Litwini :

Mniejszości narodowe i etniczne w Polsce stanowią kilka procent ludności kraju. Polska należy do tych państw europejskich, które mają ich najniższy odsetek. Jednak nie każda grupa etniczna, potocznie traktowana jako mniejszość narodowa lub etniczna jest nią w świetle obowiązującego w Polsce ustawodawstwa. Mniejszości narodowe i etniczne w Polsce definiuje ustawa z dnia 6 stycznia 2005 r. o mniejszościach narodowych i etnicznych oraz o języku regionalnym:

Mniejszość litewska Polsce zamieszkuje zwarcie na północnym wschodzie kraju - w kraju sejneńskim oraz w okolicach Puńska. Najwięcej Litwinów zamieszkuje w gminie Puńsk, gdzie stanowią oni około 80 proc. mieszkańców. Pozostała część mieszkańców pochodzenia litewskiego jest rozproszona na terenie całej Polski, zwłaszcza na północy i południowym zachodzie kraju (Gdańsk, Olsztyn, Szczecin, Wrocław). Sporo Litwinów mieszka również w stolicy kraju. Według danych szacunkowych obecnie w Polsce mieszka około 15 tys. osób pochodzenia litewskiego.

Język litewski jest bardzo interesujący dla językoznawców, gdyż podobnie jak język łotewski, zachował wiele archaicznych cech indoeuropejskich. Pewien wpływ na ten język wywarły języki sąsiadujących narodów słowiańskich: język polski, język białoruski i język rosyjski, aczkolwiek w pierwszej połowie XX w., po odzyskaniu niepodległości przez Litwę można było zaobserwować tendencję do zastępowania slawizmów wyrazami rodzimymi. Język litewski jest nauczany w 17 placówkach, do których uczęszcza ok. 730 uczniów. Mniejszość litewska jako jedyna w Polsce używa języka ojczystego do nauczania prawie wszystkich przedmiotów w szkole

• Ubrania szyto z lnu, bawełny lub wełny. Koszule były bawełniane, wybielane. Koszule damskie miały wyszywany kołnierz i rękawy, pełniły więc rolę bluzki. Na koszulę zakładano sznurowaną kamizelkę. Kamizelki, spódnice i spodnie męskie tkano z wełnianych nici. Materiał na spodnie i ubrania zimowe filcowano w gorącej wodzie, aby był trwalszy i nieprzemakalny. Spódnice, kamizelki, fartuszki tkano z domieszką lnu i wełny. Najbardziej lubiane kolory ubrań to: zielony, ciemnoniebieski, czerwony, żółty, biały, czarny, brązowy. Spódnice i kamizelki szyto z materiału w kratkę, w drobne wzory, paski.

Większość polskich Litwinów należy do kościoła rzymskokatolickiego. Od roku 1597 - czyli od powstania kościoła- Puńsk stał się parafią. Stało się tak na prośbę leśniczego Stanisława Zaliwskiego, który posłał prośbę do króla Zygmunta III Wazy, a król wydał stosowny dokument. Proboszczem musiał być Litwin lub znający język litewski, gdyż większość ludności była pochodzenia litewskiego.

Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny - kościół w stylu neogotyckim, zbudowany z kamienia i cegły ma 50 m długości i 35 m szerokości, wysokość do wież stanowi 35 m.Wnętrze zawiera pięć ołtarzy,a mur okala teren przykościelny oraz drewnianą plebanię z końca XIX wieku.

W Polsce prężnie działają litewskie organizacje społeczne. Najdłużej - od roku 1992 działa Stowarzyszenie Litwinów w Polsce, przekształcone z Litewskiego Towarzystwa Społeczno-Kulturalnego. Stowarzyszenie zajmuje się sprawami kultury, oświaty, ochrony zabytków oraz działalnością wydawniczą.

Stowarzyszenie Litwinów w Polsce.

Organizacja powstała w 1957r. na Zjeździe Założycielskim pod nazwą Litewskie Stowarzyszenie Społeczno-Kulturalne. W 1989r. nazwa organizacji przekształciła się w Stowarzyszenie Litwinów w Polsce. Organizacja swoją działalność koncentrowała wokół amatorskiego ruchu artystycznego, rozwoju oświaty w języku litewskim i upowszechniania czytelnictwa litewskiego.

Misja:

Krzewienie kultury litewskiej, inicjowanie i popieranie litewskiej działalności kulturalno-oświatowej, pielęgnowanie języka oraz folkloru litewskiego, sprawowanie opieki nad zabytkami kultury litewskiej w Polsce, popularyzowanie wiedzy o litewskiej diasporze w Polsce, obrona jej praw, utrzymywanie kontaktów z organizacjami innych mniejszości działającymi w Polsce oraz organizacjami litewskimi działającymi w różnych krajach świata, umacnianie współżycia ludności litewskiej z ludnością, zapoznanie ludności polskiej z kulturą litewską.

Prowadzone działania:

- festiwal teatrów dziecięcych
- konkursy: recytatorski, geografii i historii Litwy, języka litewskiego
- "Wiosna poezji"
- zlot zespołów artystycznych "Sąskrydis"
- festiwal teatrów stodolanych
- obchody rocznic tragicznego lotu nad Atlantykiem litewskich pilotów Dariusa i Girenasa
- zaduszki - "Velines"
- spotkanie mniejszości narodowych
- jarmark folklorystyczny - Zielna
- prowadzenie działalności prasowej, wydawniczej, kolportażowej w tym wydanie czasopisma "Aušra"

Dla Litwinów w Polsce szczególnie ważne jest liceum 11.Marca w Puńsku. W ciągu prawie 50-letniej działalności szkoła ta wykształciła liczne grono inteligencji w Puńsku i regionie sejneńskim. Obecnie są czynione starania w celu zapewnienia mu odpowiedniej bazy materialnej, przede wszystkim dobudowania lokalu, gdyż liceum wynajmuje lokal w miejscowej szkole.

 Litwini z gminy sejneńskiej zainicjowali odrodzenie w Sejnach tradycji oświatowych sprzed 80 lat, czyli od czasów istnienia gimnazjum „Žiburys“ Od września 2005 roku działa gimnazjum „Žiburys”, budownictwo sfinansował Rząd Litwy.

Ponadto w jezyku litewskim ukazują się:

*Kwartalnik „Suvalkietis” redagowany przez w Suwałkach, jego czytelnikami są przede wszystkim mieszkańcy  tego miasta.

