WYKŁAD 1 - 03.10.2006

ROŚLINY UPRAWIANE NA KWIAT CIĘTY POD OSŁONAMI.

GERBERA -Asteraceae

3 miejsce w Polsce - około 90ha ( po różach , chryzantemach)

Holandia - 740 mln kwiatostanów sprzedano w 2004 roku

Rośnie dziko w Południowej Afryce, tropiki , Azja

45 gatunków w rodzinie Gerbera

Pod osłonami - Gerbera jamesoni (Transwal , Natal)

Rozeta liści wyrasta ze skróconego, zgrubiałego pędu. Paki boczne znajdujące się w kątach liści tworzą nowe rozety.

Liście - pierzastodzielne lub klapowane

Część podziemna - korzenie 0,5 cm - kurczliwe - wciągają roślinę do podłoża.

Odmiany:

• standardowe - koszyczek o Ø 10-13cm

• wielkokwiatowe miniaturowe - Ø 6-8cm

• grupa giant - duże koszyczki Ø- 14 cm

• KWIATOSTAN - koszyczek

Typy koszyczków: - pojedyncze -widać środek(tarczę) - wokół kwiaty języczkowate w 2-3

Rzędach.

- półpełne (kołnierzykowe)- krótsze kwiaty języczkowe w kilku rzędach.

- widoczna tarcza koszyczka (kryzy)

- pełne - cały koszyczek wypełniony kwiatami języczkowymi

- nie widać tarczy języczka

SPIDER - kwiaty języczkowe zwijają się w rurkę. Mogą być półpełne, pojedyncze, pełne!

Środek koszyczka :

• Jasny

• Jasno brązowy

• Zielony

• Żółtawy

• Ciemnobrązowy

U gatunku kwiaty są czerwone, u odmian różne.

Brak barwy niebieskiej.

Zwykle kwiaty języczkowe są 1 barwne, ale zdarzają się dwubarwne.

• PRODUCENCI:

Florist

Terranigra

Schreurs

Każda z tych firm ma w ofercie od 120 do 200 odmian, w tym około 20 -30 nowych odmian.

Uprawę gerbery możemy zacząć gdy posiadamy ok.10 -15 odmian, przy czym połowa odmian to odmiany sprawdzone, reszta odmian może być odmianami nowymi.

Ryszard Pentoś - pionier produkcji gerbery w Polsce!

- wyprodukował m.in. takie odmiany gerbery jak:

• Delfin - pełna

• Kremowa - pełna

• Diana - jasnoróżowa

• Evita - jasnoróżowa

• Grand - czerwona z ciemnym oczkiem

• Kormoran - biała z zielonym oczkiem

• Kubanka - pomarańczowa z ciemnym oczkiem

• Odys - kremowa z ciemnym oczkiem

• Ramona - czerwona z ciemnym oczkiem

• Rodeo - bordowa

• Samuraj - czerwona z ciemnym oczkiem

• Wrocław - żółta z ciemnym oczkiem, półpełna

Odmiany miniaturowe:

• Asia - różowo liliowa z ciemnym oczkiem, pojedyncza igiełkowa

• Dorotka - pojedyncza, pomarańczowa z ciemnym oczkiem

• Duszka - żółta z ciemnym oczkiem

• Pawełek - pomarańczowo-czerwona, półpełna

• Pinokio - żółta z ciemnym oczkiem

• Żanetka- biała z ciemnym oczkiem, pojedynczy koszyczek

• ROZMNAŻANIE GERBERY

Wegetatywne - In vitro

Z roślin matecznych pobierane są wierzchołki pędów długości ok. 1 cm, które się odkaża, następnie odcina się szczytową część wierzchołka długości ok. 0,5 cm.

Następnie umiejscowiamy tą część na pożywce zestalonej agarem (m-s), umieszczamy to w fitotronie w temperaturze 24- 26 °C, przy 16 godzinnym dniu i oświetleniu 2700 Lux. , po 5-6 tygodniach tworzą się liczne, nieukorzenione pędy.

