1.TEND. ROZW. ŚWIAT. HANDLU TOWAR.

Wyróżniamy 3 główne gr. towarowe: towary przemysłowe, paliwa i surowce oraz art. rolne. W strukturze handlu światowego dominują art. przem. (maszyny, urządzenia, sprzęt transportowy.), ich udział z roku na rok wzrasta a w 2004 wyniósł ok.60%. Na 2 miejscu znalazły się paliwa i surowce, które na przestrzeni ostatnich lat miały podobny udział na poziomie ok.30%. Najmniejszy udział w strukturze światowego handlu towarami oraz tendencję spadkową wykazują produkty rolne. Struktura geog. jest podobna dla exportu. i dla importu. Najw. udział (ponad 40%) ma Europa, Azja (ok.25%), najmniejszy. Afryka (ok. 1%).Eur od 95r.ujemne saldo obrotów handl. (imp >exp). W imp. i exp. dominuje udział tow. przem. (ok.80%), w exp. tendencja malejąca w stos. do art. rol i paliw. Dominuje handel wewnątrzgałęziowy (wew.1branży).Gł. imp. i exp. Niemcy (8% w świecie), Francja (5,1%), W.Bryt. (5,3%), Włochy (4%). Gł. odbiorcami są inne kraje Europy (rozw. handel wewnątrzkontynent). Azja-w struktświata tendencja wzrostowa. Art. przem. (exp.80%, imp. 70%) wymiana wewnątrzgałęziowa i wewnątrz kontynentalna (gł. odbiorca Azja 50-55%). Gł tow. exp. ropa naft, gaz ziemny, art. petrochem. Imp. maszyny, zboże, cukier. Am. Pn.-ujemne saldo obrotów handl. i systematycznie się powiększa. Dominujące państwa to USA, Kanada, Mexyk, pozostałe. mają marginalny udział w świat. handlu. Dominują art. przemysłowe (ok. 76%), natomiast prod. rolne (pk.6-9%) i paliwa (10-14%) wykazują tendencję wzrostową. Handel wewnątrzgałęziowy. Gł. rynki zbytu oprócz Am. Pn to Azja i Europa. Am. Pd i śr. saldo ujemne do 2002r. od 2003 dodatnie. Dominuje wymiana wewnątrzgałęz, brak podziału na najw odbiorców. Dominuje Am Pn. (ok.33%), Am Pd. (ok.23%), Europa (19,8%). Australia-ujemny bilans obrotów handl. Wymiana wewnątrzgałęz. Dynam imp>dynam exp.

2.TEND. ROZW. ŚWIAT. HANDLU USŁ.

Wartości importu i eksportu co roku rosną, w przedziale 95-06 wzrosły ponad dwukrotnie (import 1243/2617mld$, eksport 1238/2736). Dynamika do roku 2002 wynosiła średnio ok. 5%, w nast. latach średnio powyżej 10%. Saldo oprócz roku 1995 jest cały czas dodatnie, od 2001r. ciągle rośnie. Głównymi exporterami są: USA (11,3%), Niemcy (10,6%), Japonia (9,8%), Francja i W. Brytania (5,2%). Głównymi importerami są: USA (17,5%), Francja (6,8%), Niemcy, W. Brytania (6,4%) i Japonia (5,3%).

W roku 2005 w świat. handlu dominuje Europa (ok. 50%), Azja (28%imp/21%exp), Am. Pn. (15/18%), najmniejszy. udział Australia (ok. 2%).Wyróżniamy 3 gr. usług: transportowe, turystyczne, pozostałe(komunikacja, budowlane, finanse). W 2005r. w exporcie najw. udział mają pozost. usługi (48,1%) ich udział wzrósł, turystyczne (28,4) ich udział nieznacznie się zmienił, transportowe (23,6) ich udział zmalał.

Europa: Saldo cały czas dodatnie. W exp./imp. najw. udział mają usł. pozost. (52,6%/49,2%), turystyczne (25,4/27,3), transport. (22/23,5). Gł. exp. i imp. To Niemcy, Francja, W. Brytania.

Azja: Saldo cały czas ujemne. W exp./imp. dominują pozost. usł. (48,3%/42,1%), transport. (27/34,7), turyst. (24,7/23,2). Gł. exp. i imp. Japonia, Chiny, Korea Pd.

Am. Pn.: dodatnie saldo. W exp./imp. usł. pozost. (53,2%/45,4%), turystyczne (28,8/26,5), transport. (17,9/28,1).USA zajm. 1 miejsce na świecie w zagr. handlu usł.

Am. Pd. i śr.: Saldo ujemne. Udział exp./imp. turyst. (45/23,5) pozost. (31/39,5) transp. (24/37) Gł. exp. i imp. Brazylia, Chile, Argentyna.

Afryka: saldo ujemne. Udział exp./imp. transp. (24,7/41,4) turyst. (50,3/18,5) pozost. (25/40,1). Gł. exp. Egipt, RPA, Maroko, imp. RPA, Egipt, Nigeria.

3.TENDENCJE ROZW. HANDLU TOWARAMI REGIONÓW ROZW.GOSP.