*Miesięcznik  dla dzieci „Aušrelė“ -  ukazuje się od roku 1997,  kolportowany w przedszkolach i szkołach . W jego tworzeniu biorą udział dzieci.

Od jesieni 2003 roku w Polsce jest redagowane czasopismo „Pasaulio lietuvis“, drukuje  wydawnictwo „Aušra”, redaktor - Živilė Makauskienė.

W roku 2005 z inicjatywy Towarzystwa im. św. Kazimierza ukazał sie pierwszy numer pisma „Šaltinis“.

W okresie ostatniej dekady, od początku istnienia wydawnictwa „Aušra,“ w druku ukazało się około 80 tytułów książek i broszur w języku litewskim.  Tematyka wydań jest bardzo różnorodna - są to wspomnienia, opracowania etnograficzne, literatura piękna i historia.  Nakład książek wynosi 300 - 1000 egzemplarzy.

Mniejszością narodową, w rozumieniu ustawy, jest grupa obywateli polskich, która spełnia łącznie następujące warunki:

1) jest mniej liczebna od pozostałej części ludności Rzeczypospolitej Polskiej;

2) w sposób istotny odróżnia się od pozostałych obywateli językiem, kulturą lub tradycją;

3) dąży do zachowania swojego języka, kultury lub tradycji;

4) ma świadomość własnej historycznej wspólnoty narodowej i jest ukierunkowana na jej wyrażanie i ochronę;

5) jej przodkowie zamieszkiwali obecne terytorium Rzeczypospolitej Polskiej od co najmniej 100 lat;

6) utożsamia się z narodem zorganizowanym we własnym państwie

Łemkowie:

KIM SĄ ŁEMKOWIE I CO TO WŁAŚCIWIE ZNACZY?

Łemkowie, jedna z grup góralskich północnych Karpatów, powstali przez przemieszanie się osiedlającej się na dzisiejszej Łemkowszczyźnie ludności zachodniosłowiańskiej (polskiej i słowackiej), wschodniosłowiańskiej (ruskiej) oraz tzw. wołoskiej. Są oni pod tym względem podobni do innych ludów europejskich, bo trudno byłoby znaleźć wśród nich taki, który nie powstał przez wymieszanie się innych, wcześniejszych grup etnicznych. Czystość pochodzenia, a także bezwzględny autochtonizm jakiejkolwiek wspólnoty europejskiej, to nacjonalistyczny mit, nic więcej. Nieuzasadniony jest więc pogląd, odmawiający Łemkom autochtoniczności w Beskidzie Niskim, traktujący ich jako "przybyszy". Choć bowiem przodkowie Łemków istotnie przybyli w te strony skądinąd, tylko ta ziemia jest ojczyzną Łemków, zaś przed ich przodkami nikt lub prawie nikt w tych górach nie mieszkał

To, kim są Łemkowie, i kim byli Łemkowie, to dwie różne kwestie. Zbyt często bowiem pisze się i mówi o współczesnych Łemkach jako o grupie etnograficznej. Grupą etnograficzną nazywamy taką społeczność, która zamieszkując określone terytorium, wyróżnia się zespołem właściwych sobie cech kulturowych (granice występowania tego zespołu określają terytorium etnograficzne), a także posiada zarówno poczucie łączności ze sobą, jak i poczucie odrębności od sąsiadów Do 1947 r. Łemkowie byli taką grupą: głównym elementem ich samookreślenia była tożsamość lokalna, odwieczny (nie szkodzi, że sięgający jakichś czterech stuleci) związek z ziemią, z krajem. Jednak przestali być nią - nieodwracalnie - w latach 1944-47. Nie ma i nie będzie już powrotu do czasów, gdy wszyscy Łemkowie (oprócz emigrantów) żyli na Łemkowszczyźnie, tam zaś żyli niemal wyłącznie Łemkowie. Dziś w swych rodzinnych stronach Łemkowie są mniejszością, a większość Łemków żyje z dala od tych stron, rozproszona od dolnej Odry po dolny Zbrucz.

Łemkowskie zagrody były zwykle jednobudynkowe: w jednym obiekcie mieściła się część mieszkalna, inwentarzowa (stajnia) i gospodarcza (boisko, w którym trzymano także wóz). Nad całością znajdował się duży strych pełniący funkcję stodoły. Domy, zwane tutaj chyżami, były drewniane, konstrukcji zrębowej, budowane z belek ociosanych czworobocznie. W części mieszkalnej - szerokofrontowej i zwykle półtoratraktowej - mieściła się izba, alkierz, sień z wydzieloną komorą lub izbą. Cały budynek nakrywano dachem dwuspadowymi wysokim, słomianym, a na zachodniej Łemkowszczyźnie także gontowym. Dach posiadał wydatny okap, który osłaniał nie tylko ściany, ale także tworzył szeroki pas umożliwiający obejście całej chałupy. Obudowywano go szalunkiem z desek i tak powstawała zachata. Okna były małe i nisko usytuowane. Chyż nie zdobiono, zwykle malowano je na zewnątrz lub tylko bielono szczeliny między szwarami.

• Łemkowie byli przede wszystkim rolnikami i nie trudnili się pasterstwem wysokogórskim. Siali żyto, owies, proso i tatarkę, sadzili wpierw rzepę, a potem ziemniaki, także kapustę, oraz uprawiali len i koniczynę. Hodowali owce i kozy, które z czasem zostały wyparte przez krowy, oraz konie, zastępujące jako siła pociągowa woły. Przy czym Łemkowie nie zimowali zwierząt. Latem wypasali kupione wiosną zwierzęta, by przed zimą sprzedać je z zyskiem np. na Słowacji. Eksploatowane w beskidzkich lasach drewno służyło im do budowy, na opał i do wytwórczości rzemieślniczej. Niemal w każdej łemkowskiej wsi był warsztat tkacki, w którym tkano płótno, a w większych miejscowościach działały folusze produkujące sukno. Łemkowie mieli też niewielkie sady, a w nich śliwy, drobne czereśnie, kwaśne jabłka i gruszki, oraz prymitywne ogródki warzywne.

Kultura ludowa w formach sprzed 1947 r., należy do historii. Nie ma już łemkowskiego i nie tylko łemkowskiego stroju, budownictwa, tradycyjnej obrzędowości. Pochłonęły je nie tyle wysiedlenia, co gwałtowna, bardzo szybka modernizacja społeczna. Dawny strój ludowy został zredukowany do form muzealnych, skanonizowanych: nawet wykonywany współcześnie, nie jest już ubraniem, a jedynie kostiumem.