Pędy te rozdzielamy i umieszczamy ponownie na pożywce agarowej. Tworzą się wieloroślinki. Czynność rozdzielania nieukorzenionych pędów powtarzamy kilkakrotnie.na wskutek czego otrzymujemy wysoki współczynnik rozmnażania. Następnie pędy te przenosimy na pożywkę ukorzeniającą ( zawiera ona większą ilość auksyn ). Po 2-3 tygodniach na tej pożywce tworzą się korzenie.

Ukorzenione pędy wyjmujemy z agaru i dokładnie opłukujemy. Następnie dajemy do mnożarki , przy wysokiej wilgotności powietrza i umiarkowanej wilgotności podłoża.

Temperatura powietrza 20 - 22 ºC

Temperatura podłoża 18 - 20 ºC

W mnożarce rośliny znajdują się 8 - 10 tygodni.

• WYMAGANIA UPRAWOWE GERBERY

Duże, ciepłe, jasne szklarnie.

Gerbery nie wykazują reakcji fotoperiodycznej.

Reagują na natężenie światła - od niego zależy intensywność kwitnienia.

XI - II doświetlanie- zwiększone kwitnienie

- lepsza jakość kwiatostanów

Temperatura w szklarni zależy od wieku rośliny i pory roku:

• Młode rośliny - 2-3 tygodnie po posadzeniu - 20 - 25ºC dzień

- 20 - 22ºC noc

• Lato 18 - 25ºC

• Zima 14 - 17ºC

Zbyt wysoka temperatura latem osłabia kwitnienie i trwałość kwiatów po cięciu.

Temperatura powyżej 28ºC wpływa na choroby uwiądu.

Zimą zbyt wysoka temperatura przy niedoborze światła wpływa na zasychanie pąków kwiatowych.

Zimą gdy rośliny są w spoczynku odpowiednia temperatura to:

- dzień 10 -12°C

- noc 8 -10°C

Różnica temperatury między dniem a nocą - optymalna -to 3-4°C.

Zbyt duże wahania temperatury powodują zniekształcenie kwiatostanów.

Gerbery wrażliwe są na temperaturę podłoża.

Optymalna temperatura to 18-20°C

Podłoże musi być podgrzewane, skutkiem tego jest lepsze pobieranie składników pokarmowych, lepsze kwitnienie, lepszy wzrost, lepsza zdrowotność kwiatostanów.

Wilgotność powietrza powinna wynosić 50 - 60% pełnego nasycenia.

• PODŁOŻA I NAWOŻENIE

(doczytać o podłożach!!!)

W uprawie gerbery mamy 2 typy podłoży:

• ORGANICZNE:

• Torf wysoki

• Kora

• Włókno kokosowe

• Ziemia ogrodnicza - rzadko

• INERTNE:

• Wełna mineralna

• Perlit

• Keramzyt

• Pianka …(gąbka oasis)

1. TORF

pH = 4,8 -5,5

Skład nawozu?

150 - 300 N

100 - 200 P

300 - 500 K

1000 - 1900 Ca

80 -180 Mg

Stosujemy 1:2 nawozu wieloskładnikowego na 1 cm³ torfu

Stosujemy też: miedź ,żelazo i molibden.

2. TORF + KORA DRZEW IGLASTYCH (nie więcej niż 30% składu)

Kora drzew iglastych:

• Poprawia strukturę podłoża

• Poprawia właściwości powietrzne

• Świeża silnie wiąże azot

• Słabo chłonie wodę ,dlatego trzeba często i obficie podlewać

3. PODŁOŻE KOKOSOWE pył + włókna ( ok. 30% podłoża)

Zalety:

• Lepszy rozwój systemu korzeniowego w pierwszym stadium rozwoju roślin

• Korzystne stosunki wodne

Wady :

• Wysoka zawartość chloru, potasu, sodu

• Duża koncentracja soli

pH = 5,6

Podłoże to podlewamy pożywką startową do jej skapywania, następnie po 3 godzinach podlewamy ponownie aż do przelania się pożywki.