Do krajów rozw. gosp. zaliczamy kraje Europy Zachodniej (stara UE), kraje Am. Pn, niektóre kraje Azji (Jap). Regiony najbardziej rozwinięte odgrywają gł. rolę w międzynarodowym. handlu tow. Ponad 40% świat exp i imp tow. przypada na E. Zach, po 20-21% na Am. Pn i Azję. Silna koncentracja geogr., tzn. wyst. handel wzajemny między krajami wysoko rozwiniętymi. Dynamicznie rozwijają. się handel w ramach regionalnych gr. państw, dzięki funkcjonowaniu wielu regionalnych porozumień integracyjnych. Gł. światowi exp.: Niemcy (27,6%), Włochy (6,3%), Francja (6,3%), W.Bryt (5,6%), Czechy (5,5%), Rosja (4,1%). Gł. imp: Niemcy (23,7%), Rosja (10,3%), Włochy (6,6%), Francja (5,7%), Chiny (5,6%), USA (5,5%). W przeciwieństwie do struktury geogr, która nie wykazuje rozbieżności na przestrzeni ostatnich lat, struktura towarowa systematycznie się zmienia. Zmniejsza się udział, w region rozwiniętych, udział obrotów art. surowc-rol na korzyść przetworzonych, zwłaszcza tzw. dynamicznych gałęzi przemysłu (samochodowego, elektronicznego, elektrotechnicznego ). Zmniejsza się udział wyrobów przemysłu obuwniczego, tekstylnego, odzieżowego.

4.TENDENCJE ROZW. HANDLU USŁ. REGIONÓW ROZW. GOSP.

Do krajów rozw. gosp. zaliczamy kraje E. Zach(stara UE), kraje Am. Pn, niektóre kraje Azji (Jap). Kraje te posiadają dodatnie saldo w handlu usł., wyjątek Niemcy i Japonia (imp>exp.) Kraje rozw. gospod. są głównymi uczestnikami międzynarod. Wymiany usł. i to one zajmują 1miejsca wg udziału w świat exp i imp. usł. Udział ten stale rośnie. Gł. exp. są jednocześnie gł. imp. Udział w exp. świat.: USA(15%), W. Bryt (8,1%), Niemcy (6,3%), Francja (5,1%), Jap (4,5%). Udział w imp. świat: USA (12,4%), Niemcy (9,2%), W.Bryt.(6,5%), Jap (6,4%), Francja (4,6%. Największe znaczenie mają usł. pozost. w skład których wchodzą usł. inform., ubezp., reasekuracyjne, finanse. ich znaczenie w handlu wyraźnie rośnie. Kraje najwyżej rozw. gospod. dominują w świecie w exp i imp. Mniejsze znaczenie dla tych krajów mają usł. transp. i turyst, których udział w handlu usł. maleje. Gł. partnerzy USA, (to kraje UE, Kanada, Jap., Mexyk), W. Bryt., Włoch, Niemiec (UE, USA, Jap., Szwajcaria), handel usł. z krajami słabiej rozw. gospod (np. Afryka) ma mniejsze znaczenie.

5.TENDENCJE ROZW. HANDLU TOW. REGIONÓW SŁABIEJ ROZW.GOSP.

Saldo wymiany zagr. regionów słabiej rozw. gosp. jest zazwyczaj ujemne. Mają one niewielki udział w handlu światowym. W Am. Pd i centr w 94-02 wahania, od 02r wzrost handlu zagr. Imp. i Exp krajów afrykańskich w latach 94-02 na niskim poziomie od 2002 gwałtowny wzrost. Imp. towarów jest niewielki w porównaniu z krajami wysoko rozw., ale w większości krajów słabiej rozw. zauważamy wzrost imp. tow. na przestrzeni lat 95-2004 (Arg., Braz., Pakistan, Mozambik), ale są takie w których imp. zanika (Nigeria, Honduras, Panama, Botswana). Kraje słabiej rozw. gosp. imp. przede wszystkim tow przem (wzrost). Imp. tow. rol. ma małe znaczenie. Exp tow. 94-2004 rośnie (gł. tow. przem). W krajach bardzo słabo rozw. (Uganda, Tanzania, Mozambik, Etopia) exp. są tow. rol., ale z roku na rok udział ich w ogólnym exp maleje. Tendencja spadkowa tow rol. Na rzecz tow przem. Paliwa. Kraje słabiej rozw gosp. exp. do Europy i Am Pn. i Azji. Kraje najm. rozw. gosp. Exp: w2003r wszystkie prod do Europy i Azji (30%) i Am, Pn (25%) z czego: paliwa- do Azji (53%), Am Pn (34%), Eur (11%); prod rol-do Eur (36%), Azja(39%), Am Pn (7%); tow przem- do Eur (49%), Am Pn (35%), Azji (9%)

6.TENDENCJE ROZW. HANDLU USŁ. REGIONÓW SŁABIEJ ROZW.GOSP.

W przypadku krajów najsłabiej rozw gosp na 1miejscu w exp usł. stanowią usł. turyst., (47%-2000; 50%-2003), następnie pozost usł. (33%-2000; 28%-2003); usł transp. (20%-2000;22%-2003)

Udział Am. Środk i Centr w 2003 w exp ok.56% a w imp ok.58%. W 2002r w exp ok.61% a w imp. 68%, z 2003 na 2004 wzrost udziału w imp i exp. W Afryce wzrost z 2002 na 2003 a nast w 2004 spadek udziału w świat handlu usł.