Strój ludowy, zwłaszcza męski, już przed I wojną światową powszechnie ustępował przed "ubraniem europejskim" (jak jeszcze w międzywojniu zwano garnitur), a bardziej może - przed konkurencją cenową fabrycznych tekstyliów.

Łemko ubierał się w lnianą koszulę - soroczkę - wpuszczoną do lnianych spodni w lecie (nohałky), zaś wełnianych w zimie (chołośnie), w kolorze białym lub brązowym. W lecie zakładał lejbik - niebieską kamizelkę, zaś w chłodniejsze dni huńkę - krótką do połowy ud kurtkę wełnianą. Przepasywał się szerokim, zapinanym nawet na trzy sprzączki pasem z cielęcej skóry zwanym czeres. Na głowie nosił filcowy kapelusz z wywiniętym szerokim rondem. Charakterystyczny dla kultury łemkowskiej był długi płaszcz z brązowego sukna, narzucany na ramiona, z zaszytym rękawami pełniącymi rolę kieszeni, zwany czuhą. Płaszcz ten posiadał także kaptur, na co dzień rozpinany i wyłożony na ramionach. W dolinie Osławy kołnierz czuhy wyszywano brązowymi wzorami. Łemkinia natomiast wdziewała lnianą koszulę zapinaną z przodu, z wyszywaną ściegiem krzyżykowym, spódnicę z fabrycznego płótna ręcznie drukowanego w białe lub biało-niebieskie desenie oraz błękitny lub czarny gorset z aksamitu i kolorową zapaskę. Na ramiona zarzucała płachtę - dużą lnianą chustę. Na głowie mężatka nosiła czepiec zakładany na upięte na leszczynowym pierścieniu - chymli - włosy, a na czepcu białą wyszywaną chustkę - facełyk, a panna tylko chustkę. Łemkowskie kobiety stroiły się także w przepiękne sznury korali wykonanych z kolorowych szklanych paciorków. Łemko i Łemkinia chodzili w skórzanych kierpcach. W zimie obie płcie nosiły baranie kożuchy

Łemkowie w chwili obecnej są dwuwyznaniowi: grekokatolicy i prawosławni, ale przybywający tutaj ich wołoscy przodkowie byli prawosławni.

• Mieszkających w dolinie Osławy Łemkowie budowali trójdzielne cerkwie bezwieżowe na planie prostokątnym, przy czym każdą z części pokrywał dzwonowaty dach zwieńczony cebulastym hełmem z pseudolatarnią. Przy świątyniach stawiano dzwonnice o pochyłych ścianach, pozbawione izbic i zwieńczone hełmami. Tak było przynajmniej w XIX w. W tej części Łemkowszczyzny w budowie cerkwi wykorzystywano również wzorce austriackie. Jednym z wyróżników było budowanie wieży o prostopadłych ścianach osadzonej na słupach nad babińcem (Zawadka Rymanowska, Radoszyce). Na uwagę zasługują występujące tutaj cerkwie drewniane z murowanym prezbiterium, zupełnie nie mieszczące się w kanonie cerkwi łemkowskich, jak chociażby cerkiew w Mszanie.

Język łemkowski jest dialektem języka ukraińskiego, który ukształtował się pod silnym wpływem języka polskiego i słowackiego z elementami języka rumuńskiego i węgierskiego. Nigdy nie powstała jego literacka forma. Był raczej zespołem różnorodnych gwar z wieloma słowami używanymi tylko na terenie Łemkowszczyzny, jak choćby chyża czy pec. W odróżnieniu od innych dialektów wschodniosłowiańskich w języku łemkowskim jako swoistego rodzaju zapożyczenie z języka polskiego istnieje stały akcent na przedostatniej sylabie.

Według ostatniego spisu powszechnego z 2002 w Polsce żyje ok. 6 tysięcy Łemków, z czego około dziesięciu procent mieszka na Łemkowszczyźnie. Do Polski przyjeżdżają Łemkowie z wielu krajów na różnego rodzaju festiwale, gdyż mają silne poczucie odrębności. Sami Łemkowie szacują swoją liczbę na dziesięciokrotnie większą niż w spisie, czyli około 60 tys. Podobne wyniki uzyskały inne mniejszości etniczne, tzn. 10 razy mniejsze liczby od szacunkowych danych.

Rosjanie:

Rosjanie to mniejszość narodowa, która liczy 3244 obywateli RP w tym: w województwie mazowieckim - 614, podlaskim - 511, dolnośląskim - 362, śląskim - 275, zachodnio-pomorskim - 221, pomorskim - 199, łódzkim - 179, wielkopolskim - 160, lubuskim - 124, warmińsko-mazurskim - 112, małopolskim - 106.

Za pierwszego emigranta politycznego, który trafił do Polski z Rosji (a dokładniej z Moskwy) uważa się kniazia Andrieja Kurbskiego, osoby przybliżonej do cara Iwana IV Groźnego. Kurbski najpierw walczył przeciwko Polakom lecz na wieść o represjach cara przeszedł w 1664 roku na ich stronę, gdzie zbiegłego księcia przyjęto z otwartymi ramionami.

Mniejszość rosyjska, to grupa osób, których korzenie (przodkowie) są związane z Polską minimum od 100 lat, a więc jest to jedna z 14 uznawanych w Polsce mniejszości historycznych.

Natomiast Rosjanie w Polsce, to kolejne co najmniej 3 podgrupy osób:

• Obywatele Rosji mieszkający czasowo lub na stałe w Polsce

• Osoby, które przybyły do Polski po 1945 roku z terenu ZSRR i posiadają już polskie obywatelstwo lub co najmniej stały pobyt.

• Rosjanie w Polsce, to także bliżej nie określona ilościowo jak i terytorialnie grupa osób przebywających w Polsce czasowo, nieformalnie, na wpół-formalnie, .... . Są to osoby przybyłe do Polski głównie po 1991 roku z ZSRR i republik post-radzieckich, są to osoby posiadające obywatelstwa różnych państw powstałych po rozpadzie ZSRR. Osoby te są najczęściej w Polsce z powodów ekonomiczno-zarobkowych.

Rosjanie w Polsce należą w większości do Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego.
Natomiast część mniejszości rosyjskiej w Polsce to potomkowie starowierców, których od roku 1983 reprezentuje Naczelna Rada Staroobrzędowców. Grupa ta, jako grupa wyznaniowa, powstała w drugiej połowie XVII wieku w wyniku rozłamu w Cerkwi rosyjskiej po soborze 1654 roku, a pod koniec XVIII wieku przybyła na Suwalszczyznę.

