poprzedzony pełną informacją i ma prawo wycofać się z nich w każdej chwili.
Deklaracja z Wenecji - 83 - ostatnie przyjęcie deklaracji, stwierdza ona, że obowiązkiem lekarza jest leczenie i tam gdzie to możliwe niesienie ulgi w cierpieniu, pozwala lekarzowi na zaprzestanie stosowania niedających pacjentowi żadnej korzyści nadzwyczajnych środków leczniczych, a także pod pewnymi warunkami na utrzymanie przy życiu organów do transplantacji po stwierdzeniu śmierci.
stwierdzenie śmierci pnia mózgu opiera się na następujących kryteriach:
- Przy znanych przyczynach uszkodzenia pnia mózgu utrzymuje się sztucznie akcje serca i oddech, stan nieprzytomności
. -Wykluczone są takie przyczyny nieprzytomności jak: zatrucia, pierwotna hipotermia, znaczne zaburzenia metaboliczne
.- Wykonanie badania odruchów z pnia mózgu
- Przy dwukrotnym sprawdzeniu powyższych objawów, nawet przy sztucznie podtrzymywanej czynności serca, można uznać człowieka za zmarłego i odłączyć respirator
ujawnienie tajemnicy lekarskiej gdy:
tak stanowią ustawy
Badanie lekarskie zostało przeprowadzone na żadanie uprawnionych, na podstawie odrębnych ustaw, organów i instytucji; wówczas lekarz jest obowiązany poinformować o stanie zdrowia pacjenta wyłącznie te organy i instytucje,
Zachowanie tajemnicy może stanowić niebezpieczeństwo dla życia lub zdrowia pacjenta lub innych osób,
Pacjent lub jego przedstawiciel ustawowy wyraża zgodę na ujawnienie tajemnicy, po uprzednim poinformowaniu o niekorzystnych dla pacjenta skutkach jej ujawnienia,
Zachodzi potrzeba przekazania niezbędnych informacji o pacjencie związanych z udzielaniem świadczeń zdrowotnych innemu lekarzowi lub uprawnionym osobom uczestniczącym w udzielaniu tych świadczeń
jest to niezbędne dla praktycznej nauki zawodów medycznych
jest to niezbędne dla celów naukowych, ujawnienie tajemnicy może nastąpić wyłącznie w niezbędnych zakresie
Uporczywa terapia to nieuzasadnione medycznie kontynuowanie leczenia nie mogącego dać pozytywnego rezultatu, a przedłużające cierpienie chorego.