7.TENDENCJE ROZW. EXP. TOWARÓW Z POLSKI.

W okresie 93-06r średnioroczne tempo wzrostu global wynosiło19,5%. W miarę upływu czasu z wyjątkiem 99r tempo Pol exp zaczęło być wyższe niż tempo wzrostu globla. imp. uwzględniając strukturę geog. handlu zagr. Polski w latach 93-06 można zauważyć że w exp największe znaczenie mają kraje rozw. gosp., których udział w tych latach stanowi ok.75% a w 2004r ok. 85%. Wśród tych krajów ok. 69% stanowią kraje UE, następnie kraje E Środ i Wsch, oraz kraje b. ZSRR (w latach 93-03 zwiększenie ich udziału). W exp. Pol zmniejszył się udział art. surowcowo-rol na korzyść art. przetworz. Wzrost udziału: wyr. tw. sztucznych, materiałów i wyr. włókienniczych, wyr z kamienia, ceramicznych i szkła, maszyn i urządzeń sprz elektr. i elektron, sprz. transp, przyrządów i aparatów optycznych, fotograf., pomiarowo kontrolnych oraz różnych wyr. got. np. mebli. Struktura exp grup tow wg sekcji SITC wskazuje,że w 95r 1miejsce zajmow wyr. pracochłonne (ok30%) a ich udział w 2004r zmalał do ok.22%.duży wzrost udziału wyr. technolog. Intensywnie trudnych do imitowania (w 95r ok22%, w 2004 ok.40%).

8.TENDENCJE ROZW. EXP. USŁ. Z POLSKI.

Usł to świadczenia na rzecz innych osób, które nie wiąże się z wytwarzaniem dóbr materialnych. Polska zajmuje 31 miejsce w exp. usług. Średnie roczne tempo wzrostu exp usł. to ok. 1%, niższe niż w przypadku exp tow. (6-7%). Saldo obrotu usł jest dodatnie i rożnie od 2001r exp>imp. od 2001r przyrosty exp są większe niż przyr. imp. Najwięcej usł. exp do UE (ok70%) do krajów EFTA(Szwajcarii, Islandii, Norwegii Lichtenstainu) ok2,7% a także do E. Śr-wsch ok17,3%. Exp usł jest utrudniony ze wzgl na wysokie koszty transp, gdyż, np. wiążą się z przemieszczaniem ludności, dlatego exp je do bliższych sąsiadów. W 2004 exp usł per capita wyniósł w Pol.351 dol i od 1995r wykazuje tendencję rosnącą. udział exp usług maleje od 94r, w roku 2004 wyniósł 5,3%. Ma to miejsce gdyż exp usł rośnie wolniej niż PKB (ok. 5%). Udział polski w świat exp usł. w 2005r to ok 0,7%, tendencja rosnąca. Strukt rodzajowa exp usł. z Pol: *usł transp 31% (malej) *usł turyst 43% (rosną) *pozost 25%. Czołowi exp usł to USA (16%), W. Bryt (8%), Niemcy (6,5%).

9.TENDENCJE ROZW. IMP. TOW DO POLSKI.

Do 1990r saldo handlu zagr. było dodatnie, następnie ujemne aż do 2001 a od 2001 zaczęło się poprawiać (exp>imp). W strukt towarowej handlu zagr. przeważ wyr. przem, zwłaszcza przem. Elektromaszyn, istotną rolę odgrywają surowce min. i paliwa. Strukt rodzajowa polskiego imp.: *maszyny, urządz i sprzęt transp (39%); *towary przemysłowe (21%); *chemia (15%). W imp. dominują wyr. przetworzone (maszyny, urządzenia, sprzęt transp.)Mały imp żywności, gdyż Polska jest w stanie sama się w nią zaopatrzyć. Gł.partnerzy: *Niemcy (25%); *Rosja (7%); *Włochy (8%) oraz Francja, Chiny, USA, W. Bryt. Udział Polski w imp. świat wynosi 0,9% (bardzo mały)-zajmuje ok. 30 miejsca w świat imp. Najbardziej wartościowe tow. imp. przez Pol. są: sam. osob.,ropa naft.

10.TENDENCJE ROZW. IMP USŁ. DO POLSKI

Pol zajmuje 34 miejsce w imp usł na świecie.Udział imp w świat handlu to w 2005r-0,6% i utrzymuje się tendencja rosnąca. Wielkość imp. usł. do Pol. per capita w ciągu ost.10 lat wykazywała wzrost, w 2004 były to 324dolary.Średnie roczne tempo imp. to ok1% (mniejsze niż imp. tow). Saldo Pol. w obrocie usł jest dodatnie (exp>imp). Największy imp do krajów UE (ok70%), do E. Śr- Wsch (ok. 17%) i do krajów EFTA (ok. 3%)-przeważaja bliscy sąsiedzi. Procentowy udział imp. usł w PKB to 4,9%, udział malejacy ze wzgl. na większe wzrosty PKB. Strukt rodzaj imp. usł.:*usł transp24%; *usł. turyst 31%; *usł pozost 45%. maleje znaczenie usł transp na świecie. Czołowi imp usł to USA (13%), Niemcy (70%), W.Bryt (7%).