ORGANIZACJE ROSYJSKIEJ MNIEJSZOŚCI NARODOWEJ

• Rosyjskie Stowarzyszenie Kulturalno-Oświatowe w Białymstoku,

• Stowarzyszenie "Wspólnota Rosyjska",

• Naczelna Rada Staroobrzędowców,

• Stowarzyszenie Staroobrzędowców w Polsce.

Rosyjskie Stowarzyszenie Kulturalno-Oświatowe w Białymstoku

Celem Stowarzyszenia jest:
1. popularyzacja i krzewienie kultury rosyjskiej i przyjaźni między narodami, a szczególnie między narodami słowiańskimi i wyznawcami wschodniego chrześcijaństwa,
2. propagowanie wiadomości o kulturze, tradycji, historii, wierze, języku i dniu dzisiejszym Rosji oraz mniejszości rosyjskiej w Polsce i w innych krajach,
3. pielęgnowanie i propagowanie rosyjskich tradycji duchowych i wartości chrześcijańskich,
4. integracja środowisk ruskich,

Ludność staroobrzędową reprezentuje Naczelna Rada Staroobrzędowców powoływana przez Ogólnopolski Zjazd Staroobrzędowców. Radę zarejestrowano w 1993 roku. Powołano ją, jako obronę środowiska staroobrzędowego, po zniszczeniu cerkwi w Pogorzelcu.

Największe imprezy kulturalne:

• Dni Kultury Rosyjskiej w Białymstoku,

• Rosyjskie Wieczory organizowane w Warszawie,

• Spotkania i Wieczory Rosyjskie organizowane w Białymstoku,

• Konkurs Recytatorski Poezji Rosyjskiej,

• Pikniki Staroobrzędowców w Gabowych Grądach.

Wraz z wejściem Polski do UE, mniejszość rosyjska wiążę nadzieje i plany - jak np. że wpłynie to - sam proces wchodzenia Polski do UE na uchwalenie w Polsce Ustawy o Mniejszościach Narodowych, na przestrzeganie już istniejących zapisów odnośnie mniejszości - jak np. Europejskiej Konwencji Ramowej o Ochronie Mniejszości Narodowych i Etnicznych, czy też przyśpieszy ratyfikację Europejskiej Karty Języków Regionalnych lub Mniejszościowych.

Żydzi:

Żydzi nie są mniejszością terytorialną, ani językową. Wśród nich samych toczą się spory o to, czy są mniejszością religijną. Najważniejszym zadaniem jest dla nich ochrona pamięci i ochrona klimatu społecznego

Liczebność Żydów w Polsce wg Narodowego Spisu Powszechnego z 2002 r:

Przynależność do tej grupy zadeklarowały

1133 osoby

Gminy wyznaniowe w Polsce :

• Gmina Wyznaniowa Żydowska w Warszawie

-filia w Lublinie

• Gmina Wyznaniowa Żydowska we Wrocławiu

-filia w Wałbrzychu

-filia w Żarach

• Gmina Wyznaniowa Żydowska w Krakowie

• Gmina Wyznaniowa Żydowska w Łodzi

• Gmina Wyznaniowa Żydowska w Szczecinie

• Gmina Wyznaniowa Żydowska w Katowicach

-filia w Bytomiu

-filia w Gliwicach

• Gmina Wyznaniowa Żydowska w Bielsku-Białej

• Gmina Wyznaniowa Żydowska w Legnicy

-dwie filie samego ZGWŻ:

-Filia ZGWŻ w Gdańsku

-Filia ZGWŻ w Poznaniu

Organizacje żydowskie :

• Towarzystwo Społeczno - Kulturalne Żydów w Polsce,

• Stowarzyszenie Żydowski Instytut Historyczny,

• Stowarzyszenie Żydów Kombatantów i Poszkodowanych w II Wojnie Światowej,

• Fundacja „Shalom”,

• Fundacja Ochrony Dziedzictwa Żydowskiego.

Prasa:

• „ Dos Jidisze Wort - Słowo Żydowskie” - dwutygodnik,

• „Midrasz” - miesięcznik.

Największe imprezy organizowane związane z tematyką żydowską :

• Festiwal Kultury Żydowskiej „Warszawa Singera”,

• Dni Książki Żydowskiej w Warszawie,

• Obchody Rocznicy Powstania w Getcie Warszawskim,

• Spotkania z Kulturą Żydowską Simha we Wrocławiu,

• Koncert Hawdałowe organizowane we Wrocławiu.

• Festiwal Kultury Żydowskiej w Krakowie na Kazimierzu

Problem tożsamości :

„Czy można jednocześnie czuć się Polakiem i Żydem? Jak to ze sobą pogodzić? Dla mnie wszyscy ludzie są tacy sami i nie widzę żadnej różnicy w tym, jak odnoszę się do Polaków, Żydów, czy przedstawicieli innych narodów. „

„Można mieć jednocześnie dwie i każdą równie silną?”

• „Poczucie 2 tożsamości nie jest sprawą łatwą”

• „Moja rodzina jest zasymilowana w stopniu znacznym od co najmniej dwóch pokoleń, czyli ani mój ojciec, ani nawet moi dziadkowie nie byli wychowani w duchu znajomości obrzędów i kultury. Jednak mimo tego od lat widziałem, że "odstaję". Koledzy często nazywali mnie "Żyd", co oczywiście oburzało mnie bardzo - wtedy nie wiedziałem że mój ojciec jest "gminny". Też miałem tożsamość stuprocentowego Polaka. Teraz przestałem negować fakt, że jestem inny i żyje mi się z tym dobrze.”

Gołda Tencer :

• jest aktorką, scenarzystką oraz reżyserem w Teatrze Żydowskim im. Ester Rachel i Idy Kamińskich w Warszawie.

• Jest również prezesem założonej przez samą siebie Fundacji Shalom. Jej mężem jest Szymon Szurmiej

• Od 2004 roku organizuje Festiwal Kultury Żydowskiej "Warszawa Singera".