4. PODLOŻE INERTNE

• Brak składników pokarmowych

• Brak kompleksu sorpcyjnego

• Brak reakcji chemicznych z pożywką ( uprawa hydroponiczna )

• Wełna mineralna typu Grodan - nawadniamy 3-5 razy przez 2,5 minuty , keramzyt nawadniamy 12 - 15 razy przez 50 sekund.

• Należy dokarmiać CO²

• Wolne od chorób i szkodników

• Można sterować nawożeniem , co wpływa na wysoki plon kwiatów

• Można stosować system zamknięty z recyrkulacją , co pozwala na oszczędność wody, nawozów, jest ekologiczne ,ale drogie

• Podłoże to wymaga, aby uprawiana w nim roślina w pierwszym stadium wzrostu również była uprawiana w podłożu inertnym - najczęściej są to kostki wełny mineralnej

5 .MATY Z WEŁNY MINERALNEJ

• Zaletą jest utrzymanie optymalnych i stabilnych warunków powietrzno wodnych.

• Pozwala na ograniczenie chorób doglebowych .

• Oszczędność nawozów - 10% , oszczędność wody - 40%, oszczędność energii.

6.PERLIT

• Ma trwałą strukturę

• Stabilne właściwości powietrzno - wodne

• Zapewnia lepszy plon

• Najlepszy perlit to ten o frakcji - 4-6 mm

• Przed posadzeniem zakwaszamy 2 razy wodą do pH = 5 , po posadzeniu podlewamy rośliny pożywką

• Podłoże sterylne, bez składników mineralnych

• Można utylizować

• Pożywkę zawierającą makro i mikroskładniki wykorzystujemy przy podlewaniu.

Pożywkę dozujemy systemem kroplowym, bądź zalewowym.

• SADZENIE I PIELĘGNOWANIE

SADZENIE:

Terminy:

• Lato - od końca VI do połowy VII uzyskanie dobrego plonu przez jesień i zimę.

Uprawa trwa 1 rok ( czasem 2 lata )

• II - III rośliny uprawiane są tylko do jesieni, rzadziej do wiosny następnego roku.

8 - 10 miesięcy uprawy zagęszczenie roślin przy takiej krótkiej uprawie - 16 roślin/ m²

> niż 10 miesięcy zagęszczenie roślin - 9 -12 roślin/ m²

Uprawa na stołach, w donicach, skrzynkach, wiadrach, cylindrach. W pojemnikach są zdrowsze.

PIELĘGNACJA:

• Dokarmianie z wodą

• Odpowiednia temperatura

• Usuwanie pąków kwiatostanowych - następuje po wysadzeniu gerbery na miejsce stałe, powoduje silniejsze rozrośnięcie się roślin, pąki wyłamuje się, gdy mają wielkość ziarna grochu,

• Czyszczenie - usuwanie najstarszych, żółknących, zasychających liści. Gdyż są one źródłem porażenia chorobami grzybowymi i szarą pleśnią . wykręcamy je.

• Prześwietlanie roślin - jednorazowe usuniecie około 1/3 liści z rośliny, w okresie bardzo silnego wzrostu wegetatywnego.

ZBIÓR KWIATÓW:

Gerbera kwitnie cały rok, ale najobficiej wiosną .

Pędy kwiatostanowe wyłamuje się ,gdy zaczynają pylić kwiaty rurkowate ( gdy 1/3 okółków pyli ). Przy koszyczkach pełnych wyłamujemy wtedy , gdy znika zazielenienie tarczy koszyczka.

Koszyczek osadzony jest na szypule.

Wyłamane kwiatostany wstawia się do roztworu chryzolu RVB i CVB. Następuje tu kondycjonowanie od 4 do 24 godzin.

Gerbery można przechowywać w chłodni w temperaturze 2 - 4°C, w roztworze chryzol Professional.

Przy dłuższym przechowywaniu niż kilka dni trzeba opryskać ścięte kwiaty preparatem przeciw szarej pleśni.

Po wyciągnięciu z chłodni, ścięte kwiaty, wstawiamy na 2 -3 godziny do pomieszczenia o temperaturze 8 - 10°C - hartowanie.

Trwałość kwiatów 8 - 18 dni ,w zależności od odmiany.

Pakowane są w kartony.

6

---