11.STRUKT EMIGRACJI I SKUTKI DLA POLSKI.

Przyczyna: brak zatrudnienia, chęć poprawienia bytu. Polacy gł. mieszkają w USA, Niemczech, Francji, Kanadzie. Dominuje grupa wiekowa30-44 lat oraz 18-24 (obie gr. ok. 47% emigrantów), w tym przeważa liczba kobiet (51,6%). Najmniej liczna gr to ludzie pow. 60 i między 25-29 rokiem życia (15%).

Spośród emigrantów przeważają os. z wykszt zawód, następnie ze średnim, najmniej liczna jest gr. z wykszt policealne i wyższe (ok. 21%emigrantów). korzyści: wzrost dochodu gosp. domowych, poprawa sytuacji na rynku pracy, wzrost wpływów z transferów zagr., nowe umiejętności i kwalifikacje, inwestow w kraju zarobionych pieniędzy. Wady: zaburzenia struktury demograficznej, zagrożenia dla wypłacalności syst. emerytal., utrata dobrze wykwalifikowanej siły roboczej, wydatki na edukacje emigrantów, trudności ze znalezieniem fachowców.

12.STRUKT IMIGRACJI I SKUTKI DLA POLSKI.

Imigracja to napływ do danego kraju na pobyt stały lub długotrwały ludności zamieszkującej dotychczas inny kraj. Gł. z Europy (71%)Ukraina, Niemcy , W. Bryt., Francja, Rosja, Białoruś. Przyczyny: najczęściej w spr. Rodzinnych(ok. 33%najczęściej kobiety); z zamiarem podjecie pracy (25% mężczyźni), studia, nauka, podniesienie kwalifikacji (ok. 18%). Wśród ogółu emigrantów przeważ mężczyźni. Zdecydowana większość (51%)mężczyzn w wieku produkcyjnym (79%) ok.63% w wielu powyżej 45lat, 15% 20-24lata. 83% imigrantów nie przekroczyło 45 lat, a 56% nie przekroczyło 30lat. Imigranci są bardzo dobrze wykształceni. Prawie73% miało wykształcenie co najmniej średnie, a prawie 31% wyższe, w tym 2% ze stopniem naukowym co najmniej doktora. Pozytywne skutki: kapitał ludzki, zaspokaja popyt stanowisk mało opłacalnych i niewymagających kwalifikacji , zniwelow niedoboru siły roboczej w określ branżach., pracują na nasz dochód narodowy, zasilają nasz system. ubezp. społ.. negatywne: jeśli nie obniżymy kosztów, będziemy mieć kłopoty szarą strefą i ze znalezieniem fachowców.

13.EKSP KAPIT Z POLSKI I JEGO SKUTKI.

Międzynar przepł kapit polegają na transferze siły nabywczej z określonego kraju za granice (exp) i z zagr (imp). Sposoby przepływu: *inwest. bezpośr-podejmow od podstaw samodzielnej działalności za granicą (greenfield), lub podejmow kierownictwa już istniejącego przedsięb (fuzje, przejęcia); *inwestycje portfelowe-długookresowe (lokaty w zagr. pap wartościowych, gł. w akcjach i obligacjach), nie maja na celu przejęcia kontroli nad firmą. Wielkość zagr inwest w Polsce wynosi ok. 57 mld USD, natomiast polscy inwestorzy za granicą lokują b.mało (w 2001-1,1 mld USD). Saldo dodatnie. Gł. przyczyną niewielkiego zainteresowana w inwest. zagr jest ograniczoność zasobów kapit Pol. podm. oraz niski stopień umiędzynarod prod. do 97r ok. 65% Pol. kapit w postaci inwest. bezpośr trafiło do krajów Zach. W 2004 prawie 80%. inwest. na rynkach wsch, gł: Rosja, Ukraina, Litwa, Łotwa, Estonia, Białoruś. Na zach inwest koncentrowały się na tworz sieci dystrybucji i otwieraniu biur, na wsch na działalności fin. i inwest. produkcyjnych. Wskutek wywozu kapitału spada jego krajowa podaż, mogą rosnąć stopy % w bankach, drożeć kredyty, osłabienie inwest, aktywności gosp. Pozytywne: wywóz kapitału pozwala na zwiększenie exp. tow i usł. Exp. kapit prowadzi do pogorszenia się bilansu obrotów kapit (sytuacji płatniczej kraju), jednocześnie przyczynia się do wzrostu doch z tytułu oprocentow, dywidend-poprawa obrotu dobrami i usługami.

14.IMPORT KAPIT DO POLSKI I JEGO SKUTKI.