Białorusini:

Dane Statystyczne

● Według danych zebranych w spisie powszechnym z 2002 r. w

Polsce żyje ok. 50 tysięcy Białorusinów, w większości

zamieszkujących tereny województwa podlaskiego (najwięcej w

Białymstoku - 7,5 tys.). Wynik ten jest kwestionowany przez

działaczy stowarzyszeń tej mniejszości, różni się także znacznie od

wcześniejszych szacunków. Piotr Eberhardt szacował w 1992 roku

liczebność polskich Białorusinów na 215 tysięcy osób, według

szacunków Marka Hołuszki Polskę zamieszkiwało 200-230 tysięcy

osób należących do białoruskiej mniejszości narodowej. Używanie

języka białoruskiego w kontaktach domowych zadeklarowało w

trakcie spisu 40,6 tys. osób.

Obszar zamieszkiwania Białorusinów na ziemiach polskich

 Przedstaw cechy charakterystyczne

produktu

 Utwórz relację między cechami

charakterystycznymi produktu i

życzeniami klientów

Flaga obowiązująca w latach

1991 - 1995

Flaga obowiązująca od 1995

Główne organizacje działające

w Polsce

Białoruskie Towarzystwo Społeczno-Kulturalne

Związek Białoruski w RP

Białoruskie Forum Samorządowe w RP

Związek Młodzieży Białoruskiej

Stowarzyszenie ,, Muzeum i Ośrodek Kultury

Białoruskiej '' w Hajnówce

Towarzystwo Kultury Białoruskiej

Stowarzyszenie na Rzecz Dzieci i Młodzieży

Uczących się języka Białoruskiego ,, AB-BA ''

Najważniejsze tytuły prasowe

,, Niwa '' - tygodnik

,, Czasopism '' - miesięcznik

,, Bielski Hostineć '' - kwartalnik

,, Białoruskie Zeszyty Historyczne '' -

półrocznik

,, Termapił '' - rocznik

,, Annus Albaruthenicus '' - rocznik

Niepubliczne media

Białoruskie Radio ,, Racja '' - nadające

programy w języku białoruskim

Największe Imprezy Kulturalne

Festiwal Muzyki Młodej Białorusi ,, Basowiszcza ''

Festiwal ,, Piosenka Białoruska '' w Białymstoku

Festiwal Poezji Śpiewanej i Piosenki Autorskiej ,,

Jesień Bardów ''

Międzynarodowy Festiwal Kulturalny ,, Siabruskaja

Biesiada ''

Święto Kultury Białoruskiej w Białymstoku

Święto ,, Kupalle '' w Białowieży

Polsko-Białoruskie Warsztaty Literackie ,, Biazmieżża

''

Konkurs poezji i prozy ,, Debiut ''

Aleksander Łukaszenko

Ogromne straty przynosi narodowi białoruskiemu II wojna

światowa. Po II wojnie światowej wśród narodu białoruskiego

utrwaliły się wpływy rosyjskie, również w używanym na co

dzień języku. Po rozpadzie ZSRR na Białorusi na krótko

doszło do prób odrodzenia narodowego, zduszonego przez

wyborcze zwycięstwo prorosyjskiego Aleksandra Łukaszenki.

Obecnie język rosyjski jest, obok języka białoruskiego,

językiem urzędowym na Białorusi, zaś ten ostatni jest

systematycznie eliminowany. Rządy Aleksandra Łukaszenki

nie tylko zaniechały prób odwrócenia skutków wieloletniej

rusyfikacji, ale wręcz aktywnie zwalczają język białoruski,

utożsamiając go z proniepodległościową opozycją. Język

białoruski jest dziś używany głównie na wsi, stolica Białorusi

jest miastem całkowicie rosyjskojęzycznym, władze

praktycznie wyeliminowały białoruskie szkolnictwo i prasę.

Karaimi:

W końcu XIV w. Wielki Książę Litewski Witold osiedlił kilkaset rodzin Karaimów na Litwie. Osiedli zwłaszcza w Trokach, ówczesnej stolicy W. Ks. Litewskiego. Stanowili ochronę osobistą księcia oraz książęcej siedziby - Powierzenie osobistego bezpieczeństwa nowoprzybyłemu ludowi świadczyło o znakomitej opinii Karaimów znanych jako ludzi uczciwych i niesprzedajnych.
Karaimi osadzeni zostali w 32 miejscowościach leżących na ówczesnym pograniczu W. Ks. Litewskiego z terenami zajmowanymi przez Zakon Kawalerów Mieczowych. Stanowili część załóg warowni strzegących bezpieczeństwa granic.
W okresie późniejszym od wielkich książąt litewskich i królów polskich otrzymywali liczne przywileje, grunty i pola uprawne.

• 43 os. - spis powszechny z 2002r.

• ok. 120 os. - dane Związku Karaimów Polskich

Główne skupiska Karaimów w Polsce

• Wrocław 55 os.

• Warszawa 41 os.

• Gdańsk 26 os.

• inne miejscowości

syt. prawna

obecnie:

• Ustawa z dnia 6 stycznia 2005 r.

przed II wojną światową:

• ustawa o stosunku państwa do Karaimskiego Związku Religijnego z 1936r.

Religia karaimska oparta jest na Starym Testamencie, a zwłaszcza na zawartym w nim Dekalogu, z zasadą i obowiązkiem indywidualnego i niezależnego od jakichkolwiek autorytetów ich przyswajania i interpretacji. Późniejsze uzupełnienia były dopuszczalne pod warunkiem, że nie zawierały sprzeczności z Biblią. W odróżnieniu od trzech innych religii monoteistycznych, tzn. mojżeszowej, chrześcijańskiej i mahometańskiej, których podstawą również jest Stary Testament, ale uzupełniony odpowiednio: Talmudem, Nowym Testamentem i Koranem, podstawą religii karaimskiej jest Pięcioksiąg

Karaimi są najmniejszą, występującą w Polsce mniejszością. Wyznawcy religii karaimskiej etnicznie są pochodzenia tureckiego. Język karaimski należy do kopczackiej gałęzi języków tureckich. Choć Karaimi osiedlili się w Środkowej Europie już ponad 600 lat temu,ich kultura nadal wykazuje wiele orientalnych cech.