W przypadku braku dostatecznej ilości kapit krajow, bezpośr inwest zagr staja się motorem rozwoju wielu dziedzin gospod, dlatego wiele krajów zabiega o ich napływ, wiąże się to również z wprowadz nowych technologii w przejmowanych przedsięb. W Polsce odnotowano wzrost poziomu inwest bezpośred, przyrost był największy w latach 98 i 01. Dzięki napływowi środków zwiększa się konkurencyjność pol. przedsięb. Czynnikiem przyciągającym zagr kapitał są stosunkowo niskie koszty pracy w porównaniu z innymi krajami UE. Inwestycjom zagr towarzyszy zwykle wzrost efektywności w branży, w której kapitał został ulokow. Polska jest krajem atrakcyjnym do inwestow, jednaj najbardziej Mazowsze i Śląsk dzięki rozbudow infrastrukturze gosp. oraz stosunkowo chłonnym rynkom lokalnym. Kolejne: wielkopolskie, pomorskie, dolnośląskie, zachodniopom (korzystne położenie, chłonność rynku, rozwinięty przem., dostęp komunikacji). Najmn zainteres jest: świętokrzyskim, lubelskim, podkarpackim, podlaskim, warmińsko-mazurskim (słaba chłonność, niski PKB, słaba infrastruktura). Korzyści z napływu obcego kapit: *stały dopływ nowych technologii-unowocześneinie gosp, podniesienie jakości prod i konkurencyjności; *rozw infrastruktury; *wzrost poziomu życia. Zagroż: *wzrost zanieczyszcz środow.; *wykorzystywa taniej siły roboczej.

15.EXPORT WIEDZY TECH. Z POLSKI I SKUTKI.

Wiedza tech -ułatwienia, które przyczyniają się do usprawnień w prod. Efekt działalności naukowej i doświadcz zdobytego w procesie dydaktycznym. Know-how-wiedza tech, która powst w procesie prod, ale przedsięb utrzymuje je w tajemnicy, jest jego przewagą. Wiedza ucieleśniona-zmaterializow w prod; nieucieleśniona: usł. doradcze, experckie, targi międzynarod, wystawy. Kanały transferu wiedzy tech: *kupno patentu, licencji, *przepływ naukowców, *przepływ maszyn, urządzeń, wyr. technolog, *kooperacja przem, *zagr inwest bezpośr, *zakup dok tech., *konferencje, sympozja, szkolenia, *międzynarod targi, wyst, *wywiad gospod.

Polska jest importerem, jedynie lotnictwo.

16.IMP WIEDZY TECH. DO POLSKI I SKUTKI.

W post ucieleśnionej i nieucieleśnionej. Gł. exp do Polski są kraje rozw. gosp., zwłaszcza kraje UE. Najwięcej patentów w Polsce udzielono w 2000r: Niemcy (297) ; Francja (82), Holandia, W. Bryt (50), Szwecja (40), te same kraje zgłosiły wynalazki: Niemcy (1236), Francja (371), Holandia, Szwecja, w. bryt (230). Przepływ wiedzy tech jest istotnym czynnikiem powodującym wzrost i rozwój gosp. polska jest zmuszona importować gdyż sama przeznacza niewielkie nakłady na bad i rozw. Największy inwestorzy w Polsce France Telecom; Fiat, HVB-pośredn, finanse., Citigroup.

19.ROZW. I ZNACZENIE WIELKICH KORPORACJI TRANSNAROD.

Korporacje transnarodowe to przedsiębiorstwa prowadzące działalność w nie mniej niż 2 krajach i posiadające filie w nie mniej niż 2 krajach, będące w całości lub większości własnością przedsiębiorstwa macierzyste i działającego pod jego kontrolą. Zajmują się handlem tow (usł oraz przepływem czynników prod). W krajach wysoko rozw przedmiotem zainteresowań jest przemysł przetwórczy, natomiast w krajach słabo rozw przemysł wydobywczy, spoż, chem.

MFW- Międzynarodowy Fund. Walutowy. powołany na Konferencji Narodów Zjednocz w USA z siedzibą w Waszyngtonie. Powstał w 1944w, polska krajem założycielskim, a działalność rozpoczął 2 lata później. Międzynarod organiz finan zrzeszaj 184 państwa. Założenia: popieranie międzynarod współpracy walutowej, pomoc finansowa członkom. Gł. organy: rada gubernatorów. Cele: utrzymanie stabilnej waluty, wzrost gospod.

WTO- Światowa Organizacja. Handlu powołana 1994r Maroko.

Rozpoczęła działalność w 1995r z siedzibą w Genewie, Polska jednym z założycieli. Gł. zadania: *liberalizacja międzynarod handlu dobrami i usługami, *prowadzenie polityki inwestycyjnej wspierającej handel; *rozstrzyganie sporów dotyczących Handlu; *przestrzeganie praw wolności intelektualnej. FTAA- strefa wolnego rynku obu ameryk. Rozpoczęła. Działalność w 2005r,w planach powstania. największy obszar strefy wolnego handlu na świecie, obejmuje 34 państwa (ok. 800mln os) . Pomysł o utworzeniu powstał. w 98r-bill Clinton.

MERCOSUR- międzynarod organizacja powstała w 1991r w Paragwaju (Argentyna, Brazylia, Wenezuela, Paragwaj, Urugwaj). Gł. celem jest wzmocnienie współpracy gosp. i zniesienie barier handl.

NAFTA- Pn Ameryka. Układ Wolnego Handlu, powsta. 1.01.1994r; (USA, Kanada, Meksyk). W handlu wzajemnym zniosły cło a z pozost krajami ustalono autonomiczne stawki.

ASEAN- Stowarzyszenie Narodów Azji Pd Wsch. Założ w 08.1967r w Bangkoku. Z siedziba w Dżakarcie. (Malezja, Filipiny, Tajlandia, Indonezja, Wietnam, Singapur).

21.WTO-CELE I ZAŁOŻENIA.

Światowa Organiz, Handlu.- międzynarod z siedzibą w Genewie. Stanowi konstytucję Układu Ogólnego w sprawie. Taryf Celnych i Handlu (GATT), powołana w 1994 w Marrakeszu (Maroko), w ramach tzw. rundy urugwajskiej GATT. Rozpoczęła działalność w 1995r z siedzibą w Genewie. Polska jednym z założycieli-stosowne porozumienie ratyfikowała w 1995r. Gł. zad jest liberalizacja międzynarod handlu dobrami i usł, prowadzenie polityki inwestycyjnej wspieraj handel, rozstrzyganie sporów dot. Wymiany handlowej, przestrzegania praw własności intelektualnej. Kraje przystępujące zobowiązują się do dostosowa wew. ustawodawstwa do norm Światowej Organiz Handlu oraz udzielania koncesji handlowych podm. zagr.

22.MFW-CELE I ZAŁOŻENIA.

Międzynarod Fundusz Walutowy-międzynarod organiz fin. Powołana w 1944r w Breton Woods (USA), z siedzibą w Waszyngtonie. Polska jednym z założ jednakże w 1950r zmuszona do opuszczenia. W 1981 złożyłą wniosek o ponowne przyjęcie, który w 1986r rozpatrzono pozytywnie.

Założenia:popieranie międzynarod. Współpracy walutowej dzięki powołaniu stałej instytucji współpracy w dziedzinie międzynarod. probl walutowych; ułatwienie ekspansji wzrostu handlu międzynarod., wzrost zatrudnienia, utrzymania realnych doch i zasobów prod. członków.; popieranie stabilizacji kursów, utrzymywanie uporządkowanej wymiany między krajami członkowskimi, unikanie deprecjacji walut inspirowanej przez rywalizację, dążenie do stworzenia wielostronnego syst. płatności i rozliczeń transakcji bieżących oraz do eliminowania ograniczeń wymiany walutowej, hamujących rozw. handlu.

23.BANK ŚWIATOWY-CELE I ZAŁOŻENIA.

Założ. w lipcu 1944 podczas monetarnej i Finansowej Konferencji Narodów Zjednoczonych w Breton Woods (USA).Swoja działalność rozpoczął 25.06.1946r razem z MFW.Zanim kraj zacznie ubiegać się o członkowstwo w BŚ musi zostać członkiem MFW. Polska stała się ponownie członkiem BŚ w 1986r a kredytów zaczęto jej udzielać od 1990r.Zajmuje się przede wszystkim wspieraniem długofalowego wzrostu gosp. i zmniejszeniem ubóstwa w krajach rozwijaj. się. Grupa Banku Światowego obejmuje: Międzynarodowy Bank dla Odbydowy i Rozwoju, Międzynarodową Korporację Finansową i Multilateralną Agencje Gwarancji Inwestycyjnych. Wszystkie te organiz maja swoją siedzibę w Waszyngtonie. Celem BŚ jest wspieranie rozw gosp. z pożytkiem dla państw ubogich w krajach rozw. się. Bank udziela im pożyczek mających zmniejszyc ubóstwo i finansować inwestycje przyczyniające się do wzrostu gospod. (drogi, elektrownie, szkoły,syst irygacyjne). Udziela pomocy tech, oraz doradztwa fachowego, alby pomóc rządom zwiększyc efektywność sektorów gosp i związ. z tym celów rozw gosp. Zakres działalności: inwestow w ludzi ze szczególnym naciskiem na ochronę zdrowia i edukację; ochrona śrdow.; stymulow. rozw. sektora prywatnego; promowanie reform gospod.

24.CZŁONKOWSTWO POL. W ORG. MIĘDZYNAROD.

*UE-od 1.05.2004r-strefa wolnego handlu, napływ dodatkowych śr. fin, które pomagają szybciej nadrobić dystans w rozw. gosp.

*WTO-Polska jest jej członkiem-założycielem od 1995r - odpowiada za większą liberalizację międzynarod. handlu,

*OECD od 1996r (Org. Wspólnoty Gosp. i Rozw.)-zrzesza 30 najbardziej rozw. krajów świata (wprowadz bardziej liberalne zasady w dziedzinie przepływów kapit, potwierdziło pozycje i siłę pol. gosp. ułatwiło dostęp do zagranicznych źródeł fin.)

*UNESCO-międzynarod. Założ na konferencji w Londynie w 1945r przez 44 państwa także Polskę.. Obecnie liczy 186 państw z siedzibą w Paryżu. Cele: utrzymanie pokoju i bezp. przez oddziaływanie na strefę wychowania, nauki i kultury poszczeg. Członków, wymianę kulturalną i wzajemne poznanie różnych kultur, a także współprace narodów dla zapewnienia poszanowania sprawiedliwości, praworządności oraz praw człowieka i podst swobód.

*MFW- międzynarodowy. Fund. walutowy powołana w 1944r w USA obecnie Waszyngton. Polska jednym z założycieli Funduszu, jednakże w 1950r zmuszona była z niego wystapić. W 1981w złożyłą wniosek a w 1986 został on przyjęty. Gł. zad:pobudz rozw handlu światow przez usprawnienie międzynarod. syst. walutow; tworzenie warunków dla wielostronnego regulow należności za bieżące operacje w handlu międzynarod, pomoc w likwidacji trudności płatniczych, wpływanie na zachow pożądanego stopnia płynności międzynarod syst. płatniczych. Dostarcza członkom funduszy, które służą gł. finansow i wdrażaniu programów stabilizacyjnych, zwłaszcza finan bilansu płatniczego.