ORGANIZACJE KARAIMSKIE W POLSCE

• Karaimski Związek Religijny w RP

przewodniczący prof. dr hab. Szymon Pilecki

• Związek Karaimów Polskich

przewodnicząca Mariola Abkowicz

Niemcy:

województwo dolnośląskie	1580
województwo kujawsko-pomorskie	717
województwo lubelskie	112
województwo lubuskie	651
województwo łódzkie	325
województwo małopolskie	261
województwo mazowieckie	574
województwo opolskie	1068551
województwo podkarpackie	116
województwo podlaskie	85
województwo pomorskie	2319
województwo śląskie	31882
województwo świętokrzyskie	70
województwo warmińsko-mazurskie	4535
województwo wielkopolskie	1013
województwo zachodniopomorskie	1224

Organizacje
niemieckie w Polsce

• Towarzystwo Społeczno-Kulturalne Niemców na Śląsku Opolskim (TSKN)

• Rada Niemców Górnośląskich (RNG)

Z KART HISTORII

• Przed II wojną światową jedną z reprezentacji mniejszości niemieckiej w Polsce była Partia Młodoniemiecka

• Było też wiele innych partii i związków działających w RP

Największe imprezy kulturalne mniejszości niemieckiej

• Festiwal Kultury Mniejszości Niemieckiej w Polsce

• Przegląd Chórów - Walce

• Dożynki Diecezjalno - Regionalne na Górze św. Anny

• Przegląd Kapel i Orkiestr Mniejszości Niemieckiej w Leśnicy

• Przegląd Twórczości Artystycznej Śląska w Dobrodzieniu i Dobrzeniu

• Przegląd Zespołów Dziecięcych i Młodzieżowych Mniejszości Niemieckiej w Leśnicy

• Spotkania Letnie Stowarzyszenia Mazurskiego w Pieckach

Sytuacja obecna

• Obecnie na mniejszość niemiecką w Polsce składają się głównie rdzenni mieszkańcy i ich potomkowie

Romowie:

Populacja społeczności romskiej w Polsce jest niezwykle trudna do oszacowania, gdyż wielu Romów nie posiada stałego zameldowania więc nie są w statystykach uwzględnieni. Dane Narodowego spisu powszechnego Ludności przeprowadzonego w 2002 roku mówią o 12,9 tys. osób identyfikujących się jako Romowie.

Pierwsza wzmianka o obecności Romów na ziemiach polskich pochodzi z 1401 roku z Krakowa. Był to czas, kiedy Cyganie wzbudzali zainteresowanie ponieważ sami podawali się za pielgrzymów pokutujących za grzechy przeciwko religii chrześcijańskiej. Intrygowali sposobem bycia, strojem, zajmowali się tresurą zwierząt, wróżeniem i handlem. W odróżnieniu od czasów późniejszych, odnoszono się do nich wtedy z szacunkiem. W tamtym okresie byli prawdopodobnie kupcami i ludźmi zamożnymi.

Romowie nie stanowią jednolitego narodu o wspólnej historii i tradycjach. Przykładem tego zróżnicowania są chociażby Cyganie zamieszkujący nasz kraj.

W Polsce można wyróżnić ich cztery grupy:

Są to:

- Polska Roma

- Bergitka Roma (Romowie Karpaccy)

- Kełderasze

- Lowarowie

W latach 90 - tych XX wieku pojawili się Romowie z Rumunii. Przybyli do nas w celach zarobkowych. Przez Romów zamieszkujących Polskę są nazywani po prostu Cyganami. Różnice pomiędzy wymienionymi grupami polegają na odmienności obyczajów i innej organizacji społecznej, po części także języka.

• Polska Roma- jest najstarszą grupą zamieszkującą nasz kraj Przodkowie Romów należących do tej grupy przybyli do Polski w XVI wieku z Niemiec, skąd uciekali przed prześladowaniami. Należy podkreślić, że do niedawna byli to Romowie wędrowni.

• Bergitka Roma to grupa od kilku wieków osiadła głównie na terenach południowych, która przybyła do Polski od strony Karpat i Niziny Węgierskiej. Inne grupy romskie traktują ją z pogardą i izolują ponieważ ich zdaniem Romowie Karpaccy nie przestrzegają zasad romanipen, nie zachowują rytualnej czystości. Dlatego też kontakty pomiędzy nimi są niemożliwe a małżeństwa są niezwykle rzadkie.

Kełderasze i Lowarowie

• W XIX wieku, po roku 1850 przybyły do nas z terenów Siedmiogrodu i Wołoszczyzny dwie kolejne grupy: Kełderasze (kotlarze) i Lowarowie (handlarze końmi). Na terenach skąd pochodzą byli niewolnikami. Przez Polską Romę są niekiedy traktowani jak cudzoziemcy, pomimo tego, że mieszkają na terenie Polski od ponad 150 lat.

Kultura

-Kultura romska znana była w Polsce od XV wieku przede wszystkim ze względu na swą bogatą tradycję muzyczną oraz rzemiosło kowalskie.

-Język, jakim się Romowie posługują (romani), należy do grupy języków indoaryjskich. Wywodzi się z sanskrytu. Jest mieszaniną jego ludowej wersji i języków narodów z jakimi Romowie spotykali się na trasie swoich wędrówek. Ciekawe jest to, że przetrwał on pomimo braku pisma.

-Romowie w Polsce to w zdecydowanej większości wyznawcy Kościoła Rzymskokatolickiego, są jednak także wśród nich wyznawcy prawosławia, członkowie Kościoła Zielonoświątkowców i Związku Świadków Jehowy.

- Przeważająca część uczniów pochodzenia romskiego uczęszcza do szkół publicznych ucząc się w systemie zintegrowanym, razem z uczniami polskimi. Funkcjonują także tzw. klasy romskie (kilkanaście).

- Szczególnym przypadkiem jest Parafialna Podstawowa Szkoła Romska w Suwałkach - jedyna szkoła niepubliczna, która organizuje bezpłatne nauczanie dzieci pochodzenia romskiego. Około 30% populacji dzieci romskich w ogóle nie wypełnia obowiązku szkolnego.

Największe imprezy kulturalne:

• Międzynarodowe Spotkania Zespołów Cygańskich "Romane Dyvesa" w Gorzowie Wielkopolskim

• Międzynarodowy Festiwal Piosenki i Kultury Romów w Ciechocinku

• Obchody dnia pamięci o zagładzie Romów i Sinti organizowane przy monumencie upamiętniającym likwidację w dniu 2 sierpnia 1944 r. tzw. obozu "rodzinnego" na terenie obozu Birkenau w Oświęcimiu,

• Międzynarodowy Tabor Pamięci Romów Tarnów-Żabno-Szczurowa,
  Otwarcie i Zamknięcie Sezonu Cygańskiego w Tarnowie.