*Rada Europy- organiz państw europ powołanych w Londynie 5.05.1949r,z siedzibą w Strasburgu obecnie należy 41 państw. Polska zost przyjęta 26.11.1991r. Gł. celem jest ochrona godności obywateli Europy i dążenie do zapewnienia jedności kontynentu, przez czuwanie nad przestrzeganiem podst. wartości: demokracji, praw człowieka i państwa prawa. Rada stara się rozw problemy w zakresie nietolerancji, ochrony mniejszości, praw dziecka, zagroż narkotykami i poprawy dostępu młodych do kształcenia.

25.HISTORIA INTEGRACJI W RAMACH UE.

Polska od roku 1989 należ do Rady Wzajemnej Pomocy Gosp. Przed jej rozwiąz we 09.1988r nawiązała stosunki dyplomatyczne ze Wspólnotami. 19.09.1989r podpisano umowę. 26.02.1990r I ambasadorem Polski przy Komisji Wspólnot Europejskich był Jan Kułakowski. 25.05.1990. Polska złożyła oficjalny wniosek o rozpoczęcie negocjacji umowy o stowarzysz ze Wspólnotami Europejskimi. Umowa znana pod nazwą Układu Europejskiego, zost. Podpis 16.12.1991r a weszła w życie 1.02.1994r. W 1993r. na szczycie Rady Europejskiej w Kopenhadze ustalono polit-ekonom kryteria (kopenhaskie), jakie musiały spełniać państwa Europy Śr-Wsch., aby mogłu ubiegać się o przystap do Unii. Oficjalny wniosek o członkostwo Polska złożyła 8.04.1994r w Atenach. 8.08.1996 powołano Komitet Integracji Europejskiej. 28.01.1997r uchwalono Narodową Strategię Integracji. Podczas posiedzenia Rady Europy w Luxemburgu w12.1997r zapadła decyzja o podjęciu negocjacji członkowskich z 6 państwami:Polską, Węgrami, Czechami, Słowenią, Estonią, Cyprem-tzw. gr. luxemburska. Polska rozpoczęła negocjacje 31.03.1998r, które poprzedził tzw. screening-przegląd prawa zgodności prawa z prawem wspólnotowym. Wszystkie spr. Związ. z integracja Pol. z UE koordynował utworzony w 10.1996r. Komitet Integracji Europejskiej. Negocjacje w imieniu rządu prowadził Pełnomocnik Rządu ds. Negocjacji o Członkostwo Pol w UE. Od 03.1998 Jan Kułakowski. 10.2001r zastąpił go Jan Truszczyński. Na szczycie w Kopenhadze, zakończonym 13.12.2002r ówczesny rząd Leszka Millera sfinalizował negocjacje. 16.04 2003r Polska podpisała traktat akcesyjny. Referendum w spr. Członkostwa odbyło się 7-8.06.2003r. W jego wyniku Polska, razem z pozost 9 krajami wst do UE 1.05.2004r

Luxemburg. Irlandia, Dania, Austria, Belgia, Finlandia, Holandia, W. Bryt., Niemcy, Szwecja, Włochy, Francja, Hiszpania, Słowenia, Grecja, Cypr, Malta, Czechy, Portugalia, Wegry, Estonia, Słowacja, Litwa, Polska, Łotwa, Bułgaria, Rumunia. Kandydaci Chorwacja, Turcja, Macedonia.

26.CZŁONKOWSTWO POLSKI W UE.

Polska podjęła starania o członkowstwo w UE w 1992r, oficjalny wniosek o członkostwo złoż 8.04.1994r w Atenach. Razem z 9 innymi krajami wstąpiła do UE i.05.2004r, co przyniosło wiele korzyści dla Pol. gosp. i społ. 2 lata członkostwa w UE przysłużyły się rozwojowi gosp., zwiększyło się tempo wzrostu gosp, które w III kw. 2006r wynosiło 5,2%. Pomoc UE przyspieszyła likwidacje luki rozwojowej dzielącej Polske a UE. Nastąpiło zacieśnienie związków Polski z państwami UE. Bierze udział w wew. rynku UE (Jednolitym Rynku Europejskim), gdzie obowiąz swoboda przepływu towarów, usł, osób i kapit, dostep do funduszy strukturalnych, oraz napływa inwestycji i nowych technologii. Szczególnie aktywnym inwestorem w Polsce są Niemcy. Z fund. Struktura wspierany jest rozw. terenów wiejskich oraz pomoc w dostosow prod. rol. do wymagań UE.Rozwój małych i średnich przedsieb oraz tworzenie nowych miejsc pracy. Otwarcie kilku unijnych rynków pracy przyczyniło się do spadku bezrob. Możliwość swobodnego podróżow i osiedlania się w krajach UE, swoboda podejmow pracy, wyższa jakość życia, zbliżenie Polski do standardów Europejskich w dziedzinie bezp. wew., pracy, zdrowia, edukacji. Negatywne:wzrost cen, konkurencja ze str. Zach firm. Konieczność dostosow. do norm unijnych opuszczanie Polski przez wykwalifik pracowników.