Niektóre organizacje:

• Centrum Kultury Romów w Polsce - Stowarzyszenie Kulturalno-Społeczne z siedzibą w Tarnowie,

• Stowarzyszenie Mniejszości Narodowej Cyganów RP "Solidarność" z siedzibą w Kielcach,

• Stowarzyszenie Mniejszości Narodowej Romów "Roma Union" z siedzibą we Włocławku,

• Stowarzyszenie Romów w Limanowej,

• Towarzystwo Społeczno - Kulturalne Romów w RP w Kędzierzynie - Koźlu,

• Związek Romów Polskich w Szczecinku,

• Centrum Doradztwa i Informacji dla Romów w Polsce z siedzibą w Łodzi,

• Małopolskie Stowarzyszenie Romów w Andrychowie,

• Stowarzyszenie "Nowa Roma" z siedzibą w Lublinie,

• Stowarzyszenie Kobiet Romskich w Polsce z siedzibą w Krakowie,

• Towarzystwo Krzewienia Kultury i Tradycji Romskiej "Kałe Jakha" z siedzibą w Krakowie,

Ciekawostki

- Romowie mają swój hymn i flagę, zaakceptowane przez ONZ: na niebiesko-zielonym tle, symboli­zującym niebo i ziemię, umiesz­czone jest koło z ośmioma promie­niami - symbol słońca i wędrówki.

- W 1978 r. podczas Romano Kongreso w Genewie światowy związek Romani Union uzyskał status członka w Radzie Społeczno-Ekonomicznej przy ONZ.

- W 1974 r. USA planowały osiedlić Romów na jednej z wysp, z kolei Indira Gandhi zgłosiła gotowość przyjęcia Romów jako potomków hinduskich. Natomiast w 1980 r. Cygańska Organizacja Patriotyczna - Ramistan wystąpiła z propozycją utworzenia na pustyni między Angolą i Namibią (15 tys. m kw.) własnego państwa.

- Nie wszyscy identyfikują się z nazwą Romowie, np. niemieccy Sinti i Manusze wolą, aby nazywać ich Cyganami.

Słowacy:

• Słowacka mniejszość narodowa liczy w Polsce 1,7 tysiąca osób, z czego ponad 1,5 tysiąca to osoby mieszkające w Małopolsce.

• Mniejszść Słowacka zamieszkuje północne części Górnej Orawy i Zamagórza Spiskiego. Są to obszary przylegające do Podhala.

W zakresie przestrzegania praw mniejszości narodowych Rzeczpospolita Polska związana jest obowiązującymi dokumentami międzynarodowymi ONZ i Rady Europy.

Umowa między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Republiki Słowackiej o współpracy kulturalnej, oświatowej i naukowej, sporządzona w Bratysławie dnia 23 marca 2000 r. Umowa ta miała na celu:

• Dążenie do wszechstronnego rozwijania i pogłębiania dobro sąsiedzkiej współpracy.

• Przyczynić się do rozwoju współpracy kulturalnej i naukowej

• Uwzględnienie szczególnie korzystnych warunków rozwoju współpracy wynikających z bezpośredniego sąsiedztwa i pokrewieństwa językowego.

• Pragnienie wniesienia swego wkładu do budowy jedności kulturalnej.

Towarzystwo Słowaków w polsce

Powstało w 1961 roku. Ma ono siedzibę w Krakowie. Prowadzi ono szeroko zakrojoną działalność - od imprez społeczno-kulturalnych, mających na celu zachowanie słowackiej świadomości narodowej przez działalność edukacyjną i wydawniczą w celu utrzymania języka słowackiego.

Trwałym osiągnięciem Towarzystwa Słowaków w Polsce było rozpoczęcie działalności wydawniczej i powołanie redakcji miesięcznika "Život" - czasopisma dla mniejszości słowackiej wydawanego nieprzerwanie od l958 r. do chwili obecnej.

Powołanie samodzielnego czasopisma dla mniejszości słowackiej w Polsce było wielkim wydarzeniem w życiu tej społeczności.

Warunki socjalne i ekonomiczne:

• Społeczność słowacka żyje przeważnie w osiedlach wiejskich. Liczba osób z wyższym wykształceniem wzrosła zwłaszcza w ciągu ostatnich dwudziestu lat, kiedy do Polski zaczęli wracać po ukończeniu studiów na Słowacji absolwenci z szeregów polskich Słowaków. Obecnie oprócz tradycyjnego sektora rolniczego wielu krajanów, łącznie z licznymi osobami posiadającymi wyższe wykształcenie z młodszego pokolenia, prowadzi działalność gospodarczą, często związaną z agroturystyką.

Wielkim problemem słowackiego szkolnictwa podstawowego jest brak nauczycieli - krajanów.

W 1947r. utworzono dwie pierwsze szkoły podstawowe: w Jabłonce dla Orawy i Niżnych Łapszach dla Spisza. Później w regionie górnej Orawy i północnego Spisza założono kolejnych 8 szkół. Od początku lat 70. dzięki stypendiom rządowym dziesiątki Słowaków w Polsce mogły studiować w słowackich szkołach wyższych. Właśnie ci absolwenci wyraźnie wzmocnili słowacką inteligencję w Polsce. Słowacystyka wykładana jest na uniwersytetach w Krakowie, Katowicach, Sanoku i Warszawie.

WSPÓŁPRACA KULTURALNA I KULTURA:

Przedsięwzięcia, organizowane przez Towarzystwo Słowaków w Polsce mają już wieloletnią tradycję. Do najważniejszych należą Spotkania opłatkowe w okresie Bożego Narodzenia, Dni Kultury Słowackiej organizowane od roku 1994 na Spiszu i Orawie co roku w innej miejscowości, Ostatki - Karnawał w spiskich Krempachach, konkurs recytatorski Dzień Poezji i Prozy Słowackiej, doroczny Przegląd Orkiestr Dętych Krajanów, konkurs wiedzy Słowacja - ojczyzna twoich przodków, Prezentacje Mniejszości Słowackiej w Krakowie. Oprócz tego Towarzystwo przygotowuje wiele innych przedsięwzięć kulturalnych z udziałem dużych zespołów. W krakowskiej siedzibie Towarzystwa od roku 1999 działa Galeria Sztuki Słowackiej, w której prezentowali swą twórczość liczni słowaccy artyści.

Stosunki kulturalne w regionie Małopolski, gdzie mieszka słowacka mniejszość narodowa, intensywnie rozwija Konsulat Generalny Republiki Słowackiej w Krakowie, który organizuje wiele imprez kulturalnych - wystaw, koncertów, przedstawień teatralnych, występów zespołów folklorystycznych i twórców ludowych itd.

Największe imprezy kulturalne:

• Dzień Kultury Słowackiej w Jabłonce Orawskiej

• Przegląd Krajańskich Orkiestr Dętych

• Przegląd Zespołów Folklorystycznych w

Krempachach

Ukraińcy:

Ukraińcy to mniejszość narodowa, licząca około 30,96 tysięcy osób.

W wyniku przeprowadzonej w 1947 r., przez ówczesne władze komunistyczne, akcji "Wisła", ludność ukraińska, zamieszkująca tereny południowo-wschodniej Polski, została przesiedlona na tereny Polski północnej i zachodniej.

Po przymusowym przesiedleniu 140 tysięcy osób, osiedlono je w całym niemalże północno-zachodnim przygranicznym pasie Polski. W chwili obecnej województwa, w których ta mniejszość zamieszkuje w większych skupiskach to: warmińsko-mazurskie, pomorskie, zachodniopomorskie, lubuskie, dolnośląskie, małopolskie, podkarpackie i podlaskie.

Miasto Przemyśl , z racji pogranicznego charakteru, zawsze zamieszkiwali przedstawiciele obu narodów, Polacy i Ukraińcy. Po Akcji „Wisła” zyskało miano centrum kultury ukraińskiej w Polsce, miejsca, do którego warto wracać z wysiedlenia. W tej chwili w Przemyślu mieszka od 4 do 10 tys Ukraińców, na ogólna liczbę 70 tys. mieszkańców.

Ważnymi ośrodkami życia kulturalnego i społecznego mniejszości ukraińskiej w Polsce są, oprócz Przemyśla, także Kraków, Warszawa, Legnica, Gdańsk, Koszalin, Olsztyn, Szczecin, Zielona Góra, Wrocław i inne. W większych miastach, w których obecna jest mniejszość ukraińska, funkcjonują oddziały powstałego w 1990 r. , Związku Ukraińców w Polsce (ZUP).

Główne organizacje:

• Związek Ukraińców w Polsce,

• Związek Niezależnej Młodzieży Ukraińskiej,

• Związek Ukraińców Podlasia,

• Ukraińskie Towarzystwo Lekarskie,

• Ukraińskie Towarzystwo Nauczycielskie w Polsce,

• Stowarzyszenie Ukraińców - Więźniów Politycznych Okresu

• Stalinowskiego,

• Bractwo Cerkiewne św. Włodzimierza,

• Fundacja Kultury Ukraińskiej,

• Fundacja św. Włodzimierza Chrzciciela Rusi Kijowskiej.

Najważniejsze tytuły prasowe:

• "Nasze Słowo" - tygodnik,

• "Svitanok" - dodatek do "Naszego Słowa" dla dzieci,

• "Nad Buhom i Narwoju" - dwumiesięcznik.

Największe imprezy kulturalne:

• Festiwal Kultury Ukraińskiej w Sopocie,

• Festiwal Kultury Ukraińskiej na Podlasiu,

• Dni Kultury Ukraińskiej,

• Młodzieżowy Jarmark w Gdańsku.

Związek Ukraińców w Polsce powstał w lutym 1990 r. Głównym celem organizacji jest działanie na rzecz zachowania tożsamości kulturalnej społeczności ukraińskiej w Polsce oraz rozwój dobrosąsiedzkich kontaktów i współpracy pomiędzy Polską a Ukrainą.

• prezes Piotr Tyma

• siedmioosobowy Zarząd Główny

• trzydziestodziewięcioosobowa Rada Główna

• struktury regionalne:

*10 oddziałów (Przemyski, Olsztyński, Mazurski, Elbląski, Koszaliński, Szczeciński, Lubuski, Legnicki, Słupski, Sanocki)

*97 kół terenowych.

Związek Ukraińców prowadzi działalność oświatową i kulturalną, jest organizatorem wielu imprez ogólnopolskich oraz licznych imprez regionalnych i dziecięcych :

• Festiwalu Kultury Ukraińskiej

• Dni Kultury Ukraińskiej w Szczecinie i Giżycku

• przegląd filmów „Kadry z historią w tle”

• wystawę fotograficzną poświęconą akcji „Wisła” oraz Wielkiemu Głodowi na Ukrainie w latach 1932-1933

• Wydawanie Rocznika ALMANACH UKRAIŃSKI 2009

• Wydawanie tygodnika NASZE SŁOWO

Mniejszość ukraińska w Polsce pomimo niekorzystnej sytuacji, w jakiej znalazła się po roku 1947, potrafiła stworzyć zręby ukraińskiego szkolnictwa. Na obecną chwilę w Polsce działają cztery zespoły szkół ogólnokształcących (szkoły podstawowe, gimnazja oraz szkoły ponadgimnazjalne ): w Legnicy, Górowie Iławieckim, Przemyślu i Białym Borze oraz przedszkole, szkoła podstawowa oraz gimnazjum w Bartoszycach.

XIX Festiwal Kultury Ukraińskiej

Jest największym przedsięwzięciem realizowanym przez Związek Ukraińców w Polsce . Jego głównym celem jest rozpowszechnianie kultury ukraińskiej, poprzez promocję amatorskich zespołów artystycznych Ukraińców z Polski oraz prezentację profesjonalnych wykonawców z Ukrainy.

Wspólny projekt Ukraińskiej Fundacji Filmowej i Polskiego Instytutu Sztuki Filmowej przy udziale Pomorskiej Fundacji Filmowej pod patronatem Ministerstwa Kultury i Turystyki Ukrainy. Projekt rozpoczął w kwietniu 2008 roku Festiwal Filmów Polskich, podczas którego w Kijowie, Lwowie, Charkowie i Odessie, odbyła się uroczysta premiera filmu Andrzeja Wajdy “Katyń”.

Festiwal filmów ukraińskich w Polsce i filmów polskich na Ukrainie mają na celu rozszerzenie dystrybucji filmów ukraińskich w Polsce i filmów polskich na Ukrainie oraz zachęcenie producentów filmowych naszych krajów do koprodukcji.

Wielki głód na Ukrainie.

Wielki Głód była akcją radzieckiej władzy wymierzoną w ukraińską wieś. Wg. niektórych historyków Stalinowi zależało na zlikwidowaniu chłopów, którzy mieli poczucie przynależności narodowej do Ukrainy. Wytworzony sztucznie przez komunistów Wielki Głód w latach 1932-1933 pochłonął na Ukrainie, który prawie 10 milionów ofiar.

---