Członkostwo Polski w UE to przede wszystkim kres porządku jałtańskiego w Europie, rozw. gosp. bezpieczeństwo, stabilizacja, wejście w struktury Wspólnego Rynku Europejskiego

27.NAFTA

Północnoamerykańska Strefa Wolnego Handlu zaczęła funkcjonować 1.01.1994r, jako wynik wejścia w życie ukł. Podpisanego 12.08.1992r przez prezyd USA, Medyku i prem Kanady jest to 1 ukł. obejmuj. na równych prawach 2 wysoko rozw. kraje oraz trzeci rozw. się. Cele: *eliminacja barier handl i ułatwienia w handlu towarami i usł między sygnatariuszami ukł.; *promowanie warunków uczciwej konkurencji str. wolnego handlu; *dążenie do znacznego wzrostu możliwości inwestow na terytorium sygnatariuszy ukł; *zapewnienie odpowiedniej protekcji i ochr. własności intelektualnej i wynikaj z niej praw; *stworzenie ram dla dalszej trójstronnej, regionalnej i multilateralnej współpracy umożliwiaj. Osiągnięcie i wzmocnienie skali korzyści wynikających z tego ukł. Ma promować wolną konkurencje na terenie państw członkowskich, utrzymać mechanizmy do spraw rozwiązywania sporów gosp. na jej terenie, rozw. współpr. w zakresie ochrony własności intelektualnej, doprowadzić do ujednolicenia prawa pracy i przepisów o ochronie środow. Na terenie ugrupowania. Org. zajmuj. się zarządzaniem jest Komisja Wolnego Handlu, z utworzonym Sekretariatem.

28.MERCOSUR.

Wspólny rynek Am Pd.-(Argentyna, Brazylia, Paragwaj, Urugwaj, Wenezuela) powołana 26.03.1991r traktatem z Asuncion (paragwaj): *wolny przepływ dóbr, usł, środ prod. na obszarze państw członkow; *zniesienie ceł i wszelkich ograniczeń pozataryfowych; *wprowadz wspólnej polit. celnej (ustanowienie Wspólnej Taryfy Zewn) i handl.; *skoordynow. Polit. makroekonom i legislacyjnej w zakresie objętym traktatem. Organy: *Rada wspólnego rynku-najwyzszy organ, w skład wchodzą min. spr. Zagr., min. gospod.; *Grupa Wspólnego Rynku-przedstawiciele min. zagr. gospod., wybranych sektorów gospod, banków centralnych-czuwaja nad przestrzeganiem Traktatu, nadzorują przestrzeg decyzji podjętych przez Radę; *Sekretariat Admin-siedziba w Monte Video (urugwaj); *wspólna komisja Parlamentarna-parlamentarzyści poszczególnych krajów, przyspieszenie harmonizacji prawa na obszarach objętych traktatem. Państwa stowarzyszone: Chile, Boliwia (od 1996r-korzystaja ze strefy wolnego handlu ale nie biorą udziału w unii celnej).

29.ASEAN.

Stowarzysz Narodów Azji Pd-Wsch. 8.08.1967r Bangkok z siedzibą w Dżakarcie. Członkowie: Filipiny, Indonezja, Malezja, Singapur, Tajlandia, (państwa założycielskie) Brunei (1984), Wietnam (1995), Laos i Birma (1997), Kambodża (1999). Organy: Konferencja Ministrów (naczelny), Stały Komitet (działalność bieżąca). Traktat o wzajemnych stosu i współpracy w Pd Azji został podpisany na pierwszej konferencji ASEAN 24.02.1976r. Stwierdzał, że we wzajemnych stosunkach członkowie będą się kierować: *wzajemnym szacunkiem dla niezależności, suwerenności, równości, terytorialnej niepodzielności i narodowej tożsamości wszystkich nar; *prawo każdego kraju do prowadzenia niezawisłej polityki, wolnej od zewn. Ingerencji, przewrotu lub przymusu; *nieingerowanie w wew. interesu, rozstrzyganie różnic lub sporów w pokojowy sposób; *zrzeszenie się gróźb lub siły jako sposobu rozstrzyganie sporów, prowadzenie efektywnej współpracy.

Cele:*wspólna praca na rzecz pobudzenia wzrostu gospodarki regionalnej, postępu społeczeństwa i rozwoju kultury zgodnie z zasadą równości krajów; *pobudzenie pokoju i stabilizacji regionu z uwzględnieniem zasady sprawiedliwości, poszanowania prawa krajów i karty ONZ; *pogłębienie współpracy i wzajemnej pomocy w dziedzinach gosp., społ., kulturalnych i naukowych.* wzajemna pomoc w dziedzinie szkoleń oświatowychowychm technicznych i admin. Najważniejszą formą nadzoru zamierzeń ASEAN są coroczne spotkania szefów rządu i min. spr. zagr. na spotkaniach poruszane są tematy rolnictwa, leśnictwa, ekonomi, energii i in. Gł. org. jest Sekretariat(generalny o 2-letniej kadencji na zasadzie rotacji alfabetycznej państw), org. wspierającymi jest 29 komitetów i 122 grupy tech.

---